کیست کمر + کیست مویی کمر چیست؟
کیست سینوویال یکی از دلایل غیرمعمول تنگی نخاعی در ستون فقرات است. خوشبختانه کیست سینوویال یک وضعیت خوش‌خیم است و علائم و اندازه آن ممکن است برای سالیان سال ثابت بماند. یکی دیگر از کیست‌هایی که در ناحیه پایین کمر شیوع تقریباً بالایی دارد کیست مویی است. این کیست که به دلیل برگشت مو به داخل پوست ایجاد می‌شود ممکن است عفونی شده و مشکلات متعددی در پی داشته باشد. کیست تارلوف نوعی دیگر از کیست کمر است که مشکلاتی را برای افراد مبتلا به دنبال دارد. برای آگاهی از انواع کیست کمر با این مقاله از هومکا همراه باشید.
(مطالعه بیشتر: کیست چیست)
کیست سینوویال کمر چیست؟
کیست سینوویال یک کیسه پر از مایع است که در نتیجه تغییر حالت مفاصل مهره‌های ستون فقرات ایجاد می‌شود و در افراد بالای ۶۵ سال شایع‌تر است. این کیست پر از مایع باعث تحمیل فشار بر کانال نخاعی شده و می‌تواند موجب بروز طیفی از علائم تنگی نخاع در بیمار گردد. تنگی کانال نخاعی زمانی رخ می‌دهد که تخریب و آرتروز مفاصل فاست باعث تحمیل فشار بر روی اعصاب ستون فقرات شود.
علت ایجاد کیست سینوویال کمر چیست؟
کیست سینوویال در ستون فقرات درنتیجه تغییر حالت مفصل فاست مهره‌های کمر پدید می‌آید. این روند آسیب‌زا فقط در مفاصل ناحیه کمر رخ می‌دهد. زمانی که یک مفصل فاست در ستون فقرات دچار تغییر شکل شود ممکن است مایع بیشتری نسبت به یک مفصل سالم تولید کند. اگرچه این مایع برای مهره آسیب‌دیده کمر مفید است و موجب روانکاری بهتر مفصل می‌شود اما احتمال تشکیل کیست به علت تجمع مایع وجود دارد.
این مایع به‌تدریج در پوشش سینوویال مفصل انباشته می‌شود و در نهایت تبدیل به کیست می‌شود. مایع موجود در کیست خطرناک نیست و تا زمانی که به ستون فقرات فشار وارد نکند مشکلی ایجاد نمی‌کند. حتی کیست‌های بسیار بزرگ سینوویال نیز به‌ندرت مشکل‌ساز هستند.
چه عواملی خطر ابتلا به کیست سینوویال را افزایش می‌دهند؟
کیست سینوویال مهره‌های کمر نتیجه تحلیل رفتن مفاصل در ستون فقرات بوده که ناشی از بالا رفتن سن است. این عارضه در افراد مسن شایع‌تر است و به‌ندرت در افراد زیر ۵۰ سال دیده می‌شود.
علائم کیست سینوویال کمر چیست؟
کیست سینوویال مهره‌های کمر به‌ندرت باعث ایجاد علائم آزاردهنده یا قابل‌تشخیص می‌شود. اگر کیست به اندازه‌ای بزرگ شود که باعث تحمیل فشار بر ستون فقرات شود در آن مرحله علائم مرتبط با تنگی نخاع بروز می‌کند. علائم احتمالی کیست مهره‌ها شامل موارد زیر است:
- درد در قسمت پایین کمر
- درد در یک یا هر دو پا
- دردی که از پشت ساق پا به سمت مچ پا حرکت کند
- گرفتگی دردناک در پاها
- بی‌حسی یا گزگز در یک یا هر دو پا
- افزایش درد و تشدید سایر علائم در هنگام ایستادن
تشخیص کیست سینوویال کمر
بهترین راه تشخیص کیست سینوویال استفاده از روش تصویربرداری MRI است. تصاویر حاصل از MRI به پزشک امکان می‌دهد تا تغییرات داخل ستون فقرات ازجمله وجود کیست را تشخیص دهد. سایر آزمایشات تصویربرداری مانند رادیولوژی و سونوگرافی نیز ممکن است برای تشخیص کیست تجویز شوند.
اگر ابتلای فرد به کیست کمر محرز شود ممکن است آزمایشات بیشتری جهت بررسی میزان آسیب ستون فقرات، اندازه و بافت کیست انجام گردد زیرا بررسی سلامت ستون فقرات در چنین وضعیتی اهمیت دارد. پزشکان قبل از انجام جراحی برداشتن کیست، هرگونه مشکل و ناهنجاری مفصلی ستون فقرات را بررسی می‌کنند.
