علائم آلرژی + انواع آلرژی و علائم آن

آلرژی یکی از مشکلات شایعی است که حدود ۲۰ درصد جمعیت جهان با آن درگیر هستند. پاسخ شدید سیستم ایمنی به ماده‌ای که در حالت عادی بی‌خطر است عامل اصلی بروز علائم در آلرژی‌ها محسوب می‌شود. افراد ممکن است به مواد مختلفی حساسیت و آلرژی داشته باشند. در ادامه سری مقالات آسم و آلرژی هومکا، در این مقاله به انواع آلرژی‌ها و علائم آلرژی می‌پردازیم.

آلرژی به بادام‌زمینی

آلرژی به بادام‌زمینی یکی از شایع‌ترین علل حملات شدید آلرژی است. در برخی افراد مبتلا به آلرژی بادام‌زمینی، حتی خوردن مقادیر بسیار کم این ماده غذایی نیز می‌تواند باعث بروز واکنش‌های تهدیدکننده زندگی باشد (شوک آنافیلاکسی). حساسیت به بادام‌زمینی در کودکان بیشتر از بزرگ‌سالان است. حتی اگر شما یا فرزندتان فقط یک واکنش آلرژیک خفیف به بادام‌زمینی داشته‌اید، توصیه می‌شود موضوع را به پزشک اطلاع دهید.

علائم آلرژی به بادام‌زمینی

واکنش آلرژیک به بادام‌زمینی معمولاً در عرض چند دقیقه پس از خوردن آن رخ می‌دهد. علائم و نشانه‌های حساسیت به بادام‌زمینی به صورت زیر است:

• واکنش‌های پوستی، مانند کهیر، قرمزی یا تورم
• خارش یا سوزن سوزن شدن داخل یا اطراف دهان و گلو
• مشکلات گوارشی، مانند اسهال، درد معده، حالت تهوع یا استفراغ
• منقبض شدن گلو
• تنگی نفس و خس‌خس سینه
• آبریزش بینی

آنافیلاکسی چیست و چرا خطرناک است؟

آلرژی به بادام‌زمینی مهم‌ترین علت بروز آنافیلاکسی ناشی از غذاست. آنافیلاکسی یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به درمان با اپی‌نفرین (آدرنالین) دارد. علائم و نشانه‌های آنافیلاکسی شامل موارد زیر است:

• انقباض راه‌های هوایی
• تورم گلو که تنفس را دشوار می‌کند
• افت شدید فشار خون (شوک)
• نبض سریع
• سرگیجه، سبکی سر یا از دست دادن هوشیاری

علائم آلرژی به گلوتن

عدم تحمل گلوتن اغلب با بیماری سلیاک اشتباه گرفته می‌شود زیرا عموم مردم در مورد این حساسیت‌ها اطلاعات کافی ندارند، اما این دو اختلالات متفاوتی هستند. بیماری سلیاک یک بیماری خود ایمن و شدید است و می‌تواند به سیستم گوارشی افراد آسیب برساند. در مقابل، عدم تحمل گلوتن به نظر نمی‌رسد که سیستم ایمنی را درگیر کند و یا به دستگاه گوارش آسیب برساند.

همچنین گاهی مردم عدم تحمل گلوتن را با آلرژی به گندم اشتباه می‌گیرند. آلرژی به گندم ممکن است مخاطره‌آمیز و تهدیدکننده زندگی باشد، زیرا بعضی از علائم آن بر دستگاه تنفس تأثیر مخرب دارد و یا باعث از دست دادن هوشیاری می‌شود، که چنین علائمی در مورد بیماری سلیاک و عدم تحمل گلوتن صدق نمی‌کند. علائم عدم تحمل گلوتن نسبت به بیماری سلیاک و آلرژی به گندم خفیف‌تر است. بعضی از مهم‌ترین علائم آلرژی به گلوتن به شرح زیر است.

اسهال و یبوست

علائم کسانی که دچار عدم تحمل گلوتن هستند حاکی از آن است که اسهال و یبوست از اصلی‌ترین علائم است. گاهی این مشکلات گوارشی طبیعی هستند، اما اگر در بیشتر روزها به چنین مشکلاتی دچار باشید می‌تواند بیانگر یک بیماری زمینه‌ای باشد.

نفخ

یکی دیگر از علائم بسیار شایعی که در افراد مبتلا به عدم تحمل گلوتن دیده می‌شود، نفخ است. تجمع گاز در معده و روده بیانگر اختلال در عملکرد دستگاه گوارش است.

شکم‌درد

دلایل مختلفی در بروز شکم‌درد دخیل هستند اما در عدم تحمل گلوتن منقبض شدن عضلات پیرامون روده‌ها سبب بروز درد می‌شود. در افراد مبتلا به آلرژی گلوتن، این دردها، تکرارشونده هستند به‌طوری‌که با مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن تشدید می‌شود.

