درمان حساسیت فصلی
اگرچه بهار با گل‌ها و شکوفه‌های خود زیبایی دوچندان به طبیعت می‌بخشد اما ممکن است شما نیز یکی از میلیون‌ها نفری باشید که در این فصل به علائمی مثل عطسه، احتقان و آبریزش بینی دچار شده‌اید. آلرژی یا حساسیت فصلی که رینیت آلرژیک نیز نامیده می‌شود معمولاً در فصل بهار آزاردهنده‌تر از سایر فصل‌هاست. با توجه به ابتلای شمار زیادی از مردم به حساسیت فصلی تصمیم بر این شد که یکی از مقالات هومکا به‌طور کامل به مبحث درمان حساسیت فصلی اختصاص یابد.
علت حساسیت‌های فصلی چیست؟
حساسیت فصلی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی یک ماده معلق در هوا که معمولاً بی‌ضرر است را به‌عنوان یک عامل بیگانه و خطرناک تشخیص می‌دهد و در پاسخ به آن هیستامین و سایر مواد التهابی را به جریان خون آزاد می‌کند. این مواد التهاب ترشح‌شده عامل بروز علائم حساسیت فصلی محسوب می‌شوند. محرک‌های حساسیت فصلی، از فصلی به فصل دیگر متفاوت‌اند.
حساسیت فصلی در بهار
در فصل بهار درختان عامل اصلی تحریک سیستم ایمنی محسوب به شمار می‌آیند. درختان توس، سدر، توسکا، شاه‌بلوط، بید و صنوبر از مهم‌ترین علل ابتلا به حساسیت در فصل بهار هستند.
حساسیت فصلی تابستان
تب یونجه که یکی از آلرژی‌های فصلی است نام خود را از یونجه که به‌طورمعمول در فصل تابستان می‌روید، گرفته است. البته عامل اصلی آلرژی‌های تابستانی یونجه نیست بلکه علف‌های هرزی نظیر چچم و تیموتی هستند. به گفته انجمن آسم و آلرژی آمریکا، علف‌های هرز محرک‌های اصلی در بروز تب یونجه تابستانی به حساب می‌آیند.
حساسیت فصلی پاییز
گیاه آمبروزیا به فارسی کهنه‌واش از تیره کاسنی‌ها، مهم‌ترین محرک حساسیت و آلرژی در فصل پاییز است. این گیاه دارای ۴۰ گونه مختلف در سراسر جهان است و بیشتر در مناطق معتدل رشد می‌کند. گرده آمبروزیا یک آلرژن بسیار شایع است و از علل مهم آلرژی در فصل پاییز است.
حساسیت فصلی زمستان
در فصل زمستان، بیشتر آلرژن‌های بیرون از خانه در حالت خفته و خاموش قرار دارند از این‌رو فصل زمستان برای بسیاری از افراد مبتلا به حساسیت فصلی با کاهش علائم همراه است. افراد مستعد مبتلا به آلرژی‌های فصلی ممکن است به آلرژن‌های خانگی مانند کپک، کرک و پوست حیوانات خانگی، کنه یا سوسک‌ها نیز حساسیت داشته باشند. حذف آلرژن‌های داخلی اغلب راحت‌تر از گرده‌های بیرون از محیط است. چند راهکار برای رهایی از آلرژن‌های (محرک‌های) خانگی عبارت است از:
- شست‌وشوی ملحفه‌ها با آب داغ
- استفاده از ملحفه و رو بالشی ضد حساسیت
- خارج‌کردن اسباب و اثاثیه غیرکاربردی و اضافه را از محیط منزل
- برطرف‌کردن نشتی آب و رطوبت دیوارها
- پاک‌کردن سطوح کپک‌زده و هر جایی که ممکن است کپک رشد کند
- استفاده از رطوبت‌گیر و دستگاه‌های تهویه
به گفته‌ی وب‌سایت healthline علائم حساسیت فصلی از خفیف تا شدید متفاوت است. شایع‌ترین علائم حساسیت فصلی عبارت است از:
- عطسه
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- خارش چشم
- خارش سینوس‌ها، گلو یا گوش
- گرفتگی گوش
- سردرد
- تنگی نفس
- خس‌خس سینه
- سرفه
درمان حساسیت فصلی با دوری از محرک‌ها و آلرژن‌ها
آلرژی در فصل بهار معمولاً به دلیل گرده گیاهان ایجاد می‌شود بنابراین بهترین راه برای کنترل آلرژی، دوری کردن و اجتناب از محیطی است که این محرک‌ها وجود دارند، برای مثال:
- در روزهای بادی در خانه بمانید. بهترین زمان برای بیرون رفتن پس از باران است که هوا از گرده‌ها پاک شده است
- از چمن‌زنی، وجین علف‌های هرز، هرس درختان و سایر کارهای باغبانی که شما را در معرض محرک‌ها قرار می‌دهند، خودداری کنید
- پس از بازگشت به خانه لباس‌هایتان را عوض کنید و سپس دوش بگیرید تا گرده‌ها از روی پوست و موهایتان برداشته شود
- لباس‌های شسته شده را بیرون آویزان نکنید. گرده‌ها می‌توانند به البسه، ملحفه و حوله‌ها بچسبند
- برای انجام کارهای بیرون از خانه ماسک بزنید
- اگر در بعضی روزها فکر می‌کنید که محرک‌ها در هوا بیشتر شده‌اند، قبل از شروع علائم داروهای آلرژی را مصرف کنید (با مشورت پزشک)
- اگر تعداد گرده‌ها در هوا زیاد است در صورت امکان در و پنجره‌ها را ببندید
- از فعالیت در فضای باز در اوایل صبح که تعداد گرده‌ها در بالاترین میزان خود قرار دارد، خودداری کنید
- هوای داخل خانه را تمیز نگه دارید
- در خانه و ماشین خود از تهویه مطبوع استفاده کنید
- هوای داخل خانه را با رطوبت‌گیر خشک نگه دارید
- از یک فیلتر هوا با راندمان بالا (HEPA) در اتاق خواب خود استفاده کنید
- فرش‌ها را به‌طور منظم با جاروبرقی تمیز کنید
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
داروهای بدون نسخه یا OTC برای درمان حساسیت فصلی
آنتی‌هیستامین‌های خوراکی
آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند به تسکین عطسه، خارش، گرفتگی یا آبریزش بینی و اشک ریزش کمک کنند. ستیریزین، فکسوفنادین و لوراتادین نمونه‌هایی از آنتی‌هیستامین‌های خوراکی هستند.
اسپری‌های بینی کورتیکواستروئیدی
این اسپری‌ها علائم بینی را بهبود می‌بخشند. به عنوان مثال فلوتیکازون پروپیونات، بودزونید و تریامسینولون از این نوع اسپری‌ها هستند. استفاده بلندمدت از این نوع اسپری‌ها باید با مشورت پزشک باشد.
اسپری بینی کرومولین سدیم
این اسپری بینی می‌تواند علائم آلرژی را با جلوگیری از انتشار عوامل سیستم ایمنی که باعث ایجاد علائم می‌شوند را کاهش دهد. اگر استفاده از اسپری قبل از قرار گرفتن در معرض محرک‌ها شروع شود، بهترین نتیجه را دارد. اسپری بینی کرومولین یک روش ایمن است و معمولاً باید ۴ تا ۶ بار در روز استفاده شود.
ضد احتقان‌های خوراکی
داروهای ضد احتقان خوراکی مانند سودوافدرین به‌طور موقت احتقان یا همان گرفتگی بینی را برطرف می‌کنند. در بعضی از داروهای حساسیت فصلی، یک آنتی‌هیستامین با یک ضد احتقان ترکیب‌شده است. به‌عنوان مثال می‌توان به ستیریزین- شبه افدرین، فکسوفنادین- شبه افدرین و لوراتادین- شبه افدرین اشاره کرد. با پزشک خود در مورد استفاده از ضد احتقان‌ها مشورت کنید.
شست‌وشوی سینوس و درمان حساسیت فصلی
شستشوی مجاری بینی با محلول نمکی یک راه سریع، ارزان و مؤثر برای رفع گرفتگی بینی است. با شستشوی مخاط بینی آلرژن‌ها از بینی و سینوس‌ها خارج می‌شوند. محلول‌های نمکی را می‌توان به‌صورت دستی آماده کرد و یا سرم شستشوی بینی را از داروخانه‌ها تهیه نمود. اگر محلول نمک را به‌صورت خانگی تهیه می‌کنید، بهتر است از آب معدنی جهت کاهش خطر میکروبی شدن محلول استفاده شود. یک لیتر محلول خانگی باید حاوی ۱٫۵ قاشق چای‌خوری نمک و ۱ قاشق چای‌خوری جوش شیرین باشد. اگر از سرنگ برای تمیز کردن بینی استفاده می‌کنید باید بعد از هر بار استفاده، آن را تمیز کرده و اجازه دهید کاملاً خشک شود.
