حساسیت فصلی چیست و چه علائمی دارد؟

حتماً برای شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان پیش آمده که در برخی از فصول سال دچار حساسیت شوید و بدنتان تحت تأثیر تغییرات محیطی مانند به شکوفه نشستن گل‌ها قرار بگیرد. حساسیت فصلی در هر نوع و در هر زمانی بروز کند اصلاً خوشایند نیست و در هر فرد با عوارض و علائمی بروز می‌کند. در این قسمت همراه هومکا باشید تا اطلاعات جامعی در رابطه با حساسیت فصلی در اختیارتان قرار دهیم.

حساسیت فصلی چیست؟

• حساسیت فصلی یا رینیت آلرژیک یا تب یونجه یکی از انواع آلرژی است
• آلرژی فصلی یا تب یونجه معمولاً در یک فصل یا فصول خاصی از سال رخ می‌دهد
• خوب است بدانید که در دنیا حداقل ۸ درصد از مردم به این بیماری مبتلا می‌شوند

چه زمانی حساسیت فصلی به وجود می‌آید؟

یکی از سؤالات متداولی که در مواجه با تعریف حساسیت فصلی به وجود می‌آید، این است که چه زمانی دچار حساسیت فصلی می‌شویم؟ حساسیت فصلی یا تب یونجه وقتی گریبان فرد را می‌گیرد که سیستم ایمنی بدن به میزان قابل‌توجهی نسبت به یک ماده حساسیت‌زا که در فضای باز وجود دارد واکنش نشان دهد. این ماده می‌تواند هر چیزی باشد، مثل گرده گل‌ها.

در بالا گفتیم که گرده گل می‌تواند یکی از ماده‌های حساسیت‌زا باشد. به مواد حساسیت‌زا، آلرژن گفته می‌شود. ازجمله آلرژن‌هایی که سبب واکنش آلرژیک می‌شوند می‌توان به علف‌های هرز، گرده گیاهان و گرده‌افشانی گل‌ها و درختان اشاره کرد. تب یونجه ممکن است هر گروه سنی را درگیر کند و علائم و عوارض خفیف تا شدید به همراه داشته باشد.

درمان حساسیت فصلی

برای درمان حساسیت فصلی امروز روش‌های متفاوتی وجود دارد که هر یک می‌توانند تأثیرات کم تا زیادی از خود برجای بگذارند. برخی از روش‌های درمانی تنها برای درمان علائم، برخی برای درمان عوارض و برخی نیز می‌توانند به‌طور هم‌زمان علائم و عوارض را کاهش دهند:

آنتی‌هیستامین را با دستور پزشک مصرف کنید

در مراحل اول درمان پزشک معمولاً درمان دارویی را تجویز می‌کند. برای درمان آلرژی با دارو معمولاً داروهایی همچون لوراتادین، سیتریزین و انواع آنتی‌هیستامین‌های دیگر تجویز می‌شوند. این داروها ازجمله بهترین و مؤثرترین داروها برای درمان حساسیت فصلی بشمار می‌روند.

اگر فرد مرتباً دچار آلرژی می‌شود این داروها برایش فوق‌العاده حیاتی خواهند بود. بیمارانی که از آلرژی فصلی رنج می‌برند با مصرف این آنتی‌هیستامین‌ها علائم و عوارض بیماری را کنترل و برطرف می‌کنند. درواقع اگر بخواهیم در سریع‌ترین زمان ممکن آلرژی را درمان کنیم، مصرف آنتی‌هیستامین‌ها در اولویت خواهد بود.

پنجره‌ها را ببندید

در فصولی که اطلاع دارید گرده‌افشانی گیاهان افزایش پیدا می‌کند، مثل بهار بهتر است پنجره‌های منزل را ببندید تا آلرژن‌ها فرصت ورود و نفوذ به محیط منزل را پیدا نکنند.

کمتر خارج از منزل بمانید

دیگر روشی که می‌توان برای عدم ابتلا به آلرژی به‌کار گرفت این است که مدت‌زمان کمتری را در فصل آلرژی خارج از خانه بمانید، در این صورت ریسک ابتلای مجدد به آلرژی کاهش پیدا می‌کند.

وقتی باد است بیرون نروید

باد یکی از عوامل اصلی جابجا شدن کرده‌ها و آلرژن‌هاست، بنابراین اگر شما هنگام وزش باد شدید خارج از منزل باشید احتمال اینکه دچار آلرژی شوید خیلی بیشتر است.

