سرطان استخوان پا
سرطان استخوان پا نوعی سرطان نادر است که فقط ۳ تا ۶ درصد از کل جمعیت تومورهای مربوط به استخوان را شامل می‌شود. درواقع وجود تومورهای غیرسرطانی در استخوان بسیار شایع‌تر از وجود تومورهای سرطانی است. در ۷۵ تا ۸۵ درصد موارد این سرطان خوش‌خیم و در ۱۵ تا ۲۵ درصد موارد بدخیم است. سرطان استخوان می‌تواند در هرکدام از استخوان‌ها ایجاد شود، اما اغلب اوقات استخوان لگن یا استخوان‌های بلندی مثل استخوان بازوها و پاها را درگیر می‌کند. با مقاله‌ای دیگر از مجله هومکا همراه باشید تا با سرطان استخوان پا آشنا شوید
سرطان استخوان پا چیست؟
سرطان استخوان اغلب در استخوان‌های کف پا (متاتارس) و بند انگشت ایجاد می‌شود. کندروسارکوم (نوعی سرطان که منشأ آن غضروف است) شایع‌ترین نوع سرطان بدخیم پا است و پس‌ازآن نوع سارکوم یوئینگ (نوعی سرطان استخوان بدخیم که در هر استخوانی می‌تواند ایجاد شود ولی بیشتر در لگن، ران و ساق دیده می‌شود) و استئوسارکوم (نوعی سرطان است که در آن سلول‌های تومور نابالغی در استخوان به نام استئوئید ایجاد می‌شود) دیده می‌شود. در اغلب اوقات تشخیص این بیماری با سرعت انجام می‌شود، اما تأخیر نسبتاً طولانی در تشخیص چنین تومورهایی نیز گزارش شده است. بااین‌حال علیرغم درمان‌های محدودی که برای این بیماری وجود دارد و ممکن است به همین دلیل در خط اول درمان، بیماران با مشکل مواجه شوند، سلول‌های توموری پا، به‌ندرت متاستاز ایجاد می‌کنند. احتمالاً دلیل این امر به خاطر رفتار کمتر تهاجمی تومورهای استخوانی در پا در مقایسه با سایر نقاط سیستم اسکلتی بدن باشد.
اگرچه قطع پا برای بسیاری از بیماران مبتلا به سارکوم آخرین و سخت‌ترین راه‌حل برای جراحی و درمانی قابل‌قبول است، اما ازآنجایی‌که در ۱۸ درصد موارد پس از برداشتن تومور و بازسازی بیولوژیکی محل آسیب، در قسمت حاشیه برداشت سلول‌های توموری، معمولاً قسمتی از بافت‌های تومور باقی می‌مانند، احتمالاً تقسیم دوباره سلول‌های توموری و عود مجدد سرطان وجود دارد. آنالیز سلول‌های اطراف محل جراحی، فاکتور مهمی برای نتیجه آنکولوژیکی تومورهای بدخیم استخوان هستند.
علت سرطان استخوان پا چیست؟
به‌طور خلاصه علت اکثر سرطان‌های منشأ استخوان ناشناخته است. تعداد کمی از سرطان‌های استخوانی با عوامل ارثی مرتبط هستند، درحالی‌که اکثر موارد به علت قرار گرفتن در معرض برخی تابش‌ها ایجاد شدند. به‌طور علل سرطان استخوان پا شامل موارد زیر است:
- برخی از سندرم‌های منشأ ژنتیکی که از طریق خانواده‌ها منتقل می‌شود، خطر ابتلا به سرطان استخوان را افزایش می‌دهند، ازجمله سندرم Li-Fraumeni و تومور شبکیه ارثی.
- بیماری پاژه استخوانی که بیشتر در افراد مسن رخ می‌دهد، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان استخوان را به‌طور بالقوه‌ای افزایش دهد.
