سرطان حنجره + علائم سرطان حنجره چیست؟
به ایجاد جهش در DNA سلول‌های سلامت و رشد غیرطبیعی و تکثیر غیرقابل‌کنترل سلول‌ها در حنجره، سرطان حنجره گفته می‌شود. منظور از حنجره جعبه صدا در گلو است. سرطان حنجره علاوه بر جعبه صدا امکان دارد به انواع سرطان با منشأ تیروئید و مری نیز اشاره داشته باشد. در این مقاله در مورد سرطان حنجره، علائم،تشخیص و درمان آن صحبت خواهیم کرد.
سرطان حنجره چیست؟
منظور از سرطان حنجره به‌طورکلی عارضه‌های سرطانی هستند که در حلق یا حنجره ایجاد می‌شوند. همچنین گاهی این سرطان می‌تواند به دیگر انواع سرطان در این ناحیه که منشأ در تیروئید و مری دارند، اشاره داشته باشد. به لحاظ طبقه‌بندی می‌توان دیگر سرطان‌ها که در گلو، زبان، سینوس‌ها، بینی، گوش و غدد بزاقی ایجاد می‌شوند را سرطان‌های گردن و سر معرفی نمود. طبق نکات گفته‌شده اصلی‌ترین سرطان‌های گلو، سرطان حلق و حنجره هستند.
علائم سرطان حنجره
نشانههای هر عارضه سرطانی بستگی به نوع و مرحله آن دارد؛ اما معمولاً مبتلایان به کانسر حنجره در ابتدا دچار گرفتگی و تغییر صدا می‌شوند. این تغییر صدا معمولاً طولانی می‌شود و بدون اقدامات درمان خوب نخواهد شد؛ بنابراین نباید هر گرفتگی صدایی را مرتبط با کانسر حنجره بدانید، مخصوصاً مواردی که در طول چند روز بهبود پیدا می‌کنند. رایج‌ترین علائم سرطان حنجره عبارت‌اند از:
- بروز اختلال در بلع یا قورت‌دادن آب دهان و غذا
- گلودرد
- کاهش وزن ناگهانی
- درد در گوش‌ها
- ایجاد توده یا زخمی که خودبه‌خود بهبود پیدا نمی‌کند
- سرفه‌های مکرر
- گرفتگی صدا و ایجاد تغییر در صدا
علائم سرطان حنجره در زنان
زنان نیز همانند مردان ریسک ابتلا به این نوع سرطان را دارند، اما نسبت آن‌ها در مقایسه با مردان بسیار کمتر است. علائم سرطان حنجره در زنان همانند مردان است با این تفاوت که شدت و تعداد نشانه‌ها ممکن است در مردان بیشتر باشد. معمولاً اولین نشانه ایجاد این نوع از سرطان در زنان خشن شدن صدا است.
علت بروز سرطان حنجره چیست؟
به‌طورکلی دلیل شروع عارضه سرطان در ناحیه گلو جهش برخی از DNA های موجود در سلول‌ها است. زمانی که جهش ژنتیکی رخ می‌دهد، سلول‌های حنجره به‌صورت غیرطبیعی و بیش از نیاز بدن تکثیر می‌شوند. حتی این سلول‌ها عمرشان مانند سلول‌های طبیعی نیست و همچنان به رشد و توسعه ادامه می‌دهند. در نهایت با انباشته شدن حجم زیادی سلول‌های غیرطبیعی توده سرطانی ایجاد می‌شود.