تفاوت آسم و آلرژی چیست؟

آلرژی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به ترکیبات بی‌ضرر مانند بعضی غذاها، گرده گل، گرد و غبار، نیش حشرات، داروها و بسیاری موارد دیگر بیش‌از حد معمول واکنش نشان می‌دهد. اگرچه عطسه و آبریزش بینی شایع‌ترین علائم آلرژی هستند، اما مشکلات پوستی مانند کهیر و مسائل تنفسی مانند تنگی نفس یا درگیر شدن سینوس‌ها نیز از علائم بعضی از آلرژی‌ها هستند. تعدادی از آلرژی‌های شایع عبارت‌اند از:

• درماتیت
• اگزما
• تب یونجه (حساسیت فصلی)
• ورم ملتحمه

آلرژی‌ها گاهی اوقات به‌طور ناگهانی ظاهرشده و گاهی نیز با افزایش سن ناپدید می‌شوند. هرچند که برای آلرژی درمان قطعی وجود ندارد اما می‌توان با دوری از محرک‌های حساسیت‌زا از بروز واکنش‌های آلرژیک جلوگیری کرد. مهم‌ترین بخش در درمان آلرژی شناسایی محرک حساسیت‌زا است که با انجام آزمایشات خونی یا پوستی قابل انجام است. در طرف مقابل، آسم یک بیماری مزمن ریوی است که تنفس را دشوار کرده و گاهی دم و بازدم را با چالش مواجه می‌کند. دو نوع آسم وجود دارد که یکی آلرژیک و دیگری غیر آلرژیک است.

علائم آسم عیر آلرژیک

آسم غیرآلرژیک ممکن است توسط عفونت راه‌های هوایی، عوارض جانبی داروها، استرس و هوای آلوده ایجاد شود. در بعضی موارد، بدون نیاز به مداخله پزشکی علائم آسم خودبه‌خود و بدون نیاز به دارو فروکش می‌کند. اما در مواردی نیز ممکن است علائم ماندگار باشند و یا حتی در گذر زمان بدتر شوند. در برخی افراد که شدت آسم در آن‌ها بیشتر است ممکن است حملات آسم رخ دهد و موجب شعله‌ور شدن علائم گردد. علائم آسم عبارت‌اند از:

• سرفه
• خس‌خس سینه
• تنگی نفس
• فشار قفسه سینه

به گفته‌ی وب‌سایت nhs.uk چندین روش برای تشخیص ابتلا به آلرژی وجود دارد. در این تست‌ها علاوه بر تشخیص آلرژی، نوع ماده‌ای که شما به آن حساسیت دارید نیز مشخص می‌شود. اگر فکر می‌کنید دچار آلرژی هستید، علائم خود را ازجمله زمان بروز، دفعات تکرار و شدت آن‌ها را با پزشک مطرح کنید.

برای آلرژی‌های خفیف پزشک عمومی داروهایی را برای تسکین علائم آلرژی تجویز می‌کند اما اگر آلرژی شدید باشد شما را به یک متخصص ایمونولوژی و آلرژی ارجاع می‌دهد تا معاینات تخصصی‌تر انجام گردد. آزمایشاتی که برای تشخیص نوع ماده حساسیت‌زا در مطب و یا در کلینیک‌های آلرژی انجام می‌شوند، عبارت‌اند از:

• تست خراش پوستی
• آزمایشات خون
• تست پوستی پچ
• رژیم حذفی (حذف برخی مواد غذایی برای تست)
• تست چالش آلرژی غذایی (این آزمایش نسبت به سایر آزمایش خطرناک‌تر است)

علائم آلرژی به طلا

آلرژی به گرده، گرد و غبار، حیوانات خانگی و غذا شایع هستند اما تنها مواردی نیستند که باعث خارش بینی، بثورات پوستی یا عطسه می‌شوند بلکه گاهی تماس پوستی با طلا در برخی افراد باعث ایجاد واکنش آلرژیک می‌شود. این نوع آلرژی در زنان شیوع بیشتری دارد و واکنش به طلا لزوماً به دلیل خود طلا نیست، بلکه ممکن است به دلیل فلزات موجود در طلا مانند نیکل باشد. بنابراین اگر به فلزات یا نیکل حساسیت دارید، تماس با طلا نیز ممکن است باعث واکنش‌های پوستی شود. علائم آلرژی به طلا با علائم ناشی از سایر حساسیت‌ها تا حدودی مشابه است و معمولاً شامل موارد زیر است:

• سرخی و ورم در ناحیه تماس
• راش و کهیر
• خارش
• لایه‌لایه شدن پوست
• تاول در ناحیه تماس

علائم از خفیف تا شدید متغیر است و گاهی به مدت کوتاهی پس از تماس با طلا و گاهی نیز پس از قرارگرفتن در معرض طولانی‌مدت ظاهر می‌شوند.

