رژیم ویت واچرز (weight watchers) چیست؟ + نمونه رژیم
هنگام انتخاب رژیم غذایی، علاوه بر توجه بر کاهش وزن سریع، باید به مواردی مانند خطرات و عوارض، امکان مداومت برای طولانی مدت و هزینههای آن نیز دقت کنید. رژیم ویت واچرز به عنوان برنامهای که اثربخشی آن به صورت علمی ثابت شده است، دست شما را برای انتخاب مواد غذایی باز میگذارد و هیچ نوع ماده خوراکی را به طور مطلق منع نمیکند. این ویژگی باعث می شود که همه افراد با هر نوع سلیقه و حساسیتهای غذایی بتوانند به راحتی آن را دنبال کرده و به وزن ایدهآل خود برسند. در این مقاله به معرفی رژیم ویت واچرز، نحوه انجام و مواد غذایی توصیه شده در آن میپردازیم.
رژیم غذایی ویت واچرز چیست؟
رژیم غذایی ویت واچرز شامل یک سیستم امتیازدهی بر اساس میزان کالری، چربی و فیبر در هر وعده غذایی است و یکی از بهترین انواع رژیم لاغری به حساب میآید. با افزایش میزان فیبر در غذا، امتیاز کاهش مییابد و در مقابل با افزایش میزان کالری و چربی، امتیاز شما افزایش خواهد یافت. امتیاز مجاز روزانه برای هر فرد، نباید از سقف مشخصی عبور کند و میزان آن نیز به جنسیت، قد، وزن فعلی، میزان فعالیت و سن شما بستگی دارد.
به طور متوسط در این این رژیم، روزانه حدود ۱۴۵۰ کالری مصرف میشود که شامل ۵۵ تا ۶۰ درصد کربوهیدرات، ۲۰ درصد پروتئین و ۲۰ تا ۲۵ درصد چربی است. اگرچه مقدار کربوهیدرات ممکن است زیاد به نظر برسد، اما در مقایسه با میزان مصرف انرژی، در واقع یک برنامه رژیم غذایی کم کربوهیدرات محسوب میشود. این رژیم میتواند باعث کاهش وزن شما در کوتاه مدت شود؛ اما ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد. در ادامه با مزایا و معایب آن بیشتر آشنا میشویم.
ویژگیهای برنامه غذایی ویت واچرز
همانطور که در بالا ذکر کردیم، عواملی مانند جنس، قد، وزن، سن و فعالیت بدنی در محاسبه سقف امتیاز روزانه مورد نیاز شما تاثیرگذار است. اما نکته مهم، وجود یک لیست از انتخابهای غذایی مناسب (Zero Points) است که به دلیل سالم بودن و کالری کمتر، توصیه به مصرف آنها میشود و اساس رژیم شما باید بر آنها بنا گردد.
برای مصرف غذاهای این لیست نیازی به توجه به وزن و اندازهگیری دقیق امتیاز نیست؛ اما بیماران دیابتی باید از رژیم خاصی استفاده کنند که مصرف مواد غذایی Zero Points نیز محدودیتهای بیشتری دارد. به طور کلی، نحوه محاسبه امتیاز مجاز در این روش به شرح زیر است:
محاسبه امتیاز جنسیتی:
- زن = 7 امتیاز
- مرد = 15 امتیاز
محاسبه امتیاز قد:
- زیر ۱.۶۰ = 1 امتیاز
- ۱.۶۰ و بالاتر = 2 امتیاز
محاسبه امتیاز وزن:
شما باید وزن خود را بر ۱۰ تقسیم کرده و قسمت اعشار آن را حذف نمایید. برای مثال:
- ۷۶ کیلوگرم = 7 امتیاز
- ۹۴ کیلوگرم = 9 امتیاز
محاسبه امتیاز سنی:
- ۱۸-۲۰ سال = 5 امتیاز
- ۲۱-۳۵ سال = 4 امتیاز
- ۳۶-۵۰ سال = 3 امتیاز
- ۵۱-۶۵ سال = 2 امتیاز
- ۶۵ سال به بالا = 1 امتیاز
تمرین روزانه، محاسبه نمره وضعیت حرکت:
- کار پشت میز یا بی تحرک = 0 امتیاز
- کسانی که هم پشت میز می نشینند و هم میایستند = 2 امتیاز
- کسانی که در طول روز فعال هستند = 4 امتیاز
- کسانی که فعالانه کار سنگین میکنند = 6 امتیاز
جمع امتیازهای شما، میزان سقف امتیازات روزانه شما را نشان میدهد که نباید از آن عبور کنید. به طور متوسط، افراد تا وزن ۷۰ کیلوگرم میتوانند یک منوی ۱۸ تا ۲۳ امتیازی را تهیه کنند و افراد با وزن ۱۰۰+ کیلوگرم میتوانند یک منوی ۳۲ تا ۳۷ امتیازی را تهیه کنند. با این حال، محاسبه دقیق میزان امتیاز مجاز باید توسط متخصص تغذیه انجام گیرد.
