عرق پیشانی + عرق کردن زیاد پیشانی نشانه چیست؟
عرق کردن یک فرآیند سالم و طبیعی برای خنک شدن بدن و جلوگیری از گرمازدگی است اما در بعضی شرایط ممکن است تعریق بیش‌ازحد در سر و صورت به‌ویژه ناحیه پیشانی را تجربه کنیم که می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد. اگر شما هم دچار چنین مشکلی هستید با این مقاله از مجله سلامت هومکا همراه شوید تا بیشتر در مورد عرق پیشانی بدانید.
دلایل عرق زیاد پیشانی
میزان عرق پیشانی و صورت توسط سیگنال‌های عصب سمپاتیک کنترل می‌شود. اعصاب سمپاتیک بخشی از سیستم عصبی خودمختار است که بسیاری از عملکردهای ناخودآگاه بدن ازجمله تعریق را کنترل می‌کنند. وقتی دمای بدن افزایش می‌یابد مغز سیگنال‌هایی برای شروع تعریق می‌فرستد تا به آزاد شدن گرما و خنک شدن بدن کمک کند. عرق کردن همچنین ممکن است در پاسخ به احساساتی مانند خجالت یا اضطراب نیز رخ دهد.
عوامل ژنتیکی در بروز تعریق پیشانی اولیه تأثیر دارند و حدود ۳۳ درصد از افراد مبتلا به هایپرهیدروز جمجمه چنین مشکلی را حداقل در یکی از اعضای خانواده خود می‌توانند پیدا کنند. منظور از تعریق پیشانی اولیه این است که فرد همیشه دچار تعریق زیاد در ناحیه پیشانی است و منحصر به یک دوره و یا بیماری خاصی نیست. عرق پیشانی می‌تواند به صورت عرق سرد خودش را بروز دهد. هیپرهیدروز ثانویه یا اکتسابی معمولاً در پاسخ به محرک‌های محیطی رخ می‌دهد. شایع‌ترین دلایل تعریق پیشانی ثانویه شامل موارد زیر است.
- ابتلا به عفونت‌های باکتریایی و ویروسی
- دیابت
- یائسگی
- بعد از بارداری
- پرکاری تیروئید
- قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
- چاقی
- نقرس
- بعضی از تومورها
- مصرف فلوکستین و سایر داروهای ضدافسردگی
- مصرف داروی پروپرانولول، پیلوکارپین و بتانکول
- بیماری پارکینسون
- مصرف مواد مخدر یا الکل
- آسیب‌هایی مانند ضربه به سر
- سرمازدگی
- اختلالات سلول‌های خونی یا مغز استخوان مانند لنفوم هوچکین
- بعضی از صفات ژنتیکی و ارثی
- تحریک‌پذیری زیاد یا اختلالاتی که بر اعصاب سمپاتیک تأثیر می‌گذارند
محرک‌های عرق زیاد پیشانی
طیف وسیعی از عوامل ممکن است باعث بروز تعریق پیشانی شوند. این عوامل معمولاً دمای بدن و سیستم سمپاتیک را تحت تأثیر قرار می‌دهند. محرک‌های شایع تعریق پیشانی به قرار زیر است:
- هوای گرم
- الکل
- غذاهای تند و پر ادویه (مثل فلفل، کاری و زیره سبز)
- اضطراب
- پوشیدن لباس‌های تنگ یا ضخیم
- ورزش سنگین
- سس‌ها و چاشنی‌های تند
- کافئین
- مونوسدیم گلوتامات (MSG) موجود در خوراکی‌های بسته‌بندی‌شده و مواد غذایی صنعتی
چگونه می‌توان عرق پیشانی را متوقف کرد؟
با چندین راهکار و درمان خانگی می‌توان به کاهش تعریق پیشانی کمک کرد. مهم‌ترین نکات به صورت زیر است:
- اجتناب از حضور در آب و هوای گرم یا مکان‌های گرم
- پوشیدن لباس‌های آزادتر
- پوشیدن رنگ‌های روشن‌تر هم به‌منظور عدم جذب گرما و هم اینکه عرق بر روی لباس‌های روشن کمتر به چشم می‌آید
- استفاده از اسپری‌های ضد تعریق به جای استفاده از دئودورانت‌ها (اسپری‌های خوشبوکننده بدن)
- پوشیدن لباس‌هایی با جنس الیاف طبیعی و نخی به‌جای الیاف مصنوعی و پلی‌استری
- همراه داشتن حوله یا دستمال‌های جاذب رطوبت
- کاهش استرس و اضطراب با استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی ذهن
- مصرف آب کافی
- بالا نگه داشتن موها دور از صورت و گردن
اگر درمان‌های خانگی ذکرشده علائم را کاهش ندهد از درمان‌های دیگری استفاده می‌شود، ازجمله:
- گلیکوپیرولات موضعی (پماد موضعی ضد تعریق)
- تزریق بوتاکس (تأثیر بوتاکس معمولاً ۲ تا ۶ ماه است)
- استفاده از دستمال پارچه‌ای آغشته به گلیکوپیرونیوم توزیلات
- تجویز داروهای ضد تعریق قوی که حاوی کلرید آلومینیوم هستند و غدد عرق را مهار می‌کنند
- مصرف بتا بلاکرها و بنزودیازپین‌ها که علائم اضطراب و استرس را سرکوب می‌کنند.
