درمان سردرد + روش‌های خانگی و دارویی

گاهی سردرد به حدی شدید و غیرقابل‌تحمل می‌شود که فرد ناچار است فوراً جهت علت‌یابی و تسکین سردرد به پزشک متخصص مراجعه کند؛ اما به نظر شما بهترین روش درمان سردرد چیست؟ در این بخش در مجله هومکا همراه ما باشید تا با دلایل بروز سردرد و روش‌های درمانی مورد تأیید این مشکل بیشتر آشنا شویم.

سردرد به چند دسته متفاوت طبقه‌بندی می‌شود و به دلایل متعددی بروز می‌کند. گروهی از سردردها علائمی مشخص دارند و کاملاً از سایر انواع سردرد جدا می‌شوند. در سردردهای اختصاصی عامل بروز درد مغز و اختلال در فعالیت مغز نیست و این درد از عدم عملکرد صحیح عروق، اعصاب و عضلات نشات می‌گیرد.

بانوان نسبت به مردان بیشتر دچار سردرد می‌شوند، چراکه هر ماه در اثر عادت ماهیانه هورمون‌های بدنشان نوسان شدیدی را تجربه می‌کند. خوب است بدانید که بانوان بیش از مردان درگیر به میگرن می‌شوند. بعضی از عوامل به‌عنوان محرک‌های سردرد شناخته می‌شوند. شناخت این محرک‌ها به کنترل و درمان سردرد کمک شایانی می‌کند.

علت سردردهای همیشگی چیست؟

برخی از افرادی درگیر به سردرد از پایدار بودن این حالت ناخوشایند و دردناک شکایت می‌کنند. آیا به تاکنون به دنبال پاسخ این سؤال بودید که چراکه دائماً تا بیشتر اوقات از سردرد رنج می‌برید؟ سردرد دائمی عمدتاً به چند دلیل زیر بروز می‌کند.

• مصرف کافئین زیاد
• کم‌خونی
• عفونت سینوسی: عفونت سینوسی سبب بروز سردرد عصبی می‌شود
• استرس
• بروز اختلال در ساعت بدن
• کاهش آب بدن
• تغییرات هورمونی (سردردهای پیش از قاعدگی، پس از زایمان و دوره یائسگی)
• ابتلا به بیماری مزمن: این نوع سردرد زمانی رخ می‌دهد که فرد به یکی از بیماری‌های مزمن همچون دیابت، لوپوس و فیبرومیالژیا مبتلا باشد
• تومور مغزی

برای بهبود سردرد چه کارهایی انجام دهم؟

اگر سردرد داشتید، انجام برخی از کارها می‌تواند شدت سردرد شما را کم کند. برخی از این کارها عبارت‎‌اند از:

• دنبال کردن رژیم غذایی فاقد گلوتن
• استفاده از اسانس‌های روغنی مانند اسطوخودوس و نعنا فلفلی
• استفاده از مکمل منیزیم و غذاهای حاوی منیزیم
• مصرف دم‌نوش‌ها
• نوشیدن آب به میزان کافی
• مصرف ویتامین ب کمپلکس
• انجام حرکات کششی و تحرک بیشتر
• استراحت و خواب کافی
• کمپرس سرد و گرم

درمان سردرد شدید

با توجه به اینکه اشاره کردیم سردرد به دلایل متعددی بروز می‌کند، بنابراین روش‌های درمان سردرد شدید نیز متفاوت خواهد بود. چنانچه شما دچار سردرد شدید و علت آن را هم پیدا کردید می‌توانید ضمن مشورت با پزشک متخصص و در صورت توصیه پزشک از روش‌های درمانی زیر استفاده کنید.