مطالعه بیشتر: رژیم HCG
رژیم ویت واچرز برای چه افرادی مناسب است؟
به طور کلی، رژیم غذایی ویت واچرز روی مصرف مواد مغذی کم کالری تمرکز دارد؛ بنابراین این رژیم برای افرادی که به دنبال بهبود سلامت عمومی خود هستند، مناسب است. به ویژه افرادی که با مشکلاتی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت و بیماریهای قلبی دست و پنجه نرم میکنند، میتوانند از این رژیم بهره ببرند. تحقیقات نشان داده که این رژیم برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز مفید است؛ زیرا نه تنها به کاهش وزن کمک میکند، بلکه کنترل قند خون را نیز بهبود میبخشد.
علاوه بر این، رژیم ویت واچرز برای افرادی که به دلیل شرایط خاص مانند عدم تحمل گلوتن یا انتخابهای غذایی مانند گیاهخواری و وگان بودن محدودیتهایی در رژیم خود دارند، نیز مناسب است. این رژیم انعطافپذیر بوده و میتواند با نیازهای مختلف افراد سازگار شود. بنابراین، اگر به دنبال یک برنامه غذایی هستید که هم به سلامت شما کمک کند و هم با سبک زندگیتان هماهنگ باشد، رژیم لاغری ویت واچرز میتواند گزینه مناسبی برای شما باشد.
چه افرادی نباید از رژیم ویت واچرز استفاده کنند؟
رژیم ویت واچرز برای برخی افراد مناسب نیست و ممکن است حتی برای سلامتی آنها مضر باشد. به عنوان مثال، نوجوانان زیر ۱۸ سال نباید از این رژیم استفاده کنند، زیرا بدن آنها در مرحله رشد است و نیاز به دریافت کالری و مواد مغذی بیشتری دارد. همچنین، افرادی که با اختلالات خوردن مانند بیاشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی دست و پنجه نرم میکنند، باید از این رژیم پرهیز کنند؛ زیرا ممکن است مشکلات روانی و جسمی آنها را تشدید کند.
زنان باردار نیز نباید از رژیم ویت واچرز استفاده نمایند؛ زیرا در این دوران بدن به تغذیه کامل و متعادل برای رشد جنین نیاز دارد. علاوه بر این، اگر پیروی از این رژیم باعث ایجاد استرس، نگرانی یا اختلال در زندگی روزمره شما شود، بهتر است آن را متوقف کنید. هر رژیم غذایی باید با شرایط جسمی و روانی فرد سازگار باشد و اگر احساس میکنید این برنامه به جای کمک، فشار اضافی به شما وارد میکند، احتمالا برای شما مناسب نیست.
