هفته بیستم بارداری
هفته بیستم بارداری دقیقاً نقطه میانی دوران بارداری می‌باشد که یکی از شیرین‌ترین دوره‌ها است. حدود پنج ماه از بارداری شما گذشته است. جنین در این دوران، نیمی از مسیر را طی کرده و هر هفته در حال رشد و کامل شدن است. با ادامه رشد کودک و رحم شما متوجه افزایش وزن و تغییر درو ضعیت ناف می‌شوید. در این دوران، توجه به مراقبت‌های ویژه ازجمله تغذیه مناسب و انجام آزمایش‌های دوران بارداری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
وضعیت جنین در هفته بیستم بارداری
جنین در هفته بیستم بارداری همچنان در حال رشد کردن است به‌طوری‌که پوست بدن او ضخیم‌تر شده و موهای او بیشتر رشد می‌کنند. روند سفت‌وسخت شدن استخوان‌ها نیز ادامه پیدا می‌کند و پاهای جنین بلندتر از قبل می‌شود. به‌مرور، ناخن‌های ظریف پا نیز شکل می‌گیرند. اندام تناسلی جنین در حال تکامل است.
در این دوران، اندام‌های داخلی شکم فرزند شما ازجمله معده، کبد و روده‌ها همگی در جایگاه اصلی خود قرار می‌گیرند. اندام‌های مختلف مانند کلیه‌ها، روده‌ها و غدد وظایف خود را به‌خوبی انجام می‌دهند. سیستم ایمنی بدن جنین و همچنین سلول‌های عصبی مغز او هنوز کامل نشده‌اند و به‌مرورزمان تکامل پیدا می‌کنند. پس‌ازاین مقطع زمانی، ارتباط سیستم عضلانی با سیستم عصبی جنین افزایش پیدا کرده و شما می‌توانید جنب و جوش های او را احساس کنید.
رشد جنین در هفته بیستم بارداری
در هفته بیستم بارداری، وزن جنین حدود ۳۱۷ الی ۳۲۰ گرم می‌باشد و قد او به ۱۶ الی ۱۸ سانتی‌متر می‌رسد. در این دوران، ماده‌ای چرب و سفید رنگ (ورنیکس) تمام بدن کودک را پوشانده است که وظیفه حفاظت از پوست جنین در برابر مایع آمنیوتیک را بر عهده دارد. این ماده چرب، حرکت جنین در مجرای زایمان را نیز راحت‌تر می‌کند.
در بیستمین هفته از دوران بارداری، دستگاه گوارش جنین رشد بیشتری کرده و کودک شما کم‌کم عمل بلعیدن را بهتر انجام می‌دهد. همچنین، تولید مکونیوم (مدفوع) توسط جنین آغاز می‌شود که مخلوطی از سلول‌های مرده ترشحات دستگاه هاضمه و همچنین مایع آمنیوتیک می‌باشد. به‌ندرت پیش می‌آید که کودک این ماده را در رحم یا در طول زایمان دفع کند.
وضعیت مادر در هفته بیستم بارداری
در این هفته ممکن است دچار خارش‌های پوستی شوید. این خارش‌ها به‌دلیل کشیده‌شدن شکم بر اثر رشد جنین ایجاد می‌شود. همچنین وزن شما به‌دلیل رشد جنین، افزایش حجم خون‌رسانی و مایع آمنیوتیک افزایش می‌یابد. از علائم بارداری در این هفته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رشد و تحکیم ناخن‌ها
- رشد سریع‌تر و تقویت موها در سطح
- افزایش وزن
- افزایش جریان خون به دلیل هورمون‌های بارداری و جذب بیشتر مواد مغذی
- حالت تهوع کمتر
- یبوست
- خارش پوست
- کمردرد
- گرفتگی عضلات پا
- انقباضات بدون درد رحم
- کم‌خوابی
مراقبت‌های پزشکی در هفته بیستم
پزشک در هفته بیستم بارداری، روند پیشرفت بارداری شما را کنترل کرده و از بروز مشکلات احتمالی پیشگیری خواهد کرد. بررسی‌هایی که در این جلسه توسط پزشک متخصص و ماما انجام می‌شود شامل موارد زیر است:
- کنترل فشارخون و معاینه دست‌وپاها برای بررسی میزان تورم
- اندازه‌گیری وزن مادر و بررسی میزان وزن جنین و تغییرات او
- بررسی موقعیت جنین و معاینه شکم برای پیشگیری از ایجاد هرگونه توده یا ضایعه در شکم مادر
- کنترل نمودن سایز رحم برای بررسی میزان پیشرفت بارداری
- گوش دادن به ضربان قلب جنین
- تجویز آزمایشات غربالگری دوم
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز بعضی از علائم در هفته بیستم بارداری بهتر است سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا از مشکلات احتمالی پیشگیری شود. ازجمله علائمی که ممکن است مشاهده کنید و باید به پزشک مراجعه کنید می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- مشکلات تنفسی و تنگی نفس
- سردردهای شدید و آزاردهنده
- حالت تهوع و استفراغ
- حساسیت به لمس
- احساس درد در قسمت بالای شکم و زیر دنده‌ها
- تورم ناگهانی صورت و بدن
- ایجاد مشکلات بینایی مانند تار شدن دید، حساسیت به نور و غیره
در صورت بروز هر یک از این علائم، حتماً به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است دچار عارضه پره‌اکلامپسی شده باشید. همچنین در نظر داشته باشید که در صورت وجود درد یا انقباضات شدید رحمی یا ترشحات زیاد واژن بهتر است توسط پزشک معاینه شوید چراکه این علائم می‌تواند ناشی از زایمان زودرس باشد.
