PMS یا سندرم پیش از قاعدگی چیست؟ + علائم پریود چیست؟

درباره سندرم PMS چقدر اطلاعات دارید؟ آیا می‌دانید این سندرم در کدام گروه بیشتر بروز می‌کند؟ درباره دلایل بروز این علائم پیش از قاعدگی آگاهی دارید؟ کدام یک از علائم این سندرم را بیشتر در خود مشاهده می‌کنید؟ آیا روش درمان PMS را می‌دانید؟ در این بخش از هومکا قصد داریم به‌طور مفصل درباره اینکه سندرم PMS چیست و چگونه مبتلایان به PMS می‌توانند علائم و عوارض این سندرم را کنترل کنند، صحبت کنیم.

سندرم PMS یا پیش از قاعدگی

سندرم PMS مجموعه علائمی هستند که بانوان پیش از وقوع قاعدگی تجربه می‌کنند. ممکن است این سؤال مطرح شود، که چگونه متوجه شویم دچار سندرم پیش از قاعدگی شده‌ایم؟ به‌طورمعمول بانوان چند روز پیش از شروع پریود علائم و نشانه‌هایی را تجربه می‌کنند، این علائم را در صورتی که هر ماه زندگی نرمال یک فرد را تحت تاثیر قرار دهند با عنوان سندرم پیش از قاعدگی می‌شناسیم.

علائم قاعدگی ممکن است در برخی خیلی کم و خفیف باشد و در برخی شدید و گاهی ناخوشایند. به‌طورکلی علائم سندرم PMS چند روز قبل از شروع قاعدگی پدیدار و بعد از شروع پریود متوقف می‌شود. سندرم پیش از قاعدگی معمولاً بیش از ۱۴ روز به طول نمی‌انجامد، مگر اینکه فرد شرایط بخصوصی داشته باشد.

همچنین سندرم پیش از قاعدگی ممکن است در یک دوره قاعدگی شدید و در یک دوره با علائم خفیف باشد. اما باید بدانید که این سندرم دائمی نیست و در حالت نرمال باید پس از شروع پریود برطرف شود. جالب است بدانید که علائم پریود بسیار به علائم و نشانه‌های اولیه بارداری شباهت دارند و به همین علت است که برخی از بانوان گاهی بارداری را با علائم سندرم PMS و گاهی سندرم PMS را با علائم بارداری اشتباه می‌گیرند.

علائم PMS یا سندرم پیش از قاعدگی

این علائم شامل علائم جسمی و روحی می‌شوند. علائم جسمی سندرم PMS عبارت است از:

• تشنگی و تغییرات غذایی
• حساسیت سینه
• نفخ، افزایش وزن و ورم به علت احتباس مایعات
• سردرد
• درد زیرشکم و کمردرد
• خستگی
• علائم پوستی

علائم روحی PMS عبارت است از:

• افسردگی
• تحریک‌پذیری
• اضطراب
• گیجی
• بی‌حوصلگی و گوشه‌گیری
• کاهش تمرکز
• تغییرات در خواب
• تغییرات در میل جنسی

وب‌سایت acog (دانشگاه زنان و زایمان آمریکا) در ارتباط با شرایطی که مشابه با سندرم پیش از قاعدگی است یا با آن هم‌پوشانی دارد می‌گوید:

برخی از مشکلات و بیماری‌ها علائمی مشابه با PMS دارند. این شرایط عبارت‌اند از:

• افسردگی
• اضطراب
• سندرم خستگی مزمن
• سندرم روده تحریک‌پذیر
• مشکلات تیروئید

درمان PMS یا سندرم پیش از قاعدگی

اگر علائم پریود شما خفیف تا متوسط باشد، در بیشتر مواقع فقط کافی است که شما در سبک زندگی خود تغییراتی جزئی ایجاد کنید. لزوماً نیازی نیست که کاملاً رویه زندگیتان را تغییر دهید، با جایگزین عادات درست نیز تغییرات و کاهش علائم پیش از قاعدگی را در خود مشاهده خواهید کرد. به‌عنوان‌مثال رژیم غذایی که حاوی مواد غذایی مفید و سالم هستند را انتخاب کنید، تا در صورت بروز علائم شدت زیادی پیدا نکنند.

