ریزش موی ارثی چیست؟ + جلوگیری از ریزش موی ارثی
انواع و علل مختلفی برای بروز ریزش مو یا آلوپسی وجود دارد. وراثت یکی از دلایل ریزش مو در مردان و زنان به‌شمار می‌رود. ریزش موی ارثی یکی از شایع‌ترین مشکلات مو است. اولین و بهترین کاری که افراد در مواجه با ریزش مو می‌توانند انجام دهند، مراجعه به متخصص پوست و مو است. البته ریزش مو در حالت طبیعی مشکلی به وجود نمی‌آورد، مگر اینکه فرد با جنبه زیبایی آن مشکل داشته باشد.
ریزش موی ارثی بیشتر در مردان شیوع دارد و با عنوان ریزش مو با الگوی مردانه یا طاسی سر مردانه شناخته می‌شود. همچنین گروهی از زنان نیز دچار ریزش مو به دلیل وراثت می‌شوند، اما این مورد در مردان بیشتر مشاهده می‌شود. ریزش موی ارثی بیشترین تأثیر را روی پوست سر می‌گذارد، اما در برخی از مردان و زنان دیده شده که کل بدن دچار ریزش مو می‌شود. در این مقاله از هومکا به موضوع جلوگیری از ریزش موی ارثی می‌پردازیم.
علت ریزش موی ارثی
ریزش موی ارثی در مردان یا زنان به دلیل تأثیرات ژنتیکی یا هورمونی ایجاد می‌شود.به این نوع ریزش مو، آلوپسی یا ریزش مو آندروژنتیک نیز گفته می‌شود، زیرا تحت تأثیر هورمون‌هایی به نام آندروژن قرار می‌گیرد. این هورمون هم در زنان و هم در مردان وجود دارد، اما مقدار آن در زنان و مردان متفاوت است.
اگر بستگانی دارید که ریزش مو تجربه کرده‌اند، خطر ریزش مو ارثی در شما افزایش پیدا می‌کند. درواقع منظور این است که ریسک بروز ریزش مو در شما افزایش می‌یابد. به‌طورکلی میزان ریزش به موارد زیر بستگی دارد:
- وقتی ریزش مو شروع می‌شود چندساله هستید
- موها چقدر سریع می‌ریزند
- الگو و میزان ریزش مو یا طاسی سر شما
برای درمان ریزش مو باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص ریزش مو ارثی سؤالاتی از شما می‌پرسد، که شامل موارد زیر می‌شود:
- الگوی ریزش مو
- شرایط پزشکی خاص
- نتیجه آزمایش خون
- سابقه خانوادگی ریزش مو
همچنین ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر، آزمایش برای ریزش مو تجویز شود.
چرخه رشد و استراحت مو
موها مانند پوست و ناخن‌ها چرخه‌ای دقیق از رشد و استراحت را طی میکنند. ریزش مو در هرزمانی از چرخه ممکن است رخ دهد. در چرخه مو ۳ مرحله وجود دارد. در مرحله اول، موهای سر شما به‌طور مداوم در حال رشد هستند. به این مرحله آناژن می‌گویند. در این مرحله موهای شما حدود ۱ تا ۲ سانتی‌متر در ماه رشد می‌کند. حدود ۹۰ درصد موهای شما در هر زمان در این مرحله هستند. این مرحله بین ۲ تا ۵ سال طول می‌کشد.
مرحله دوم، فاز کاتاژن نامیده می‌شود. مرحله کاتاژن زمانی است که رشد موها متوقف می‌شود. حدود ۱ تا ۳ درصد از موهای سر شما در هر زمان در این مرحله هستند. این مرحله ۲ تا ۳ هفته طول می‌کشد. مرحله سوم فاز تلوژن نام دارد. این یک مرحله استراحت است و بین ۱ تا ۴ ماه طول می‌کشد. حدود ۱۰ درصد از موهای سر شما در هر زمان در این مرحله هستند.
در پایان مرحله استراحت مو، یک مو مرحله ریزش را طی می‌کند که معمولاً منجر به رشد موهای جدید می‌شود. وقتی یک مو ریخته می‌شود، با یک موی جدید از همان فولیکول مو که درست زیر سطح پوست شما قرار دارد، جایگزین می‌شود.
ریزش موی ارثی مردانه
با افزایش سن این مورد در مردان بیشتر مشاهده می‌شود. جالب است بدانید که طاسی با الگوی مردانه بسته به سن و نژاد مردان، با سرعت و میزان مختلف بروز می‌کند. همچنین ۹۹ درصد از ریزش مو در مردان از این نوع است. نیمی از جمعیت مردان تا سن ۵۰ سالگی علائم ریزش مو با الگوی مردانه را در خود مشاهده میکنند. الگوی ریزش مو در ریزش موی ارثی مردانه با ریزش موی ارثی زنان متفاوت است. در مردان، طاسی معمولاً با نازک شدن پیش‌رونده در خط مو شروع می‌شود. سپس یک نقطه کوچک یا طاسی در تاج سر ظاهرشده و به‌مرورزمان بر وسعت آن افزوده می‌شود.