درمان کیست سینوویال کمر
گزینه‌های درمانی غیر از جراحی برای کیست سینوویال مهره‌ها عبارت‌اند از:
- تجویز داروهای مسکن: داروهای مسکن خفیف مانند استامینوفن و ایبوپروفن قادرند درد ناشی از کیست را کاهش دهند. اگر درمان با مسکن‌های خفیف موثر نباشد، پزشک ممکن است داروی قوی‌تری تجویز کند
- مراقبت و پایش: اگر کیست مشکل‌ساز نباشد و علائم آزاردهنده‌ای بروز ندهد پزشک ممکن است رویکرد مراقبت و پایش را در نظر بگیرد
- اصلاح فعالیت‌های بدنی: اگر علائم فقط در فعالیت‌های خاصی مانند ورزش یا فعالیت‌های شغلی بروز می‌کنند پزشک می‌تواند در اصلاح فعالیت‌ها و کاهش علائم به شما کمک کند. حرکات کششی و استفاده از کمپرس‌های گرم و سرد نیز در کاهش علائم موثر است
- تزریق کورتون: گاهی جراح برحسب شرایط مقداری از مایع کیست را تخلیه و سپس مقداری داروی استروئیدی (کورتونی) به منظور کاهش تورم و التهاب به کیست تزریق می‌کند
به گفته‌ی healthline کیست سینوویال کمر به‌ندرت خطرناک است. در بعضی موارد، به دلیل کیست سینوویال وضعیتی به نام سندرم دم اسبی نخاع (CES) ایجاد می‌شود. این سندرم یک وضعیت جدی است و نیاز به مراقبت‌های پزشکی اورژانسی دارد.
اختلال دم اسبی بر ستون فقرات در ناحیه کمر تأثیر می‌گذارد. هنگامی‌که رشته‌های عصبی بر اثر فشار کیست فشرده شوند، ممکن است در درک احساس و توانایی حرکت اختلال ایجاد گردد. این وضعیت ممکن است بر روی اعصاب دیگر مانند اعصاب متصل به روده و مثانه نیز تأثیر بگذارد. اگر این بیماری به‌سرعت درمان نشود، آسیب ممکن است دائمی شود.
کیست تارلوف
کیست‌های تارلوف کیسه‌های پر از مایع هستند که بیشتر در ناحیه تحتانی ستون فقرات و کمر به وجود می‌آیند. ویژگی اصلی که کیست تارلوف را از سایر ضایعات ستون فقرات متمایز می‌کند وجود رشته‌های عصبی در دیواره کیست یا در خود حفره کیست است. به دلیل نزدیکی کیست به ناحیه تحتانی لگن، بیماران ممکن است دچار فتق دیسک کمر و آراکنوئیدیت شوند. اگرچه علت دقیق ابتلا به کیست تارلوف ناشناخته است اما محققان سوانح یا ضربه به ناحیه پایین ستون فقرات را عامل بروز کیست‌های تارلوف می‌دانند.
علائم کیست تارلوف به چه شکل است؟
افزایش فشار ناشی از کیست در قسمت کمر غالباً علائم را افزایش می‌دهد و باعث آسیب عصبی می‌شود. در این نوع کیست نشستن، ایستادن، راه رفتن و خم شدن معمولاً دردناک است و تنها حالتی که باعث تسکین درد می‌شود دراز کشیدن به پهلو است. علائم ممکن است تشدید و سپس فروکش کند. موارد زیر از علائم شایع در بیماران مبتلا به کیست تارلوف است:
- درد در به‌ویژه در پایین کمر
- ضعف عضلات
- مشکل در نشستن طولانی‌مدت
- از دست دادن موضعی حس لامسه
- از دست رفتن رفلکس در بعضی عضلات
- تغییر در عملکرد روده و ایجاد یبوست
- تغییر در عملکرد مثانه و بروز بی‌اختیاری
- کاهش قوای جنسی
کیست تارلوف چگونه تشخیص داده می‌شود؟
کیست‌های تارلوف عمدتاً زمانی کشف می‌شوند که برای بیماران به دلیل کمردرد یا سیاتیک آزمایش MRI تجویز می‌شود. پس از تشخیص کیست، معمولاً سی‌تی اسکن نیز به‌عنوان آزمایش تکمیلی تجویز می‌شود. اگر بیمار دچار مشکلات مثانه باشد و به متخصص اورولوژیست مراجعه نماید، آزمایشاتی جهت تشخیص کیست تارلوف تجویز می‌شود. احتمال ارجاع بیمار به جراح مغز و اعصاب جهت تشخیص دقیق‌تر کیست تارلوف وجود دارد.
