سرطان ریه بدخیم + آیا سرطان ریه بدخیم درمان دارد؟
سرطان ریه از نای، نایژه و بافت ریه منشأ می‌گیرد و زمانی بروز می‌کند که سلول‌های ریه به دلیل رشد غیرطبیعی و کنترل نشده منجر به ایجاد تومور شوند. سرطان ریه بدخیم از آن دسته سرطان‌هایی است که می‌توان تا حدود زیادی از ابتلا به آن پیشگیری کرد. درصورتی‌که مشتاق به یادگیری جزئیات بیشتری از سرطان ریه بدخیم هستید با این مقاله از مجله سلامت هومکا همراه شوید.
همان‌طور که در مقالات گذشته راجع‌به سرطان ریه گفتیم دو نوع سرطان ریه داریم؛ سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) و سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC). سرطان SCLC حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از سرطان‌های ریه را شامل میشود و ناشی از مصرف سیگار است. در این مقاله بیشتر مطالب بر محور این نوع سرطان بدخیم ریه می‌چرخد. حدود ۸۰ تا ۸۵ مورد از موارد ابتلا به سرطان ریه از نوع سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) هستند. این سرطان در مقایسه با نوع سلول کوچک رشد آهسته‌تری دارد و عمدتا خوش‌خیم‌تر است.
سرطان ریه بدخیم چیست؟
بیش از ۸ مورد از هر ۱۰ مورد سرطان ریه بدخیم ناشی از سیگار کشیدن است. اگر سیگاری هستید، ترک سیگار بهترین کاری است که می‌توانید برای بهبود سلامتی خود انجام دهید. البته در معرض دود سیگار بودن نیز خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می‌دهد. سرطان ریه در افراد سیگاری، افراد مسن و در افرادی که مشکلات ریوی مانند بیماری آمفیزم دارند، شایع‌تر است. از سایر عوامل خطر می‌توان به قرار گرفتن در معرض گاز رادون، آلودگی هوا و مواد شیمیایی در محل کار اشاره کرد.
توموری که از بافت ریه شروع میشود تومور اولیه ریه است درحالی‌که توموری که از قسمت دیگری از بدن شروع‌شده و به ریه‌ها گسترش می‌یابد، سرطان ریه ثانویه نامیده میشود. در مطالبی که در خصوص انواع سرطان و به‌ویژه سرطان ریه بدخیم مطالعه می‌کنید دانستن مرحله سرطان برای درک مسیر و پروسه درمانی اهمیت بالایی دارد. مرحله سرطان ریه به‌اندازه تومور و میزان گسترش آن اشاره دارد.
پزشکان جهت تعیین مرحله سرطان ریه، به اندازه تومور، میزان درگیری غدد لنفاوی و مهاجرت سلول‌های بدخیم سرطانی به سایر نواحی بدن توجه می‌کنند. تومور کوچکی که فقط محدود به ریه باشد سرطان ریه مرحله مقدماتی است اما سرطانی که به بافت مجاور یا اندام‌های دیگر گسترش‌یافته است از نوع پیشرفته محسوب میشود.
علائم سرطان ریه بدخیم
سرطان ریه در مراحل اولیه علائمی ایجاد نمی‌کند اما آگاه بودن از علائم احتمالی می‌تواند به تشخیص زودهنگام سرطان و درمان آسان‌تر آن کمک بزرگی کند. بنابراین اگر علائم یا تغییرات زیر را در خود احساس کردید در اسرع وقت به پزشک عمومی مراجعه کنید. شایع‌ترین علائم سرطان ریه به‌صورت زیر است:
- سرفه‌های بلندمدت
- تغییر در نوع سرفه‌ها به‌طوری‌که متفاوت به نظر برسند یا دردناک شوند
- نفس‌نفس زدن در کارهایی که قبلاً بدون مشکل انجام می‌دادید
- سرفه خلطی یا خونی
- بروز درد در قفسه سینه یا شانه
- مبتلا شدن مکرر به عفونت‌های ریه
- کاهش اشتها
- احساس خستگی دائم
- کاهش وزن
چه کسانی بیشتر به سرطان ریه مبتلا می‌شوند؟ به گفته‌ی cancer با افزایش سن احتمال ابتلا به سرطان ریه بیشتر میشود. حدود ۴۵ درصد مبتلایان به سرطان ریه ۷۵ سال و بالاتر هستند.