اگر سردرد میگرنی باشد

درصورتی‌که سردرد شما منشأ میگرنی داشته باشد، به این معناست که احتمالاً این سردردها منشأ ژنتیکی دارد و لازم است جهت درمان آن به پزشک مراجعه کنید. افرادی که از سردردهای میگرنی رنج می‌برند تحت هیچ شرایطی نباید اقدام به درمان خودسرانه با مسکن‌های ضد درد یا مسکن سردرد میگرنی نمایند. حتماً به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و یا اینکه از خدمات ویزیت متخصص در منزل استفاده کنید.

سردرد ناشی از خواب

بدن شما ساعت بدن متفاوت از دیگری دارد و بدن می‌تواند به استراحت مجدداً خود را ریکاوری کند. اما اگر شما مرتباً ساعت خواب خود را تغییر دهید و از کیفیت خواب خود بکاهید بدن نمی‌تواند انرژی کافی برای بازیابی نیروهای خود ذخیره کند، درنتیجه در طول روز از سردرد رنج خواهید بود. اگر شما از اختلال خواب شدید رنج می‌برید و نمی‌توانید به‌راحتی بخواب بروید، حتماً به متخصص مراجعه کنید و با تجویز پزشک از قرص‌های خواب‌آور استفاده نمایید. با بازگشت ریتم طبیعی خواب به بدن، شما دیگر نیاز به مصرف مداوم قرص خواب‌آور نخواهید داشت.

اگر پرخواب هستید نیز باید بدانید که پرخوابی در تولید نرمال سروتونین که انتقال‌دهنده عصبی و مؤثر در هوشیاری شماست اختلال ایجاد می‌کنید، به همین دلیل در طول روز دچار سردردهای متوسط تا شدید می‌شوید. در ضمن زیاد خوابیدن ترشح هورمون ملاتونین را نیز برهم میزند. با تغییر سبک زندگی و رعایت دستورالعمل‌هایی که متخصص ارائه می‌کند، می‌توانید این سردردها را قطع کنید. در ادامه چند مورد از قوی‌ترین قرص‌های سردرد برای درمان سردرد شدید را معرفی خواهیم کرد.

به گفته‌ی وب سایت my.clevelandclinic برخی از محرک‌های انواع سردرد عبارت‌اند از:

• تغییر در الگو خواب یا غذاخوردن
• استرس
• مصرف الکل
• مصرف زیاد دارو
• افسردگی
• نور و صدای زیاد
• تغییرات آب و هوا

طب سوزنی برای سردرد

استفاده از طب سوزنی سردردهای ناشی از خستگی عضلات گردن را برطرف می‌کند. طب سوزنی در درمان و تسکین سردردهای میگرنی نیز مؤثر است. البته افراد پس از درمان سردرد با طب سوزنی بخصوص اگر از نوع عصبی باشد، باید فعالیت‌هایی برای تقویت عضلات گردن انجام دهند تا مجدداً دچار سردردهای آزاردهنده نشوند.

بوتاکس و درمان سردرد

استفاده از داروهای تزریقی امروز به یکی از روش‌های محبوب جهت تسکین و درمان کامل سردردهای شدید و میگرنی تبدیل شده است. با استفاده از آمپول بوتاکس می‌توانید برای همیشه از شر سردردهای آزاردهنده خلاص شوید. تزریق بوتاکس به افرادی توصیه می‌شود که از سردردهای میگرنی و عصبی دائمی رنج می‌برند و از مصرف داروها نمی‌تواند در تسکین دردشان چندان مؤثر عمل کند.

چه داروهایی برای درمان میگرن وجود دارد؟

درمان میگرن با هدف متوقف کردن علائم کنونی و همچنین پیشگیری از بروز حملات آتی انجام می‌شود. داروهای متعددی تاکنون برای درمان میگرن روانه بازار شده‌اند. این داروها به دودسته زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

• داروهای حاد: از این داروها هنگام بروز سردرد جهت متوقف شدن علائم استفاده می‌شود
• داروهای پیشگیرانه: این داروها به‌طور روزانه مصرف می‌شوند تا احتمال بروز حملات میگرنی را کاهش دهند

انتخاب نوع درمان برای بیمار، بستگی به شدت میگرن و دفعات بروز آن دارد. علائمی مثل حالت تهوع و استفراغ، میزان تأثیرپذیری از سردردها و سایر مشکلات زمینه‌ای همگی بر نوع درمان مؤثر هستند. داروهایی که برای کاهش و درمان علائم به کار می‌روند زمانی بهترین اثرگذاری را دارند که هنگام مشاهده اولین علائم مصرف شوند تا از تشدید میگرن جلوگیری شود.