اما در گروهی از بانوان این علائم به مرحله غیرقابل‌کنترل می‌رسند و سبب ایجاد تداخل در زندگی فرد می‌شوند. در این صورت حتماً فرد باید به دنبال یک پزشک جهت درمان سندرم PMS باشد. درمان این سندرم وابسته به‌شدت علائم شما است، بنابراین به خاطر بسپارید که درمان مؤثر در شما برای فرد دیگر مناسب نیست. درصورتی‌که علائم سندرم پیش از قاعدگی وارد فاز غیرقابل‌تحمل شوند، احتمالاً پزشک متخصص درمان‌های دارویی را تجویز خواهد کرد.

درمان‌های دارویی سندرم PMS یا سندرم پیش از قاعدگی

بسیاری از بانوان با ایجاد تغییر در شیوه زندگی می‌توانند علائم سندرم PMS را کاهش دهند، ولی اگر علائم قاعدگی شدت پیدا کنند پزشک ممکن است یک یا چند داروی رایج زیر را جهت تسکین و تجویز کند. لازم است یادآوری کنیم، که اثربخشی داروها در تسکین علائم سندرم پیش از قاعدگی در زنان متفاوت است.

داروهای ضدافسردگی

مهارکننده‌های باز جذب سروتونین همچون فلوکستین، پاروکستین و سرترالین از جمله داروهای ضدافسردگی هستند که در کم کردن علائم خلقی مؤثر هستند. به‌طورکلی SSRI‌ها ازجمله مؤثرترین داروها در کاهش علائم سندرم PMS شدید به‌شمار می‌روند. داروهای SSRI به‌صورت روزانه مصرف می‌شوند. در مواردی نیز پزشک مصرف دارو را تنها به پیش از شروع قاعدگی محدود می‌کند.

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی همچون ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم گروه دیگری از داورهای مؤثر در کاهش و تسکین علائم سندرم پیش از قاعدگی بشمار می‌روند. این داروها قبل و بعد از شروع پریود مصرف می‌شوند و درد زیرشکم، کمردرد و ناراحتی سینه را برطرف می‌کنند. البته در کاهش علائم دیگر مانند سردرد نیز مؤثر هستند.

دیورتیک‌ها

این گروه داروها زمانی مورداستفاده قرار می‌گیرند که کاهش مصرف نمک و فعالیت بدنی تاثیری در کم کردن جلوگیری از افزایش وزن، تورم و نفخ بدن ندارند. قرص‌های دیورتیک ادرارآور هستند و به بدن کمک می‌کنند که مایعات تجمع کرده اضافی را از طریق کلیه دفع کند. ازجمله داروهای دیورتیک معروف می‌توان به اسپیرونولاکتون اشاره نمود که در کاهش احتباس آب در بدن کاملاً مؤثر است.

داروهای ضدبارداری هورمونی

با تجویز این قبیل داروها جلوی تخمک‌گذاری گرفته می‌شود. اما این دارو موارد درمانی دیگر همچون تسکین علائم سندرم PMS نیز مؤثر است.

تأثیر سبک زندگی و درمان‌های خانگی در تسکین سندرم PMS

سبک زندگی و درمان‌های خانگی در برخی از موارد می‌توانند در تسکین علائم پیش از قاعدگی مؤثر باشند. با ایجاد تغییر در نحوه تغذیه، فعالیت‌های بدنی و فعالیت‌های کاری و دوری از موقعیت‌های تنش‌زا می‌توان این علائم را کنترل نمود. نکاتی که در زیر عنوان می‌کنیم، می‌توانند در کاهش و تسکین علائم سندرم PMS مؤثر باشند.

اصلاح رژیم غذایی

برای اینکه نفخ شکمی حاصل از سندرم پیش از قاعدگی را کاهش دهید و احساس سیری کنید، وعده‌های غذایی کوچک‌تر بخورید، اما تعداد وعده‌های غذایی را افزایش دهید. غذاهایی که حاوی مقدار زیادی کلسیم هستند، میل کنید. اگر در سبد غذایی شما مواد غذایی حاوی کلسیم به‌قدر کافی وجود ندارد، روزانه مکمل کلسیم مصرف کنید.

برای اینکه احتباس مایعات و نفخ بدن را کاهش دهید، مصرف غذاهای پرنمک را کاهش محدود کنید. غذاهای حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده مانند میوه‌ها، غلات کامل و سبزیجات میل کنید. در دوره قاعدگی و دو هفته پیش از آن کافئین و الکل مصرف نکنید.