طبق مطالعات آماری، مهم‌ترین عامل ایجادکننده سرطان‌های ریه سیگار کشیدن است. سایر عوامل خطر سرطان ریه عبارت‌اند از:
- قرار گرفتن در معرض گاز رادون
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص در محل کار
- سابقه خانوادگی سرطان ریه
- سابقه ابتلا به انواع دیگر سرطان
مراحل و استیج سرطان ریه
با دانستن مرحله سرطان می‌توان متوجه شد که تومور چقدر بزرگ است و به چه میزان گسترش‌یافته است. همچنین استیج سرطان به پزشکان کمک می‌کند تا تصمیمات درمانی بهتری برای درمان سرطان ریه بگیرند. از نتایج آزمایش‌ها و اسکن‌هایی که برای تشخیص سرطان تجویز می‌شوند اطلاعاتی به دست می‌آید که با آن‌ها استیج سرطان را تعیین می‌کنند.
استیج ۱ سرطان ریه: در این مرحله سلول‌های تومور بسیار شبیه سلول‌های طبیعی هستند. این سلول‌ها رشد آهسته‌ای دارند و نسبت به سلول‌های سرطانی درجات بالاتر احتمال انتشار کمتری دارند.
استیج ۲ سرطان ریه: تومور در این مرحله بزرگ‌تر شده است و سلول‌های آن غیرطبیعی به نظر می‌رسند. احتمال متاستاز در این مرحله بیشتر میشود.
استیج‌های ۳ و ۴: سلول‌ها در زیر میکروسکوپ بسیار غیرطبیعی به نظر می‌رسند و شباهتی به سلول‌های طبیعی ندارند. سلول‌های بدخیم ریه در این استیج‌ها رشد سریعی دارند و احتمال گسترش آن‌ها زیاد است.
آمادگی برای درمان سرطان ریه
با رعایت دستورالعمل‌های پیش از درمان می‌توان کنترل بیشتری بر سلامت جسمی و روانی خود داشته باشید. آماده شدن برای درمان سرطان (Prehabilitation) با تهیه یک برنامه پشتیبانی و مشاوره شروع میشود و سه جنبه خاص از سلامت را پوشش می‌دهد:
- توجه به رژیم غذایی و وزن
- فعالیت بدنی و ورزش
- سلامت روان
ترک سیگار و پرهیز از مصرف الکل نیز کمک‌کننده است و به بهبودی سریع‌تر بیمار کمک می‌کند. شاید از خود بپرسید که برنامه قبل از درمان چه تأثیری در بهبودی دارد؟ جواب این سوال به‌صورت زیر است:
- بعد از جراحی زودتر از بیمارستان ترخیص می‌شوید
- با عوارض جانبی درمان بهتر کنار می‌آیید
- عوارض جانبی کمتری بروز می‌کند
- گزینه‌های درمانی بیشتری خواهید داشت
- سلامت بلندمدت بهتر خواهد بود
همان‌طور که مشاهده میشود آمادگی قبل از درمان بر تمام مراحل مراقبت‌های سرطانی تأثیر دارد.