این امر کاملاً بر پژوهشگران و متخصصین روشن نشده که چه علت یا عللی سبب تغییر در DNA سلول‌های موجود در این بخش از بدن می‌شوند. اما همیشه مطالعات متعدد ریسک فاکتورهایی را معرفی می‌کنند که می‌توانیم آن‌ها را عامل افزایش‌دهنده شانس ابتلا به سرطان حنجره معرفی کنیم. از رایج‌ترین عوامل دخیل در افزایش شانس ابتلا به کانسر حنجره می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- یک رژیم غذایی متشکل از غذاهای ناسالم و فاقد سبزیجات و میوه‌ها
- کارکردن در محیط‌هایی که ترکیبات سمی زیادی دارند
- سیگارکشیدن زیاد
- جویدن تنباکو
- زیاده‌روی در نوشیدن الکل
- ابتلا به بیماری ریفلاکس معده به مری
- ویروس HPV
- ویروس آپشتین بار
انواع سرطان حفره‌ی دهان
به‌طورکلی برای سرطان حلق و حنجره از یک اصطلاح یعنی سرطان گلو استفاده می‌شود. باوجوداینکه بیشتر گونه‌های سرطان حنجره از اشکال مشابه سلول‌های سرطانی رشد یافته در این ناحیه به وجود می‌آیند، اما برای اینکه مشخص شود سرطان دقیقاً در کدام ناحیه از گلو ایجادشده آن‌ها را با نام‌های مختلف طبقه‌بندی می‌کنند:
- سرطان اوروفارنکس: منظور از سرطان اوروفارنکس رشد سلول‌های سرطانی در پشت دهان است. این عارضه در پشت دهان که دربرگیرنده لوزه‌‌هاست شروع به رشد و توسعه یافتن می‌کند
- نازوفارنکس: سرطان نازوفارنکس تنها ناحیه پشت بینی را درگیر می‌کند. درواقع این عارضه دقیقاً از پشت بینی شروع می‌شود
- سرطان سوپراگلوت: سوپراگلوت یعنی سلول‌های سرطانی از بخش فوقانی حنجره شروع به رشد کرده‌اند. این عارضه اپی گلوت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اپی گلوت غضروفی است که از وارد شدن ترکیبات غذایی جویده و قورت داده‌شده به نای جلوگیری می‌کند
- گلوت: منظور از سرطان گلوت رشد و تکثیر سلول‌های غیرطبیعی از تارهای صوتی است.
- سرطان هیپوفارنکس: هیپوفارنکس یا کانسر حنجره دقیقاً در بخش پایین گلو، بالای مری و نای ایجاد می‌شود
- سرطان ساب گلوت: منظور از سرطان ساب گلوت رشد سلول‌های غیرطبیعی در بخش پایینی جعبه صدا است. یعنی سرطان از زیر تارهای صوتی شروع به رشد می‌کند
سرطان حنجره چگونه تشخیص داده می‌شود؟
جهت تشخیص عارضه سرطان حنجره متخصصین آنکولوژیست از تکنیک‌های تشخیصی زیر استفاده می‌کنند.
آندوسکوپی
آندوسکوپی یکی از روش‌های موثر در تشخیص توده سرطانی و سلول‌های غیرطبیعی در ناحیه حنجره شناخته می‌شود. با استفاده از یک اسکوپ و وارد کردن آن به گلو پزشک می‌تواند بافت‌های مرتبط با این ناحیه را بررسی کند. یک دوربین در انتهای اسکوپ وجود دارد که به کمک آن پزشک می‌تواند تصاویر واضح از بافت گلو یا حنجره دریافت و مشاهده کند.
لارنگوسکوپی
لارنگوسکوپی تقریباً شبیه به آندوسکوپی است؛ اما در این تکنیک تصویربرداری یک لنز ذره‌بینی به اسکوپ متصل است. با استفاده از این لنز پزشک می‌تواند تارهای صوتی در حنجره را مشاهده کند.
بیوپسی
بیوپسی که تحت عنوان نمونه‌برداری شناخته می‌شود، زمانی انجام می‌گیرد که پزشک در لارنگوسکوپی یا آندوسکوپی متوجه وجود ناهنجاری در گلو شود. در این روش پزشک با استفاده از ابزار خاص بیوپسی مقداری از بافت مشکوک به سرطان را برای آزمایش و بررسی برمی‌دارد. نمونه برداشته‌شده توسط پاتولوژیست مورد بررسی قرار می‌گیرد.
معمولاً در روش بیوپسی نمونه را به لحاظ ویروس HPV نیز مورد آزمایش قرار می‌دهند. چراکه وجود هر نوع ویروس و عفونت همچون HPV در انتخاب نوع درمان و کنترل انواع سرطان حنجره تأثیرگذار است.
تصویربرداری
مجموعه آزمایش‌هایی که به تشخیص و تعیین میزان توسعه سرطان کمک می‌کنند را تست تصویربرداری می‌گویند. ازجمله تست‌های تصویربرداری موثر در تشخیص سرطان حنجره می‌توان به PET، MRI و CT اشاره نمود.
طول عمر بیماران سرطان حنجره
طول عمر بیماران درگیر به این نوع سرطان کاملاً بستگی به نوع و میزان پیشرفت عارضه دارد. افرادی که نسبت به علائم کانسر حنجره هوشیار هستند و به‌موقع جهت تشخیص و درمان اقدام می‌کنند تا حدود زیادی شانس درمان کامل دارند.