درمان کیست تارلوف به چه صورت است؟
درمان‌های غیرجراحی شامل تخلیه مایع مغزی نخاعی (CSF) از کیست و یک تکنیک جدیدتر شامل برداشتن CSF از داخل کیست و سپس پر کردن آن با تزریق چسب فیبرین است. البته هیچ‌یک از این روش‌ها از عود کیست جلوگیری نمی‌کند.
کیست مویی پایین کمر (کیست پیلونیدال)
کیست پیلونیدال یکی از کیست‌های مویی است که به علت رشد نامناسب مو در ناحیه ستون فقرات و در نزدیکی باسن ظاهر می‌شود. این کیست در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به آبسه شود که در این شرایط به‌خصوص در حالت نشسته، بسیار دردناک خواهد شد.
علائم کیست پیلونیدال
کیستی مویی پایین کمر یا پیلونیدال اگر غیر عفونی و کوچک باشد معمولاً علائمی خاصی ندارد اما درصورتی‌که کیست عفونی شود ممکن است موارد زیر را به همراه داشته باشد:
- درد، قرمزی و تورم در ناحیه کیست
- خارج شدن چرک یا خون از کیست یا پیرامون آن
- تب
چه عاملی باعث ایجاد کیست پیلونیدال می‌شود؟
محققان بر این باورند که کیست‌های مویی پایین کمر زمانی تشکیل می‌شوند که موها و سلول‌های مرده پوستی در زیر پوست به دام بیافتند. در زمان نشستن یا خم شدن، پوست ناحیه پایین کمر کشیده می‌شود و احتمال شکسته شدن و یا فرورفتن مو در پوست وجود دارد. وقتی‌که مو در زیر پوست به دام بیافتد سیستم ایمنی مو و سلول‌های مرده پوستی را به‌عنوان عامل بیگانه تشخیص و با ایجاد التهاب به آن پاسخ می‌دهد.
چه کسانی به کیست پیلونیدال مبتلا می‌شوند؟
هر کسی ممکن است به کیست پیلونیدال مبتلا شود اما این کیست در جوانان به‌ویژه مردان شایع‌تر است. در شرایط زیر احتمال ابتلا به کیست پیلونیدال بیشتر است:
- نقص ساختاری مادرزادی در ناحیه پایین ستون فقرات
- نشستن طولانی‌مدت
- ابتلا به اضافه‌وزن و چاقی
- افراد پرمو به‌خصوص اگر موها ضخیم باشند
- پوشیدن لباس‌های تنگ
- داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به کیست پیلونیدال
پزشکان معمولاً کیست پیلونیدال را بر اساس مکان بروز، ظاهر آن و علائم تشخیص می‌دهند.
کیست پیلونیدال چگونه درمان می‌شود؟
درمان آبسه پیلونیدال به میزان عفونت بستگی دارد. به دلیل اینکه هر کیست عفونی ماهیت پیش‌رونده و التهابی دارد، توصیه می‌شود که در اسرع وقت برای درمان کیست به پزشک مراجعه نمائید. گاهی لازم است که کیست تخلیه شود. پس از تخلیه، داروهای آنتی‌بیوتیک به‌منظور جلوگیری از عفونت محل جراحی تجویز می‌شود.
نکات مهم مراقبت در خانه برای بهبود کیست مویی پیلونیدال
برای مراقبت از کیست مویی پیلونیدال در خانه نکات زیر را رعایت کنید:
- محل جراحی را طبق دستور پزشک پاکیزه نگه دارید
- موهای ناحیه کیست را با استفاده از محصولات موبر بزدایید. حذف دائمی موهای زائد با لیزر نیز از گزینه‌های موجود است
- از نشستن طولانی‌مدت خودداری کنید
- به پهلو یا شکم خوابیدن پس از جراحی درد محل کیست را کاهش می‌دهد
- اگر پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز کرده است آن‌ها را طبق دستور مصرف کنید
- طبق توصیه پزشک پانسمان را تعویض کنید
پس از جراحی و بهبود کیست، همچنان خطر عود مجدد کیست وجود دارد بنابراین رعایت بهداشت فردی مانند تمیز نگه داشتن محل جراحی، استحمام روزانه، عوض کردن مرتب لباس‌های زیر و حذف موهای زائد از نکات مهم جهت پیشگیری از عود مجدد کیست است.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