درمان سرطان ریه بدخیم
به‌منظور دستیابی به بهترین نتیجه درمانی و مراقبت‌های پس‌ازآن، تیمی از متخصصان تمام جوانب درمان را در نظر می‌گیرند و با همکاری هم نقشه درمان را آماده می‌کنند. روش درمانی که برای شما انتخاب میشود بستگی به موارد زیر دارد:
- تومور در کجای ریه قرار دارد
- تومور چقدر رشد کرده است
- سلامت عمومی فرد به چه میزان است
درمان‌های اصلی سرطان ریه بدخیم به‌طور اجمالی عبارت‌اند از:
- شیمی‌درمانی
- رادیوتراپی
- جراحی
- شیمی‌درمانی و رادیوتراپی به‌صورت همزمان
درمان سرطان ریه در مراحل مقدماتی
اگر سرطان ریه موضعی و محدود باشد به این معنی است که سلول‌های سرطانی از بافت اولیه خود جدا نشده‌اند و گسترش چندانی نداشته‌اند. درمان اصلی سرطان ریه موضعی از نوع سلول کوچک (نوع بدخیم) شیمی‌درمانی است و معمولاً پس‌ازآن رادیوتراپی (پرتودرمانی) انجام میشود. اگر سلامت عمومی بیمار به‌اندازه کافی بالا باشد ممکن است شیمی‌درمانی و رادیوتراپی با هم انجام شوند.
اگر سرطان در مراحل اولیه باشد یکی از گزینه‌های درمانی می‌تواند جراحی لوبکتومی (برداشتن یک لوب از ریه) باشد. البته جراحی غالباً برای سرطان ریه از نوع سلول کوچک (SCLC) استفاده نمی‌شود اما اگر جراحی پیشنهاد شود معمولاً پس‌ازآن شیمی‌درمانی و یا رادیوتراپی نیز انجام خواهد شد. پس از اتمام درمان اگر رشد سرطان ریه متوقف گردد و وضعیت عمومی بیمار به‌اندازه کافی مساعد باشد، ممکن است رادیوتراپی به‌عنوان درمان کمکی اجرا گردد و هدف آن از بین بردن سلول‌های سرطانی است که احتمال دارد به مغز و یا سایر اندام‌های بدن سرایت کرده باشند.
درمان سرطان ریه بدخیم (SCLC) در مراحل پیشرفته
اگر سرطان ریه گسترش‌یافته و از حالت موضعی خارج شده باشد به آن سرطان پیشرفته می‌گویند. در این مراحل درصورتی‌که شرایط عمومی بیمار به‌اندازه کافی مطلوب باشد معمولاً شیمی‌درمانی گزینه اول درمان است. اگر شیمی‌درمانی رضایت‌بخش باشد ممکن است پس‌ازآن رادیوتراپی ریه‌ها نیز اجرا گردد.
پس از درمان اگر رشد سرطان متوقف شود و وضعیت عمومی بیمار نیز مساعد باشد از پرتودرمانی به‌عنوان درمان کمکی استفاده میشود. هدف از این روش، از بین بردن هرگونه سلول سرطانی است که ممکن است به مغز و یا سایر اندام‌ها سرایت کرده باشد. سایر روش‌های کمکی برای حذف سلول‌های بدخیم در سرطان ریه به‌قرار زیر است:
- پرتودرمانی داخلی (براکی تراپی)
- لیزر درمانی
- انجماد تومور (کرایوتراپی)
- استنت‌گذاری برای باز نگه داشتن راه‌های هوایی
- نوردرمانی (فتودینامیک درمانی – PDT)
شیمی‌درمانی برای سرطان ریه بدخیم
در شیمی‌درمانی سرطان ریه داروهای ضد سرطان به‌صورت داخل وریدی و یا از طریق دهانی تجویز می‌شوند. این داروها وارد جریان خون شده و خود را به تمام نقاط بدن می‌رسانند. شیمی‌درمانی به‌طورمعمول بخش مهمی از درمان سرطان ریه بدخیم (SCLC) به حساب می‌آید چراکه SCLC معمولاً در زمان تشخیص به بافت‌های اطراف سرایت کرده است و سایر روش‌های درمانی مانند جراحی یا پرتودرمانی قادر به حذف کامل سرطان نیستند.
افرادی که در مراحل پیشرفته SCLC یعنی در استیج‌های ۳ و ۴ قرار دارند شیمی‌درمانی به‌عنوان گزینه اصلی مطرح است و ممکن است پس از شیمی‌درمانی، ایمونوتراپی هم اجرا گردد. برای بیمارانی که به دلیل شرایط سنی از سلامتی عمومی مساعدی برخوردار نیستند غالباً از شیمی‌درمانی با دوزهای پایین استفاده میشود.