روش‌های طبیعی و خانگی برای درمان حساسیت فصلی
در طب سنتی بعضی از داروهای گیاهی برای درمان علائم حساسیت فصلی مورد استفاده قرار می‌گیرند و قادرند تا حدی علائم را بهبود بخشند. طب سوزنی نیز از روش‌هایی است که مزایایی برای درمان حساسیت فصلی در پی دارد اما نتایج مطالعات تحقیقاتی دراین‌باره متناقض و متفاوت بوده است. ازآنجایی‌که در حال حاضر شواهد علمی کافی برای ارزیابی میزان ایمنی و اثربخشی داروهای گیاهی وجود ندارد، بهتر است قبل از استفاده از آن‌ها با پزشک مشورت کنید. برخی از این مواد غذایی عبارت‌اند از:
- بروملین: بروملین آنزیمی است که در پاپایا و آناناس یافت می‌شود. متخصصین طبیعی سنتی بر این باورند که بروملین برای کاهش تورم و بهبود عملکرد سیستم تنفسی مؤثر است
- پروبیوتیک‌ها: نتایج بعضی از مطالعات آزمایشگاهی حاکی از آن است که پروبیوتیک‌ها تا حدودی در بهبود علائم حساسیت فصلی مؤثر هستند
- عسل: اگرچه شواهد علمی برای اثبات تأثیر عسل در بهبود علائم حساسیت فصلی وجود ندارد، اما طبق یک تئوری علمی، گرده‌های موجود در عسل باعث تعدیل پاسخ سیستم ایمنی نسب به محرک‌های فصلی می‌شوند و در بهبود آلرژی مفید است
- گزنه: متخصصین طب سنتی گزنه را یک آنتی‌هیستامین طبیعی می‌دانند و آن را برای کمک به درمان آلرژی پیشنهاد می‌کنند
- کوئرستین: کوئرستین از ترکیبات موردعلاقه طرفداران درمان طبیعی است و معتقدند که این ترکیب از آزاد شدن هیستامین‌ها جلوگیری کرده و به کنترل علائم آلرژی کمک می‌کند. کوئرستین به‌طور طبیعی در کلم بروکلی، گل کلم، چای سبز و مرکبات یافت می‌شود
- ویتامین C: متخصصین طب سنتی مصرف روزانه ۲۰۰۰ میلی‌گرم ویتامین C را برای کاهش سطح هیستامین بدن توصیه می‌کنند
- اسانس نعناع: یک مطالعه در سال ۱۹۹۸ نشان داد که روغن نعناع از اثرات ضدالتهابی برخوردار است به‌طوری‌که در تسکین علائم آسم و آلرژی فصلی تأثیر مفیدی دارد
- اسانس اکالیپتوس: مطالعات طب سنتی بیانگر این است که روغن اکالیپتوس به‌عنوان یک ترکیب طبیعی و ضد حساسیت، جهت بهبود علائم موضعی حساسیت فصلی مناسب است
روش ایمونوتراپی برای درمان حساسیت فصلی
برای بسیاری از افراد، اجتناب از آلرژن‌ها و مصرف داروهای تجویزشده و گاهی OTC برای کاهش علائم کفایت می‌کند. اما اگر آلرژی فصلی همچنان شما را آزار می‌دهد از روش‌های مختلف برای بهبود علائم خود بهره بگیرید. اگر آلرژی‌های فصلی شدید و آزاردهنده باشد، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که آزمایش‌های پوستی یا آزمایش خون جهت مشخص شدن دقیق نوع محرک انجام شود.
این آزمایش کمک می‌کند تا با انجام اقداماتی از مواجهه با محرک مورد نظر اجتناب کنید و همچنین بهترین درمان و داروها نیز تجویز شوند. برای برخی افراد، روش ایمونوتراپی که عملکردی مشابه به واکسن دارد، گزینه مناسبی برای درمان است. این روش با سازوکار حساسیت‌زدایی خود، حساسیت سیستم ایمنی بدن به محرک‌ها را برطرف می‌کند. روش ایمونوتراپی شامل تزریق مواد محرک به‌طور منظم و اندک به بدن است تا سیستم ایمنی به‌تدریج حساسیت خود را نسبت به آلرژن از دست بدهد. برای بعض از آلرژی‌ها، درمان ایمونوتراپی به شکل قرص زیرزبانی انجام می‌شود.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
سلام تفاوت حساسیت فصلی و انفولانزا چیه؟
سلام به شما
حساسیت فصلی ناشی از واکنش حساسیتی به آلرژن‌های خاص و آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی هست.
خسته نباشید ممنون از مطالب خوبتون
ممنون از توجه شما