هر کدام از ما ممکن است دلایل متفاوتی برای انتخاب رژیم غذایی داشته باشیم که می‌تواند شامل کاهش وزن، تناسب اندام، کاهش قند و فشار خون و… باشد. در این بین رژیم‌های غذایی بسیار متنوعی وجود دارد که می‌تواند برای هدف ما مفید و کارگشا باشد. یکی از این رژیم‌های غذایی که می‌تواند به شکلی سریع و کاربردی وزن بدن را کاهش داده و سوخت و ساز آن را افزایش دهد، رژیم HCG است که در سال‌های اخیر توجه بسیاری از افراد را به سمت خود جلب کرده است. در این مقاله به معرفی این رژیم، نحوه اجرا و مزایا و معایب آن می‌پردازیم تا در انتخاب رژیم غذایی تصمیمی منطقی و آگاهانه‌تر داشته باشید.

رژیم HCG چیست؟

در رژیم HCG یکی از بهترین انواع رژیم لاغری است که با کاهش شدید مصرف کالری به همراه تزریق هورمون HCG (Chorionic Gonadotropin) که به نام هورمون بارداری نیز معروف است، انجام می‌گیرد. رژیم غذایی HCG در دهه‌ی ۵۰ میلادی توسط دکتر آلبرت سیمونس ابداع شد و ادعا دارد که می‌تواند در مدت کوتاهی وزن بدن را به شکل قابل توجهی کاهش دهد. در این رژیم فرد اجازه دارد که در هر شبانه روز، ۵۰۰ تا ۸۰۰ کالری غذا مصرف کرده و در کنار آن، هورمون HCG را نیز تزریق نماید یا به صورت قطره مصرف کند. عموما انتظار می‌رود که فرد با دنبال کردن این رژیم، وزن قابل توجهی را از دست بدهد؛ اما در واقع اغلب مطالعات علمی نشان داده‌اند که تزریق HCG نقش قابل توجهی در این کاهش وزن ندارد و این کاهش، بیشتر ناشی از همان محدود کردن مصرف کالری در روز است.

مراحل رژیم غذایی HCG

به طور کلی، رژیم غذایی HCG شامل سه مرحله اصلی است:

• مرحله آمادگی: به مدت دو روز، خوراکی‌های پرکالری و چرب (۲۵۰ گرم) مصرف کنید و سپس هورمون HCG را طبق برنامه مصرف نمایید.
• مرحله کاهش وزن: به‌مدت ۳ تا ۶ هفته، یک رژیم با کالری کم (۵۰۰ تا ۸۰۰ کالری در روز) را رعایت کنید و تزریق (یا مصرف) روزانه HCG را نیز ادامه دهید. سعی کنید کالری مصرف شده را به طور متناسب بین یه وعده صبحانه، ناهار و شام تقسیم کنید؛ البته باید گفت که مصرف ۵۰۰ تا ۸۰۰ کالری در روز بسیار کمتر از نیاز بدن است و می‌تواند برای بعضی افراد عوارض جدی داشته باشد.
• مرحله تثبیت: به مدت سه هفته، از خوراکی‌های قندی و نشاسته‌ای اجتناب کنید و نیازی به تزریق HCG نیز ندارید. در این مرحله می‌توانید روزانه بین ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ کالری مصرف نمایید.

پس از طی این مراحل، می‌توانید کم کم به رژیم غذایی نرمال برگردید و به آرامی، خوراکی‌های چرب را دوباره به رژیم غذایی خود اضافه کنید. همچنین اگر به دنبال رژیم مناسب برای لاغری هستید، می‌توانید مقاله رژیم مدیترانه ای و رژیم بدون گلوتن از مجله سلامت هومکا را مطالعه کنید.

نمونه رژیم HCG

رژیم غذایی HCG هر سه وعده غذایی اصلی را حفظ می‌کند؛ اما سعی می‌نماید که از حجم آن‌ها به شکل قابل توجهی کم کند. یک نمونه رژیم HCG شامل برنامه زیر است:

صبحانه

در این رژیم می‌توان برای وعده صبخانه یک فنجان چای یا قهوه بدون شکر نوشید. اضافه کردن کمی عسل یا شکر مصنوعی نیز بلامانع است. به علاوه، روزانه می‌توان یک قاشق غذاخوری شیر نیز مصرف کرد که معمولا به صبحانه افزوده می‌شود.