داروهای شیمی‌درمانی سرطان ریه بدخیم
به‌طورکلی برای درمان سرطان بدخیم ریه، ترکیبی از داروها در شیمی‌درمانی استفاده می‌شوند که شامل داروهای زیر است:
- سیس‌پلاتین و اتوپوزید
- کربوپلاتین و اتوپوزید
- سیس‌پلاتین و ایرینوتکان
- کربوپلاتین و ایرینوتکان
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
شیمی‌درمانی سرطان ریه چگونه انجام میشود؟
داروهای شیمی‌درمانی برای سرطان ریه معمولاً به‌صورت وریدی (IV) تزریق می‌شوند. شیمی‌درمانی وریدی به این صورت است که داروها از طریق یک لوله نازک که از یک سو به کیسه سرم و از سوی دیگر به ورید ساعد متصل است به جریان خون وارد می‌شوند. این روش در کلینیک شیمی‌درمانی، در بیمارستان و هم در مطب پزشک قابل انجام داد.
دوره‌های شیمی‌درمانی به‌صورت متناوب انجام می‌شوند به این صورت که پس از هر دوره شیمی‌درمانی یک دوره استراحت در نظر گرفته میشود تا فرصتی برای تجدید قوا و آمادگی برای دور بعدی فراهم گردد. هر دوره به‌طور معمول ۳ یا ۴ هفته است و درمان اولیه معمولاً ۴ تا ۶ دوره طول می‌کشد. البته بسته به داروهای مورد استفاده برنامه می‌تواند متفاوت باشد. به‌عنوان مثال، بعضی از داروها فقط در روز اول هر دوره تجویز می‌شوند اما بعضی دیگر برای چند روز متوالی یا یک بار در هفته تجویز می‌شوند.
در خصوص سرطان‌های پیشرفته، شیمی‌درمانی اغلب ۴ تا ۶ سیکل به طول می‌انجامد و گاهی با یک داروی ایمونوتراپی نیز همراه میشود. علاوه بر این، اگر فردی به داروهای شیمی‌درمانی پاسخ مطلوبی داده باشد و وضعیت عمومی وی نیز مساعد باشد ممکن است برای یک دوره دیگر ایمونوتراپی تمدید شود. اگر در طول درمان وضعیت سرطان بدتر شود و یا پس از پایان درمان، سرطان عود کند ممکن است سایر داروهای شیمی‌درمانی تست شوند.
اگر سرطان عود کند اما بیش از ۶ ماه از پایان درمان گذشته باشد ممکن است دوباره با همان داروهای شیمی‌درمانی قبلی دوره دیگری از شیمی‌درمانی شروع شود. اما اگر سرطان زودتر عود کند یا در طول درمان به رشد خود ادامه دهد درمان با داروهای قبلی مفید نخواهد بود و در چنین مواردی پزشکان ترجیح می‌دهند از داروهای جایگزین همچون توپوتکان و لوربینکتدین استفاده کنند.
