عرق سرد در کودکان + علت تعریق شبانه کودکان چیست؟
حتماً شما هم در هر سن یا شرایط بدنی یک‌بار حداقل عرق سرد را تجربه کرده‌اید. این اتفاق ناخوشایند فقط مربوط به بزرگ‌سالان نیست و در کودکان هم دیده می‌شود. عرق سرد همان عرق شبانه است و در طول شب و هنگامی‌که کودک خواب است رخ می‌دهد. عرق سرد در کودکان نسبتاً رایج است. ممکن است در مواردی عرق سرد یا تعریق شبانه در کودکان هشداری در مورد بروز و وجود یک وضعیت جدی باشد.
تعریق کودکان
کودکان نیز همانند بزرگ‌سالان تعریق دارند و این یک روند طبیعی و البته الزامی است. زمانی که دمای بدن در تماس با محرک‌ها افزایش پیدا می‌کند و یا کودک در موقعیت‌ها و شرایط خاص همچون بیماری عفونی و ویروسی قرار می‌گیرد، بدنش عرق می‌کند. تعریق باعث تعدیل دمای بدن شده و بدن کودک هیدراته و خنک می‌شود. اما چرا کودکان عرق می‌کنند و چرا این حالت زمانی که کودک خواب است بیشتر رخ می‌دهد؟ در ادامه به علت عرق سرد در کودکان اشاره خواهیم کرد.
چرا کودکان دچار تعریق شبانه می‌شوند؟
احتمالاً شما نیز تا پیش از بچه‌دار شدن تصور می‌کردید تعریق واکنشی طبیعی در بدن است که تنها در بزرگ‌سالان رخ می‌دهد و پیش از نوجوانی منتظر چنین پدیده‌ای در فرزندتان نبودید؛ اما واقعیت چیز دیگری است و اغلب نوزادان و کودکان خردسال تعریق شبانه و عرق سرد را تجربه می‌کنند. برخی از کودکان هر شب تعریق شبانه را تجربه می‌کنند، گروهی از کودکان شاید یک‌بار یا به‌ندرت دچار تعریق شبانه شوند و گروهی نیز چند وقت یک‌بار این وضعیت را تجربه می‌کنند.
گاهی تعریق شبانه چیزی بیش از یک واکنش نسبت به تب ناشی از سرماخوردگی و آنفولانزاست. علل متعددی وجود دارند که سبب بروز تعریق شبانه در کودکان می‌شوند. لازم است به شما یادآوری کنیم که نباید همیشه هراس و نگرانی داشته باشید، چراکه در بیشتر موارد عرق سرد و تعریق شبانه کودکان بی‌دلیل و طبیعی است.
علت عرق سر و گردن در خواب کودکان
عرق کردن کودکان در طول خواب شبانه ممکن است مفاهیم و معانی مختلفی را به همراه داشته باشد. در بسیاری از موارد والدین کودکان عنوان می‌کنند که فرزندشان در طول روز کاملاً خشک است و هیچ تعریقی ندارد، مگر در مواردی که در گرما قرار بگیرد یا بازی و ورزش کند. ولی به‌محض اینکه به خواب عمیق فرو می‌رود تعریق شدید را تجربه می‌کند. برخی از نیز از عرق زیاد کودک هنگام خواب در ناحیه سر و گردن شکایت می‌کنند. علائم و نشانه‌های تعریق شبانه کودکان وقتی که در خواب عمیق هستند ممکن است شامل موارد زیر باشد.
تعریق موضعی
تعریق موضعی معمولاً تنها بخشی یا یک عضو از بدن کودک را درگیر می‌کند. بیشتر در این وضعیت کودک از ناحیه سر، گردن، کل سر یا صورت عرق می‌کند. احتمالاً در طول شب اگر به فرزندتان سر بزنید متوجه می‌شوید که بالش مرطوب و خیس است، اما تشک کاملاً خشک است. این وضعیت در بزرگ‌سالان و کودکان بزرگ‌تر در قالب تعریق زیر بغل خود را نشان می‌دهد.
برای مطالعه‌ی مقاله‌ی عرق سر و صورت کلیک کنید.