ناهار

برای ناهار می‌توانید یک یا چند غذای سبک را در نظر بگیرید. به عنوان مثال، می‌توان از گوشت بدون چربی و سبزیجاتی که دوست دارید استفاده کرد. یا مثلا می‌توان به کباب گوشت گوسفند و سبزیجات اشاره نمود. باید توجه کنید که به هیچ وجه دریافتی روزانه بیشتر از ۸۰۰ کالری نشود که نسبت ۳۰۰ به ۲۵۰ نیز برای ناهار و شام توصیه می شود. ضمنا فراموش نکنید که کالری غذاها را حتما ثبت و بررسی نمایید.

شام

شام نیز می‌تواند از ترکیب سبزیجات پخته و کمی مرغ، مثل سیب زمینی بخارپز و هویج، نخودفرنگی به همراه گوشت مرغ باشد. این ترکیب می‌تواند به نیازهای تغذیه‌ای بدن تا حدودی پاسخگو باشد و هم‌زمان نیازی به مصرف کالری زیاد هم نباشد.

البته باید توجه نمایید که در این رژیم حتما می‌بایست از پزشک یا متخصص تغذیه کمک گرفت؛ زیرا رژیم HCGیک رژیم خاص است که به طور رایج توصیه نمی‌شود و می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.

وبسایت معتبر webmd در ارتباط با مواد غذایی مورد استفاده در رژیم HCG اینگونه بیان می‌کند:

این رژیم به شما اجازه می دهد دو وعده غذایی در روز داشته باشید: ناهار و شام. هر وعده غذایی باید شامل یک پروتئین، یک سبزی، یک نان و یک میوه باشد.

می توانید گوشت گوساله، گوشت گاو، سینه مرغ، ماهی سفید تازه، خرچنگ، خرچنگ یا میگو را تا زمانی که غذای چرب مصرف نمی‌کنید، بصورت کبابی استفاده کنید. ماهی سالمون، مارماهی، تن و شاه ماهی مجاز نیست.

انتخاب های سبزیجات شامل اسفناج، شاتوت، کاسنی، سبزی چغندر، سالاد سبز، گوجه فرنگی، کرفس، رازیانه، پیاز، تربچه قرمز، خیار، مارچوبه و کلم است.

برای میوه، می توانید یک پرتقال، یک سیب، یک مشت توت فرنگی یا نصف گریپ فروت را انتخاب کنید.

همچنین می توانید تا ۱ قاشق غذاخوری شیر در روز مصرف کنید. برای شیرین کردن نوشیدنی ها می توانید از جایگزین های شکر استفاده کنید اما از شکر استفاده نکنید. کره و روغن مجاز نیست.

مواد غذایی مجاز در رژیم غذایی HCG

به طور کلی، در این رژیم دو وعده غذایی اصلی (ناهار و شام) باید شامل یک غذای پروتئینی، سبزی، نان و میوه باشد؛ مواد غذایی مجاز در رژیم HCG شامل موارد زیر است:

• پروتئین‌: می‌توانید روزانه ۸۰-۱۲۰ گرم غذاهای پروتئینی شامل میگو، ماهی، گوشت گوساله، سینه مرغ و… استفاده کنید. البته باید توجه کنید که این مواد باید بدون چربی باشند.
• سبزیجات بدون نشاسته: سبزی، کدو، فلفل دلمه، بادمجان، اسفناج، برگ چغندر، کاسنی، برگ چغندر، سالاد، گوجه‌فرنگی، کرفس، رازیانه، پیاز، تربچه قرمز، خیار، مارچوبه، کلم و…
• نان سبوس دار: مصرف نان‌های سبوس دار در این رژیم منعی ندارد، با این حال نباید به قدری مصرف شوند که از سقف کالری روزانه عبور کند.
• مایعات: روزانه هر مقدار که خواستید از آب، قهوه، چای و در صورت تمایل به یک قاشق غذا خوری شیر استفاده کنید.
• میوه‌های کم‌کالری: می‌توانید از میوه‌هایی مانند پرتقال، سیب، توت‌فرنگی یا گریپ‌فروت استفاده کنید؛ اما مصرف میوه‌های پرکالری مانند موز و انبه مجاز نیست.