مطالعه بیشتر: همه چیز در مورد رژیم بدون گلوتن
نمونه غذاهای مجاز در رژیم ویت واچرز
این رژیم بر مصرف غذاهای کامل و فرآورینشده مانند سبزیجات، میوهها و پروتئینهای کمچرب تاکید دارد. به طور کلی، افراد میتوانند هر غذایی را که دوست دارند انتخاب کنند؛ اما با این شرط که نباید از سقف امتیازهای روزانه خود تجاوز کنند. غذاهای توصیه شده در این رژیم میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- پروتئینهای کمچرب
- چربیهای سالم
- سبزیجات غیرنشاستهای
- میوههای تازه
- غذای کنسروی بدون شکر افزوده
- کربوهیدراتهای پر فیبر مانند سیبزمینی شیرین، برنج قهوهای، جو دوسر، لوبیا و محصولات تهیهشده از غلات کامل
مطالعه بیشتر: آشنایی با رژیم دوبرو
غذاهای غیرمجاز در رژیم غذایی ویت واچرز
در برنامه ویت واچرز، هیچ غذایی به طور کامل ممنوع نیست و اعضا میتوانند میانوعدهها یا دسرهای مورد علاقه خود را در حد مجاز امتیازهای روزانه مصرف کنند؛ با این حال توصیه میشود میزان مصرف مواد زیر را تا جای ممکن کاهش دهید:
- غذاهای فرآوریشده
- مواد سرشار از قند افزوده یا چربیهای اشباعشده
- نوشیدنیهای شیرین، چیپس، گوشتهای فرآوریشده، آبنبات
- کیک و کلوچه
- فست فود و غذاهای حاوی چربی حیوانی
جدول غذاهای سالم و ناسالم در رژیم ویت واچرز (weight watchers)
نمونه غذاهای سالم |
غذاهای ناسالم |
پروتئینهای کمچرب |
غذاهای فرآوریشده |
چربیهای سالم |
نوشیدنیهای شیرین |
میوههای تازه |
فست فود |
کربوهیدراتهای پر فیبر |
مواد سرشار از قند افزوده یا چربیهای اشباع |
امتیاز غذایی در رژیم لاغری ویت واچرز
همانطور که گفتیم، اساس این رژیم بر انتخاب مواد غذایی مناسب (Zero Points) بنا شده است. این مواد شامل موارد زیر هستند. برای مشاهده دقیق هر ماده غذایی، باید به اپلیکیشن منتشر شده در سایت www.weightwatchers.com مراجعه کنید و با پرداخت حق اشتراک، از امتیاز انواع مواد غذایی و مشاورههای تغذیهای بهرهمند شوید. با این حال ما در ادامه لیست نسبتا کاملی از امتیاز انواع مواد غذایی را ارائه میکنیم.
مواد Zero Points:
- سبزیجات غیر نشاستهای مانند مارچوبه، لوبیا سبز، کلم بروکلی، قارچ، پیاز و گوجه فرنگی
- انواع میوه
- ذرت خام و بوداده
- لوبیا، نخود و عدس
- توفو و تمپه
- ماست و پنیر کاملا بدون چربی
- ماهی و صدف
- گوشت کاملا بدون چربی
این مواد باید بیشترین سهم را در رژیم غذایی روزانه شما داشته باشند؛ زیرا انتخابهای سالمی بوده و با کمترین میزان چربی و کروبوهیدرات، به کاهش وزن شما کمک میکنند.
امتیاز انواع نان
- یک تکه باگت: ۴ امتیاز
- یک کروسان: ۸.۵ امتیاز
- یک تکه نان سبوس دار: ۱.۵ امتیاز
- یک تکه نان سفید: ۲ امتیاز
- یک سوخاری: ۰.۵ امتیاز
- یک نان تست: ۱ امتیاز
انواع انواع دسر و نوشیدنی
- یک واحد کرپ = 4 امتیاز
- دسر سمولینا، ۱۵۰ گرم = 4 پودینگ
- میلک شیک کوچک ۳۰۰ میلی لیتر= ۷.۵ امتیاز
- سس شکلاتی، ۱ قاشق غذاخوری = ۰.۵ امتیاز
