درمان آلرژی + بهترین روش‌های دارویی و خانگی درمان حساسیت
آیا علائم آلرژی در شما ظاهر شدند و حالا نگران چگونگی مقابله با آن هستید؟ آیا سابقه ابتلا به آلرژی دارید؟ دچار سرفه، عطسه و حساسیت‌های چشمی شدید؟ به نظر شما بهترین روش درمان آلرژی چیست و چگونه بدون می‌توانیم آلرژی را مهار کنیم؟ این بخش از هومکا را به موضوع درمان آلرژی اختصاص دادیم، تا با هم مؤثرترین روش‌های درمان آلرژی، کاهش و درمان علائم حساسیت‌ها را مورد بررسی قرار دهیم.
درمان آلرژی
درمان آلرژی به چیزی بستگی دارد که شما به آن حساسیت دارید. بنابراین قبل از هر کاری و هر اقدامی یادتان باشد، که نسخه دیگران برای درمان آلرژی شما شاید خوب نباشد و برعکس سبب تشدید علائم آلرژی در شما شود. ازآنجایی‌که عامل بروز آلرژی در هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است، بنابراین همان‌طور که اشاره کردیم درمان شما به چیزی بستگی دارد که سبب بروز علائم شده. در بسیاری از موارد، پزشک عمومی قادر است که شما را در مورد چگونگی کنترل علائم حساسیت و آلرژی راهنمایی کند.
توصیه‌هایی برای کنترل و درمان علائم آلرژی
اجتناب از قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها
بهترین راه برای کنترل علائم اغلب اجتناب از چیزهایی است که به آن‌ها حساسیت دارید، اگرچه این همیشه عملی نیست. برای مثال ممکن است بتوانید به مدیریت علائم به روش کمک کنید:
- آلرژی غذایی را با دقت در آنچه می‌خورید، کنترل کنید
- آلرژی به حیوانات را با نگهداری حیوانات در بیرون از خانه و شستن مرتب آن‌ها کنترل کنید
- حساسیت به کپک و قارچ را با خشک نگه‌داشتن خانه و ایجاد تهویه مناسب کنترل کنید
- تب یونجه (حساسیت فصلی) را با در خانه ماندن و دوری از چمنزار و باغچه که حجم زیادی گرده دارند، کنترل کنید
- حساسیت به کنه و گردوغبار را با استفاده از لحاف و بالش ضد حساسیت کنترل کنید
- آلرژی به فرش را با نصب کفی چوبی کنترل کنید
از داروهای آلرژی کمک بگیرید
داروهای آلرژی خفیف بدون نسخه از داروخانه‌ها در دسترس هستند. از همیشه قبل از شروع و مصرف هر داروی جدیدی از یک داروساز یا پزشک عمومی راهنمایی بخواهید، زیرا برای همه مناسب نیست. ازجمله محصولات دارویی که می‌توانند به شما در کنترل علائم آلرژی کمک کنند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
آنتی‌هیستامین‌ها و درمان آلرژی
آنتی‌هیستامین‌ها داروهای اصلی حساسیت و آلرژی هستند. می‌توانید از آنتی‌هیستامین‌ها زمانی که متوجه بروز علائم یک واکنش آلرژیک شدید استفاده کنید. همچنین اگر مبتلا به آلرژی هستید می‌توانید برای جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک از آن استفاده کنید. مثلاً اگر تب یونجه دارید و می‌دانید که تعداد گرده‌ها در یک روز بخصوص زیادتر است، بهتر است آن را در شروع روز و ساعات اول صبح مصرف کنید.
آنتی‌هیستامین‌ها را می‌توان به‌صورت قرص، کپسول، کرم، مایعات، قطره چشم یا اسپری بینی مصرف نمود. بسته به اینکه کدام قسمت از بدن شما تحت تأثیر آلرژی قرارگرفته باشد، مصرف آنتی‌هیستامین توصیه می‌شود.