سرطان حنجره بدخیم
منظور از سرطان بدخیم توده سرطانی است که تمایل به توسعه یافتن سریع دارد. این نوع سرطان سریع‌تر رشد کرده و امکان متاستاز به دیگر بافت‌ها و غدد لنفاوی را نیز دارد. معمولاً اگر سرطان پیشرفته و بدخیم باشد جراح با برداشتن تمام یا بخش درگیر به سرطان سعی می‌کند بیماری را کاملاً مهار و نابود کند.
امکان دارد درمان کانسر حنجره بدخیم به صورتی باشد که کل حنجره برداشته شود، گاهی غده تیروئید نیز خارج خواهد شد. سپس با ایجاد سوراخ استوما و اتصال نای به آن بیمار می‌تواند تنفس کند. در این روش درمان به نظر می‌رسد که فرد کاملاً قدرت گفتار را از دست می‌دهد. اما گزینه‌های بازیابی گفتار مختلفی امروز وجود دارد و بیمار می‌تواند مجدداً صحبت کردن حتی بدون جعبه صوتی را یاد بگیرد.
به گفته‌ی mayoclinic نمی‌توان از بروز سرطان حنجره پیشگیری کرد اما می‌توان با رعایت چند نکته خطر ابتلا به آن را کاهش داد:
- از مصرف الکل خودداری کنید
- ویروس HPV را جدی بگیرید و واکسن دریافت کنید و نکات بهداشتی لازم را رعایت کنید
- سیگارکشیدن را متوقف کنید
- از یک رژیم سالم و مغذی و سرشار از میوه و سبزیجات پیروی کنید
درمان سرطان حنجره
درمان سرطان حنجره بستگی به نوع آن، محل بروز آن و شدت و توسعه‌یافتگی آن دارد. همچنین بسیار مهم است که کدام یک از سلول‌های بافت حنجره درگیر به سرطان هستند. در انتخاب نوع درمان این سرطان وجود و عدم وجود ویروس HPV نیز تأثیرگذار است. در ضمن پزشک برای تعیین نوع درمان کنسر حنجره به حال عمومی بیمار و ترجیحات او برای درمان نیز توجه خواهد داشت. هر یک از روش‌های درمانی طبیعتاً عوارض جانبی و مزایای خاص خود را دارند. بنابراین پزشک تمام گزینه‌های خوب و بد را مقایسه کرده و موثرترین و کم‌عوارض‌ترین تکنیک درمانی برای هر بیمار مبتلا به این نوع سرطان را انتخاب خواهد کرد.
پرتودرمانی
پرتودرمانی یکی از گزینه‌های درمانی سرطان حنجره با مشخصه‌های ویژه به‌شمار می‌رود. در این تکنیک درمانی از منابع اشعه ایکس و پروتون‌ها جهت تاباندن پرتوهای پرانرژی به ناحیه درگیر به سرطان استفاده می‌شود. با استفاده از پرتودرمانی تیم پزشکی می‌توانند دقیقاً سلول‌های سرطانی و بافت درگیر را مورد هدف قرار داده و سلول‌های غیرطبیعی را نابود کنند. پرتودرمانی خود به دو روش یا دو نوع خاص دسته‌بندی می‌شود:
- پرتودرمانی خارجی: در این روش از یک دستگاه بزرگ استفاده می‌شود. این دستگاه تنظیم‌شده و پرتوهای درمانی را دقیقاً به ناحیه درگیر به سرطان می‌تاباند
- براکی تراپی: براکی تراپی روشی از پرتودرمانی است که در آن از سیم‌ها یا دانه‌های بسیار کوچک برای مهار سلول‌های غیرطبیعی و سرطانی استفاده می‌شود. در این روش این دانه‌ها نزدیک به توده سرطانی و داخل بدن کاشته می‌شوند و سلول‌های سرطانی را به‌تدریج ضعیف و نابود می‌کنند
اگر سرطان حنجره یک توده کوچک باشد، تمایل به رشد نداشته باشد و به غدد لنفاوی نرسد، قابلیت درمان با پرتودرمانی را خواهد داشت. اما اگر بیماری در مرحله‌ای پیشرفته باشد امکان دارد پزشک جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی را همزمان تجویز کند. در صورتی سرطان به مراحل غیرقابل‌کنترل رسیده باشد، آنکولوژیست سعی می‌کند با استفاده از پرتودرمانی نشانه‌ها و علائم آزاردهنده را کاهش دهد تا بیمار احساس راحتی بیشتری داشته باشد.
عمل سرطان حنجره
عمل سرطان حنجره ازجمله روش‌های مستقل یا حمایتی در طول درمان سرطان به‌شمار می‌رود. در مواردی که توده سرطانی قابلیت جراحی داشته باشد پزشک از این روش استفاده می‌کند. گاهی نیز عمل جراحی به‌عنوان یک تکنیک درمانی مکمل همراه با پرتودرمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جراحی کنسر حنجره به روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد و درمان به این روش به فاکتورهای مختلف همچون نوع سرطان، مرحله سرطان و محل رشد سلول‌های سرطان بستگی دارد.
