درمان سرطان معده + آیا سرطان معده درمان دارد؟
روش درمان سرطان معده چگونه است؟ سرطان معده در سراسر جهان شایع است ولی اکثر افراد راجع به آن اطلاعات کافی ندارند. در این مطلب از مجله سلامت هومکا قرار است راجع به نحوه درمان سرطان معده بیشتر توضیح بدهیم، پس اگر به فکر افزایش سطح اطلاعات پزشکی خود هستید تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
معده چیست؟
قبل از اینکه راجع به سرطان معده صحبت کنیم، ابتدا بهتر است با معده و ساختار آن بیشتر آشنا شویم. معده یک کیسه عضلانی بوده که در قسمت میانی و فوقانی شکم، دقیقاً در زیر جناغ سینه قرار گرفته است. همه ما می‌دانیم که وظیفه اصلی معده، هضم غذا است و معده این کار را با همکاری سایر بخش‌های سیستم گوارش مثل روده‌ها انجام می‌دهد.
معده همچنین به بدن در دفع مواد زائد کمک می‌کند. در این سرطان، سلول‌های تشکیل‌دهنده معده به‌طور غیرقابل‌کنترلی شروع به رشد و تقسیم‌شدن کرده و منجر به ایجاد سرطان معده می‌شوند. سرطان معده از داخلی‌ترین لایه معده در قسمت‌های مختلف تشکیل‌دهنده آن شروع میشود و می‌تواند به سایر بخش‌های معده گسترش پیدا کند.
معده از چه قسمت‌هایی تشکیل میشود؟
معده دارای ۵ قسمت اصلی است. سه بخش ابتدایی معده عبارت‌اند از:
- کاردیا که اولین بخش معده بوده و نزدیک‌ترین بخش به مری است
- فوندوس یا قسمت فوقانی معده که در کنار کاردیا قرار دارد
- بدنه یا جسم که قسمت اصلی معده است و در بین قسمت‌های ابتدایی و انتهایی قرار دارد
برخی از سلول‌های قسمت‌های ابتدایی معده اسید و پپسین (آنزیم گوارشی) می‌سازند. اسید و آنزیم‌های گوارشی معده با هم ترکیب می‌شوند و شیره معده را تشکیل می‌دهند که به هضم غذاها کمک می‌کند. علاوه بر این سلول‌های قسمت‌های ابتدایی معده مسئول ساخت پروتئینی به نام فاکتور داخلی هستند که بدن برای جذب ویتامین B۱۲ به آن نیاز دارد. دو بخش انتهایی معده عبارت‌اند از:
- آنتروم که نزدیک روده کوچک بوده و در آن غذا با شیره معده مخلوط میشود
- پیلور که آخرین قسمت معده است و به‌عنوان یک دریچه برای کنترل تخلیه محتویات معده به روده باریک عمل می‌کند
لایه‌های تشکیل‌دهنده معده
دیواره معده از ۵ لایه مختلف تشکیل میشود. این لایه‌ها به ترتیب از داخل به خارج عبارت‌اند از:
- مخاط که وظیفه آن ساخت اسید معده و آنزیم‌های گوارشی است
- زیر مخاط درواقع یک لایه پشتیبان است
- عضله که یک لایه ضخیم بوده و در حرکت مواد غذایی درون معده و مخلوط کردن آن‌ها نقش دارد
- بافت همبند
- زیر همبند (ساب سروز)
لایه مخاطی، درونی‌ترین لایه معده است که از سلول‌های پوششی تشکیل میشود. این سلول‌ها مانند دیگر سلول‌های پوششی بدن مثل سلول‌های پوششی پوست در حالت عادی قدرت تکثیر و رشد بالایی دارند. هنگامی که فردی به سرطان معده دچار میشود، این سلول‌های پوششی به طرز غیرقابل‌کنترلی شروع به رشد و تقسیم شدن می‌کنند و به سایر لایه‌های معده گسترش می‌یابند.