فعالیت‌های هفته بیستم بارداری
اگر در هفته بیستم بارداری فعالیت‌هایی را انجام دهید، می‌تواند فرآیند سپری کردن دوران بارداری را برای شما آسان‌تر کند و از بروز بسیاری از مشکلات پیشگیری نماید. فعالیت ورزشی مناسب با شرایطتان انتخاب کنید و روزانه زمانی را به آن اختصاص دهید. پیاده‌روی، شنا و یوگا گزینه‌ها مناسبی برای این دوران هستند. باید از انجام کارهای سنگین بپرهیزید. در نظر داشته باشید که داشتن خواب کافی، پیاده‌روی، رابطه عاطفی با همسر و همچنین معاشرت با دوستان و خانواده و انجام فعالیت‌های موردعلاقه تأثیر بسیاری در کنترل استرس دارد.
از تغذیه مناسب استفاده کنید و توصیه‌های پزشک متخصص را در رابطه با مراقبت‌های موردنیاز جدی بگیرید. در این دوران می‌توانید با خیال آسوده اتاق فرزند خود را آماده کنید و لباس‌های او را خریداری کنید و منتظر به دنیا آمدن عضو جدید خانواده باشید.
تغذیه در هفته بیستم بارداری
در هفته بیستم بارداری، مصرف ویتامین‌های گروه B به‌ویژه اسیدفولیک از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. ویتامین B12 که به نام “کبالامین” هم شناخته می‌شود یکی از مهم‌ترین ویتامین‌هایی می‌باشد که اغلب در فراورده‌های حیوانی یافت می‌شود و در صورت کمبود آن ممکن است دچار کم‌خونی شوید. برای دریافت ویتامین B12 از مواد غذایی مانند مثل برشتوک‌های آماده صبحانه، گوشت، اسفناج، کلم بروکلی و غیره استفاده کنید.
مصرف آهن در این هفته ضروری است؛ زیرا در دوران بارداری به خون بیشتری نیاز خواهید داشت. لوبیا، گوشت گاو و غلات غنی شده منبابع خوبی برای تامین آهن موردنیاز بدن هستند. ویتامین C نیز برای بدن بسیار مهم است. با نوشیدن آب‌لیمو و آب‌نارنج تازه که حاوی ویتامین C فراوانی هستند می‌توانید میزان جذب آهن بدن را افزایش دهید.
سونوگرافی هفته بیستم بارداری
سونوگرافی یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید در طول دوران بارداری انجام دهید. با انجام سونوگرافی در هفته بیستم بارداری می‌توانید سلامت جنین، میزان مایع آمنیوتیک، جنسیت جنین و موقعیت جنین را بررسی کنید. همچنین شما می‌توانید صدای ضربان قلب فرزند خود را بشنوید که برای پدر و مادرها بسیار دلنشین است.
جمع‌بندی
دوران بارداری یکی از شیرین‌ترین و لذت‌بخش‌ترین دوره‌ها برای مادران است. با رعایت نکات مراقبتی و درمانی، استفاده از تغذیه مناسب و مراجعه به پزشک می‌توانید این دوره را به‌راحتی پشت سر بگذارید. به میزان کافی تحرک داشته باشید و به خوبی استراحت کنید. همچنین شما می‌توانید در کلاس‌های آمادگی برای بارداری شرکت کنید. سعی کنید از این دوران لذت ببرید و کارهای موردعلاقه‌تان را انجام دهید.
سؤالات متداول:
درد لگن و زیر شکم در هفته بیستم بارداری نشانه چیست؟
این دردها معمولاً ناشی از یبوست یا نفخ است اما بهتر است جهت انجام سونوگرافی به پزشک مراجعه کنید.
آیا کاهش وزن مادر در این دوران طبیعی است؟
بله، از رژیم غذایی مناسب و قرص‌های مکمل‌های ویتامینی استفاده کنید. افزایش وزن به‌تدریج رخ می‌دهد.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
اگر جنین حرکت نکنه یعنی سقط شده؟
الهام عزیز
در صورتی که علائم مشکوکی داشتید و جنین برای مدت زیادی بدون حرکت بود حتما به پزشک مراجعه کنید.