عرق سرد + چرا عرق سرد می‌کنیم؟
برخلاف حالت طبیعی بدن، عرق سرد ناشی از گرما یا فعالیت بدنی نیست. این نوع تعریق اغلب به دلیل واکنش جنگ و گریز بدن ایجاد میشود که برای محافظت از ما در موقعیت‌های خطرناک طراحی شده است. وقتی دچار احساس خشم، اضطراب یا ترس می‌شویم تنفس و ضربان قلب ما به‌طور طبیعی بالا می‌رود و غدد عرق نیز به حالت آماده‌باش درمی‌آیند تا بدن را خنک نگه دارند. در این مقاله از مجله سلامت به علت عرق سرد و روش درمان آن خواهیم پرداخت.
عرق سرد نشانه چیست؟
عرق سرد می‌تواند به صورت‌های مختلفی مانند عرق سر و صورت یا عرق کف دست و پا بروز پیدا کند. عرق سرد در اثر شرایط مختلفی ایجاد میشود که اغلب با پاسخ جنگ و گریز بدن مرتبط هستند. البته در شرایطی که اکسیژن یا خون قادر به گردش آزاد در بدن نباشند عرق سرد بروز می‌کند. مهم‌ترین دلایل عرق سرد به ترتیب زیر است.
شوک و عرق سرد
شوک زمانی رخ می‌دهد که بدن به تغییر ناگهانی محیطی یا اتفاق غیرمنتظره‌ای واکنش شدید نشان دهد. وقتی بدن دچار شوک میشود، اندام‌ها قادر نیستند به‌اندازه کافی اکسیژن و خون را دریافت کنند. اگر فرد برای مدت طولانی در حالت شوک بماند اندام‌های وی ممکن است آسیب ببینند. در بعضی موارد، شوک در صورت عدم درمان می‌تواند کشنده باشد. علائمی که در زمان شوک بروز می‌کنند به‌صورت زیر است:
- عرق پیشانی یا نواحی دیگر بدن
- پوست رنگ‌پریده و غیرطبیعی
- تنفس سریع
- تپش قلب و نبض غیرطبیعی
- احساس بیماری و استفراغ
- گشادشدن غیرطبیعی مردمک چشم
- احساس ضعف و خستگی
- احساس سرگیجه
- اضطراب غیرطبیعی و احساس استرس
عفونت یا سپسیس
عفونت در اثر حمله باکتری‌ها یا ویروس‌ها به بافت‌های بدن ایجاد می‌شوند. در بسیاری از موارد، عفونت باعث برانگیختن التهاب در اندام‌های مختلف میشود زیرا سیستم ایمنی سعی می‌کند با عفونت مبارزه کند. سپسیس زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی به یک عفونت باکتریایی یا ویروسی جدی در ریه‌ها، سیستم ادراری یا سایر بافت‌های اصلی بدن پاسخ شدید بدهد.
در شرایط سپسیس، التهاب کل بدن را در برمی‌گیرد. این وضعیت می‌تواند باعث گردش خون نامناسب در اندام‌ها شده و متعاقباً دریافت خون و اکسیژن را برای اندام‌ها دشوار خواهد کرد. سپسیس یکی از دلایل بروز عرق سرد در بدن است. اگر عرق سرد با هر یک از علائم زیر ظاهر شد، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- تب شدید
- سردی و لرز
- سردرگمی و سرگیجه
- تنفس سریع
- نبض بالا و تپش قلب
- مشکلات تنفسی
- کاهش سطح هوشیاری
تهوع و سرگیجه همراه با عرق سرد
حالت تهوع یعنی احساس می‌کنید که مریض هستید و هر لحظه ممکن است استفراغ کنید. حالت تهوع دلایل زیادی مانند خوردن زیاد یا مصرف بعضی داروها دارد. سرگیجه نیز حالتی است که احساس می‌کنید اتاق به دور شما می‌چرخد. یکی از دلایل بروز عرق سرد در پیشانی یا سایر نقاط بدن بروز حالت تهوع و سرگیجه است که شایع‌ترین علت آن مشکلات گوش داخلی است اما عوامل زیادی دیگری نیز در بروز سرگیجه نقش دارند. اگر سرگیجه با علائم زیر بروز کرد به پزشک مراجعه کنید:
- پرش پلک
- تاری دید (دوبینی)
- مشکل در راه رفتن
- ضعف یا خستگی غیرطبیعی
- صدای زنگ در گوش (وزوز گوش)
- مشکل در صحبت کردن
غش کردن
اگر یک فرد دچار غش شود به این معنی است که اکسیژن کافی به مغز او نرسیده است. عرق سرد می‌تواند درست قبل یا بعد از بیهوشی بروز کند. غش به دلیل از دست دادن اکسیژن به دلایل مختلفی رخ می‌دهد، ازجمله:
- کم‌آبی بدن
- گرم شدن بیش‌ازحد بدن یا تعریق زیاد به دلیل ورزش سنگین یا آب‌وهوای گرم
- گردش خون نامناسب در بدن
- خستگی بیش‌ازحد
- ابتلا به بعضی از بیماری‌های قلبی که باعث شود ضربان قلب خیلی تند یا خیلی کند شود
استرس و اضطراب همراه با عرق سرد
استرس و اضطراب به هر شکل آن از مشکلات خانوادگی گرفته تا چالش‌های شغلی و دانشگاهی می‌تواند باعث عرق سرد شود. علائمی که ممکن است همراه با عرق سرد ناشی از استرس و اضطراب ظاهر شوند شامل موارد زیر است:
- استفراغ
- درد و انقباض عضلانی
این اثرات ناشی از فشاری است که استرس بر سیستم عصبی وارد می‌کند و می‌تواند مانع از رسیدن اکسیژن به مغز یا سایر اندام‌ها شود. مبتلا بودن به اختلال اضطرابی زندگی را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد و اثرات طولانی‌مدتی بر سلامتی فرد دارد. اگر فکر می‌کنید که به اختلال اضطرابی دچار هستید به پزشک مراجعه کنید. اگر پزشک تشخیص دهد که به یک اختلال اضطرابی مبتلا هستید به احتمال زیاد شما را به یک روان‌پزشک ارجاع خواهد داد تا علت استرس یا اضطراب شما ارزیابی و درمان شود.
میگرن
میگرن نوعی سردرد است که باعث سردردهای طولانی‌مدت و گاهی شدید میشود. در بعضی از انواع میگرن عرق سرد در طول حمله‌های میگرن ظاهر میشود. اگر حمله‌های میگرنی شدید باشند کیفیت زندگی فرد را با چالش مواجه می‌کنند. اگر میگرن شما را از انجام کارهای روزانه بازمی‌دارد و یا اگر متوجه هر یک از علائم زیر در خود شده‌اید به پزشک مراجعه کنید:
- مشکل در صحبت کردن
- تاری دید یا از دست دادن موقت بینایی
- احساس بی‌حسی یا ضعف در یک طرف بدن
- شنیدن صداهایی که واقعی نیستند
- حساسیت شدید به صدا یا نور
- احساس سرگیجه و اغتشاش فکری
درد شدید ناشی از ضربه یا جراحت
درد ناشی از ضربه مانند شکستن استخوان یا ضربه به سر می‌تواند به همان روش شوک باعث تعریق سرد شود زیرا در حالت ضربه و جراحت شدید نیز خون‌رسانی در بدن با مشکل مواجه میشود و اندام‌های از دریافت اکسیژن کافی محروم خواهند شد. مصرف داروهای مسکن ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن در تسکین درد شدید و توقف عرق سرد موثر است. البته لازم است که پیش از مصرف مسکن با پزشک مشورت کنید تا داروی مطمئن و متناسب با شرایط جسمانی شما تجویز شود.