- تیرامیسو، ۱۵۰ گرم = 8 امتیاز
- پودینگ شکلاتی، ۱۲۵ گرم = 3 امتیاز
- یک پودینگ وانیلی = 1 امتیاز
- بستنی شیری = ۸.۵ امتیاز
- شیر کاپوچینو (۱ لیوان) = 1 امتیاز
- کولا ۲۰۰ میلی لیتر = 2 امتیاز
- نوشیدنی انرژی زا ۲۰۰ میلی لیتر = 1.۵ امتیاز
امتیاز انواع چربی
- انواع روغن حیوانی (۱ قاشق چایخوری) = ۲.۵ امتیاز
- کره (۱ قاشق چایخوری) = 1 امتیاز
- سس مایونز ۲۰ درصد چربی = ۰.۵ امتیاز
- سس مایونز ۸۰ درصد چربی = 1 امتیاز
- روغن گیاهی (۱ قاشق چایخوری) = 1 امتیاز
امتیاز انواع ماهی
- ماهی (۳۰۰ گرم) = 6 امتیاز
- صدف (۳ عدد) = ۰.۵ امتیاز
- میگو بدون پوست (۵ عدد متوسط) = ۰.۵ امتیاز
- ماهی تن (۸۰ گرم) = ۵.۵ امتیاز
امتیاز انواع گوشت و مرغ
- کوفته ۱۰۰ گرم = 6 امتیاز
- گوشت چرخ کرده (۱ قاشق غذاخوری) = ۲ امتیاز
- سوسیس (یک برش) ۲ امتیاز
- بوقلمون (۱۲۰ گرم) = 2 امتیاز
- ۱ بال مرغ با پوست = 4 امتیاز
- ۱ بال مرغ بدون پوست = 2 امتیاز
امتیاز انواع سبزیجات
- انواع سبزیجات غیر نشاستهای و سبز: ۰ امتیاز
- نخود فرنگی (۱ مشت) = ۰.۵ امتیاز
- زیتون ۱ عدد = ۰.۵ امتیاز
- هویج = 1 امتیاز
- سیب زمینی سایز بزرگ: ۳ امتیاز
امتیاز انواع لبنیات
- شیر کم چرب (یک لیوان): ۱ امتیاز
- پنیر نیمه چرب ۳۰ گرم = ۱.۵ امتیاز
- پنیر چرب ۳۰ گرم = 3 امتیاز
- پنیر خامهای، نیمه چرب یک قاشق غذاخوری = ۰.۵ امتیاز
- موزارلا نیمه چرب ۵۰ گرم = 3 امتیاز
- ماست، ۰.۵ درصد چربی ۱۵۰ گرم = 1 امتیاز
- ماست، ۱.۸ درصد چربی ۱۵۰ گرم = ۱.۵ امتیاز
- ۲ قاشق غذاخوری خامه زده شده = ۲.۵ امتیاز
امتیاز پاستا و پیتزا
- پاستا هر واحد = 2 امتیاز
- پیتزا ماگریتا (نصف پیتزا) = 7 امتیاز
- پیتزا سالامی (نصف پیتزا) = 10 امتیاز
امتیاز میوهها
- میوهها شامل سیب، آناناس، توت فرنگی، گلابی= 0 امتیاز
- موز یک عدد کوچک = 1 امتیاز
- انبه (نیم عدد) = 1 امتیاز
- آلو ۳ عدد= ۰.۵ امتیاز
- آلو قرمز هز عدد= ۰.۵ امتیاز
- انگور یک خوشه= ۲ امتیاز
امتیاز انواع شیرینی
- آب نبات از هر نوع = ۰.۵ امتیاز
- آدامس بدون شکر= 0 امتیاز
- آدامس دارای قند ۳ عدد = ۰.۵ امتیاز
- شکلات از هر نوع ۱ عدد ۷ گرمی= 1 امتیاز
امتیاز سایر مواد غذایی
- تخم مرغ ۱ عدد= 2 امتیاز
- ساندیچ هات داگ= 7 امتیاز
- بیگ مک = 1۱.۵ امتیاز
- برنج ۱۲۵ گرم = 2 امتیاز
- چیزبرگر = ۶.۵ امتیاز
- دونر یک عدد= 14 امتیاز
- همبرگر هر عدد = 5 امتیاز
- سیب زمینی سرخ کرده یک کاسه: ۹ امتیاز
وبسایت معتبر WebMD در ارتباط با امتیازات رژیم غذایی ویت واچرز اینگونه بیان میکند:
در این رژیم هیچ ماده غذایی ممنوع نیست؛ شما صرفاً با استفاده از اپلیکیشن WW، میزان مصرف مواد غذایی خود را ثبت کرده و تلاش میکنید تا در چارچوب بودجه امتیازات روزانه و هفتگی خود باقی بمانید. سن، وزن، قد، جنسیت تعیینشده در بدو تولد و اهداف کاهش وزن شما، برای تعیین هدف امتیازات روزانه و هفتگی مورد استفاده قرار میگیرند.