تعریق عمومی
تعریق عمومی برخلاف تعریق موضعی تنها مختص به سر و گردن نیست و تقریباً تمام اندام‌ها را درگیر می‌کند. در این وضعیت اگر در هنگام خواب به فرزندتان سر بزنید، بالش و لباس خواب او مرطوب هستند، اما تخت خشک است. بنابراین علت تعریق سر و گردن کودکان، تعریق موضعی است که یا بی‌دلیل است و یا اینکه باید دلیل آن پیدا شود. همراه با تعریق این احتمال وجود دارد که کودک علائم و شرایط زیر را نیز تجربه کند:
- دست یا بدن گرم است
- پوست دچار لکه شده و بدن کودک می‌لرزد
- صورت و بدن کودک برافروخته و قرمز شده باشد
- کودک در طول روز خواب‌آلود است و در طول شب نمی‌تواند به‌خوبی بخوابد
- کودک نیمه‌شب‌ها به علت تعریق زیاد بداخلاقی می‌کند و شاید گریه کند
عرق سرد در کودکان
عرق سرد یا عرق شبانه یک وضعیت نسبتاً شایع در گروه سنی کودک و نوزاد محسوب می‌شود. درصورتی‌که فرزند شما درگیر سرماخوردگی، عفونت سینوسی و یا آنفولانزا باشد، حتماً تب خواهد کرد. چراکه سیستم دفاعی در تلاش است آلودگی‌ها و مهاجمان بیماری‌زا را از بدن خارج کند. تب درنتیجه این واکنش سیستم ایمنی رخ می‌دهد و اگر کودک در این موارد تب می‌کند نباید نگران شوید، اما لازم است نسبت به کاهش دمای بدن او اقدام کنید.
حال زمانی که درمان با موفقیت انجام می‌گیرد و به‌اصطلاح تب شکسته می‌شود، به این معناست که سیستم ایمنی در دفاع از ارگان‌های بدن کودک موفق عمل کرده و بیماری را از بدن دفع نموده است. در این وضعیت اگر به بدن کودک دست بزنید همچنان مقداری گرم‌تر از حد طبیعی است. سیستم بدن برای این وضعیت نیز راه چاره‌ای دارد.
پس از شکسته شدن تب بدن با فعال کردن غدد عرق سعی می‌کند چند درجه‌ی غیرطبیعی و بالاتر از حد نرمال را کاهش دهد و دمای بدن را تعدیل کند. در این وضعیت عرقی خنک روی پوست کودک ایجاد می‌شود که نشان می‌دهد، بدن به حالت نرمال برگشته و دمای آن مطلوب است. بدن کودک عرق را به سمت سطح پوست آزاد کرده تا همراه با گرمای بدن تبخیر شود. انرژی که بدن برای تبخیر این عرق صرف می‌کند، سبب خنک شدن پوست کودک خواهد شد.
علت عرق سرد شبانه کودکان
گاهی دلایلی دیگری نیز برای عرق سرد وجود دارد که با بیماری‌ها ارتباطی ندارند. ازجمله دلایل تعریق شبانه کودک بدون دلیل بیماری‌زا می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- پوشیدن چند لباس روی هم یا بیش‌ازحد ضخیم بودن لباس‌ها
- افزایش دمای بدن کودک به خاطر خوابیدن در بستر گرم
- عدم وجود تهویه مناسب در اتاق و افزایش دمای اتاق
- خواب بد یا کابوس
باوجوداینکه گفتیم کودک در اغلب مواقع به دلایل بالا عرق شبانه را تجربه می‌کند، اما اگر فرزند شما هیچ یک از شرایط بالا را ندارد و بیمار هم نیست بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با معاینه دقیق کودک، بررسی سوابق پزشکی‌اش و همچنین تجویز آزمایش متوجه علت تعریق شبانه فرزند شما شود. به‌طورکلی تعریق شبانه کودکان را بسته به علت آن‌ها در دو گروه طبقه‌بندی می‌کنیم:
- تعریق اولیه: در این وضعیت کودک بدون دلیل عرق می‌کند و یا اینکه بستر و محیط خواب او بسیار گرم است
- تعریق ثانویه: تعریق ثانویه به علت بروز و وجود یک وضعیت پزشکی رخ می‌دهد و اغلب تمام بدن کودک را خیس می‌کند
در ادامه به دلایلی که در دو گروه تعریق اولیه و ثانویه قرار می‌گیرند اشاره خواهیم کرد:
ژنتیک
کودکان نسخه‌های کوچکی از پدر و مادر خود هستند، بنابراین طبیعی است فرزندتان برخی از ویژگی‌های شما را داشته باشد. اگر شما خیلی عرق می‌کنید و در کودکی نیز تعریق شبانه داشتید، احتمال اینکه فرزندتان هم دچار این وضعیت شود خیلی قوی است. احتمالاً فرزند شما ژن‌هایی که سبب تعریق زیاد می‌شوند را از شما دریافت کرده است. پس خیلی نگران نباشید، این یک وضعیت طبیعی است.