ضداحتقان‌ها
داروهای ضد احتقان را می‌توان به عنوان یک درمان کوتاه‌مدت برای انسداد بینی ناشی از واکنش آلرژیک استفاده کرد. آن‌ها را می‌توان به‌صورت قرص، کپسول، اسپری بینی یا مایعات مصرف کرد. ضد احتقان‌ها بیش از یک هفته در یک زمان نباید مورد استفاده قرار بگیرند، زیرا استفاده طولانی‌مدت می‌تواند علائم شما را بدتر کند.
لوسیون‌ها و کرم‌ها
قرمزی و خارش پوست ناشی از یک واکنش آلرژیک گاهی اوقات می‌تواند با کرم‌ها و لوسیون‌های بدون نسخه درمان شود، مانند:
- کرم‌های مرطوب‌کننده یا نرم‌کننده‌ها که برای مرطوب نگه‌داشتن پوست مفید هستند
- کرم محافظ پوست در برابر عوامل حساسیت‌زا
- لوسیون کالامین برای کاهش خارش
- استروئید‌ها برای کاهش التهاب پوست
داروهای استروئیدی و درمان آلرژی
داروهای استروئیدی می‌توانند به کاهش التهاب ناشی از یک واکنش آلرژیک کمک کنند. آن‌ها به‌صورت زیر در دسترس خواهند بود:
- اسپری بینی و قطره‌های چشمی برای بینی و چشم‌های ملتهب
- کرم برای اگزما و درماتیت تماسی
- قرص برای درمان و کنترل کهیر
- داروهای استنشاقی برای آسم
اسپری‌ها، قطره‌ها و کرم‌های استروئیدی ضعیف بدون نسخه در دسترس هستند. کرم‌ها، داروهای استنشاقی و قرص‌های قوی‌تر با نسخه پزشک در دسترس هستند.
ایمونوتراپی یا حساسیت‌زدایی برای درمان آلرژی
ایمونوتراپی ممکن است برای تعداد کمی از افراد مبتلا به آلرژی‌های شدید و مداوم که قادر به کنترل علائم خود با استفاده از اقدامات فوق نیستند، گزینه خوبی باشد. درمان به روش ایمونوتراپی شامل تزریق گاه‌به‌گاه دوزهای کوچک آلرژن یا به‌صورت قطره یا قرص زیرزبانی در طی چندین سال است. تزریق را فقط می‌توان در کلینیک تخصصی تحت نظارت پزشک انجام داد، زیرا گاهی ممکن است بیمار پس از تزریق آمپول واکنش شدید نشان دهد.
قطره‌ها یا قرص‌ها را معمولاً می‌توان در خانه مصرف کرد. هدف از درمان، کمک به بدن شما برای عادت کردن به آلرژن‌هاست تا به آن واکنش شدیدی نشان ندهید. نمی‌توان گفت که این روش درمانی آلرژی شما را حتماً درمان می‌کند، اما آن را خفیف‌تر می‌کند و به این معنی است که می‌توانید داروی کمتری مصرف کنید.
درمان آلرژی شدید یا آنافیلاکسی
برخی از افراد مبتلا به آلرژی شدید ممکن است واکنش‌های تهدیدکننده زندگی را تجربه کنند که به آن آنافیلاکسی یا شوک آنافیلاکسی می‌گویند. اگر در معرض این خطر هستید، انژکتورهای مخصوص حاوی دارویی به نام آدرنالین برای استفاده در مواقع اضطراری به شما داده می‌شود. در صورت بروز علائم آنافیلاکسی، مانند اختلال در تنفس، باید قبل از درخواست کمک اورژانسی، آدرنالین را در قسمت بیرونی ران تزریق کنید.
به گفته‌ی وب‌سایت hopkinsmedicine موثرترین راه درمان حساسیت فصلی دوری از عوامل حساسیت‌زا و آلرژن‌ها است. مصرف داروها هم به درمان آلرژی فصلی کمک می‌کند. ایمونوتراپی هم یکی دیگر از گزینه‌های درمانی است.