- تجویز آنتی کولینرژیک‌ها و داروهای ضد موسکارینی که استیل کولین (فعال‌کننده غدد عرق) را مهار می‌کنند
- انجام یونتوفورز که در آن پزشکان با عبور دادن جریان الکتریکی از طریق آب غدد عرق بیش‌فعال را درمان می‌کنند
عمل جراحی برای درمان عرق زیاد پیشانی
درحالی‌که تعریق می‌تواند در هر قسمتی از بدن رخ دهد اما در عرق در صورت و سر به‌ویژه ناحیه پیشانی تعداد زیادی غدد عرق وجود دارد؛ بنابراین، اگر مستعد تعریق بیش‌ازحد باشید در ناحیه پیشانی این مشکل چشمگیر خواهد بود. یک مطالعه بالینی نشان داد که ۳۰ تا ۵۰ درصد از افرادی که مبتلا به تعریق بیش‌ازحد پیشانی هستند سابقه خانوادگی این مشکل را دارند.
به عبارتی تعریق پیشانی تا ۵۰ درصد زمینه ارثی دارد. اگر پزشک تشخیص دهد که تعریق شما با بیماری دیگری مرتبط نیست گزینه‌های درمانی موجود را به شما معرفی خواهد کرد. در موارد شدید که علائم به هیچ درمان دیگری پاسخ نمی‌دهند (چنین مواردی بسیار نادر هستند)، ممکن است نیاز به جراحی باشد. روش‌های موجود برای جراحی غدد عرق بیش‌فعال به شرح زیر است.
سمپاتکتومی
این روش رایج‌ترین درمان جراحی برای هیپرهیدروز یا عرق کردن بیش‌ازحد است. سمپاتکتومی شامل مهار کردن اعصاب تحریک‌کننده غدد عرق در ناحیه مورد نظر است. این کار از طریق برش‌های بسیار کوچک بر روی اعصاب محیطی انجام می‌شود. جراحی سمپاتکتومی ارسال سیگنال به غدد عرق را متوقف می‌کند.
برداشتن یا تخریب غدد عرق
در این روش غدد عرق اطراف ناحیه مورد نظر به‌طور فیزیکی بریده یا تخریب می‌شوند. همچنین ممکن است از تابش اشعه الکترومغناطیسی برای از بین بردن غدد عرق استفاده شود.
به گفته‌ی healthline علاوه بر داروها و روش‌های درمانی موجود، رعایت نکات خود مراقبتی نیز می‌تواند در کاهش تعریق بیش‌ازحد سر و صورت مفید باشد، ازجمله:
- استحمام مکرر برای کاهش باکتری‌های پوستی
- استفاده از اسپری ضد تعریق قبل از خواب
- همراه داشتن حوله جاذب رطوبت
- پرهیز از مصرف غذاهای تند و کافئین‌دار
- اجتناب از دمای گرم یا لباس‌های خیلی گرم
- پوشیدن لباس با پارچه‌های باکیفیت و مناسب
- خوردن وعده‌های غذایی کم‌حجم و افرایش تعداد وعده‌های روزانه
- اجتناب از فعالیت‌های فیزیکی سنگین بلافاصله قبل از فعالیت‌های اجتماعی
روش‌های خانگی برای درمان عرق پیشانی
روش‌های خانگی مختلفی وجود دارد که به خنک شدن صورت و کاهش تعریق کمک می‌کنند. چند مورد از محبوب‌ترین و موثرترین آن‌ها شامل موارد زیر است.
