کیست سینه + علت به وجود آمدن کیست سینه چیست؟
کیست‌های سینه حباب‌هایی پر از مایع در پستان هستند که عمدتاً خوشخیم بوده و در زنان ۳۵ تا ۵۰ سال و همچنین در زنانی که از داروهای هورمونی استفاده می‌کنند، شیوع بیشتری دارند. بسیار مهم است که در خصوص انواع کیست‌های سینه و علائم خوشخیم و بدخیم بودن آن‌ها آگاه باشیم. با توجه به شیوع بالای این کیست‌ها و لزوم شناخت آن‌ها، این مقاله از مجله سلامت هومکا به مبحث انواع کیست سینه اختصاص یافته است.
کیست سینه چیست؟
کیست سینه یک کیسه غیر سرطانی پر از مایع در پستان است و زمانی به وجود می‌آید که غده شیر با مایع پر شود و یا آسیبی به بافت پستان وارد شود. بعضی از کیست‌ها اندازه کوچکی دارند و نمی‌توان آن‌ها را لمس کرد درحالی‌که بعضی دیگر تا چند سانتی‌متر نیز رشد می‌کنند. کیست‌ها ممکن است تکی و یا خوشه‌ای باشند و یا در یک سینه یا هر دو سینه پدیدار شوند. کیست‌های سینه یا پستان در زنان به‌ویژه در سال‌های آخر باروری شیوع بیشتری دارند. گاهی اوقات به علت عدم شناخت، این کیست‌ها با توده‌های سرطانی اشتباه گرفته می‌شوند.
چه کسانی بیشتر در معرض کیست سینه هستند؟
شرایط زیر مستعدکننده‌ی ابتلا به کیست‌های پستان هستند:
- زنان در گروه سنی ۳۵ تا ۵۰ سال
- قبل از یائسگی (داری سیکل قاعدگی فعال)
- بعد از یائسگی درصورتی‌که هورمون درمانی انجام شود
چه عواملی باعث ایجاد توده در سینه می‌شوند؟
دلایل احتمالی زیادی برای ایجاد توده در سینه شما وجود دارد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فیبروآدنوم پستان
- هماتوم بافت پستان
- پاپیلوم مجاری پستان
- توده چربی
- آبسه یا عفونت سینه
- صدمه فیزیکی
- سرطان سینه
علائم کیست سینه چیست؟
اگر دچار کیست پستان باشید ممکن است توده‌ای را احساس کنید که:
- نرم یا سخت باشد
- گرد و صاف باشد
- قبل از سیکل قاعدگی دردناک می‌شود
- به‌راحتی زیرپوست جابجا می‌شود
کیست پستان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشکان اغلب در طول ماموگرافی و غربالگری سرطان سینه کیست‌های سینه را تشخیص می‌دهند. البته اگر کیست بزرگ باشد احتمالاً خود شما نیز قادر به لمس و تشخیص آن خواهید بود. در طول معاینه بالینی معمولاً پزشکان نوع کیست را تشخیص می‌دهند و برای تائید نهایی آن و همچنین خوشخیم یا بدخیم بودن ممکن است نیاز به انجام ماموگرافی یا سونوگرافی داشته باشید.
انواع کیست سینه
- کیست سینه ساده: کیست‌های ساده پر از مایع هستند و همیشه غیرسرطانی هستند
- کیست‌های کمپلکس (Complexed) یا کیست‌های کمپلیکه: کیست‌های کمپلکس اغلب دیواره‌ی ضخیمی دارند و به شکل توده قابل لمس هستند. کیست‌های کمپلکس همیشه خطرساز نیستند، اما بی‌خطر هم نیستند و باید با نمونه‌برداری تشخیص داده شوند و درمان آن‌ها به‌سرعت شروع شود. کیست‌های کمپلیکه نیاز به پیگیری و تکرار سونوگرافی دارند
آیا کیست سینه می‌تواند سرطانی باشد؟
کیست‌های سینه در ۸۰ درصد از موارد خوشخیم هستند؛ اما در بعضی موارد، کیست سینه از نوع بدخیم یا تهاجمی است و در بافت‌های اطراف هم گسترش پیدا می‌کند. کیست پستان خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهد اما بایستی هر توده و کیستی که در ناحیه پستان بروز می‌کند توسط پزشک بررسی گردد. کیست‌های سینه معمولاً پس از یائسگی ناپدید می‌شوند.