هیپوکسی (کمبود اکسیژن خون)
هیپوکسی به این معنی است که اکسیژن خون کمتر از حد نرمال است و اندام‌ها قادر به دریافت مقادیر کافی اکسیژن نیستند. این حالت ممکن است ناشی از اختلالات تنفسی و یا بیماری‌های زمینه‌ای باشد. هیپوکسی خفیف ممکن است در هوای بسیار آلوده شهری و ارتفاعات نیز دیده شود. وقتی مغز اکسیژن کافی دریافت نکند هیپوکسی مغزی نامیده میشود. در این حالت عرق سرد و سایر علائم مغزی پدیدار می‌شوند، مانند:
- مشکل در راه رفتن و کنترل حرکات بدن
- ناتوانی در تمرکز
- از دست دادن توانایی‌های فکری
- مبتلا شدن به مشکلات تنفسی
هیپوکسی شدید می‌تواند باعث از دست دادن هوشیاری و یا رفتن به کما شود. در مواردی که علائم بالا را در خود مشاهده کردید فوراً به دنبال کمک فوری باشید.
کاهش فشار خون
زمانی که می‌خوابید یا فعالیت بدنی کمی دارید کاهش فشار خون طبیعی است. افت فشار خون زمانی جدی است که اکسیژن کافی به مغز یا سایر اندام‌های بدن نرسد. علائم مرتبط با افت شدید فشار خون عبارت‌اند از:
- عرق سرد
- احساس سرگیجه و سبکی سر
- تاری دید
- بیهوش شدن
- احساس خستگی
- حالت تهوع
اگر کاهش فشار خون شدید باشد احتمال شوک وجود دارد. در چنین شرایطی باید بدون اتلاف وقت به دنبال کمک پزشکی باشید.
یائسگی و عرق سرد
یائسگی دوره‌ای از زندگی است که میزان دو هورمون استروژن و پروژسترون در بدن به‌طور چشمگیری تغییر کند و سیکل قاعدگی به پایان برسد. در یائسگی علائمی نظیر گرگرفتگی و عرق سرد از بارزترین نشانه‌های فیزیکی هستند. از سایر علائم رایج یائسگی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تغییر در سیکل قاعدگی
- بروز مشکلات ادراری
- اختلالات خواب
- بروز تغییرات خلق‌وخو یا ذهنی
- افزایش وزن
- لذت کمتر در حین رابطه جنسی
هایپرهیدروز
هایپرهیدروز نام پزشکی تعریق بیش‌ازحد است. برخی افراد به هیپرهیدروز ارثی مبتلا هستند اما برخی دیگر به دلیل اختلالات و بیماری‌های زمینه‌ای ممکن است دچار هیپرهیدروز غیر ارثی شوند. گاهی تعریق بیش‌ازحد با عرق سرد همراه است. معمولاً هیپرهیدروز مشکل جدی نیست و اگر با علائم دیگری همراه نباشد با رعایت نکات خود مراقبتی قابل‌کنترل است. عرق سردی نیز که در چنین اختلالی بروز می‌کند غالباً دلیل ژنتیکی دارد و نشانه یک بیماری زمینه‌ای نیست. اما درصورتی‌که علائم هیپرهیدروز امور روزانه را با مشکل مواجه کند برای درمان عارضه به پزشک مراجعه کنید.
هیپوگلیسمی (افت قند خون)
در زمان هیپوگلیسمی قند خون به زیر سطح طبیعی کاهش می‌یابد. علائمی که در این حالت بروز می‌کند شبیه به علائم کمبود اکسیژن در بدن است. اگر مبتلا به دیابت هستید با انجام اقدامات فوری سطح گلوکز خون را به حالت نرمال بازگردانید. مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند به جبران سریع قند خون کمک کند.
به گفته‌ی healthline عرق سرد معمولاً زمانی رخ می‌دهد که به‌طور ناگهانی و صرف نظر از اینکه محیط چقدر گرم یا سرد باشد در بدن خود احساس سرما کنیم و به دنبال آن تعریق غیرطبیعی رخ دهد.
عرق سرد معمولاً به صورت عرق پیشانی و عرق کف دست دیده میشود. برخلاف عرق کردن معمولی، عرق سرد نتیجه ورزش سنگین یا دمای بالای بدن نیست و با تعریق شبانه نیز متفاوت است.
در تعریق شبانه، اغلب وقتی نیمه‌شب از خواب بیدار شوید با یک لایه عرق در کل بدن خود روبرو می‌شوید و لباس‌ها، ملحفه و پتوی شما ممکن است مرطوب یا خیس شوند؛ اما عرق سرد معمولاً در کل بدن اتفاق نمی‌افتد و محدود به زمان خواب و یا ساعات مشخصی نیست.