دخانیات استعمال نکنید

دخانیات علاوه بر اینکه به‌خودی‌خود عامل آسیب به ریه و قلب هستند، اگر توسط فرد مبتلا به آلرژی مصرف شوند حساسیت را دوچندان می‌کنند و سبب تحریک تب یونجه یا حساسیت فصلی می‌شوند.

علائم حساسیت فصلی

همان‌طور که در ابتدا نیز اشاره کردیم نشانه‌ها و علائم حساسیت فصلی متفاوت هستند. این علائم گاهی به‌صورت خفیف و گذرا بروز می‌کنند و گاهی نیز فرد را شدیداً درگیر می‌کنند. شایع‌ترین علائم حساسیت فصلی به شرح زیر است:

علائم شایع حساسیت فصلی

• گرفتگی گوش
• خارش سینوس‌ها
• احساس خارش در گلو
• احساس خارش در گوش
• عطسه‌های کوتاه و ممتد
• احساس خارش در چشم‌ها
• آبریزش بینی
• آبریزش بینی و همراه با احتقان بینی

علائم کمتر شایع حساسیت فصلی

• سرفه کردن
• احساس خس‌خس در گلو
• سردردهای بدون دلیل
• احساس سنگینی و تنگی نفس

دقت داشته باشید که خیلی از افراد مبتلا به تب یونجه درگیر بیماری آسم نیز هستند. در چنین حالتی اگر فرد مبتلا به آسم دچار حساسیت فصلی شود، احتمال اینکه حمله آسم بروز کند زیاد است.

چنانچه شما دچار حساسیت فصلی باشید در فصل‌های مشخص درگیر آلرژی می‌شوید و می‌توانید زمان آن را نیز تشخیص دهید، چراکه غالباً در همان بازه زمانی مجدداً علائم در شما پدیدار می‌شوند. اغلب افرادی که از آلرژی فصلی رنج می‌برند در فصل بهار دچار این حالت می‌شوند و با فرارسیدن پاییز نیز حساسیت در آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. البته استثناهایی هم وجود دارد که فرد در هر چهارفصل دچار حساسیت می‌شود.

علت حساسیت فصلی

علت حساسیت فصلی به آلرژن‌های موجود در محیط بستگی دارد. زمانی که سیستم ایمنی بدن اشتباهاً نسبت به یک آلرژن که چندان هم خطرزا نیست واکنش نشان می‌دهد و از خود دفاع می‌کند، حساسیت رخ می‌دهد. به‌صورت طبیعی سیستم ایمنی بدن زمانی باید وارد عمل شود که باکتری‌ها بد در بدن زیاد شده باشند و یا اینکه ویروس وارد بدن شده باشد.

وقتی فرد مبتلا به آلرژی می‌شود یا اینکه سیستم ایمنی نسبت به یک آلرژن خاص واکنش ناگهانی و شدید نشان می‌دهد، ازآن‌پس هر وقت آلرژن هدف به وجود بیاید و بدن در تماس با آن باشد، سیستم ایمنی سریعاً واکنش نشان می‌دهد و سعی در مبارزه با آن دارد.

همیشه آلرژن یک‌چیز نیست و آلرژنی که در یک فرد سبب حساسیت می‌شود لزوماً با دیگری مشابه نیست. آلرژن می‌تواند یک‌دانه درخت باشد یا یک قارچ و گرده گل فوق‌العاده ریز. زمانی که فرد دچار حساسیت می‌شود می‌توان علائم شایعی همچون کیپ شدن بینی، سرفه‌ها و عطسه‌ها ممتد و آلرژی بینی را مشاهده کرد که خیلی راحت رفع نمی‌شوند.

به گفته وب‌سایت healthline:

تب یونجه زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به یک عامل معلق در هوا که معمولا بی‌ضرر هست، به‌عنوان عامل خطرناک واکنش نشان می‌دهد. سیستم ایمنی بدن هیستامین و سایر مواد شیمیایی را آزاد می‌کند و این مواد در خون جریان پیدا می‌کنند.

حساسیت فصلی بهار

در فصل بهار عامل اصلی بروز حساسیت فصلی بهار درختان هستند. خیلی از افراد به گرده درخت توس حساسیت شدیدی دارند و دچار آلرژی تنفسی می‌شوند. البته درختان دیگری نیز در فصل بهار گرده‌افشانی می‌کنند و می‌توانند عامل حساسیت باشند که معروف‌ترینشان می‌توان به بلوط اسب، صنوبر، بید، سرو و توسکا اشاره کرد.