انواع مختلف سرطان معده کدام‌اند؟
سرطان معده می‌تواند در هر کدام از بخش‌های معده ایجادشده و علائم مختلفی را به وجود آورد. به‌طورکلی سرطان معده پیشرفت آهسته‌ای دارد و در مراحل اولیه تغییراتی پیش سرطانی در سلول‌های پوششی ایجاد میشود که عموماً شناسایی نمی‌شوند. لایه‌های تشکیل‌دهنده معده در تعیین مرحله (وسعت) سرطان مهم بوده و می‌توانند گزینه‌های درمانی و پیش‌آگهی سرطان معده در فرد را تحت تأثیر قرار دهند. با رشد و گسترش سرطان از لایه مخاط به لایه‌های دیگر، سرطان معده پیشرفته‌تر میشود و درمان سرطان معده را سخت‌تر می‌کند. سرطان معده انواع مختلفی دارد. انواع شایع‌تر سرطان معده به شرح زیر است.
آدنوکارسینوما
بیشتر سرطان‌های معده (حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد) آدنوکارسینوم هستند. آدنوکارسینوما از سلول‌های غده‌ای لایه پوششی معده ایجاد می‌شوند. آدنوکارسینوم معده دو نوع اصلی دارد:
- نوع روده‌ای: سلول‌های سرطانی در کارسینوم روده‌ای به‌احتمال‌زیاد دارای تغییرات ژنی خاصی هستند و امکان درمان آن‌ها به کمک دارودرمانی هدفمند وجود دارد
- نوع منتشر که رشد سریع‌تری دارد، نسبت به کارسینوم روده‌ای کمتر شایع است و درمان آن سخت‌تر است
تومورهای استرومایی دستگاه گوارش (GIST)
این تومورهای دستگاه گوارش می‌توانند در هرجایی از دستگاه گوارش شروع شوند، اما بیشتر آن‌ها در معده ایجاد می‌شوند.
تومورهای نورواندوکرین (مثل کارسینوئیدها)
این تومورها در سلول‌های معده (یا سایر قسمت‌های دستگاه گوارش) شروع می‌شوند. بیشتر تومورهای نورواندوکرین رشد کندی دارند و به اندام‌های دیگر منتشر نمی‌شوند، اما برخی از آن‌ها می‌توانند به‌سرعت رشد کرده و گسترش پیدا کنند.
لنفوم
سرطان لنفوم در سلول‌های سیستم ایمنی به نام لنفوسیت‌ها شروع میشود. لنفوم در تمام بخش‌های بدن ازجمله دیواره معده ایجاد میشود. موارد زیر از دیگر انواع سرطان معده هستند که بروز آن‌ها بسیار نادر است.
- کارسینوم سلول سنگفرشی
- کارسینوم سلول کوچک
- لیومیوسارکوم
به گفته‌ی وب‌سایت cancer.net برخی از علائم سرطان معده شامل موارد زیر است:
- لاغری بدون دلیل
- اختلال در بلع
- احساس سوزش معده
- سوءهاضمه
- یرقان و زردی
- مشاهده خون در مدفوع
- جمع‌شدن مایع در شکم
- سوزش قلب
- احساس درد در معده
- حالت تهوع
- نفخ بعد از خوردن غذا
- احساس سیری زودرس
- استفراغ
این علائم و نشانه‌ها صرفاً علامت سرطان معده نیستند و می‌توانند به دلیل برخی بیماری‌های دیگر ایجاد شوند. اگر این علائم را در خود و یا نزدیکانتان مشاهده کردید، خونسردی خودتان را حفظ کنید و فوراً به پزشک مراجعه کنید.
