سرطان لوزه چقدر شایع است؟ + علائم سرطان لوزه چیست؟
سرطان لوزه یا Tonsil cancer شایع‌ترین نوع سرطان اوروفارنکس (سرطان بخش میانی گلو) است. این سرطان معمولاً در اثر عفونت HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) ایجاد می‌شود. با این حال اما مصرف زیاد الکل و تنباکو هم احتمال بروز آن را افزایش می‌دهد. در این مقاله قرار است راجع به علائم و علل ایجاد سرطان لوزه بیشتر صحبت کنیم.
لوزه چیست؟
لوزه‌ها یک جفت توده بافت نرم هستند که در پشت گلو (حلق) وجود دارند. لوزه‌های بافتی شبیه به غدد لنفاوی دارند. سطح لوزه‌ها توسط یک پوشش صورتی‌رنگ (مانند پوشش سایر بخش‌های دهان) پوشانده شده است. لوزه‌ها بخش بسیار مهمی از سیستم لنفاوی هستند و در مبارزه بدن با عفونت‌ها نقش موثری دارند. البته به نظر نمی‌رسد برداشتن لوزه‌ها منجر به افزایش حساسیت در برابر ابتلا به عفونت‌ها. شود.
سرطان لوزه چیست؟
سرطان لوزه زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های بافت لوزه به‌طور غیرقابل‌کنترلی رشد کرده و تقسیم می‌شوند. رشد بیش‌ازاندازه سلول‌های جدید و عدم از بین‌رفتن سلول‌های قدیمی، باعث تشکیل یک توده از سلول‌های غیرعادی در لوزه می‌شود که به آن سرطان لوزه می‌گویند. کنسر لوزه شایع‌ترین نوع سرطان اوروفارنکس که افراد در سنین مختلف به آن مبتلا می‌شوند. حتی کسانی که لوزه‌های خود را برداشته‌اند هم در معرض ابتلا به این نوع سرطان هستند. البته به‌طورکلی بروز این سرطان در مقایسه با انواع سرطان دیگر کمتر است.
سرطان لوزه در چه سنی ایجاد می‌شود؟
سرطان لوزه در هر سنی اتفاق می‌افتد، اما در افراد بالای ۵۰ سال شیوع بیشتری دارد. احتمال ابتلا به این عارضه در مردان سه تا چهار برابر بیشتر از زنان است. علاوه بر این، افراد سفیدپوست کمی بیشتر از سیاه‌پوستان در معرض ابتلا به این سرطان هستند. طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا، از هر ۶۰ مرد حداقل یک نفر در طول عمر خود به سرطان لوزه مبتلا می‌شود. همچنین از هر ۱۴۰ زن، یک نفر احتمالاً به این بیماری مبتلا می‌شود. در سال‌های اخیر به دلیل افزایش شیوع سرطان‌های مرتبط با HPV، موارد ابتلا به کنسر لوزه هم در حال افزایش است.
علائم سرطان لوزه
علائم و نشانه‌های مهم سرطان لوزه عبارت‌اند از:
- مشکل و اختلال در بلع و جویدن مواد غذایی
- مشکل در صحبت کردن
- بوی بد دهان (هالیتوزیس)
- احساس وجود جسم خارجی در پشت گلو
- احساس گیرکردن چیزی در گلو
- تورم و درد در ناحیه گردن
- بروز زخم‌هایی در دهان که خوب نمی‌شوند
- هم‌اندازه نبودن دو لوزه با هم
- سرفه مداوم
- سختی در تنفس
- تنفس صدادار
- وجود خون در بزاق دهان
- گلودرد مداومی که خوب نمی‌شود
- درد در گوش‌ها
- سفتی فک
در صورت مشاهده هرگونه علائم و نشانه‌های مداوم که باعث نگرانی شما می‌شوند، از هرگونه اقدام خودسرانه خودداری کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید.
علت سرطان لوزه چیست؟
سرطان لوزه و به‌طورکلی سرطان، زمانی رخ می‌دهند که در DNA سلول‌های سالم لوزه‌ها تغییراتی ایجاد شود. تغییرات ایجادشده به سلول‌ها دستور می‌دهد که خارج از کنترل رشد کنند و در زمانی که سلول‌های سالم می‌میرند، به زندگی خود ادامه دهند. سلول‌های انباشته‌شده باعث ایجاد یک تومور در لوزه می‌شوند که می‌تواند فراتر از لوزه‌ها رشد کرده و به دیگر نقاط بدن گسترش یابد.
مشخص نیست دقیقاً چه چیزی باعث این نوع سرطان و افزایش رشد سلول‌ها در لوزه می‌شود، اما پزشکان دریافته‌اند که ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به‌طور فزاینده‌ای در ایجاد این سرطان نقش دارد. سرطان لوزه ناشی از HPV بیشتر در سنین پایین رخ می‌دهد و احتمال موفقیت درمان آن بالا است.