مطالعه بیشتر: آشنایی با رژیم دوبرو

چه مواد غذایی در رژیم HCG نباید خورد؟

• شیرین‌کننده‌ها: می‌توانید از جایگزین‌های شکر مانند قند مصنوعی استفاده کنید؛ اما نباید از خود شکر و قند استفاده نمایید.
• مواد غذایی غنی از چربی: مصرف کره و انواع روغن در این رژیم مجاز نیست.
• مواد غذایی فراوری شده: همه نوع غذاهای کنسروی، بسته‌بندی شده و فراوری شده که حاوی نگهدارنده‌ها و سایر مواد شیمیایی هستند در این رژیم ممنوع است.
• محصولات لبنی: در رژیم HCG باید از غذاهایی مانند کره، پنیر پرچرب یا خامه سنگین پرهیز شود
• نوشیدنی‌های شیرین و الکلی: نوشیدنی‌های گازدار، آبمیوه‌های صنعتی و نوشیدنی‌های الکلی نباید مصرف شوند.
• غلات و نشاسته‌ها: غذاهایی مانند غلات و نشاسته‌های با کالری بالا مانند برنج، نان سفید و ماکارونی ممنوع هستند.
• میوه‌های پرکالری: برخی از میوه‌های پرکالری مانند موز، انگور و آووکادو باید از رژیم حذف شوند.
• سبزیجات نشاسته دار: سبزیجات با مقدار بالای نشاسته مانند سیب‌زمینی و ذرت نیز ممنوع هستند.
• غذاهای پرنمک: غذاهایی که حاوی نمک زیاد هستند مانند چیپس، فست فودها و غذاهای نمک‌دار باید کنار گذاشته شوند.

مطالعه بیشتر: آشنایی با رژیم کرب سایکلینگ

مزایای رژیم HCG

واقعیت این است که به طور علمی مزایای این رژیم ثابت نشده است و حتی از نظر FDA استفاده از این رژیم به دلیل عوارضی که می‌تواند داشته باشد توصیه نمی‌شود؛ اما به طور کلی و با توجه به محدودیت شدید کالری و تزریق هورمون HCG می‌توان انتظار نتایج زیر را داشت:

• کاهش وزن سریع: کسانی که از این روش استفاده کرده‌اند، ادعا می‌کنند که در یک ماه چیزی حدود ۱۲ تا ۱۵ کیلوگرم کاهش وزن داشته‌اند؛ به طور کلی کاهش وزن سریع می‌تواند انگیزه‌ای برای افراد باشد تا رژیم را ادامه داده و به وزن دلخواهشان برسند؛ اما باید گفت که این مقدار کاهش وزن در یک ماه، می‌تواند ضررهای قابل توجهی نیز داشته باشد.
• کاهش اشتها: انتظار می‌رود زمانی که هورمون HCG مصرف شود، به طور خودکار بدن شروع به کاهش اشتهای فرد کند که می‌تواند شرایطی را به وجود آورد تا به سادگی میزان مصرف کالری کاهش یافته و رژیم کم کالری به راحتی انجام شود.
• حفظ توده عضلانی: طرفداران این رژیم می‌گویند که با مصرف HCG از کاهش حجم عضلات جلوگیری می‌شود؛ اما این ادعا به صورت علمی ثابت نشده است.
• افزایش انرژی: ممکن است مصرف HCG باعث افزایش انرژی شود که می‌تواند تا حدودی افت انرژی در اثر کاهش مصرف کالری را جبران نماید.

همچنین اگر به دنبال رژیم مناسب برای لاغری هستید، می‌توانید مقاله رژیم اتکینز و رژیم فلکسترین از مجله سلامت هومکا را مطالعه کنید.

خطرهای رژیم HCG

همان‌طور که گفتیم، رژیم HCG مورد تایید FDA نیست و حتی به شدت برای استفاده از آن هشدار داده شده است. تزریق HCG ممکن است در برخی افراد باعث به وجود آمدن عوارض زیر گردد:

• واکنش آلرژیک
• تغییرات خلق و خو
• جوش صورت و بدن
• رشد موی صورت در زنان
• سردرد
• تورم سینه، ناحیه تناسلی یا کیسه بیضه
• تهوع یا استفراغ، درد معده
• درد لگن
• نفخ شکم

مطالعه بیشتر: معرفی رژیم ویت واچرز

عوارض جانبی رژیم‌های با کالری بسیار محدود

تحمل کردن یک رژیم غذایی با کالری بسیار پایین در طی روز کار بسیار دشواری ا‌ست. مصرف ۵۰۰ کالری در روز فراتر از اینکه می‌تواند آزاردهنده باشد، به شدت نیز خطرناک است؛ زیرا در این رژیم تمامی نیازمندی‌های بدن از لحاظ تغذیه به طور کامل محقق نمی‌شود. همچنین مصرف ۱۲۰۰ کالری در دوران تثبیت نیز نمی‌تواند ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را تامین کند. به همین علت، انتخاب رژیم غذایی HCG باید تحت نظارت کامل پزشک باشد. به طور کلی، افرادی که چنین رژیم‌های غذایی را انتخاب می‌کنند، در خطر آسیب‌های ذیل قرار دارند:

• ایجاد سنگ صفرا
• اختلالات الکترولیتی که باعث نقص در حرکات عضلانی و فعالیت عصبی می‌شود
• آریتمی قلبی
• کمبود پروتئینی مورد نیاز بدن

به طور رایج، توصیه می‌شود که هر فرد متناسب با وزن خودش، پروتئین دریافت کند؛ مثلا فردی با وزن ۸۰ کیلوگرم، باید روزانه ۸۰ گرم پروتئین مصرف نماید؛ اما در این رژیم صرف پروتئین بین ۳۰ تا ۵۰ گرم است که می‌تواند آسیب‌زا باشد.

نظر متخصصان در مورد رژیم لاغری HCG

طرفداران رژیم HCG معمولا می‌گویند که این هورمون می‌تواند متابولیسم بدن را بالا ببرد و چربی‌ها را بسوزاند. همچنین، ادعا می‌شود که رژیم لاغری HCG اشتها را کم کرده و احساس سیری را افزایش می‌دهد. اما باید گفت تحقیقات علمی نشان داده است که تاثیرات این هورمون بر روی وزن به مراتب کمتر از میزان ادعا شده است. در واقع، درصد قابل توجهی از کاهش وزنی که اکثر افراد با این رژیم تجربه می‌کنند، به علت همان محدودیت شدید کالری دریافتی است. به علاوه، برخی از دلایل علمی ارائه شده در این مطالعات نشان می‌دهند که کاهش وزن در این رژیم در ۸۰ درصد موارد ناشی از سوختن عضلات است؛ با مجموع این دلایل، باید گفت که این رژیم مورد تایید متخصصان نیست و می‌تواند عوارض قابل توجهی داشته باشد.

بهترین کاندیداها برای رژیم HCG چه کسانی هستند؟

بهترین افراد برای انتخاب رژیم HCG کسانی هستند که می‌خواهند به طور سریع و با یک برنامه فشرده وزن خود را کاهش دهند؛ اگرچه توصیه می‌شود همین افراد نیز با صبوری بیشتر، رژیم‌های اصولی‌تری را انتخاب کنند. به طور کلی، افراد زیر می‌توانند از این رژیم استفاده نمایند:

• افراد با چربی‌های مقاوم: این رژیم بیشتر برای افرادی مناسب است که چربی‌های بدن مقاومی دارند که بسیار سخت از بین می‌روند.
• سلامت عمومی خوب: افراد باید از لحاظ فیزیکی فعال و دارای سلامت عمومی خوبی باشند. همچنین نباید هیچ مشکل یا بیماری جدی داشته باشند.

با این حال، استفاده از این رژیم بدون نظارت و تجویز پزشک برای هیچ کسی توصیه نمی‌شود.

نکات مهم برای شروع و پیروی از رژیم HCG

پس از تصمیم به شروع رژیم HCG، چند نکته وجود دارد که باید به آن ها توجه کنید تا اثرگذاری آن افزایش یافته و عوارض آن به حداقل برسد:

۱. مشاوره با پزشک یا کارشناس تغذیه

لازم به گفتن است که قبل از هر نوع رژیم، به خصوص در انواع با کم کالری و حاوی هورمون باید با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت شود تا مطمئن گردید که رژیم HCG در آینده برای سلامتی شما مشکلی به وجود نیاورد.

۲. تهیه لیست مواد غذایی مجاز و آماده‌سازی آن‌ها

قبل از شروع رژیم، لیست و مواد غذایی مجاز را تهیه کرده و آن ها را تهیه نمایید تا در هنگام اجرای آن به راحتی به آن‌ها دسترسی داشته باشید.

۳. رعایت برنامه غذایی به همراه تزریق

مهمترین مسئله در رژیم لاغری HCG پذیرش تغییرات روتین زندگی است که برای هرکسی قابل انجام نیست. باید به طور دقیق به رعایت رژیم غذایی خود و تزریق منظم هورمون بپردازید.

۴. نوشیدن مقادیر کافی آب

مصرف آب کافی باعث می‌شود که بدن شما هیدارته بماند و سوخت و اسز نیز افزایش یابد. همچنین باعث می‌شود که کمتر احساس گرسنگی کنید.