به‌صورت منظم ورزش کنید

سعی کنید در بیشتر روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه پیاده‌روی سریع انجام دهید، دوچرخه‌سواری، تمرینات هوازی و شنا کردن نیز می‌توانند در کاهش علائم سندرم PMS مؤثر باشند. ورزش کردن به‌صورت روزانه و منظم سبب افزایش سلامت کلی بدن می‌شود و همچنین علائمی همچون بداخلاقی، خستگی و افسردگی را از شما دور می‌کند.

استرس خود را کاهش دهید

برای کاهش سردرد ناشی از سندرم پیش از قاعدگی و کاهش سطح استرس تمرینات آرام‌سازی عضلانی و تمرینات تنفس عمیق انجام دهید. این تمرینات به بهبود وضعیت خواب شما نیز کمک می‌کنند. برای کاهش سطح استرس بدن به‌اندازه کافی استراحت کنید و بخوابید. درصورتی‌که زمان کافی در اختیار دارید برای افزایش آرامش بدن ماساژ درمانی و تمرینات یوگا انجام دهید.

علائم را  ثبت کنید

این کار را تا چند ماه تکرار کنید. برای اینکه محرک‌ها و زمان بروز علائم را شناسایی کنید، مرتباً علائم را همراه با زمان و تاریخ وقوع ثبت کنید. با این کار می‌توانید پیش از بروز علائم روش‌های جلوگیری را بکار بگیرید.

طب جایگزین دارودرمانی برای درمان سندرم PMS یا پیش از قاعدگی

شما می‌توانید علاوه بر روش‌های یاد شده خانگی و دارویی که می‌توانند سبب کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی شوند، از خاصیت مکمل‌ها نیز بهره‌مند شوید:

مکمل‌های ویتامین

کلسیم، منیزیم، ویتامین E و ویتامین B6 همگی می‌توانند در تسکین علائم سندرم PMS مؤثر باشند. ولی یادتان باشد که تأثیر مکمل‌ها به اندازه‌های روش‌های درمانی به‌خصوص داروها نیست و حتماً باید در کنار درمان دارویی این مکمل‌ها را مصرف کنید.

داروهای گیاهی

برخی از بانوان جهت تسکین و کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی از گیاهان دارویی مانند زنجبیل، مخمر سنت جان و روغن گل مغربی استفاده می‌کنند. اسناد زیادی در دست نیست که این گیاهان مخصوصاً در درمان این سندرم مؤثر هستند، اما به‌طورکلی در کاهش علائم مشابه نشانه‌های این سندرم تأثیرگذار هستند.

به خاطر داشته باشید که داروهای گیاهی توسط سازمان غذا و دارو تنظیم و عرضه نمی‌شوند، بنابراین هیچ سابقه اثربخشی و عوارضی از این محصولات وجود ندارد. حتماً قبل از مصرف گیاهان دارویی با پزشک خود مشورت کنید. چراکه برخی ممکن است ترکیبات برخی از آن‌ها با گروهی از داروها تداخل ایجاد کند. مثلاً اگر داروی ضدبارداری مصرف می‌کنید، مصرف مخمر سنت جان باعث از بین رفتن تأثیرات این دارو می‌شود.

طب سوزنی

پزشک طب سوزنی با زدن سوزن‌های استیلی و استریل شده به نواحی خاصی از بدن می‌تواند علائم سندرم PMS را در شما کاهش دهید.

پزشک در ارتباط با علائم پریود چه سؤالاتی می‌پرسد؟

زمانی که برای کنترل و درمان علائم سندرم پیش از قاعدگی به پزشک متخصص مراجعه می‌کنید، احتمالاً پزشک سؤالات زیر را از شما خواهد پرسید:

• شدت علائم پریود شما چقدر است؟
• بیشتر در چه زمانی این علائم بروز می‌کنند؟
• در چه روزهایی از سیکل قاعدگی علائم شدت پیدا می‌کنند؟
• چیزی را شناسایی کردید که سبب شدت یافتن علائم در شما شود؟
• آیا در خانواده شما کسی مبتلا به اختلالات مرتبط با روان‌پزشکی است؟
• آیا زمانی که فعالیت‌های روزانه را انجام می‌دهید، علائمتان بدتر می‌شود؟
• در طول روزهای پریود روزهایی بدون علامت را نیز سپری می‌کنید؟
• در چند وقت اخیر احساس افسردگی و ناامیدی داشتید؟
• از کدام روش‌های درمانی سندرم PMS تاکنون استفاده کردید؟
• کدام‌یک از روش‌های درمانی سندرم PMS اثربخشی بیشتری در شما داشتند؟

همچنین شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله قاعدگی چیست مراجعه نمایید.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.