چگونه می‌توان از کیست سینه پیشگیری کرد؟
با برخوردار بودن از سبک زندگی سالم مانند ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و آرامش ذهنی می‌توان تا حدودی از ابتلا به کیست‌های سینه پیشگیری کرد. خودآزمایی سینه و ماموگرافی نیز از راه‌های تشخیص زودهنگام کیست است.
به گفته‌ی healthline اکثر توده‌های سینه غیر سرطانی هستند. بااین‌حال، در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- یک توده جدید در سینه خود احساس می‌کنید
- بافت یک ناحیه از سینه به‌طور قابل‌توجهی متفاوت به نظر می‌رسد
- توده پستان بعد از پریود از بین نرفته است
- اندازه توده در حال بزرگ شدن است
- پستان بدون هیچ دلیلی کبود شده است
- پوست سینه قرمز شده یا در حال قرمز شدن است
- پوست سینه در حال چروکیده شدن است
- نوک پستان معکوس و وارونه شده است
- ترشحات خونی از نوک پستان دیده می‌شود
معاینه سینه در مطب پزشک
هنگامی‌که برای یک کیست سینه به پزشک مراجعه می‌کنید احتمالاً از شما سؤالاتی در مورد زمان بروز توده و اینکه آیا علائم دیگری دارید یا نه پرسیده خواهد شد و سپس معاینه فیزیکی سینه‌ها انجام می‌شود. احتمالاً پزشک برای تشخیص قطعی کیست یکی از آزمایشات زیر را تجویز نماید:
ماموگرافی
ماموگرافی یک روش تصویربرداری اشعه ایکس از پستان است که به شناسایی کیست‌ها وتوده‌های پستانی کمک می‌کند. معمولاً ماموگرافی تشخیصی را با ماموگرافی‌های غربالگری قبلی مقایسه می‌کنند تا چگونگی تغییر بافت پستان آشکار شود.
سونوگرافی
سونوگرافی نیز یک روش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای تولید تصویر از پستان استفاده می‌شود.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
در روش MRI از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای گرفتن عکس‌های دقیق از بافت سینه استفاده می‌شود.
نمونه‌برداری یا بیوپسی
در بعضی شرایط لازم است که جهت ارزیابی توده سینه مقداری از مایع درون آن استخراج شود. گاهی نیز با روش آسپیراسیون مایع درون کیست‌های غیر سرطانی تخلیه می‌شوند. اگر مایع درون کیست خونی یا کدر باشد نمونه به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا از نظر میکروسکوپی بررسی گردد. در طول نمونه‌برداری از کیست که به بیوپسی هم معروف است یک وسیله سوزن مانند وارد کیست می‌شود تا مقداری مایع یا بافت جامد استخراج شود.
درمان کیست سینه
در بیشتر موارد، نیازی به درمان کیست سینه نیست. کیست‌های ساده عوارض ندارند و حتی گاهی خودبه‌خود از بین می‌روند. اگر کیست بزرگ و آزاردهنده باشد پزشک می‌تواند مایع درون کیست را تخلیه کند. اگر کیست از نوع عودکننده باشد برای برداشتن آن نیاز به جراحی است. برای کیست‌های مرکب و پیچیده سینه چندین جلسه معاینه جهت زیر نظر داشتن ابعاد کیست در نظر گرفته می‌شود. قبل از اینکه بتوان یک برنامه درمانی را تدوین کرد باید علت توده سینه مشخص شود زیرا همه توده‌های سینه نیاز به درمان ندارند.