۵. مشاوره منظم

باید به طور منظم و دوره‌ای با پزشک یا متخصص تغذیه خود در ارتباط باشید تا وضعیت بدنی شما تحت کنترل باشد. همچنین مشورت و ارتباط با افرادی که قبلا این رژیم را تجربه کرده‌اند می‌تواند مفید باشد.

۶. توجه به علائم بدن

هیچ گاه احساس خستگی مفرط و درد خود را نادیده نگیرید؛ اگر طی این رژیم علائم ناخوشایندی را تجربه کردید، حتما ن را با پزشک در میان بگذارید.

جایگزین‌های سالم‌تر برای رژیم HCG

اگرچه رژیم‌های زیر مانند رژیم غذایی HCG به سرعت وزن شما را کاهش نمی‌دهند؛ اما در عوض عوارض نگران‌کننده‌ای که ممکن است در اثر رژیم HCG ایجاد شود را نیز به همراه نخواهند داشت. این رژیم‌های جایگزین شامل موارد زیر است:

• رژیم مدیترانه‌ای: استفاده از غذاهای تازه و سالم مانند میوه‌ها، سبزیجات، ماهی، مغزیجات و روغن زیتون.
• رژیم کتوژنیک (کیتو): کاهش کربوهیدرات‌ها و افزایش چربی‌های سالم تا وزن کم کنید و سطح انرژی خود را بالا ببرید.
• رژیم پایلو: استفاده غذاهای طبیعی انسان‌های باستان مانند گوشت بدون چربی، ماهی، میوه‌ها، سبزیجات، مغزها و دانه‌ها.
• رژیم غذایی گیاه‌خواری: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، مغزها و حبوبات برای کاهش وزن و بهبود سلامت
• فستینگ متناوب: غذا نخوردن در زمان‌های مشخص و خوردن در زمان‌های دیگر برای کاهش وزن و بهبود سطح انرژی

جمع‌بندی

رژیم HCG نوعی رژیم غذایی خاص است که مصرف هورمون HCG و رژیم غذایی با کالری بسیار کم را با یکدیگر ترکیب می‌کند تا به کاهش وزن سریع کمک نماید. باید گفت اگرچه کاهش بسیار شدید مصرف کالری باعث می‌شود که برخی افراد کاهش وزن سریع را تجربه کنند، اما این رژیم می‌تواند خطرات جدی را نیز به همراه داشته باشد. کمبود مواد مغذی ضروری برای بدن، ضعف شدید و مشکلات قلبی از جمله عوارضی است که می‌تواند در اثر استفاده از رژیم لاغری HCG به وجود آید. به طور کلی توصیه می‌شود از این رژیم استفاده نکنید و به جای آن از رژیم‌های سالم‌تر مانند رژیم مدیترانه‌ای، کتوژنیک، گیاه‌خواری و… استفاده نمایید. به هر حال، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه قبل از شروع هر رژیمی بسیار مهم و ضروری است. چنانچه به مشاوره و اطلاعاتی بیشتری نیاز دارید با هومکا تماس بگیرید.

سوالات متداول

۱. آیا رژیم HCG ایمن است؟

به طور معمول، این رژیم با عوارض جانبی مختلفی همراه است؛ زیرا مصرف کالری بسیار کم می‌تواند به کمبود مواد مغذی، ضعف، خستگی و مشکلات قلبی منجر شود.

۲. چه مدت باید از رژیم غذایی HCG را استفاده کنم؟

رژیم لاغری HCG معمولا بین ۳ تا ۶ هفته طول می‌کشد. پس از آن مرحله نگهداری آغاز می‌شود که مصرف هورمون قطع می‌گردد و به تدریج کالری دریافتی افزایش می‌یابد.

۳. آیا در طول رژیم به مصرف مکمل نیز نیاز دارم؟

به دلیل محدودیت شدید کالری و مواد غذایی، ممکن است به مصرف مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی نیز نیاز داشته باشید تا نیازهای تغذیه‌ای بدن تامین گردد.

۴. آیا می‌توانم رژیم HCG را بدون نظارت پزشک انجام دهم؟

به هیچ وجه توصیه نمی‌شود؛ لازم است همیشه قبل از شروع هر نوع رژیم غذایی با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید؛ به‌ویژه برای رژیم‌هایی که با مصرف هورمون و کاهش شدید کالری همراه هستند.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.