چگونه از بروز واکنش‌های آلرژی جلوگیری کنیم؟
آلرژنهای خود را شناسایی کنید. آلرژنهای محیطی شایع عبارت‌اند از:
- شوره پوست حیوانات
- غبار
- گرده گیاهان و گل‌ها
- نگهداری از حیوانات و گیاهان در خانه
- آلرژن‌ها را حذف یا کنترل کنید
پس از شناسایی، باید آلرژن را کنترل کرده یا از بین ببرید.
شوره حیوانات
اگر حیوان خانگی در خانه خود دارید، از اجازه دادن برای ورودش به اتاق خواب خودداری کنید. سگ یا گربه خود را از اتاق خواب بیرون ببرید تا از گیر افتادن در دام مواد آلرژی‌زا در داخل اتاق خواب جلوگیری نمایید. هنگام خرید مبلمان، در صورت امکان چرم را به پارچه ترجیح دهید.
کنه‌های گرد و غبار
از پوشش‌های ضد حساسیت برای رختخواب استفاده کنید و ملافه‌های خود را هر هفته با آب داغ بشویید.
گرده گل
پنجره‌های خود را بسته نگه دارید و در داخل خانه از کولر استفاده کنید. همچنین برای جلوگیری از ورود گرده به داخل وسیله نقلیه با شیشه‌های ماشین بسته رانندگی کنید. شما همچنین می‌توانید فیلترهای جذب ذرات با راندمان بالا را در سیستم تهویه مطبوع و یا یک فیلتر پانلی روی کولر نصب کنید.
قالب خانگی
دیوارهای خانه خود را با مخلوطی از محلول تمیزکننده که از ۵ درصد سفیدکننده و مقداری کمی ماده شوینده تهیه‌شده تمیز کنید. در این صورت کپک‌ها فرصت رشد پیدا نمی‌کنند.
- از دست زدن یا مالیدن بینی خودداری کنید
- دست‌های خود را با آب و صابون بشویید
- از عینک آفتابی و کلاه لبه گشاد استفاده کنید تا از ورود گرده به چشم جلوگیری شود
درمان سرفه آلرژی
معمولاً پزشکان برای درمان سرفه آلرژی دارو تجویز می‌کنند. آنتی‌هیستامین‌ها ازجمله داروهای مؤثری هستند که می‌توانند به شما در رفع سرفه ناشی از آلرژی کمک کنند. درصورتی‌که شما نباید در طول روز خواب‌آلود باشید، حتماً با پزشک خود در این مورد صحبت کنید، چراکه آنتی‌هیستامین‌ها مقدار خواب‌آور هستند.
درمان خانگی سرفه ناشی از آلرژی
علاوه بر درمان‌های دارویی می‌توانید برای کاهش و درمان سرفه آلرژیک در منزل این اقدامات را انجام دهید:
- تا حد امکان از حضور در محیط‌هایی که دودهای صنعتی دارند، دوری کنید
- در طول روز بیشتر مایعات بنوشید. نوشیدن آب سبب می‌شود که همزمان با هیدراته شدن بدن، گرده گیاهان و دیگر آلرژن‌ها از بدن خارج شوند
- برای اینکه التهاب بینی و حلق شدیدتر نشود سیگار کشیدن را متوقف کنید
- هوای خانه را مرطوب نگه دارید تا گلویتان دچار خشکی نشود و سرفه‌ها شدت نگیرند
- مقدار عسل و آب گرم را ترکیب کنید و بنوشید. این ترکیب در تسکین سرفه ناشی از آلرژن‌ها واقعاً مؤثر است
درمان آلرژی دائمی
در حقیقت درمان آلرژی دائمی غیرممکن است، چراکه برای از بین بردن کامل آلرژی نمی‌توان با تمام اقسام آلرژن‌ها مبارزه نمود. اما شما می‌توانید با رعایت چند نکته خودتان را تقریباً در برابر آلرژن‌ها ایمن کنید و از بروز آلرژی جلوگیری کنید.