ریزش مو در مردان از حدود ۳۰ سالگی شروع می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی پس از بلوغ رخ دهد و محدودیت سنی ندارد. به نظر می‌رسد سرعت یا کندی ایجاد طاسی و الگوی ریزش مو توسط ژن‌هایی که از والدین خود به ارث برده‌اید تعیین می‌شود. ژن‌های شما بر میزان حساسیت پوست سر به هورمونی به نام دی هیدروتستوسترون DHT تأثیر می‌گذارد که فاز رشد موها را کوتاه می‌کند. فولیکول‌های مو شما نیز در پاسخ به DHT کوچک‌تر می‌شوند و متعاقباً موهای کمتر و ظریف‌تری تولید میکنند.
ریزش ارثی موی زنان
این ریزش مو می‌تواند زنان را در هر سنی درگیر کند، اما بیشتر پس از یائسگی رخ می‌دهد. معمولاً از سن ۳۰ سالگی شروع می‌شود، در ۴۰ سالگی قابل‌توجه است و بعد از یائسگی بیشتر به چشم می‌آید، چرا که بر شدت آن افزوده می‌شود. تا سن ۵۰ سالگی حداقل یک چهارم جمعیت زنان درجاتی از نازک شدن مو و ریزش مو را تجربه میکنند.
همچنین تصور می‌شود که ریزش موی ارثی زنان تحت تأثیر ژنتیک و هورمون‌های آندروژن است، اگرچه این ارتباط به‌اندازه ریزش موی ارثی مردانه قوی نیست. در ریزش موی ارثی زنانه، موهای ریزتر یا کم‌رنگ تولید می‌شوند و موهای مرحله استراحت (تلوژن) به‌راحتی دچار ریزش می‌شوند.
زنان مبتلا به طاسی ارثی به‌ندرت دچار لکه‌های طاسی می‌شوند. در عوض نازک شدن کلی موهای سر، به‌ویژه بالای سر یا تاج‌تان را تجربه می‌کنید، درحالی‌که خط موی جلویی شما حفظ می‌شود.
ریزش موی آندروژنیک
ریزش موی آندروژنیک همان ریزش مو هورمونی است که اغلب در زنان رخ می‌دهد. این نوع ریزش مو بیشتر زنان یائسه را درگیر به خود می‌کند. گاهی نیز زنان پس از مصرف قرص‌های ضدبارداری دچار ریزش مو می‌شوند. طاسی سر، کاهش حجم موها، نازک شدن موها و ریزش بیش‌ازحد موها ازجمله علائم ریزش موی آندروژنیک در زنان به‌شمار می‌روند.
به گفته وب‌سایت hopkinsmedicine ریزش موی غیر ارثی غیرطبیعی در نظر گرفته می‌شود. بنابراین اگر ریزش مو در خانواده شما ارثی نباشد، ممکن است ریزش موی شما ناشی از موارد زیر باشد:
- بارداری: نوسانات هورمونی ممکن است یکی از دلایل ریزش مو در این دوره باشد
- مصرف داروهای هورمونی یا دیگر داروهای خاص مانند داروهای شیمی‌درمانی
- کمبود ویتامین، املاح و مواد مغذی
- شیمی‌درمانی: بیشتر بیماران مبتلا به سرطان ریزش مو را نیز تجربه میکنند. ریزش مو در این دوره به دلیل شیمی‌درمانی رخ می‌دهد و خوب است بدانید که این مشکل پس از بهبودی بیمار برطرف می‌شود
- بیماری‌های خود ایمنی
- کم‌کاری و پرکاری تیروئید
- واکنش به محصولات مراقبت از مو و روش‌های نظافت مو
- کشیدن مو یا تریکوتیلومانیا
جلوگیری از ریزش موی ارثی
ریزش موی ارثی بخشی از ژنتیک شما است، بنابراین شما برای تغییر ژن‌ها نمی‌توانید کاری بکنید. اما می‌توانید با رعایت چند نکته به حفظ سلامت و استحکام موهایتان کمک کنید.