عوامل خطر ابتلا به سرطان لوزه
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به کنسر لوزه را افزایش دهند عبارت‌اند از:
- استفاده از تنباکو
- نوشیدن الکل
- آلوده شدن به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
- جنسیت مرد
- قرارگیری در معرض مواد شیمایی خطرناک مثل گاز آزبست
- سن بالا
طبق گفته‌ی mayoclinic راهکاری قطعی برای پیشگیری و یا کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان وجود ندارد. اما با رعایت یک سری نکات می‌توان تا حدودی از وقوع این بیماری پیشگیری کرد:
- مصرف مشتقات تنباکو و سیگار را حذف کرده یا به صفر برسانید
- از مصرف الکل بپرهیزید
- مراجعه منظم به دندانپزشکی را فراموش نکنید. در طی مراجعات دندانپزشکی، دندان‌پزشک می‌تواند متوجه تغییرات غیرمعمول لوزه‌های شما شود
- برای تزریق واکسن HPV هر چه سریع‌تر اقدام کنید. دریافت واکسن برای جلوگیری از عفونت HPV می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌های مرتبط با HPV مانند لوزه را کاهش دهد. البته بهتر است با پزشک خود راجع به تزریق واکسن HPV مشورت کنید
تشخیص سرطان لوزه
معاینه گلو و گردن
پزشک در گام اول، به کمک یک آینه یا دوربین کوچک دهان و گلوی شما را معاینه می‌کند. همچنین با لمس ناحیه گردن شما، بزرگ شدن و افزایش اندازه غدد لنفاوی این ناحیه را بررسی می‌کند.
نمونه‌گیری از لوزه‌ها
پزشک ناحیه‌ای از بافت مشکوک لوزه شما را برداشته و برای بررسی‌های بیشتر آن را به آزمایشگاه می‌فرستد. پاتولوژیست بافت لوزه را از لحاظ وجود سرطان بررسی می‌کند. همچنین نمونه بافت لوزه برای HPV آزمایش خواهد شد، زیرا وجود یا عدم وجود این ویروس بر پیش‌آگهی بیماری و گزینه‌های درمان موثر سرطان لوزه تأثیر مهمی دارد.
انجام تست‌های تصویربرداری
برای درک بهتر اندازه تومور لوزه و جستجوی نشانه‌های گسترش و متاستاز سلول‌های سرطانی به دیگر بخش‌های بدن، پزشک آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن، تصویربرداری MRI و توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) را تجویز می‌کند.
آزمایش خون
آزمایش خون برای تشخیص سرطان لوزه کاربردی ندارد، اما در ارزیابی سلامت کلی بدن بیمار قبل از درمان مفید است. پزشک به کمک این روش‌ها، مرحله سرطان را مشخص می‌کند. مراحل سرطان لوزه از ۰ تا IV متغیر است. کنسر لوزه در مراحل اولیه، یک سرطان کوچک محدود به لوزه باشد یا گسترش‌یافته به غدد لنفاوی مجاور است. در مراحل بعدی این سرطان یک سرطان پیشرفته‌تر بوده که رشد بسیار سریعی دارد. این سرطان در مراحل پیشرفته می‌تواند بسیاری از غدد لنفاوی را درگیر کرده و حتی به دیگر نواحی بدن گسترش یابد.
درمان سرطان لوزه
درمان این نوع سرطان بستگی به اندازه و میزان گسترش آن به دیگر نقاط بدن بستگی دارد. به‌طورکلی روش‌های درمانی مطرح برای درمان این سرطان به شرح زیر هستند:
جراحی رباتیک ترانسورال (TORS)
در جراحی رباتیک ترانسورال (TORS) از فناوری رباتیک برای درمان نواحی صعب‌العبور در پشت گلو استفاده می‌شود. جراحی رباتیک ترانسورال (TORS) گزینه درمانی مناسب برای مراحل اولیه سرطان لوزه است. از مزایای این روش درمانی می‌توان به کاهش زمان جراحی، کاهش زمان اقامت در بیمارستان و بهبود عملکرد بلع اشاره کرد.
پرتودرمانی
یک روش متداول برای درمان سرطان لوزه، پرتودرمانی است. به کمک پرتودرمانی می‌توان تومورهای سرطانی لوزه را در مراحل اولیه کوچک کرد. همچنین از درمان رادیوتراپی پس از جراحی برای از بین‌بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده استفاده می‌شود.
شیمی‌درمانی
در شیمی‌درمانی یک سری داروهایی به شکل خوراکی و یا تزریقی به بیمار داده می‌شود. این داروها سلول‌ها را مورد هدف قرار داده و آن‌ها را می‌کشند. معمولا شیمی‌درمانی همراه با پرتودرمانی برای درمان این نوع سرطان استفاده می‌شود.
عمل جراحی
اگر پرتودرمانی و شیمی‌درمانی نتوانند سلول‌های سرطانی لوزه را حذف کنند، درمان جراحی توصیه می‌شود. درصورتی‌که سرطان لوزه به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته باشد، ممکن است دیسکسیون گردن نیز ضروری باشد.