اگر کیست ناشی از عفونت سینه باشد احتمالاً پزشک آنتی‌بیوتیک برای درمان آن تجویز می‌کند. اگر کیست غیرعفونی و بزرگ باشد ممکن است پزشک مایع درون آن را تخلیه کند. معمولاً کیست‌ها پس از تخلیه از بین می‌روند. در برخی موارد، کیست‌ها نیازی به درمان ندارند و ممکن است خودبه‌خود ناپدید شوند. اگر مشخص شود که توده از نوع بدخیم است درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- جراحی لامپکتومی یا برداشتن توده
- جراحی ماستکتومی یا برداشتن کامل بافت سینه
- شیمی‌درمانی و استفاده از روش دارویی
- پرتودرمانی با استفاده از اشعه رادیواکتیو
روش درمانی به نوع سرطان سینه، اندازه، محل تومور و میزان گسترش سرطان بستگی دارد. بعضی از توده‌های سینه نیازی به درمان ندارند. برای مثال اگر توده به دلیل جراحت یا تروما ایجادشده باشد معمولاً خودبه‌خود و بدون مصرف دارو بهبود می‌یابند. بعضی از انواع توده‌های سینه مانند فیبروآدنوما در بسیاری از موارد نیازی به برداشتن یا درمان دارویی ندارند. به همین دلیل در صورت مشاهده توده سینه قضاوت عجولانه نکنید و دلهره به خود راه ندهید.
علت بروز توده‌های سینه در زنان چیست؟
توده‌های سینه در زنان به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند و همیشه سرطانی نیستند. دانستن انواع مختلف توده‌های سینه می‌تواند به شما در شناخت این توده‌ها و جلوگیری از ترس و دلهره کمک کند.
کیست‌ها
کیست سینه یک کیسه پر از مایع است و اغلب در زنانی بروز می‌کند که در آستانه یائسگی قرار دارند. معمولاً کیست‌ها درست قبل از پریود بزرگ‌تر و حساس‌تر می‌شوند. این کیست‌ها عموماً خیلی سریع پدیدار می‌شوند. کیست‌ها معمولاً از نوع ساده و غیر سرطانی هستند و عمدتاً به دلیل مسدود شدن غدد شیر به وجود می‌آیند.
آبسه
آبسه سینه یک کیسه چرکی و ناشی از عفونت باکتریایی است. این یک توده باعث بروز درد و التهاب سینه می‌شود. از علائم دیگر آبسه‌های سینه می‌توان به تب، خستگی و خارج شدن چرک از نوک پستان اشاره نمود. در این نوع کیست‌ها مراجعه به پزشک و درمان فوری عفونت ضروری است.
نکروز چربی
نکروز چربی توده‌های گرد و سفت در پستان هستند که به‌طورکلی بدون درد بوده و در اثر تغییر شکل بافت چربی ایجاد می‌شوند. این نوع توده‌ها اغلب در زنانی که سینه‌های بزرگ‌تری دارند و یا در اثر وارد شدن ضربه به سینه ایجاد می‌شوند. نکروز چربی سرطانی نیست و احتمال ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهد.
فیبروآدنوم
فیبروآدنوم تومورهای خوشخیم و بسیار کوچک سینه هستند که اغلب قابل‌لمس یا احساس نیستند. این تومورها محدوده مشخصی دارند و متحرک، حساس یا دردناک نیستند. علت دقیق بروز فیبروآدنوم مشخص نیست است اما تصور می‌شود که با نوسانات هورمونی مرتبط باشد. به گفته انجمن جراحان آمریکا این توده‌ها بسیار شایع هستند و در حدود ۱۰ درصد از زنان در ایالات‌متحده به فیبروآدنوم مبتلا می‌شوند.
گالاکتوسل
گالاکتوسل یک کیست پر از مایع است که به دلیل تجمع شیر در مجاری شیر به وجود می‌آید. تورم گالاکتوسل معمولاً در زنانی یافت می‌شوند که اخیراً شیردهی به نوزاد را متوقف کرده‌اند.
هماتوم
هماتوم یک تورم ناشی از لخته شدن خون در خارج از رگ‌های خونی است. این تورم ممکن است ناشی از ضربه یا جراحت باشد و یا یک هفته تا ۱۰ روز پس از جراحی ایجاد شود. از خصوصیات کیست هماتوم این است که در حین حرکت کردن می‌توان مایع داخل آن را احساس کرد.