علائم آلرژی به هلو

هلو ازجمله میوه‌هایی است که درصدی از واکنش‌های آلرژیک غذایی در نوجوانان و بزرگ‌سالان را به خود اختصاص‌داده است. در جامعه، زنان دو برابر بیشتر از مردان به هلو آلرژی دارند. آلرژی به هلو در کشورهایی مانند اسپانیا، ایتالیا و منطقه مدیترانه بیشتر از سایر مناطق دنیاست که احتمالاً با صفات ژنتیک جمعیت‌ها در ارتباط است.

در اکثر افراد حساس به هلو در عرض ۵ تا ۱۵ دقیقه پس از خوردن میوه یا حتی هنگام جویدن و بلعیدن آن، علائمی مثل خارش دهان و گلو و متورم شدن لب‌ها پدید می‌آید. این علائم ۱۵ تا ۶۰ دقیقه بعد دوباره عود می‌کنند. برخی از افراد پس از مصرف هلو، واکنش‌های شدیدتری نشان می‌دهند که از علائم دهانی شروع می‌شود و به پوست، معده و بینی و گاهی ریه‌ها و شوک آنافیلاکسی ختم می‌شود.

علائم پوستی آلرژی به هلو شامل کهیر و ورم است و بعضی اوقات صورت، لب‌ها و پلک‌ها را درگیر می‌کند. از علائم معده آلرژی به هلو نیز می‌توان به سوزش یا درد معده، اسپاسم معده، استفراغ و یا اسهال اشاره نمود. معمولاً مجاری تنفسی کمتر درگیر می‌شود و بیماران اغلب با خارش و آبریزش بینی، عطسه و یا سرفه و گاهی نیز فشار قفسه سینه و خس‌خس سینه درگیر هستند. در موارد نادری ممکن است بر اثر حساسیت شدید به هلو واکنش‌های آنافیلاکسی (یک نوع شوک قوی) که وضعیتی اورژانس است نیز رخ دهد.

علائم حساسیت به محصولات ضدعفونی‌کننده دست

برخی افراد پس از استفاده مکرر از ضدعفونی‌کننده‌های دست به‌ویژه از نوع الکلی، دچار حساسیت پوستی می‌شوند و علائمی مثل خشکی پوست، ترک پوستی، لایه‌لایه شدن، قرمزی و التهاب بروز می‌کند. تعیین دقیق اینکه کدام ماده موجود در ضدعفونی‌کننده‌ها عامل تحریک پوست است، تا حدی دشوار است، اما مسببان اصلی الکل، کلرهگزیدین، اسانس‌ها و رنگ‌های موجود در این محصولات هستند.

مقادیر بالای الکل در ضدعفونی‌کننده‌های دست تأثیر بالایی در بروز واکنش آلرژیک دارد چراکه ضدعفونی‌کننده دست برای برخوردار بودن از اثر میکروب‌کشی، باید حداقل ۶۰ درصد الکل داشته باشد. الکل با غلظت بالا قادر است لایه چربی محافظ پوست را از بین ببرد و متعاقب آن مواد حساسیت‌زا به جریان خون راه پیدا کنند.

در برخی افراد واکنش‌های حساسیت بلافاصله پس از اولین تماس با الکل اتفاق می‌افتد. علائم آلرژی به الکل اغلب به‌صورت اگزما، خارش، ترک‌خوردگی، سوزش و التهاب خود را نشان می‌دهند اما در سایرین پس از استفاده مکرر از ضدعفونی‌کننده علائم ظاهر می‌شوند. افرادی که نسبت به ضدعفونی‌کننده‌ها حساسیت دارند بهتر است شستشوی دست با آب و صابون را جایگزین استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ها کنند.

حساسیت به ایمپلنت‌های دندانی

ایمپلنت‌های دندانی رایج‌ترین عمل ترمیمی برای برخوردار بودن از دندان‌هایی مشابه دندان‌های طبیعی است. اما ازآنجایی‌که یکی از اجزای مهم آن‌ها فلز است، برخی افراد که به فلزات آلرژی دارند نسبت به ایمپلنت‌ها نیز حساسیت داشته باشند. آلرژی به فلزات تقریباً در ۱۷ درصد زنان و ۳ درصد از مردان دیده می‌شود. کبالت، کروم و نیکل مهم‌ترین فلزات آلرژی‌زا در جمعیت هستند و در دندانپزشکی، موارد نادری از التهاب یا بثورات ناشی از پر کردن دندان با مواد فلزی مثل آمالگام دیده می‌شود.

عامل اصلی بروز آلرژی در ایمپلنت‌ها پایه فلزی آن است که در استخوان فک قرار می‌گیرد و معمولاً از جنس تیتانیوم است. این فلز به دو دلیل برای ایمپلنت انتخاب‌شده است اول اینکه زیست سازگار است، به این معنی که بدن به‌طورمعمول حضور آن را می‌پذیرد و دوم اینکه استئوفیلیک است، به این معنی که سلول‌های استخوانی آن را در کنار خود می‌پذیرند و به آن می‌چسبند. اما متأسفانه برخی افراد (کمتر از ۱ درصد) به تیتانیوم آلرژی دارند که موجب پس‌زدن ایمپلنت می‌شود.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.