مزایای رژیم ویت واچرز
رژیم ویت واچرز مزایای متعددی دارد که آن را به یک برنامه محبوب و کاربردی تبدیل کرده است. برخی از این مزایا عبارتند از:
- موثر و کارآمد: این برنامه با یک روش عملی و انعطافپذیر به افراد کمک میکند تا به هدف کاهش وزن خود برسند. سیستم امتیازدهی و معرفی غذاهای بدون نیاز به محاسبه امتیاز، افراد را به سمت گزینههای سالمتر و مفیدتر هدایت میکند. بسیاری از کاربران توانستهاند با این روش وزن خود را به طور موثر کاهش دهند.
- امکان مداومت: یکی از ویژگیهای جذاب رژیم لاغری ویت واچرز این است که افراد میتوانند غذاهای مورد علاقه خود را بدون اینکه از برنامه خارج شوند در حد تعادل مصرف کنند. این انعطاف باعث میشود افراد در شرایط مختلف مانند مهمانیها یا رستورانها احساس محدودیت نکنند و رژیم خود را به راحتی ادامه دهند.
- انعطافپذیری: این برنامه برای افرادی که محدودیتهای غذایی خاصی دارند، مانند گیاهخواران یا کسانی که به برخی مواد غذایی حساسیت دارند بسیار مناسب است. افراد میتوانند با توجه به نیازهای خود، امتیازهای روزانه را به روشی که برایشان مناسبتر است مدیریت نمایند.
- اپلیکیشن اختصاصی: این رژیم به وسیله اپلیکشین اختصاصی که در سایت آن ارائه شده است پشتیبانی میشود. اپلیکیشن این برنامه ابزارهای مفیدی برای نظارت بر وعدههای غذایی و فعالیتهای روزانه ارائه میدهد. همچنین به کاربران کمک میکند تا با دیگران در ارتباط باشند و انگیزه خود را حفظ نمایند.
مطالعه بیشتر: معرفی رژیم زون
عوارض و خطرات رژیم غذایی ویت واچرز
این رژیم اگرچه با مزایا و اثربخشی قابل توجهی همراه است، با این حال میتواند با معایبی نیز همراه باشد. برخی از معایب احتمالی این رژیم شامل موارد زیر است:
- ثبت امتیاز غذاهای مصرف شده در حین رعایت رژیم لاغری ویت واچرز ضروری است. بنابراین، ممکن است برای افرادی که به دلیل مشغله کاری یا دلایل دیگر نم توانند برای ثبت رژیم وقت بگذارند مناسب نباشد.
- اگرچه تهیه برنامه غذایی برای بودجههای مختلف امکانپذیر است؛ اما با توجه به تمرکز این رژیم بر مصرف مواد پروتئینی و سالم بیشتر، ممکن است برای برخی افراد از نظر مالی سخت باشد؛ به علاوه برای دریافت برنامه کامل و دقیق این رژیم باید در سایت آن ثبت نام کرده و حق اشتراک بپردازید.
- رژیم ویت واچرز انتخاب مواد غذایی را به خود فرد واگذار میکند، مشروط بر اینکه از سقف امتیاز عبور نکنند. این آزادی عمل ممکن است توجه شما را به جای انتخاب غذاهای سالم، صرفا معطوف به میزان امتیاز کرده و مصرف غذاهای حاوی چربی و قند بالا را افزایش دهید. این وضعیت ممکن است منجر به یک الگوی رژیم غذایی ناسالم و نامتعادل شود.
بایدها و نبایدهای رژیم غذایی ویت واچرز
برای استفاده از رژیم ویت واچرز، باید به نکات خاصی توجه کنید تا اثربخشی آن افزایش یافته و دچار عوارض جانبی نشوید. این نکات عبارتند از:
- شما آزادید که در محدوده امتیاز مجاز، همه مواد غذایی را بخورید؛ اما در حد اعتدال (به طوری که احساس گرسنگی خفیف باقی بماند)؛ اما توجه کنید که غذا باید سالم و متنوع باشد تا مقدار مورد نیاز پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی را دریافت نمایید.
- باید یاد بگیرید که با هم وزن کم کنید و راحتتر وزن کم کنید؛ مواد غذایی را طوری انتخاب نکنید که مجبور به شکستن رژیم خود شوید.