آیا عرق سرد نشانه سکته قلبی است؟
اگرچه یکی از علائم سکته قلبی عرق سرد است اما عرق سرد به‌تنهایی نشانه سکته قلبی نیست زیرا عوامل زیادی می‌توانند باعث بروز عرق سرد شوند. اگر همراه با عرق سرد علائم زیر نیز پدیدار شدند به دنبال کمک فوری باشید:
- ناراحتی یا درد در قفسه سینه مانند احساس سنگینی و فشار در قفسه
- مشکلات تنفسی
- درد در گردن، فک، معده یا کمر
- سرگیجه یا سبکی سر
- احساسی غش کردن و از حال رفتن
عرق سرد در کودکان
عرق سرد در کودکان یک وضعیت نسبتاً شایع در گروه سنی کودک و نوزاد محسوب میشود. درصورتی‌که فرزند شما درگیر سرماخوردگی، عفونت سینوسی و یا آنفولانزا باشد، حتماً تب خواهد کرد. چراکه سیستم دفاعی در تلاش است آلودگی‌ها و مهاجمان بیماری‌زا را از بدن خارج کند. تب درنتیجه این واکنش سیستم ایمنی رخ می‌دهد و اگر کودک در این موارد تب می‌کند نباید نگران شوید، اما لازم است نسبت به کاهش دمای بدن او اقدام کنید.
درمان عرق سرد
درمان عرق سرد به عوامل ایجادکننده آن بستگی دارد. یکی از راه‌های آسان برای درمان عرق سرد نوشیدن آب زیاد در طول روز است که از کم‌آبی بدن جلوگیری می‌کند. ورزش منظم و ترک عادت‌های مضر مانند سیگار کشیدن یا مصرف الکل می‌تواند در بهبود آن موثر باشد. گاهی ممکن است بنابه شرایطی میزان اکسیژن خون کم شده باشد.
در چنین حالتی می‌توان با نفس‌های عمیق و دیافراگمی اکسیژن بیشتری به جریان خون تزریق کرد. تکنیک‌های مدیتیشن و تمدد اعصاب نیز در آرام شدن ذهن و کاهش اضطراب و استرس مفید هستند. اگر عرق سرد ناشی از مشکلات زمینه‌ای باشد آن را می‌توان با مشورت پزشک و مصرف داروهای مناسب کنترل کرد، ازجمله:
- داروهای ضد تعریق: داروهای مهارکننده عصبی که از تعریق مازاد بدن جلوگیری می‌کنند
- داروهای ضدافسردگی: با آرام‌سازی ذهن به کاهش فعالیت اعصاب سمپاتیک و متعاقباً کم شدن تعریق کمک می‌کنند
- تزریق بوتاکس: این روش می‌تواند اعصاب تحریک‌کننده منتهی به غدد عرق را به‌طور موقت مهار کند
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
سلام، خسته نباشید، ممنون از مطالبتون، من تمام این علائم رو دارم، خیلی به دکتر مراجعه کردم و داروهای مختلف گرفتم ولی تاثیر نداشته، فقط بهم میگن چرا فشار سیستول و دیاستولت با هم نمیخونه! استرس زیاد دارم، و مدام پیشانی و مخصوصا بالای ابروهام سرده و عرق سرد داره، خیلی هم حس تنگی نفس دارم، ممنون میشم بفرمایید به چه متخصصی مراجعه کنم و چطور اونهارو راهنمایی کنم؟ بعضا پزشکا دغدغه بیمار رو ندارن متاسفانه
سلام به شما
مراجعه به پزشک متخصص قلب می‌تونه کمک کننده باشه.
منم همینجورم😢😢😢😢حس بدیه بازده مغزم اومده پایین
اگر درد قفسه سینه با علائمی مثل تنگی‌نفس، تعریق، کاهش توان حرکتی، تپش قلب و … همراه هست، باید بررسی قلبی انجام بشه.
سلام وقت بخیر
من میگرن دارم و مدام پیشانیم عرق سرد میکنه و رنگ پریده میشم .