اتاق کودک بسیار گرم است
اگر فرزندتان را در یک پتوی ضخیم می‌پیچید و یا اینکه اتاق خوابش را خیلی گرم می‌کنید، سبب تشدید تعریق‌های شبانه او می‌شوید. فرزند خردسال شما بلد نیست و نمی‌تواند لباس‌های ضخیم را دربیاورد و پتو را کنار بزند، بنابراین بیش‌ازحد عرق می‌کند. پزشکان اطفال به شما توصیه می‌کنند که اصلاً برای نوزاد زیر یک سال از بالش، پتو یا وسایل دیگری که سبب افزایش دمای بدن می‌شوند استفاده نکنید. همچنین اگر نوزاد را داخل گهواره قرار می‌دهید، هیچ وسیله اضافه‌ای همراه او داخل گهواره نگذارید.
به گفته‌ی healthline تعریق هفتگی یا همیشگی فرزند خردسال شما به‌ویژه اگر پسر است، طبیعی تلقی می‌شود و نباید خیلی نگران باشید. برای جلوگیری از تکرار این وضعیت و یا کاهش سطح تعریق کودک شب‌ها لباس کمتری به تنش کنید. از ملافه‌های سبک برای پوشاندن روی کودک استفاده کنید و اتاقش را بیش از حدود آسایش گرم نکنید.
اگر کودک شما مبتلا به سرماخوردگی است و دارو درمانی و مراقبت را انجام می‌دهید، در مورد عرق شبانه‌اش نگران نباشید. بدن او در حال مبارزه با بیماری است و ویروس را دفع می‌کند.
اگر فرزندتان مبتلا به آسم و دیگر شرایط آلرژیک است با کنترل علائم آلرژی، تعریق شبانه‌اش را کاهش دهید. ممکن است پزشک به شما توصیه کند چند آزمایش برای یافتن علت تعریق فرزندتان انجام دهید، بنابراین آن‌ها را جدی بگیرید.
سلامت بینی، گلو و ریه
گاهی تعریق شبانه کودک با دیگر عارضه‌های رایج پیوند دارد. اغلب اگر دلیل تعریق یک بیماری باشد با عارضه‌های گلو، ریه، بینی و به‌طورکلی سیستم تنفسی در ارتباط است. البته حتماً تمام کودکان با این شرایط پزشکی عرق شبانه را تجربه نمی‌کنند؛ اما مطالعات حاکی از این موضوع هستند، کودکانی که عرق شبانه را تجربه می‌کنند، بیشتر ممکن است در معرض شرایط سلامتی خاص قرار داشته باشند:
- آلرژی
- آسم
- ورم لوزه
- بیش فعالی
- آپنه خواب
- آبریزش بینی
- اگزما
- اختلالات خلقی
بی‌دلیل عرق می‌کند
در برخی از مواقع تعریق شبانه در کودکان بی‌دلیل است و نیاز نیست چندان در مورد آن نگران شوید. کودکانی که به‌تازگی راه افتاده‌اند و یا اینکه خردسال هستند نسبت به سایر رده‌های سنی غدد عرق بیشتری در بدن دارند. جالب است بدانید که غدد عرق این گروه سنی حتی نسبت به بزرگ‌سالان نیز بیشتر است، چراکه آن‌ها فعلاً انسان‌های کوچکی محسوب می‌شوند.
سرماخوردگی و عرق سرد در کودکان
تعریق شبانه کودکان می‌تواند به علت سرماخوردگی باشد. زمانی که بدن دچار سرماخوردگی می‌شود، سیستم ایمنی واکنش نشان داده و تلاش می‌کند عفونت ویروسی را برطرف کند. پس از تب کردن و شکستن تب حالا بدن مجدداً فرآیند دیگری را شروع می‌کند و با تحریک غدد عرق به تعدیل دمای بدن مشغول می‌شود.