عوارض جانبی احتمالی شیمی‌درمانی در سرطان ریه بدخیم (SCLC)
معمولاً داروهای شیمی‌درمانی با عوارض جانبی همراه هستند. میزان عوارض به نوع و دوز داروهای تجویزشده و مدت زمان مصرف آن‌ها بستگی دارد. بعضی از عوارض جانبی شایع شیمی‌درمانی عبارت‌اند از:
- ریزش مو
- ابتلا به زخم‌های دهانی
- از دست دادن اشتها و تغییر وزن
- تهوع و استفراغ
- اسهال یا یبوست
شیمی‌درمانی همچنین ممکن است سلول‌های خون‌ساز مغز استخوان را نیز تحت تأثیر قرار دهد و علائم زیر بروز کند:
- مستعد شدن به عفونت (به دلیل کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون)
- کبودی یا خون‌ریزی (به دلیل کم شدن تعداد پلاکت خون)
- خستگی (به دلیل کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون)
این عوارض معمولاً پس از درمان از بین می‌روند اما اغلب در طول دوره درمان پزشکان به روش‌های زیر عوارض را کاهش می‌دهند:
- تجویز داروهای ضد تهوع و استفراغ
- دستور به مصرف دارو برای پیشگیری یا کمک به درمان کم‌خونی
- تجویز حجم بالایی از مایعات به‌صورت وریدی
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
سلام و خسته نباشید
.لطفا به این سوال من پاسخ بدید
من پدرم سرطان ریه بد خیم شدن. و برای پیشگیری و بهتر شدنش باید چیکار کنیم براش بجز شیمی درمانی و پرتو درمانی . .شیمی درمانیشم خیلی کم انجام میشه چون قلبش و کلیه هاشو ضعیف کردی
سلام به شما
در مورد بیماری‌های خاص، پایبندی کامل به درمان و حفظ روحیه، مهم‌ترین عناصر هستن. هیچ درمانی خارج از توصیه پزشک معالج خودشون نباید انجام بشه.
سلام
خواهر من هفت سال پیش دچار سرطان سینه و بعد از اون استخوان هایش در گیر شد الان هم توده ای داخل ریه هاش مشاهده میشه گفت این توده سرطانی هست یا نه
سلام به شما
بدون بررسی و بیوپسی ممکن نیست.
سلام و وقت بخیر
مادرم رو سرطان ریه تشخیص دادن،نصف ریه سمت راست
دکتر گفته نتیجه آزمایش ژنتیک که بیاد احتمال زیاد عمل و شیمی درمانی نمیخواد و دارو بهش میدن،این یعنی پیشرفته نیست این سرطان؟
سلام به شما
پزشک براساس شواهد موجود، درمان مناسب رو توصیه میکنه و الزاما نمی‌شه در مورد بیماری، بدون اطلاعات اظهارنظر کرد. از پزشک معالج خودشون جویا بشین.
سلام راه کاری برای درمان بیماری دارید یکی از بستگان ما سرطان ریه داره که شیمی درمانی کرده ولی بعد مدتی درد استخوان گرفته بطوری که چند شبانه روز نتونسته بخوابه
سلام به شما
متاسفانه این بیماری به سادگی درمان پذیر نیست. حتما باید تحت نظر فوق تخصص ریه و همینطور فوق تخصص آنکولوژی باشن. بدون معاینه و بررسی درمان انجام نمی‌شه
سلام خاله من شش ماه پیش عمل جراحی سرطان ریه از نوع بدخیم انجام داده بود که بعداز عمل جراحی شیمی درمانی هم کردن .خیلی حالش ام خوب بود بعد از یک ماه ازشیمی درمانی گذشته بود که بدن درد شدید گرفته.الان دوماه ۲۴ساعته ناله میکنه از درد بدنش…درد ضمن عملی که درد ریه انجام داده بودن …گفتم مایع یا نمیدونم چی آورده ..اون آب کشیدن وبه آزمایش قرار دادن…حالا یه هفته است جواب نیومده الان چیکار کنیم
سلام به شما
باید برای آماده شدن جواب آزمایش صبر کنین و به طور کامل تحت نظر پزشک معالج خودشون باشن. برای کنترل درد در بیماری‌های خاص، می‌تونین از فوق تخصص کنترل درد کمک بگیرین.
سلام بعد از شیمی درمانی اگر روش مناسب باشه و جواب بده غده سرطانی کامل محو میشود و آیا فرد سلامت کامل خود را باز میابد؟
سلام به شما
بسته به شرایط زمینه ای مریض، نوع بیماری، میزان گستردگی، سن و جنسیت، و عوامل متعدد دیگه ای، سیر و پیش آگهی درمان تعیین می شه و پاسخ دهی به این شکل کلی ممکن نیست. اگر بنا بر شرایط پاسخ به درمان کامل بشه، بله سلامت فرد برمیگرده.