آدنوز اسکلروزان
آدنوز یک بیماری خوشخیم است که در آن غدد تولیدکننده شیر در سینه که لوبول هم نامیده می‌شوند بزرگ می‌شوند. در آدنوز اسکلروزان، لوبول‌های بزرگ‌شده به دلیل بافت اسکار مانند بدشکل می‌شوند. در این حالت سینه ممکن است دردناک شود. ازآنجایی‌که این توده‌ها گاهی شبیه توده‌های سرطانی هستند برای تشخیص دقیق‌تر، بیوپسی انجام خواهد شد.
انواع اختلالات سینه در مردان
بروز اختلالات سینه در مردان دور از انتظار نیست اما به‌طورکلی شیوع بسیار کمی دارند. توده‌های سینه در مردان به دلایل زیر ایجاد می‌شوند:
- ژنیکوماستی: ژنیکوماستی شایع‌ترین اختلال پستان مردانه است. این اختلال یک نوع افزایش رشد بافت سینه است که به‌صورت رشد خفیف و دیسک مانند در زیر نوک پستان قابل‌مشاهده است. این توده به دلیل عدم تعادل هورمونی، اثر بعضی داروها و گاهی بیماری‌های مزمن کبدی ایجاد می‌شود
- پاپیلوم‌ها و فیبروآدنوما: زگیل یا پاپیلوم و فیبروآدنوم هم در مردان و زنان ایجاد می‌شود
مواد غذایی مفید جهت پیشگیری از ابتلا به کیست‌های سینه
سبزیجات پهن‌برگ
کلم پیچ، اسفناج و سبزی خردل تنها تعدادی از سبزیجاتی هستند که خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد کیست دارند. این سبزیجات علاوه بر آنتی‌اکسیدان حاوی بتاکاروتن، لوتئین و زآگزانتین نیز هستند که در کاهش خطر ابتلا به کیست‌ها و توده‌های سینه موثرند.
مرکبات
مرکبات سرشار از ترکیباتی مفید برای محافظت از سینه ازجمله فولات، ویتامین C و کاروتنوئیدهایی مانند بتا کریپتوکسانتین و بتاکاروتن هستند. این مواد مغذی اثرات آنتی‌اکسیدانی، ضد سرطانی و ضدالتهابی دارند.
غذاهای تخمیر شده
غذاهای تخمیر شده مانند ماست، کیمچی، میسو و کلم ترش حاوی پروبیوتیک و سایر مواد مغذی هستند که در کاهش ابتلا به کیست‌های سینه موثرند.
سبزیجات آلیوم
سیر، پیاز و تره‌فرنگی همگی از سبزیجات آلیوم و حاوی مجموعه‌ای از مواد مغذی ازجمله ترکیبات ارگانوسولفور، آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئیدی و ویتامین C هستند. این ترکیبات ماهیت ضد توموری و ضد کیستی دارند.
انواع ماهی
ماهی‌ها ازجمله سالمون و ساردین به دلیل فواید چشمگیر خود مانند برخورداری از چربی‌های امگا ۳، سلنیوم و آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند کانتاکسانتین اثرات محافظتی در برابر انواع کیست‌ها و سرطان‌ها دارند.
هلو، سیب و گلابی
تحقیقات نشان داده است که هلو، سیب و گلابی حاوی مواد موثره قوی برای محافظت از بافت سینه هستند. در یک مطالعه که بر روی ۷۵۹۲۹ داوطلب زن انجام شد افرادی که حداقل ۲ وعده هلو در هفته مصرف می‌کردند تا ۴۱ درصد خطر ابتلا به کیست و سرطان سینه در آنان نسبت به سایرین کمتر بود.
گیاهان و ادویه‌جات
گیاهان و ادویه‌هایی مانند جعفری، رزماری، پونه کوهی، آویشن، زردچوبه و زنجبیل با دارا بودن ترکیباتی ازجمله ویتامین‌ها، اسیدهای چرب و آنتی‌اکسیدان‌های پلی فنل در محافظت از سینه در برابر سرطان و کیست‌ها مفید هستند. به‌عنوان مثال، پونه کوهی دارای آنتی‌اکسیدان‌های کارواکرول و رزمارینیک اسید است که مطالعات آزمایشگاهی اثرات مفید آن را در برابر اختلالات بافت سینه اثبات کرده‌اند. کورکومین، ماده موثره زردچوبه نیز دارای خواص قابل‌توجه ضد توموری و ضد کیستی است.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