دوش بگیرید
زمانی که بیرون از خانه هستید، گردوغبار و گرده گیاهان به میزان قابل‌توجهی روی لباس، کفش و موهایتان می‌نشینند. همیشه بعد از آمدن به خانه دوش بگیرید و لباس‌های خود را عوض کنید تا هرگونه آلرژن بالقوه را بشویید.
از ماسک استفاده کنید
هنگامی‌که مجبورید در مناطقی باشید که محرک‌های آلرژی دارند، از ماسک تنفسی N۹۵ استفاده کنید. ماسک N۹۵ حدوداً ۹۵ درصد از ذرات کوچک ازجمله گرده را به دام می‌اندازد و اجازه ورود به دستگاه تنفسی را نمی‌دهد.
غذاهای سالم بخورید
بزرگ‌ترین لطفی که می‌توانید در دوره شیوع آلرژی به خود بکنید، این است که غذاهای سالم بخورید. سعی کنید به هر وعده غذایی یک میوه و سبزی تازه اضافه کنید. مطالعات نشان داده‌اند که کودکانی که مقدار زیادی سبزیجات، میوه‌ها و آجیل تازه مصرف می‌کنند علائم آلرژی کمتری دارند. شواهد روشنی در این مورد که مواد غذایی می‌توانند در جلوگیری از بروز آلرژی‌ها مؤثر باشند وجود ندارد، اما امتحان کردن آن نیز ضرری ندارد. حداقل با رعایت یک رژیم غذایی سلامت بدنتان ایمن‌تر می‌شود و دیرتر دچار واکنش‌های آلرژیک می‌شوید.
بدنتان را هیدراته کنید
اگر احساس گرفتگی یا آبریزش بینی دارید، آب، آبمیوه یا نوشیدنی‌های غیرالکلی بیشتری بنوشید. مایعات گرم مانند چای، آبگوشت یا سوپ می‌توانند تا حدودی به شما آرامش دهند.
- از مواد شیمیایی خشن استفاده نکنید
- برای جلوگیری از بدتر شدن علائم، به جای مواد شیمیایی خشن از پاک‌کننده‌های طبیعی استفاده کنید
- از دستگاه استنشاقی بخار استفاده کنید
- بخار را استنشاق کنید تا گرفتگی بینی را کاهش دهید و تنفس را راحت‌تر کنید
- از دود (مثل دود سیگار) دوری کنید
- طب سوزنی را امتحان کنید
درمان خانگی حساسیت به بدلیجات
درصورتی‌که دلیل حساسیت شما بدلیجات باشند، پزشک با تشخیص نوع حساسیت از روش‌های درمانی زیر استفاده خواهد کرد:
- پماد بتامتازون
- آنتی‌هیستامین
- پماد کلوبتازول
- سیتریزین
- پماد لیدوکائین
- پماد منتول
- داروهای آنتی‌بیوتیکی
- پرومتازین
دقت کنید که نمی‌توانید این داروها را به‌صورت خودسرانه مصرف کنید و حتماً باید تحت معاینه پزشک قرار بگیرید. ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق علت حساسیت آزمایش تجویز کند، که پیش از مصرف داروها باید آن را انجام دهید.