- پرتودرمانی برای سرطان؛ قرار گرفتن در معرض دوزهای زیاد اشعه، مانند مواردی که در طی پرتودرمانی برای سرطان‌های مختلف انجام می‌شود، خطر ابتلا به سرطان استخوان را در طی سال‌های آینده افزایش می‌دهد.
علائم سرطان استخوان پا چیست؟
علائم و نشانه‌های سرطان استخوان عبارت‌اند از:
- درد استخوان
- تورم و حساسیت در نزدیکی منطقه متورم
- ضعف استخوان که منجر به شکستگی می‌شود
- خستگی
- کاهش وزن ناخواسته
- شکستگی ناشی از آسیب جزئی
- درد استخوان که اغلب در شب رخ می‌دهد
- گاهی‌اوقات یک توده یا تورم قابل‌لمس در ناحیه‌ای از پا ایجاد می‌شود
سرطان استخوان پا چه تاثیری روی عملکرد پا می‌گذارد؟
به‌طور خاص یکی از بدترین عوارض بعد از ایجاد تومورهای استخوانی ناشی از سرطان استخوان پا این است که رشد و تقسیم غیرطبیعی سلول‌ها در داخل استخوان باعث ضعیف شدن بیش‌ازحد استخوان می‌شود. زیرا جای بافت‌های قوی و سالم استخوان را می‌گیرد. نتیجهٔ ضعیف شدن استخوان این است که شما را مستعد شکستگی‌های متعدد استخوانی در هنگام هرگونه آسیب‌دیدگی جزئی پا می‌کند.
چگونه می‌توان فهمید که تومور استخوانی در پا وجود دارد؟
ازآنجاکه تومورهای استخوانی درون استخوان هستند، دیدن علائم و نشانه‌های تومور استخوان کار آسانی نیست. اگر احساس درد می‌کنید، برآمدگی جدیدی روی پای خود مشاهده می‌کنید یا تورم همراه با کبودی غیرعادی را در نقاطی از پای خود می‌بینید، ممکن است فکر کنید دچار شکستگی پا شده‌اید. مراجعه به یکی از پزشکان متخصص ارتوپد می‌تواند به شما در تشخیص صحیح وجود تومور استخوانی و احتمالاً شکستگی ناشی از تومور استخوانی کمک کند.
اغلب تومورهای استخوانی غیر سرطانی هستند، اما همان‌طور که در بالا ذکر شد، ممکن است آن‌ها همچنان مشکلاتی برای شما ایجاد کنند. برخی از تومورهای شایع استخوان پا عبارت‌اند از:
- استئوکندروما (خوش خیم)
- انکندروما (خوش‌خیم)
- کندروسارکوما (بدخیم)
- Ewing’s sarcoma (بدخیم)
بروز این بیماری‌ها همیشه با علائم دردناکی همراه نیست، اما غیرمعمول هم نیست که تومورهای بدخیم استخوانی باعث درد شوند. درمان تومورهای استخوان پا بستگی به نوع تومور دارد. در برخی از موارد ممکن است نیاز به جراحی باشد.
تشخیص سرطان استخوان پا چگونه است؟
در خصوص تشخیص سرطان استخوان پا، پزشک در ابتدا در خصوص علائم و سابقه پزشکی شما سؤال می‌کند و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. آن‌ها تصاویر استخوان‌های شما را از طریق آزمایش‌های تصویربرداری مثل:
- اشعه ایکس: این نوع تصویربرداری صرفاً وجود تومورها و اندازه آن‌ها را نشان می‌دهد
- سی‌تی‌اسکن رایانه: از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر دقیق‌تر از موقعیت تومور استفاده می‌شود
- اسکن MRI: این نوع تصویربرداری از یک آهنربای قوی برای بررسی درون بدن شما استفاده می‌کند
- اسکن PET: یک تکنسین گلوکز رادیواکتیو (نشانه‌دار) را به رگ شما تزریق می‌کند. سپس با کمک یک اسکنر سلول‌های سرطانی را تشخیص می‌دهد. (سلول‌های سرطانی به‌منظور کسب انرژی از میزان گلوکز بیشتری به نسبت سلول‌های معمولی استفاده می‌کنند)
- اسکن استخوان: یک تکنسین مواد رادیواکتیو خاصی را به رگ‌های شما تزریق می‌کند. این مواد رادیواکتیو در استخوان‌های شما جمع می‌شود پس از آن اسکنر می‌تواند وجود آن را تشخیص دهد.