- در رژیم غذایی خود سهم خوبی برای پروتئین‌ها در نظر بگیرید
- موهایتان را با ملایمت بشوید
- از کشیدن تارهای مو خودداری کنید
- برای بستن موها از کش‌های ساتن استفاده کنید
- از مصرف لوسیون‌های مویی که حاوی مقدار زیاد عطر هستند خودداری کنید
- زیاد در مقابل نور آفتاب نایستید
- زیاد از محصولات حالت‌دهنده و حرارتی استفاده نکنید
- موهایتان را دم‌اسبی و سفت نبندید
- از مالش دادن و پیچاندن موها خودداری کنید
درمان ریزش موی ارثی
هیچ درمانی برای ریزش موی ارثی وجود ندارد، اما برخی از درمان‌ها ممکن است به کاهش یا توقف ریزش مو کمک کنند. این ریزش مو بی‌ضرر است و معمولاً این نوع ریزش مو به درمان نیاز ندارد. اگر شما با جنبه زیبایی آن مشکلی ندارید، نباید نگران ریختن موهایتان باشید. بااین‌حال ریزش موی با عامل وراثت برای بسیاری از مردان و زنان ناراحت‌کننده است. شما می‌توانید با استفاده از روش‌های درمانی مختلف تا حدودی از شدت آن بکاهید. درمان‌های ریزش مو ارثی عبارت‌اند از:
- داروهای موضعی و خوراکی
- استفاده از کلاه‌گیس
- تغییر مدل مو
- کاشت مو
ریزش مو اگر به دلیل شرایط موقتی مانند بیماری، دارو، استرس یا کمبود آهن ایجادشده باشد، پس از درمان و برطرف کردن علت مهارشده و مجدداً موهای شما رشد خواهند کرد.
فیناستراید و ماینوکسیدیل داروهای اصلی هستند که برای درمان ریزش مو تجویز می‌شوند. این داروها ممکن است در هر فرد نتایجی متفاوت برجای بگذارند، بنابراین حتماً پیش از مصرف باید با پزشک خود مشورت کنید.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
ممنون از مطالب خوب و مفیدتون
ممنون از شما که مقاله رو مطالعه کردین.
خوشحالیم که مورد توجهتون قرار گرفته.
سلام ، من ۱۷سالمه و موهام می‌ریزه و کم پشت شده و خیلی ناراحت کنندس
باید چیکار کنم تا موهای پرپشت تری داشته باشم ؟
سلام به شما
باید اول علت این موضوع مشخص بشه تا براساس اون بشه درمان مناسب ارائه داد. متخصصین پوس و مو می‌تونن به شما کمک کنن.
جالب بود ممنون
ممنون از شما که مقاله رو مطالعه کردین.
خوشحالیم که مورد توجهتون قرار گرفته.
سلام بنده یه مرتبه به متخصص پوست و مو مراجعه کردم گفتن ارثی هست و متاسفانه کار خاصی نمیشه انجام داد…بلی این رو قبول دارم ولی بعد کرونا ریزش موی سرم خیلی شدید بوده و این که حس میکنم به نوعی در دریافت ویتامین و مواد معدنی روزانه مشکل دارم و کلا بی حال هستم و زود خسته میشم تو فعالیت هام…
دقیقا کرونا باعث تخلیه مواد معدنی بدن میشه و ریزش شدید مو از رایج ترین عوارض بیماری هست. مصرف مکمل ها بخصوص ویتامین‌های گروه ب می‌تونن در رفع علایم به شما کمک کنن.
سلام ممنون بابت مطالبتون … ببخشید من الگوی ریزش مو مردانه دارم ، نه سمت خانواده مادری و نه پدری کچل نداریم ولی هر جا خوندم ، این مدل در نهایت باعث طاسی میشه … میخواستم بدونم حقیقت داره؟؟ … سمت مادرم موهای خوبی دارن سمت پدرم کم پشت هست ولی کچل نیست مثلا کمی جلوی موهاشون ریخته ولی کچل نشدن … میخواستم بدونم من کچل میشم یا در نهایت موهایی مثل موهای پدرم خواهم داشت؟ … ۲۱ سالمه و کمی جلوی موهام خلوت شده … ممنون میشم جواب بدین
سلام به شما
بدون معاینه امکان اظهار نظر قطعی نیست. اگر الگوی ریزش آندروژنیک باشه، ممکنه اختلال هورمونی وجود داشته باشه. بعلاوه امروزه به سادگی میشه ریزش رو کنترل ویا در مراحل بعدتر، درمان و جبران کرد. باید از متخصص پوست و مو کمک بگیرین.
ممنون از پاسختون … پیش دکتر رفتم محلول و امپول برام تجویز کرد تاثیر زیادی نداشت … اما الان بعد از چند ماه بدتر شده … قطعا ریزش موی اندروژنیک هستش چون از دو طرف شقیقه عقب نشینی کردن موهام اما نمیدونم چرا از الان .. چون پدر منم تا چند سال پیش شقیقه هاش خیلی خالی نشده بود الان ک پنجاه سالشه کمی بیشتر شده با این روند قطعا کچل میشم
علیرضای عزیز
بهتره عدم پاسخ به درمان رو به پزشک معالج اطلاع بدین تا درمان شدیدتر و سفت و سخت تری ارائه بدن. همینطور کچلی الان معنی نداره. اگر زود اقدام کنین با کاشت مو اوضاع کنترل میشه.
خیلی ممنون … فقط ببخشید شما متخصص خوب تو شهر قم سراغ دارین؟
خواهش میکنم.
متأسفانه امکان معرفی مستقیم پزشک نیست. از طریق سازمان نظام پزشکی، متخصص مورد نظر در شهر خودتون رو راحت پیدا کنین.