روش‌های تشخیص سرطان معده
سرطان معده به کمک روش‌ها و آزمایشهای زیر تشخیص داده میشود:
- آندوسکوپی
- بیوپسی معده
- تصویربرداری به روش سی‌تی‌اسکن و آزمایش اشعه ایکس بلع باریم
علاوه بر این پزشکان به کمک آزمایش‌ها و روش‌های زیر مرحله سرطان معده را تشخیص داده و طبق آن درمان را شروع می‌کنند. آزمایشات تشخیص سرطان معده عبارت‌اند از:
- آزمایش خون
- آندوسونوگرافی
- CT اسکن
- PET اسکن
- جراحی اکتشافی به روش لاپاراسکوپی
آیا سرطان معده درمان دارد؟
امروزه با پیشرفت علم پزشکی بسیاری از انواع سرطان ازجمله سرطان معده قابل درمان هستند. روش‌های درمانی متنوع هستند و پزشک ممکن است با توجه به محل ایجاد سرطان، مرحله و همچنین میزان گسترش آن از روش‌های مختلفی برای درمان در بیماران استفاده کند. بسیاری از روش‌های پیشگیری و چکاپ منظم به تشخیص به‌موقع و درمان آن کمک می‌کنند. روش‌های درمانی شایع برای درمان سرطان معده به شرح زیر است.
جراحی
عمل جراحی در درمان این سرطان با هدف حذف تمام توده‌های سرطانی و حتی برخی از بافت‌های سالم اطراف آن‌ها است. برای درمان این سرطان از جراحی‌های مختلفی استفاده میشود که عبارت‌اند از:
- برداشتن تومور در مراحل اولیه سرطان معده
گاهی سرطان معده محدود به سلول‌های لایه مخاطی است و با حذف این تومورها از لایه مخاطی و زیر مخاطی می‌توان از پیشرفت سرطان به سایر بخش‌ها جلوگیری کرد. این تومورها را می‌توان به کمک لوله آندوسکوپ برداشت.
- گاسترکتومی ساب توتال
در طی گاسترکتومی ساب توتال، جراح بخشی از معده را که تحت تأثیر سرطان قرارگرفته و برخی از بافت‌های سالم اطراف آن را برمی‌دارد. اگر سرطان معده شما در نزدیک‌ترین قسمت معده به روده کوچک واقع شده باشد، این عمل ممکن است یک گزینه درمانی باشد.
- گاسترکتومی کامل یا گاسترکتومی توتال
وقتی قسمت بدنه معده درگیر سرطان باشد، جراح به کمک روش گاسترکتومی کامل کل معده و بخشی از بافت‌های اطراف آن را حذف می‌کند. در این روش پس از برداشتن معده، مری مستقیماً به روده باریک متصل میشود.
- برداشتن غدد لنفاوی
گاهی پزشک برای بررسی ایجاد لنفوم، گره‌های لنفاوی شکم را برمی‌دارد و آن‌ها را از حیث وجود سرطان بررسی می‌کند.
- جراحی برای تسکین علائم سرطان معده
گاهی پزشک برای تسکین علائم و نشانه‌های بیماری سرطان معده در افراد مبتلا به مراحل پیشرفته این سرطان، بخشی از معده را به کمک جراحی برمی‌دارد.
شیمی‌درمانی
در شیمی‌درمانی سلول‌های سرطانی معده به کمک داروهای مختلف متوقف و یا کشته می‌شوند. داروهای شیمی‌درمانی برای درمان سرطان معده ممکن است از طریق وریدی و یا خوراکی به بدن وارد شوند.
پرتودرمانی
در روش پرتودرمانی سلول‌های سرطانی معده به کمک اشعه‌های ایکس پرقدرت متوقف و یا کشته می‌شوند.
شیمی – پرتو درمانی
در این روش از اثرات روش درمانی شیمی‌درمانی در کنار پرتودرمانی برای افزایش موفقیت درمان استفاده میشود. همچنین گاهی بعد از جراحی معده، روش شیمی-پرتودرمانی انجام میشود تا عوارض و همچنین احتمال برگشت مجدد سرطان کاهش یابد.
درمان هدفمند
در روش درمانی درمان هدفمند یک سری داروها استفاده می‌شوند که به‌طور خاص سلول‌های سرطانی را شناسایی کرده و به آن‌ها حمله می‌کنند. عوارض روش درمان هدفمند نسبت به روش پرتودرمانی و شیمی‌درمانی بسیار کمتر است.