درمان سرطان استخوان پا بدون جراحی
درمان به عوامل متعددی ازجمله مرحله سرطان بستگی دارد. اگر سرطان از نوع موضعی باشد، سلول‌های سرطانی تنها در موضع تومور و ناحیه اطراف آن قرار می‌گیرند. هنگامی‌که سرطان به مرحله متاستاز برسد و در نقاط دیگر بدن گسترش یابد، ممکن است جدی‌تر شده و درمان آن سخت‌تر شود. وب‌سایت mayoclinic در مورد سرطان استخوان این چنین می‌گوید:
برخی از سرطان‌ها در کودکان و برخی در بزرگسالان اتفاق می‌افتد. جراحی و برداشتن قسمتی از عضو، رایج‌ترین درمان است؛ اما ممکن است از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی هم استفاده شود. انتخاب روش درمان وابسته به نوع سرطان و شرایط بیمار است.
تومورهای خوش‌خیم
اگر تومورهای ایجادشده خوش‌خیم باشند، پزشک شما ممکن است فقط با نظارتی دقیق آن را بررسی کند تا ببیند آیا درحال تغییر (تقسیم) هستند یا خیر. در این مدت احتمالاً نیاز به مصرف دارو یا انجام آزمایش‌های تخصصی داشته باشید. برخی از تومورهای خوش‌خیم را می‌توان با دارو به‌طور موثری درمان کرد و برخی از آن‌ها با گذشت زمان و بدون انجام جراحی ناپدید می‌شوند.
تومورهای بدخیم
اگر مبتلا به سرطان استخوان پا از نوع بدخیم هستید، درمان شما به‌وسیله تیمی از پزشکان با تخصص‌های مختلف انجام می‌شود که برای ارائه خدمات درمانی به شما، با یکدیگر همکاری می‌کنند. پزشک اصلی شما انکولوژیست است. انکولوژیست‌ها پزشکانی هستند که در درمان سرطان تخصص دارند. سایر افراد گروه پزشکی شما شامل یک انکولوژیست ارتوپد، انکولوژیست پزشکی، انکولوژیست پرتویی، رادیولوژیست و آسیب‌شناس هستند. هدف از درمان این است که سرطان را با حفظ عملکرد اندام مربوطه، در بهترین حالت ممکن و تنها در قسمتی خاصی از بدن درمان کنند. پزشکان اغلب چندین روش را برای درمان تومورهای بدخیم استخوان استفاده می‌کنند.
پرتودرمانی
از پرتودرمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی، به‌وسیله دوز بالا اشعه ایکس، با هدف کوچک شدن تومورها استفاده می‌شود. این درمان صرفاً سرطان را در ناحیه پرتو، درمان می‌کند و تاثیری در عملکرد سایر سلول‌ها در قسمت‌های دیگر بدن ندارد. پزشک شما با توجه به موضع و شرایط تومور، تشخیص می‌دهد که آیا پرتودرمانی بهترین انتخاب درمان در شرایط فعلی شما است یا خیر.
شیمی درمانی (درمان سیستمیک)
از این روش غالباً برای از بین بردن سلول‌های تومور که ضمن اینکه در حال پخش شدن در جریان خون هستند اما هنوز در آزمایش‌ها و اسکن‌ها قابل‌تشخیص نیستند، استفاده می‌شود. به‌طورکلی زمانی این درمان توصیه می‌شود که تومورهای سرطانی احتمال انتشار بسیار بالایی دارند. مواد شیمی‌درمانی معمولاً به‌صورت داخل وریدی (تزریق در رگ) تزریق می‌شود و یا اینکه به‌صورت قرص و یا کپسول بلعیده می‌شود.