تو شهر قم به چه دکتری مراجعه کنم ؟؟؟
سلام به شما
پزشک متخصص مغز و اعصاب یا پزشک فوق تخصص سردرد، می‌تونه به شما کمک کنه. از مرجع سایت نظام پزشکی و جستجوی پزشک براساس تخصص در شهر خودتون، می‌تونین مطب پزشکان رو پیدا کنین.
سلام و عرض احترام
من همه علایم رو دارم و سابقه آمبولی ریه هم دارم آیا هردفعه که این علایم برام ظهور میکنه نشانه همون امبولی است البته همیشه جواب اسکن های قلبم خوب بوده !لطفا راهنمایی فرمایید تحت نظر چه دکتری باید باشم
سلام به شما
خیر، آمبولی ریه به سادگی رفع نمی‌شه. در صورت تکرار سابقه باید درمان انعقادی کامل صورت بگیره. بهتره تحت نظر متخصص قلب باشین همیشه.
سلام من چند وقت دچار عرق سرد از ناحیه پیشانی وپشت وگردن میشم واحساس ضعیف ومنگی وبیحالی میکنم وقتی یه کم نمک میخورم بهتر میشم چکار کنم
سلام بهروز عزیز
باید ضمن ارزیابی فشارخون، عملکرد غدد داخلی هم بررسی بشه. نیاز به معاینه و آزمایش هست. متخصص داخلی می‌تونه به شما کمک کنه.
سلام من مدتی هست دچار عرق کردن الکی میشود چ در خواب و چ بیداری صبح ها ک از خواب بیدار میشود یا حتی موقع جا ب جا شدن در خواب کمر درد دارم ولی در همین حین عرق کردن پوست بدنم بسیار سرد هست جدیدا هم صحبت میکنم حالت تهوع یا احساس بدی بهم دست میده ب چ پزشکی مراجعه کنم
سلام به شما
بهتره اول با مراجعه به دکتر متخصص داخلی، علل غددی و داخلی بررسی بشه. در صورت لزوم توسط ایشون به سایر متخصصین ارجاع انجام میشه.
سلام و خسته نباشید پسر من ۹ساله هست و چاق هستش بیشتر اوقات تند تند نفس میکشه مدام عرق میرنه گاهی سرد گاهی گرم ولی عرق سرد بیشتر هستش مدام تک سرفه میکنه روزی چندبار هم سرفه های شدید به حدی که میخواد بالابیاره چند تا دکتر بردم گفتن دستگاه بخور سردخوبه تهیه کردم اما بازم سرفه داره
سلام به شما
باید بررسی بیشتر انجام بشه. از پزشک فوق تخصص ریه اطفال کمک بگیرین.
.من مدتی است که تمام بدنم سرد می شه و عرق سرد می کند لطفا بفرمائید به چه پزشکی مراجعه کنم
با توجه به اینکه در مرحله اول بررسی های داخلی و آزمایشگاهی لازم هست، متخصص داخلی می‌تونن به شما کمک کنن. در صورت تشخیص خاص، شما رو به سایر همکاران مرتبط هم ارجاع می‌دن.
سلام
من مشکلاتی که دارم اینه که توی طول روز خیلی زود خسته میشم و روزی بالای ۱۵ ساعت هم میخوابم ۱ سال هم هست غیر طبیعی سرمایی شدم یعنی من سال های قبلا شدیدا گرمایی بودم ولی الان باید بیرون ۶ یا ۷ تا لباس بافت بپوشم و کل پاهام از ران تا مچ پا مثل یخ هستش همینطور دستاهام و عرق میکنن در حدی که نمیتونم لباس استین بلند یا شلوار بلند بپوشم بخاطر عرق زیاد ولی پوستم شدیدا سرده
تالاسمی مینور دارم و قرص های ضد افسردگی هم مصرف میکنم ۲ ساله
میشه راهنمایی کنید دقیقا بیماری ای چیزی هست و به چه متخصصی مراجعه کنم؟
سلام به شما
لازم هست وضعیت غدد و هورمونی بخصوص تیروئید بررسی بشه. متخصص داخلی در مرحله اول می‌تونه به شما کمک کنه.