ایمونوتراپی
روش درمان ایمونوتراپی کم‌خطرترین روش درمان این نوع سرطان است. در این روش از سلول‌های سیستم ایمنی فرد مبتلا برای درمان بیماری وی استفاده میشود.
درمان سرطان معده در مراحل اولیه
درصورتی‌که سرطان معده در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می‌توان آن را به کمک روش جراحی و برداشتن آندوسکوپی مخاط درمان کرد.
درمان قطعی سرطان معده بدخیم
همان‌طور که گفتیم سرطان معده در مراحل اولیه بسیار ناشناخته است و این مسئله باعث تشخیص دیرهنگام و بدخیم‌شدن سرطان معده میشود. سرطان معده در سراسر دنیا، به کمک جراحی درمان میشود و تمام بیماران مبتلا به این سرطان به جز افرادی که بیماری‌های خاص ریوی یا قلبی دارند، به کمک جراحی درمان می‌شوند.
متأسفانه چیزی به‌عنوان درمان قطعی سرطان معده بدخیم وجود ندارد و شانس معالجه و درمان سرطان معده در مراحل پیشرفته کم است. اما نکته قابل‌توجه این است که میزان پاسخگویی بیماران مختلف به درمان، با هم متفاوت است و هیچ‌کس نمی‌تواند میزان بهبودی و درمان قطعی این سرطان را در افراد مختلف به‌طور دقیق پیش‌بینی کند. اگر سرطان معده به‌موقع تشخیص داده شود، شانس موفقیت بهبود آن بسیار بالا خواهد بود.
داروهای مورد استفاده در شیمی‌درمانی و قرص درمان سرطان معده
یکی از روش‌های درمانی شناخته‌شده برای انواع سرطان، شیمی‌درمانی است. بیماران مبتلا به سرطان معده در یک بازه زمانی معین، باید تعداد مشخصی جلسه شیمی‌درمانی را بگذرانند. در طی این جلسات بیمار یک دارو و یا ترکیبی از داروهای مختلف را دریافت می‌کند. از شایع‌ترین قرص‌های درمانی این سرطان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیس پلاتین
- اگزالی پلاتین یا الوکساتین
- ۵-FU (فلوئورواوراسیل) که اغلب همراه با لوکوورین (اسید فولینیک) داده میشود
- کاپسیتابین
- کربوپلاتین
- دوستاکسل
- اپی روبیسین
- ایرینوتکان
- اگزالیپلاتین
- پاکلی تاکسل
- تری فلوریدین و تیپیراسیل
- ایرینوتکان (کامپتوسار)
- پاکلیتاکسل (تاکسول)
شیمی‌درمانی در کنار مزایایی که دارد و به درمان سرطان معده کمک می‌کند، می‌تواند یک سری عوارض جانبی در فرد ایجاد کند. در ادامه عوارض شیمی‌درمانی سرطان معده را نام می‌بریم.
عوارض شیمی‌درمانی سرطان معده
داروهای شیمی‌درمانی درواقع به سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند و باعث توقف آن‌ها می‌شوند، اما این داروها توانایی تشخیص سلول‌های سالم از سلول‌های سرطانی را ندارند و با حمله به سلول‌های سالم باعث بروز عوارض جانبی مختلفی در افراد تحت درمان می‌شوند. عوارض شیمی‌درمانی بسته به فرد و دوزی داروهای مصرفی وی، متفاوت است. ازجمله شایع‌ترین عوارض شیمی‌درمانی سرطان معده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خستگی و بی‌حالی
- ریزش موها
- حالت تهوع
- خشکی پوست
- استفراغ
- ابتلا به عفونت
- ایجاد زخم در دهان
- خون‌ریزی و کبودی آسان
- تنگی نفس
- اسهال
- یبوست
تعداد جلسات شیمی‌درمانی سرطان معده
طول دوره شیمی‌درمانی و تعداد جلسات شیمی‌درمانی سرطان معده برای هر بیمار متفاوت است. پزشک متخصص معمولاً با توجه به میزان پیشرفت بیماری، شرایط فیزیکی بیمار و همچنین نوع سرطان معده برای بیماران مختلف تعداد جلسات شیمی‌درمانی متفاوتی را توصیه می‌کند. در این جلسات پزشک ممکن است از یک داروی شیمی‌درمانی و یا ترکیبی از داروهای مختلف برای درمان سرطان معده کمک بگیرد.
