علائم سرطان دهانه رحم چیست؟

سرطان دهانه رحم نوعی سرطان است که در سلول‌های قسمت پایینی رحم (گردن رحم) یعنی ناحیه‌ای که رحم را به واژن متصل می‌کند، رخ می‌دهد. انواع مختلف ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV در ایجاد اکثر سرطان‌های دهانه رحم و علائم سرطان رحم در فرد نقش دارند. به طور طبیعی زمانی که در معرض HPV قرار می‌گیرید، سیستم ایمنی بدن معمولاً از آسیب رساندن به ویروس جلوگیری می‌کند.

 وجود این ویروس در در دهانه رحم سبب می‌شود که برخی از سلول‌های دهانه رحم دچار تغییرات شده به و مرور زمان تبدیل به سلول‌های سرطانی شوند. با انجام منظم تست‌های غربالگری ( آزمایش HPV و تست پاپ اسمیر) و دریافت واکسن مخصوص HPV، می‌توان خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را کاهش داد. سرطان دهانه رحم تا حدودی علائم مشخصی دارد که در این مقاله قصد داریم به بررسی علائم سرطان رحم بپردازیم.

ویروس HPV و سرطان دهانه رحم

سرطان دهانه رحم چیست؟ به رشد و تقسیم سلول‌های سرطانی شده یا غیرطبیعی در پوشش دهانه رحم  سرطان رحم می‌گویند. شایع‌ترین سرطان دهانه رحم، کارسینوم سلول سنگ‌فرشی است که ۷۰ درصد موارد را تشکیل می‌دهد. ابتلا به سرطان دهانه رحم از نوع آدنوکارسینوم شیوه کمتری دارد (حدود ۲۵٪ موارد) و تشخیص آن دشوارتر است زیرا در قسمت بالاتری از دهانه رحم ایجاد می‌شود.

بر طبق آمارهای گزارش شده از مقالات احتمال  ابتلا یک زن ۸۵ سال به سرطان دهانه رحم، ۱ در ۱۶۲ است. از زمان شروع برنامه جهانی غربالگری دهانه رحم در سال ۱۹۹۱، بروز این سرطان  به طور قابل توجهی کاهش یافته است. اخیرا با معرفی و غربالگری گسترده‌تر این سرطان و برنامه ریزی برای تزریق واکسن ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، شانس بقا پس از ابتلا به سرطان دهانه رحم برای حداقل پنج سال تا ۷۴ درصد افزایش یافته است.

مراحل سرطان دهانه رحم چیست؟

• مرحله اول: در گرید اول بیماری سرطان فقط در دهانه رحم یافت می‌شود. این بیماری هنوز متاستاز پیدا نکرده و توده سلولی آن کوچک است
• گرید دوم: در گرید دوم سرطان، سلول‌های سرطانی از بافت دهانه رحم و رحمگسترش یافته اما هنوز به دیواره لگن (بافت‌هایی که قسمتی از بدن یعنی باسن را می‌پوشاند) و واژن شما نرسیده‌اند
• مرحله سوم: در این مرحله سرطان به قسمت پایینی واژن گسترش یافته و ممکن است به دیواره لگن، حالب‌ها (لوله‌هایی که ادرار را منتقل می‌کنند) و غدد لنفاوی مجاور رسیده باشند
• مرحله چهارم: در گرید چهارم، سرطان به مثانه، رکتوم یا سایر قسمت‌های بدن مانند استخوان‌ها و ریه‌ها متاستاز کرده است

آیا سرطان دهانه رحم و علائم آن بر باروری تاثیر دارد؟ به گفته‌ی وب‌سایت my.clevelandclinic اگر سرطان دهانه رحم درمان شود امکان بارداری وجود دارد. با این حال برخی از روش‌های درمانی ممکن است بر قدرت باروری تاثیر بگذارند. در صورتی که قصد بارداری دارید با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید.

علائم سرطان دهانه رحم

تغییرات ژنتیکی پیش سرطانی در سلول‌های دهانه رحم به ندرت باعث ایجاد علائم واضح می‌شود. بنابراین تنها راه برای اطلاع از وجود سلول‌های غیر طبیعی که ممکن است در آینده به سرطان تبدیل شوند، انجام سالیانه آزمایش غربالگری دهانه رحم است. چنانچه تغییرات ژنتیکی سلول‌ها آنها را به سمت سرطانی شدن پیش ببرد شایع‌ترین علائم سرطان دهانه رحم عبارت است از:

• خونریزی واژینال در زمان‌های غیر از قاعدگی
• خونریزی طولانی‌تر و یا شدیدتر از حد معمول در قاعدگی
• درد در هنگام رابطه جنسی
• خونریزی بعد از رابطه جنسی
• درد لگن
• تغییر در ترشحات واژن مانند ترشح بیش از حد
• بوی شدید ترشحات واژن
• خونریزی بعد از یائسگی

پس از پیشرفت و متاستاز، سرطان دهانه رحم ممکن است باعث ایجاد علائم زیر شود:

• درد لگن
• مشکل در ادرار کردن
• پاهای متورم
• نارسایی کلیه
• درد استخوان
• کاهش وزن و بی اشتهایی
• خستگی بی دلیل

این علائم می‌تواند ناشی از بروز مشکلات دیگر نیز باشد اما اگر نگران وضعیت خود هستید یا اینکه این علائم در شما به طور غیر معمول ادامه پیدا کرده، با پزشک خود تماس بگیرید و در اولین فرصت برای انجام غربالگری به مراکز درمانی مراجعه بفرمایید.

علل ابتلا به سرطان دهانه رحم

 ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV بزرگترین عامل خطر برای ابتلا به سرطان دهانه رحم است. مصرف سیگار هم از علل دیگر ابتلا به این نوع سرطان است. مصرف بیش از حد قرص‌های ضدبارداری هم ممکن است ریسک ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش دهد. سایر عوامل موثر در ابتلا به سرطان دهانه رحم عبارتند از:

• فعالیت جنسی در سن پایین
• ابتلا به انواع بیماری‌های مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس و HIV/AIDS
• سیستم ایمنی ضعیف
• مصرف برخی داروها مانند دی‌اتیل استیل‌بسترول (DES)

مراحل درمان سرطان دهانه رحم

بعد از تشخیص سرطان دهانه رحم، اولین قدم برای درمان تشخیص مرحله بیماری است. همان‌طور که گفته شد این بیماری چهار مرحله دارد. احتمال بهبود قطعی مرحله یک این بیماری با درمان مناسب امکان‌پذیر است. در مرحله چهار این بیماری سرطان پیشرفته است و سلول‌های سرطانی به سایر اندام‌ها گسترش پیدا کرده‌اند. گریدبندی بیماری به انتخاب روش درست درمان کمک می‌کند. گزینه‌های درمانی شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی، ایمونوتراپی و … است. برای مراحل پیشرفته این بیماری نیاز است از چند روش به صورت ترکیبی استفاده شود.

راه‌های جلوگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم

• تزریق واکسن HPV مهم‌ترین راه پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم است. در این مورد باید با پزشک خود صحبت کنید
• به‌صورت منظم تست پاپ اسمیر انجام دهید. تشخیص به‌موقع احتمال بهبود را افزایش می‌دهد
• رابطه جنسی ایمن داشته باشید و از محصولات بهداشتی مناسب استفاده کنید
• هرچه تعداد شرکای جنسی کمتر باشد خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم کمتر است
• مصرف سیگار را ترک کنید

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.