جراحی
به‌طورکلی اغلب تومورهای بدخیم در سرطان استخوان پا با جراحی برداشته می‌شوند. اما در اکثر موارد درمان با پرتودرمانی و شیمی‌درمانی همراه با جراحی انجام می‌پذیرد.
درمان سرطان استخوان پا از طریق جراحی
تومورهای خوش‌خیم
در برخی از موارد پزشک شما ممکن است درمان را از طریق برداشتن سلول‌های تومور یا یک روش جراحی دیگر به‌منظور کاهش خطر شکستگی‌های متعدد و ناتوانی‌های بلندمدت دنبال کند. برخی از تومورها ممکن است حتی پس از درمان مناسب نیز مجدداً عود کنند. به‌ندرت برخی از تومورهای خوش‌خیم می‌توانند به سایر نقاط بدن گسترش‌یافته و مکان‌های دیگر را متأثر از سلول سرطان کنند (متاستاز دهند).
تومورهای بدخیم
جراحی از نوع Limb salvage
در این نوع جراحی قسمت سرطانی استخوان را برمی‌دارد؛ اما ماهیچه‌های سالم اطراف سلول‌های سرطانی، تاندون‌ها، اعصاب و عروق خونی را در صورت امکان به‌صورت کاملاً سالم در اندام حفظ می‌کنند. در اغلب جراحی‌های مربوط به تومور استخوان پا، قسمتی از بافت سالم اطراف سلول‌های سرطانی را خارج می‌کنند. استخوان بریده‌شده با ایمپلنت فلزی (پروتز) یا تیکه‌ای از استخوان از قسمت‌های دیگر بدن یا به کمک استخوان اهداکننده، جایگزین می‌شود.
قطع عضو
قطع عضو سرطانی به برداشتن تمام یا قسمتی از عضو پا گفته می‌شود. معمولاً زمانی این نوع جراحی انجام می‌شود که تومور یا زیاد شده باشد یا اعصاب و عروق خونی را نیز درگیر کرده باشد. اتصال اندام مصنوعی بعدازاین جراحی، می‌تواند به عملکرد عادی فرد پس از قطع عضو کمک کند.
شرایط بهبودی پس از درمان سرطان استخوان پا
مدت‌زمان و شرایط بهبودی بعد از درمان سرطان استخوان پا، به نوع تومور و همچنین نوع درمان بستگی دارد. هنگامی‌که درمانتان به پایان رسید، پزشک ممکن است از اشعه ایکس و یا سایر مطالعات تصویربرداری برای تأیید و اطمینان از اینکه تومور در حال حاضر کاملاً از بین رفته است، استفاده کند. پس از درمان، هرچند ماه یک‌بار برای ویزیت و بررسی آزمایش‌های سرطان، به‌طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید. حتی اگر تومور کاملاً ناپدید شده باشد، مهم است که بدن خود را برای اطمینان از عدم عود مجدد سرطان کنترل کنید. تومورهایی که مجدداً بازمی‌گردند ممکن است مشکلات جدی‌تری را برای شما ایجاد کنند، بنابراین تشخیص زودهنگام آن‌ها بسیار مهم است.