عوارض جانبی رایج پرتودرمانی برای درمان سرطان لوزه چیست؟
پرتودرمانی معمولاً برای درمان سرطان‌های سر و گردن استفاده می‌شود. این درمان با یک سری عوارض جانبی همراه بوده که معمولا کوتاه‌مدت هستند و رفع می‌شوند. برخی از مهم‌ترین عوارض پرتودرمانی سرطان لوزه عبارت‌اند از:
- گرفتگی صدا
- خشکی دهان
- تغییرات پوست حالتی شبیه به آفتاب‌سوختگی در ناحیه تحت درمان
- از دست دادن حس چشایی
- مشکل در بلع مواد غذایی
- احساس درد در گلو
- تغییر رنگ در دهان و گلو
- ایجاد زخم در دهان و گلو
- خستگی و ضعف بدنی
کیست لوزه چیست؟
وقتی می‌گوییم در یک بافت کیست ایجاد می‌شود، منظور ایجاد یک توده سلولی (نه صرفاً سرطانی) در آن بافت است. به‌این‌ترتیب منظور از کیست لوزه، ایجاد یک توده سلولی روی بافت لوزه‌ها است. البته هر توده و رشد غیرمعمول در لوزه به معنی کیست لوزه نیست و پزشک برای تشخیص دقیق لوزه را معاینه می‌کند.
هنگامی‌که کیست در لوزه ایجاد می‌شود، ممکن است در وهله اول هیچ علائمی ایجاد نکند یا علائم آن زیاد قابل‌توجه نباشند. گاهی اوقات فرد در اثر رشد کیست‌ها متوجه حضور آن‌ها می‌شود. کیست لوزه معمولاً خطرناک نیست.
انواع کیست لوزه
انواع کیست‌هایی را که روی لوزه‌ها ایجاد می‌شوند می‌توان به ۴ دسته تقسیم کرد:
- کیست احتباسی لوزه‌ها: کیست احتباسی لوزه شایع‌ترین نوع کیست لوزه‌ها است که مشکلات مختلفی در فرد ایجاد می‌کند. مهم‌ترین مشکل کیست احتباسی لوزه، مشکل و اختلال در بلع است
- اپیدرموئید لوزه: بروز کیست‌های اپیدرموئید در سایر بخش‌های بدن شایع است و ایجاد کیست اپیدرموئید لوزه نادر است
- کیست لنفواپیتلیال لوزه: کیست لنفوپیتلیال لوزه معمولاً به شکل یک سری برجستگی‌های کوچک زیر زبان و کف دهان ظاهر می‌شوند. بروز کیست لنفواپیتلیال در لوزه‌ها به‌ندرت اتفاق می‌افتد
- کیست هیداتیک لوزه: کیست‌های هیداتیک توسط کرم نواری Echinococcus granulosus در بخش‌های مختلف بدن ازجمله مغز و ریه‌ها ایجاد می‌شوند. ایجاد کیست هیداتیک در لوزه‌ها به‌ندرت اتفاق می‌افتد
علائم کیست لوزه
همان‌طور که گفتیم کیست لوزه ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. کیست‌ها معمولاً درد ندارند و بسیار آهسته رشد می‌کنند. برخی از علائم مطرح کیست لوزه عبارت است از:
- کیست‌های بزرگ مانند یک جسم خارجی در پشت گلو احساس شود و بلع را با مشکل مواجه می‌کنند
- درد
- گوش‌درد
- سرفه خشک
تفاوت سرطان لوزه با کیست و سنگ لوزه
در بیشتر موارد، سرطان لوزه شامل تشکیل کیست نمی‌شود. با این حال، می‌تواند برخی از علائم مشابه کیست لوزه را ایجاد کند، ازجمله مشکل در بلع و احساس اینکه چیزی در پشت گلو گیر کرده است.
علائم سرطان لوزه ممکن است با علائم سنگ لوزه مشابه باشد، درحالی‌که این دو بیماری کاملاً با هم متفاوت هستند. در کنسر لوزه، در لوزه‌ها یک توده به دلیل تجمع سلول‌های غیرمعمول ایجاد می‌شود. درحالی‌که دلیل ایجاد سنگ لوزه، تجمع باقی‌مانده سلول‌های فرسوده و مواد غذایی در شکاف لوزه‌ها است.
سخن پایانی از هومکا
کنسر لوزه یکی از انواع سرطان است که بافت نرم لوزه‌ها را درگیر می‌کند. این سرطان مانند سایر سرطان‌ها در مراحل اولیه علامت خاصی ندارد و ممکن است افراد دیر متوجه آن شوند. همچنین مشابهت علائم سرطان لوزه با دیگر اختلالات مربوط به لوزه‌ها مانند کیست و التهاب، باعث تشخیص دیرهنگام آن می‌شود. توصیه می‌کنیم هرگونه علامت و نشانه غیرمعمول در لوزه و گلوی خود را جدی گرفته و فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر سوالی راجع به علائم سرطان لوزه دارید، می‌توانید در بخش پرسش و پاسخ با پزشکان، سوالات خود را با ما در میان بگذارید.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