جراحی سرطان حنجره به روش کالبدشکافی گردن
همان‌طور که از نام آن پیداست در این روش با شکافتن گلو جراح نسبت به حذف بافت‌های سرطانی و غدد لنفاوی اقدام می‌کند. همچنین در این روش پزشک غدد لنفاوی را به لحاظ درگیر بودن به سلول‌های سرطانی بررسی می‌کند.
جراحی به روش لارنژکتومی
منظور از لارنژکتومی حذف بخشی از گلو است. در این روش تمام حنجره خارج نمی‌شود و می‌توان با بازسازی بخش‌های برداشته‌شده قدرت بلع بیمار را حفظ نمود.
درمان سرطان حنجره با لیزر
درمان سرطان حنجره با لیزر معمولاً برای موارد کوچک و بدون مورد متاستاز به غدد لنفاوی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر سرطان تنها در سطح گلو و تارهای صوتی ایجادشده باشد از دستگاه آندوسکوپی و ابزارهای لیزر جهت نابود کردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. پزشک با استفاده از ابزار لیزر بافت سرطانی را خراش و برش می‌دهد و یا سلول‌های غیرطبیعی را با حرارت لیزر تبخیر می‌کند. جز جراحی گلو درمان سرطان حنجره به چند روش دیگر نیز انجام می‌گیرد:
درمان هدفمند
منظور از درمان هدفمند استفاده از داروهایی است که نقاط قوت سلول‌های سرطانی را مورد هدف قرار می‌دهد. این تکنیک درمانی محرک‌های تکثیر سلول‌های سرطانی را نابود کرده و از این طریق به‌تدریج منجر به درمان سرطان حنجره می‌شود.
شیمی‌درمانی
در شیمی‌درمانی پزشک با تجویز داروهای خاص سعی در نابود کردن سلول‌های غیرطبیعی و سرطانی دارد. معمولاً شیمی‌درمانی یک روش مکمل است و در کنار پرتودرمانی انجام می‌گیرد.
ایمونوتراپی
در این روش درمانی سیستم ایمنی بدن بیمار با سرطان مبارزه می‌کند. ایمونوتراپی کمک می‌کند سیستم ایمنی سلول‌های سرطانی را تشخیص داده و به آن‌ها حمله کند. معمولاً وقتی سرطان از نوع پیشرفته است و بدن بیمار نسبت به سایر روش‌های درمانی پاسخ نمی‌دهد از ایمونوتراپی استفاده می‌شود.
سوالات رایج در مورد سرطان حنجره
برای سرطان حنجره به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای تشخیص، کنترل و درمان این نوع سرطان شما تحت نظر چند متخصص آنکولوژیست، جراح سر و گردن و حتی گفتار درمان خواهید بود.
سن سرطان حنجره چند سال است؟
عمدتاً مبتلایان به سرطان حنجره از گروه بزرگ‌سال هستند. تنها در مواردی کودکان با دریافت ژن‌های خاص سرطان از والدین ممکن است ریسک بیشتری برای ابتلا به این عارضه را داشته باشند.
آیا سرطان حنجره باعث مرگ می‌شود؟
در حقیقت آنچه کشنده بودن و یا بی‌خطر بودن سرطان را تعیین می‌کند، بیشتر زمان تشخیص آن است. سرطان در هر ناحیه از بدن اگر در مراحل نخست تشخیص داده شود طبیعتاً روش‌های درمانی موثرتر خواهند بود. درصورتی‌که سرطان در مراحل نخست تشخیص داده شود کاملاً قابل‌درمان خواهد بود. البته در مورد درمان شدن کنسر حنجره نوع بدخیم و خوش‌خیم بودن آن نیز تأثیرگذار است. توده‌ای که کوچک باشد و تمایل به گسترش در دیگر نقاط بدن به‌خصوص غدد لنفاوی نداشته باشد، درمان خواهد شد. اما توده‌های بدخیم که تحت کنترل و درمان قرار نمی‌گیرند می‌توانند زندگی بیمار را تهدید کنند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
درصورتی‌که نشانههای جدید و ماندگاری دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید و نشانههای خود را با پزشک در میان بگذارید. دقت کنید که همیشه علائم مرتبط با این سرطان نیستند، بنابراین نباید پیش از تشخیص دقیق نگرانی داشته باشید.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