جمع‌بندی
در این مقاله در خصوص بیماری سرطان استخوان پا صحبت کردیم. این نوع از سرطان به‌صورت نادر در افراد دیده می‌شود. درمان‌های این بیماری شامل پرتودرمانی، شیمی‌درمانی و در موارد بسیار اندک شامل قطع عضو سرطانی‌شده بیمار می‌شود. تشخیص بیماری باید در مراحل اولیه با کمک علائمی مثل تورم، ناتوانی غیرعادی در حرکت و شکستگی‌های متعدد صورت بگیرد، تا درمان بیماری کاراتر و راحت‌تر انجام شود. لازم است در صورت تشخیص مجموع علائم غیرطبیعی در پا، در اسرع وقت به‌منظور آزمایش و تشخیص بیماری به پزشک مراجعه بفرمایید تا از آسیب‌های طولانی‌مدت و شدیدتر در استخوان پا جلوگیری شود.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
سلام من درد استخوان شدید دارم و وقت ت سرما میرم خیلی شدید میشه و لرز هم میکنم و بیشتر اوقات هم شب درد استخوان مگیرم و خیلی خیلی شدیده گاهی وقتام از درد استخوان شدید تمام استخوانام و بدنم درد میگره و لرز میکنم
سلام مریم عزیز
با توجه به علائم قید شده و شدت اونا، توصیه میشه جهت بررسی و آزمایش به پزشک مراجعه کنید تا معاینات بالینی انجام بشه و درمان مناسب برای شما تجویز بشه.
سلام خسته نباشید من ۱۷سال قبل تحت عمل جراحی لنفوم معده قرار گرفتم و شیمی درمانی و پرتو درمانی شدم الان چند وقتی هست از استخوان لگن سمت چپ پا یه دردی به صورت تیر کشیدن میزنه به پام گهگاه اتفاق میافته و کمی نگرانم کرده
سلام دوست عزیز
این درد بیشتر به داشتن منشا عصبی یا نهایتا ارتوپدیک نزدیکه. اما باید حتما بررسی های تشخیصی و معاینه بالینی انجام بشه. بدون اضطراب و نگرانی، به پزشک عمومی مراجعه کنین تا بررسی های تشخیصی اولیه رو براتون انجام بدن.
سلام جناب دکتر
من ۱۷ سالمه حدود یک سال پیش فهمیدم تو ران پای چپم یه چیز مثل استخوان هست خیلی جدی نگرفتم الان بعد یه سال فهمیدم که امکان داره تومور باشه
هیچ دردی هم ندارم حتی باشگاه فوتبال هم میرم
ممنون میشم راهنمایی کنید
با تشکر
سلام مبین عزیز
باید بررسی تصویربرداری مناسب به طور کامل همراه با معاینه توسط متخصص جراحی یا ارتوپدی انجام بشه. بهتره بدون نگرانی پیگیری کنین تا اقدامات لازم انجام بشه.
سلام ببخشید من یه کیست کف پام خونیه زیر استخون انگشت شصت وسط گودی پا دراومده یبار لیزر کردم دوباره همونجور شده پررررش خونه شلنگی خارج میشه وقتی خارش داره بازش میکنم خارشش رفع میشه یا ذوق ذوق میکنه دکتر گفت حالا باید جراحی بشه میشه اگه اطلاعی دارین بگین چیه
سلام به شما
بدون مشاهده و بررسی اظهارنظر ممکن نیست. بهتره به تصمیم پزشک اعتماد و سریع‌تر برای جراحی اقدام کنین.
سلام ۳۶ سالمه دوماه پیش آنفولانزا و کرونا گرفتم حالم به شدت بد بود و از اونموقع به اینور کف پاهام و کمرم به شدت درد میکنه و نمیتونم درست راه برم دقیقا مثل معتادهاییکه در حال ترک هستند همیشه درد دارم و بشدت خسته ام و توانایی کار کردن ندارم دوتا ظرف میشورم ۶ ساعت میخوابم و همیشه خسته ام آیا اینا میتونه علامت سرطان مغز استخوان باشه؟
عمو و پسر عموی ناتنی من از سرطان خون و مغز استخوان فوت کردند
سلام به شما
بیماری‌های ویروسی جدید بخصوص کرونا، بعد از بهبودی سندرم خستگی مزمن ایجاد می‌کنن. باید مدتی علاوه بر استراحت و انجام فعالیت‌های توانبخشی، از مکمل‌ها استفاده کنین.سابقه خانوادگی سرطان مغز استخوان، در صورت وجود علائم مشابه و تشخیص بیماری، مهم هست.