کودکانی که زیر ۶ سال سن دارند، بیشتر ممکن است دچار سرماخوردگی شوند. بزرگ‌سالان نیز ممکن است در طول سال چند باری سرما بخورند و این نوع تعریق را تجربه کنند. معمولاً علائم سرماخوردگی در کودکان زیر ۶ سال بیش از ۷ روز طول می‌کشد. اگر کودک به علت سرماخوردگی عرق کند، علائم زیر را نیز خواهد داشت:
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- گلودرد
- سرفه
- بدن درد
- عطسه کردن
- احتقان سینوس
تغییرات هورمونی و عرق سرد در کودکان
کودکان بزرگ‌تر در سنین ۸، ۹ و بالاتر ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی دچار عرق شبانه شوند. دختران و پسران به ترتیب ممکن است با نزدیک شدن به دوره بلوغ تعریق شبانه داشته باشند. برخی از نوجوانان البته در روز نیز این تعریق را تجربه می‌کنند. درصورتی‌که کودک شما در این سنین قرار دارد و شب‌ها عرق زیاد همراه با بوی بد دارد، می‌توانید به او در مورد شروع دوره بلوغ توضیحاتی بدهید.
تعریق شبانه کودکان به علت حساسیت و التهاب ریه
پنومونیت ازدیاد حساسیت یک نوع التهاب ریه است که شباهت زیادی به آلرژی دارد. این التهاب ریه همراه با تورم و قرمزی است. این آلرژی ممکن است در اثر تنفس گرد و غبار یا کپک رخ دهد. این آلرژی ممکن است هم در کودکان و هم در بزرگ‌سالان رخ دهد. از این بیماری تحت عنوان HP یاد می‌شود. HP شباهت زیادی به ذات‌الریه یا عفونت قفسه سینه دارد، ولی عفونت نیست و با آنتی‌بیوتیک نیز درمان نمی‌شود.
HP احتمال دارد ۲ تا ۹ ساعت بعد از تنفس در گرد و غبار یا قارچ ایجاد شود. علائم این عارضه درصورتی‌که علت برطرف شود پس از ۱ تا ۳ روز برطرف می‌شوند. کودکانی که مبتلا به انواع آلرژی و آسم هستند بیشتر در معرض ابتلا به HP قرار دارند. این بیماری ممکن است سبب تعریق شبانه کودک شود و علائم زیر را نیز در کودک به وجود بیاورد:
- سرفه
- تب و لرز
- تنگی نفس
- لرز بدن
- احساس خستگی شدید
عرق سرد در کودکان به علت سرطان‌های دوران کودکی
تعریق شبانه کودکان به علت سرطان آخرین و بعیدترین علت عرق کردن‌های شبانه خردسالان به شمار می‌رود. نباید پیش از اینکه پزشک تشخیص قطعی را اعلام کند نگران شوید، چراکه این مورد بسیار نادر است. درصورتی‌که فرزند شما تنها شب‌ها در طول خواب عرق می‌کند و علائم دیگری ندارد نترسید و مطمئن باشید که تعریق او بی‌دلیل و طبیعی است.
در موارد بسیار نادر کودکان مبتلا به لنفوم و دیگر سرطان‌ها دچار تعریق شبانه می‌شوند. کودکان زیر ۱۰ سال که مبتلا به سرطان لنفوم هوچکین هستند، امکان دارد دچار تعریق شبانه شوند. جای امیدواری است که لنفوم هوچکین شانس درمان ۹۰ درصدی دارد، بنابراین در ابتدا نباید نگران تعریق شبانه فرزندتان باشید. دقت کنید آیا همراه با تعریق شبانه در کودکتان علائم زیر را مشاهده کردید یا خیر:
- تب
- استفراغ
- اختلال در تنفس
- کاهش وزن
- کاهش اشتها
- اشتهای ضعیف
- حالت تهوع
- بروز اختلال در بلع
- سرفه
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
سلام وقتتون بخیر ببخشید پسر من ۳ سالش هست خیلی توی خواب عرق می‌کنه صورت و دست وپاهاش سرد هست ولی گردنش و موهاش خیس عرق میشه
لطفا راهنمایی کنید
سلام به شما
بهتره بررسی داخلی و غدد انجام بشه. بدون معاینه و بررسی امکان مطرح کردن تشخیص نیست. از متخصص اطفال کمک بگیرین.