شیمی‌درمانی به‌صورت دوره‌ای انجام میشود و پس از هر جلسه شیمی‌درمانی با توجه به صلاح‌دید پزشک باید یک مدت به بدن خود استراحت بدهید. همچنین زمان هر جلسه شیمی‌درمانی متغیر بوده و بین نیم الی سه یا چهار ساعت به طول می‌انجامد. عوامل زیر در مدت زمان و تعداد جلسات شیمی‌درمانی بیماران تأثیر می‌گذارند:
- نوع سرطان معده
- مرحله سرطان معده
- ابتلا به دیگر بیماری‌های زمینه‌ای
- اندازه تومور سرطان معده
- سن بیمار
- سابقه پزشکی بیمار و درمان سرطان قبلی
- وضعیت جسمی بیمار
- توانایی و میزان تحمل بیمار در برابر شیمی‌درمانی
سخن پایانی از هومکا
در این مقاله ابتدا در رابطه با ساختار معده صحبت کردیم و سپس راه‌های درمانی سرطان معده را توضیح دادیم. سرطان معده پیشرفت بسیار کندی دارد و همین باعث شده تا اکثر افراد مبتلا به سرطان معده از بیماری خود مطلع نباشند. دانستیم که سرطان معده انواع مختلفی دارد و پزشک با کمک راه‌های مختلف نظیر آزمایش خون، مرحله و همچنین نوع سرطان معده بیمار را تشخیص می‌دهد. توصیه می‌کنیم هرگاه علائمی مشابه به علائم سرطان معده را مشاهده کردید به‌جای نگرانی و وسواس فکری، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده و وضعیت سلامت خود را بررسی کنید. آیا درمیان اطرافیان خود کسی را دارید که مبتلا به سرطان معده باشد؟ می‌توانید تجربه خودتان راجع به این بیماری را با ما به اشتراک بگذارید یا در صورت داشتن سوال آن را در قسمت پرسش و پاسخ ثبت کنید.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
سلام من سرطان مهده دارم چهار سال جلوتر عمل کردم شیمی درمانی کردم پرتو درمانی کردم ولی هیچ غذای سازگار نیستم می خورم ولی بلافاصه استفراغ میکنم درد هم ندارم فقط اسید اذیتم میکنه کسی پیشنهادی برای من داره ممنون میشم تشکر
سلام به شما
با آرزوی بهبودی و تسکین سریع‌تر برای شما، اولین توصیه کم کردن حجم غذای مصرفی هست. معده بعد این درمان‌ها، طول می‌کشه تا به ورود حجم غذا عادت کنه. می‌تونین از کمک یک پزشک فوق تخصص گوارش برای تسریع این روند کمک بگیرین.
سلام دوست عزیز برای شما هم بدخیم بود کدوم دکتر عمل کردن شما رو
سلام من مادرم تومور بدخیم معده داره و آسم هم داره دکتر گفتن که نوع۳ هستش قسمت انتها معده رو درگیر کرده و به هیچ جا نزده چهار جلسه شیمی گفتن و بعد جراحی بشه مادرم آیا مادرم درمان میشود چون آسم هم داره لطفا راهنمایی کنید و یک جراح خوب و دقیق معرفی کنید ما هممون جونمون به جونش بسته است لطفا کمکم کنید دارم دق میکنم
سلام به شما
متاسفانه امکان معرفی پزشک وجود نداره. پیش آگهی درمان علاوه بر نوع و پیشرفت بیماری، به وضعیت فردی و اختلالات همراه ایجاد شده هم داره. آسم اختلالی در درمان سرطان ایجاد نمی‌کنه. بهتره بدون نگرانی و با امید به خدا، با همراهی پزشک معالجشون این مسیر رو طی کنین.