درمان آلرژی و حساسیت پلک چشم
بهترین کار برای درمان حساسیت پلک چشم دوری کردن از عامل حساسیت است. برای اینکه بتوانید سریع‌تر این مشکل را برطرف کنید، لازم است تا بهبودی کامل دیگر چشم‌هایتان را آرایش نکنید. از کمپرس سرد کمک بگیرید تا التهاب و تورم چشمی کاهش پیدا کند. درمان‌های دارویی نیز برای درمان حساسیت پلک چشم وجود دارند. پزشکان معمولاً برای تسکین حساسیت پلک چشم داروهای زیر را تجویز می‌کنند:
- دیفن هیدرامین
- هیدروکسی زین
- پرومتازین
- پماد هیدروکورتیزون
گاهی نیز پزشکان برای درمان و تسکین دادن حساسیت پلک چشم داروهای آنتی‌هیستامین و اشک مصنوعی تجویز می‌کنند. اگر حساسیت پلک چشم شدید باشد مصرف داروی استروئیدی خفیف می‌تواند کمک‌کننده باشد. درصورتی‌که آلرژی چشمی عفونی شود پزشک آنتی‌بیوتیک نیز تجویز می‌کند.
برای درمان آلرژی به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای درمان آلرژی لازم است به فوق تخصص آلرژی مراجعه کنید. البته در بسیاری از موارد پزشک عمومی نیز می‌تواند به شما در کنترل و درمان آلرژی‌ها کمک کند. پزشک عمومی در برخی از موردهای آلرژی قادر به ارائه مشاوره و درمان بیماری خواهد بود. پزشکان عمومی می‌توانند در مورد اقداماتی که برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض ماده‌ای که به آن حساسیت دارید، شما را راهنمایی کنند. همچنین پزشک می‌تواند با تجویز دارو و توصیه‌های پزشکی کمکتان کند که علائم آلرژی را کنترل و مهار کنید.
قرص ضد حساسیت سیتریزین
سیتریزین یکی از پرمصرف‌ترین و مؤثرترین داروها برای درمان آبریزش بینی شناخته می‌شود. این دارو نوعی آنتی‌هیستامین است و ضد آلرژن‌ها عمل می‌کند. با مصرف این دارو می‌توانید از شر علائم آلرژیک همچون عطسه، خارش پوست، کهیر، خارش چشم و بینی، آبریزش چشم و آبریزش بینی خلاص شوید.
سیتریزین علاوه بر قرص در اشکال دیگر همچون شربت و کپسول سافت ژل نیز تولید و عرضه می‌شود. بنا بر تشخیص پزشک شما می‌توانید از یکی از این موارد استفاده کنید. اما معمولاً پزشک برای تسکین علائم ناشی از آلرژی نمونه قرص آن را تجویز می‌کند.
قرص ضد حساسیت پوستی
همان‌طور که در بالا نیز اشاره کردیم حساسیت پوستی بخشی از علائم مرتبط با آلرژن‌ها هستند. برخی از افراد در تماس با آلرژن‌ها دچار حساسیت پوستی، خارش پوست، قرمزی و حتی کهیر می‌شوند. حال اگر دچار آلرژی‌های پوستی با علائم شایعی همچون خارش شوید، پزشک داروهای ضد خارش پوست و تسکین‌دهنده تجویز می‌کند. ازجمله داروهای مؤثر در تسکین و درمان حساسیت‌های پوستی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- لوراتادین
- ستیریزین
- فکسوفنادین
داروهای درمان احتقان و گرفتگی بینی
گرفتگی بینی یکی دیگر از علائم ابتلا به حساسیت است، که شیوع بالایی دارد. آبریزش بینی و گرفتگی بینی را بیشتر در حساسیت‌های مرتبط با فصل بهار و پاییز مشاهده می‌کنیم. اغلب پزشکان حساسیت جهت تسکین و درمان گرفتگی بینی داروهای زیر را تجویز می‌کنند:
- اکسی متازولین
- سودوافدرین
- فنیل افرین
اگر بینی دچار التهاب شده باشد، احتمالاً پزشک داروی دیگری نیز تجویز خواهد کرد. معمولاً برای کاهش التهاب بینی ناشی از حساسیت پزشک داروهای کورتیکواستروئیدی تجویز می‌کند.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
ممنون از مطالب خیلی خوبتون
ممنون از توجه شما
حساسیت و آلرژی ممکنه ارثی باشه؟
بله ممکنه.