حساسیت فصلی تابستان

تب یونجه بیشتر در فصل برش یونجه پدید می‌آید و زمان آن نیز به ماه‌های تابستان نسبت داده می‌شود. اگر دقت کنید و گزارشان مبنی بر ابتلا افراد به تب یونجه در فصل تابستان بسیار بیشتر از هر فصل دیگری است. علف‌های هرز دیگری مانند علف تیموتی هم باعث حساسیت فصلی در تابستان می‌شوند.

حساسیت فصلی پاییز

حساسیت فصلی پاییز بیشتر مرتبط با گل‌هاست به‌خصوص خانواده میخک‌ها. گل میخک بیش از ۴۰ گونه متفاوت دارد چون در تمام دنیا گونه‌های متنوعی از آن وجود دارد، آمار کسانی که درگیر آلرژی به گرده میخک می‌شوند بالاست.

حساسیت فصلی زمستان

 بیشتر آلرژن‌ها در فصول سرد سال بی‌تأثیر می‌شوند، بنابراین خیلی کم پیش می‌آید که کسی در فصل زمستان دچار حساسیت شود. بااین‌وجود چون در زمستان بیشتر در منزل بسر می‌بریم احتمال اینکه بدن به آلرژن‌های داخلی همچون کنه‌های گردوغبار، پوست حیوانات، موی حیوانات، کپک و حشرات آلرژی حساسیت نشان دهد بیشتر می‌شود.

حساسیت فصلی کودکان

علائم آلرژی و سرماخوردگی در کودکان بسیار شبیه به یکدیگر است، بنابراین تشخیص اینکه کودک مبتلا به آلرژی شده یا سرماخوردگی چندان راحت نخواهد بود مگر اینکه پزشک متخصص تشخیص دهد. اگر تشخیص آلرژی برای خیلی دشوار است، لازم است به نکات زیر دقت کنید:

• آلرژی بیش از ۱۰ روز طول می‌کشد
• کودک مبتلا به آلرژی مرتباً بینی خود را مالش می‌دهد و پاک می‌کند
• به رنگ مخاط بینی کودک دقت کنید آیا شفاف است
• کودکی که مبتلا به آلرژی است مرتباً آبریزش بینی دارد

برای حساسیت فصلی چه بخوریم؟

میوه‌های آلرژی زا نخورید

هلو، هویج، سیب، خربزه، طالبی، موز، پرتقال ازجمله میوه‌هایی هستند که سبب تشدید آلرژی می‌شوند بنابراین بهتر است این میوه‌ها را مصرف نکنید تا زمانی که آلرژی کاملاً برطرف شود.

عسل بخورید

عسل طبیعی چون حاوی مقدار کمتری گرده است، می‌تواند مقاومت بدن در برابر دانه‌های گرده را افزایش دهد، ضمن اینکه عسل ماده غذایی ضدالتهاب نیز هست.

سبزیجات و میوه بیشتر بخورید

به‌جای میوه‌های آلرژی‌زا سبزیجات و میوه‌های حاوی ویتامین C و آنتی‌اکسیدان بیشتر مصرف کنید. چراکه این خوراکی‌ها آنتی‌هیستامین زیادی دارند و سبب افزایش قدرت سیستم ایمنی برای مبارزه با آلرژی می‌شوند.

چربی امگا۳ مصرف کنید

امگا۳ ازجمله چربی‌های سالمی است که بدن ما به مقدار کافی از آن نیاز دارد. امگا۳ می‌تواند علائم و عوارض ناشی از آلرژی را کاهش دهد. شما می‌توانید با مصرف دانه‌های روغنی مثل تخم کدو، تخم کتان، کنجد، فندق، گردو و مواد غذایی دیگر مانند تخم‌مرغ و ماهی امگا۳ زیادی دریافت کنید. امگا۳ خاصیت ضدالتهابی دارد و به همین علت است که در درمان آلرژی فصلی مؤثر است. به کسانی که مبتلا به آلرژی هستند می‌توانند با تجویز پزشک قرص روغن ماهی مصرف کنند.

محصولات پروبیوتیک مصرف کنید

باکتری پروبیوتیک ازجمله باکتری‌های خوبی هستند که از میکروبیوم روده محافظت می‌کنند. در ضمن پروبیوتیک خاصیت ضدالتهابی دارد و تب یونجه را نیز درمان می‌کند.

شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با آلرژن‌ها و چگونگی مقابله با آن‌ها و یا دریافت خدمات درمانی در منزل با شماره ۰۲۱۹۱۰۲۵۵۹۵هومکا تماس بگیرید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با آلرژی، به مقاله حساسیت چیست مراجعه نمایید.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.