ژل ضد تعریق صورت
ژل محافظ صورت Neat ۳B یک ژل ضد تعریق بی‌خطر برای صورت است که برای محافظت ۲۴ ساعته در برابر تعریق صورت طراحی شده است. این ژل برای استفاده در جلسات کاری، رویدادهای اجتماعی و مسابقات ورزشی بسیار موثر است و در برابر تعریق ناشی از اضطراب اجتماعی، فعالیت‌های ورزشی و یائسگی عملکرد مناسبی دارد.
استفاده از دستمال مرطوب ضد تعریق
دستمال مرطوب ضد تعریق به گونه‌ای طراحی شده است که با مالش آن بر روی پیشانی تا ۵ روز از تعریق صورت در امان خواهید بود. این نوع دستمال مرطوب‌ها بدون بو هستند و به آسانی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
استفاده از آب خیار
یک پد پنبه‌ای را به آب خیار آغشته کنید و سپس به صورت مالیده و ماساژ دهید. آب خیار به خنک شدن صورت و کاهش فعالیت غدد عرق کمک می‌کند.
کمپرس یخ
تکه‌های یخ را در یک کیسه نرم بر روی صورت قرار دهید. این روش راهی مناسب برای خنک کردن صورت و حفظ شادابی پوست است.
تغییر رژیم غذایی
یک رژیم غذایی متعادل و کم ادویه برای کاهش تعریق صورت مناسب است. رژیم غذایی متعادل موجب می‌شود که بدن در حالت تعادل قرار بگیرد و همین روند در تعادل غدد عرق نیز موثر خواهد بود. اصول مهم یک رژیم غذایی سالم را که شامل اجتناب از غذاهای فرآوری شده، مصرف بیشتر میوه و سبزیجات، مصرف پروتئین بدون چربی و کربوهیدرات‌های پیچیده است را حتماً رعایت کنید.
بدن خود را با مصرف آب کافی به خوبی هیدراته نگه دارید. میزان سدیم بدن را تنظیم کنید. کنترل سطح سدیم تأثیر مهمی در تعادل مایعات بدن و فعالیت مناسب غدد عرق دارد غذاهای تند باعث افزایش فعالیت غدد عرق می‌شوند. اگرچه تعریق مداوم با خوردن تفننی یک وعده غذایی تند مرتبط نیست اما در کل سعی کنید از زیاده‌روی در خوردن غذاهای پر ادویه خودداری کنید.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
سلام خسته نباشید من ۳۱ سالمه الان چند سالی هست که از سر و صورت و پشت سر و گردنم همین جوری آب میچکه مخصوصا شبا که میخوابم و خیلی زیاد سرما میخورم و از پشت حلق و بینی خیلی زیاد ترشح و ابریزش بینی دارم و همش لرز و احساس سرما تو بدنم هست دیگه نمیدونم چیکار کنم چندین بار چکاب گرفتم غلظت خون داشتم ک فصد خود انجام دادم و سیتی اسکن هم گرفتم که سینوزیت هم دارم و لوزه هام جدیدا خیلی ورم کردن هرچقدر دکتر میرم و دارو مصرف میکنم خوب نمیشم. خواهش میکنم منو راهنمایی کنین چیکار کنم چه دکتری و چه تخصصی باید مراجعه کنم؟ و اینکه سینوزیت و لوزه رو باید جراحی کنم ؟
سلام حمید عزیز
علائم بیشتر نشان از یک سینوزیت مزمن درمان‌نشده داره. پزشک متخصص گوش حلق بینی می‌تونه به شما کمک کنه. در صورت لزوم، ممکنه جراحی کارساز باشه.
سلام ممنون از شما