- توصیه میشود در کنار رژیم یک فعالیت ورزشی نیز داشته باشید؛ بهتر است هر نوع ورزشی را که انجام میدهید؛ اعم از پیادهروی، دوچرخه سواری، تناسب اندام کمتر از ۳۰ دقیقه در روز نباشد.
- سبزی و میوه زیاد بخورید. این مواد باید بخش زیادی از رژیم شما را تشکیل دهند.
- حداقل ۲ لیتر مایع در روز (شیر، آب میوه، آب معدنی) بنوشید.
- تا جایی که ممکن است غذاهای حاوی قند را حذف کنید و در مصرف جایگزینهای شکر نیز زیادهروی نکنید.
نمونه رژیم ویت واچرز
در ادامه یک نمونه رژیم ویت واچرز را برای دو روز متوالی پیشنهاد میکنیم که میتوانید از آن برای ساخت برنامه رژیم لاغری ویت واچرز خود استفاده نمایید. شما با توجه به امتیازهای معرفی شده در قسمتهای قبلی مقاله، میتوانید رژیم مناسب خود را بسازید.
روز اول
- صبحانه: 100 گرم نان با یک لیوان شیر ۳ امتیاز، چای بدون شکر، ۳۰ گرم پنیر سفت ۳۵% چربی ۲ امتیاز
- میان وعده صبح: یک عدد میوه صفر امتیازی مانند مانند سیب، گلابی یا آناناس
- ناهار: گوشت گاو بخارپز ۶۰ گرم ۱ امتیاز، یک سیب زمینی آب پز بزرگ ۳ امتیاز، ۶۰ گرم نان ۲.۵ امتیاز، گوجه فرنگی و خیاز تازه ۰ امتیاز
- میان وعده بعد از ظهر: ذرت کنسرو شده ۱۰۰ گرم ۱ امتیاز، یک تخم مرغ آب پز سفت ۲ امتیاز
- شام: 120 گرم پاستا ۲ امتیاز، ۱۰۰ گرم چغندر آب پز ۰.۵ امتیاز، یک لیوان کفیر کم چرب ۱.۵ امتیاز
روز دوم
- صبحانه: 100 گرم مخلوط غلات با شیر ۳ امتیاز، میوههای خشک ۴۰ گرم ۱ امتیاز، چای بدون شکر
- میان وعده صبح: 150 گرم ماست ۳ امتیاز، ۱ پرتقال ۰ امتیاز
- ناهار: 100 گرم برنج ۲.۵ امتیاز، ۶۰ گرم سالمون با سبزیجات ۳ امتیاز، سالاد سبزیجات تازه با یک قاشق غذاخوری روغن زیتون ۲.۵ امتیاز
- میان وعده بعد از ظهر: یک لیوان توت فرنگی ۱ امتیاز با ۱ قاشق غذاخوری خامه ترش ۱.۵ امتیاز
- شام: 3 قاشق غذاخوری پنیر خامهای کم چرب ۱.۵ امتیاز، ۱۵۰ گرم ماست بدون چربی ۱.۵ امتیاز
مطالعه بیشتر: نمونه مواد غذایی در رژیم مدیترانه ای
جمع بندی
رژیم ویت واچرز مواد غذایی را به دستههای مختلفی تقسیم میکند و برای هر نوع از مواد امتیاز خاصی در نظر میگیرد. در این رژیم یک لیست از مواد غذایی سالم و توصیه شده با عنوان Zero Points معرفی شده است که باید به عنوان بخش اساسی رژیم روزانه شما مصرف گردد. شما باید با توجه به وزن، قد، سن، جنسیت و میزان فعالیت خود سقف امتیاز روزانه خود را محاسبه نمایید و سپس دقت کنید که در هر روز از این میزان عبور نکنید.
در این رژیم مصرف هیچ نوع خوراکی ممنوع نیست؛ اما توصیه میشود که مصرف مواد پرچرب، مواد فرآوری شده، خوراکیهای قندی، کیک و کلوچه و… را تا حد امکان کاهش دهید. چنانچه به اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دارید، میتوانید با کارشناسان هومکا مشورت نمایید.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیههای تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب بهعنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.