قرص سردرد

اغلب اگر سردرد منشأ جدی نداشته باشد، متخصص همان‌طور که در روش‌های بالا نیز گفتیم سعی می‌کند با توصیه‌هایی در رابطه با تغییر سبک زندگی سردردها و تنش‌های مغزی بیمار را برطرف کند. گاهی نیز پزشک مصرف قرص‌هایی همچون نوافن، بروفن، ژلوفن و استامینوفن را تجویز می‌کند. اما اگر سردردها بسیار شدید و جدی باشند درمانگر حتماً داروهایی جز موارد یاد شده را تجویز خواهد کرد.

توجه داشته باشید که هرگز بدون دستور پزشک از این داروها استفاده نکنید.

درمان سردرد با استامینوفن و ایبوپروفن

دو قرص استامینوفن و ایبوپروفن برای افرادی که مرتباً دچار سردرد استرس و عصبی می‌شوند مفید خواهند بود. این دو داروی تسکین سردرد نیز عوارضی به همراه دارند، بنابراین نباید بدون تجویز پزشک مصرف شوند. اگر سردرد غیرقابل‌تحمل باشد بیمار توصیه به مصرف ایبوپروفن می‌شود. این قرص نسبت به استامینوفن قوی‌تر است و به همین علت برخی از افراد که سردرد خفیف و موضعی با علت بیرونی دارند نیز جهت تسریع روند تسکین درد از آن استفاده می‌کنند.

درمان سردرد با نوافن و ژلوفن

اگر از سردردهای عصبی رنج می‌برید پزشک دو کپسول تسکین درد نوافن و ژلوفن را تجویز می‌کند. ژلوفن اثرات بسیار سنگینی دارد و مصرف آن به هرکسی توصیه نمی‌شود، به همین علت حتماً باید توسط پزشک تجویز شود اما کاملاً در درمان سردرد شدید مؤثر است. نوافن بیشتر به‌عنوان تسکین‌دهنده درد دندان شناخته می‌شود، اما چون می‌تواند بر دستگاه عصبی اثر بگذارد، بنابراین در تسکین سردرد شدید نیز مؤثر است.

درمان خانگی سردرد

درمان سردرد با روغن نعناع و ریحان

روغن نعناع تأثیر بسزایی در تسکین سردرد میگرنی دارد. سردرد میگرنی در اثر انقباض و اختلال در گردش خون رخ می‌دهد. روغن نعناع تأثیر فوق‌العاده‌ای بر بهبود جریان خون دارد و به همین علت می‌تواند سردرد میگرنی را درمان کند. اگر چند برگ نعناع را بکویید و روی پیشانی بگذارید، سردردتان سریعاً برطرف می‌شود. اگر مدام دچار سردرد میگرنی می‌شوید، از روغن ریحان استفاده کنید. می‌توانید برگ ریحان را بجوید و یا اینکه روغن ریحان را روی پیشانی بمالید، این کار سبب کاهش سردرد شدید می‌شود.

درمان سردرد با روغن اسطوخودوس

اگر چند قطره روغن اسطوخودوس را با سه فنجان آب بجوشانید و بخار حاصل از آن را استشمام کنید، سردرد شما تسکین پیدا می‌کند.

روش‌های خود مراقبتی برای کاهش علائم میگرن

اصلاح سبک زندگی در کنار درمان‌های دارویی تأثیر قابل‌توجهی در افزایش کیفیت زندگی و کاهش علائم میگرن دارد. پیاده‌سازی اقدامات خود مراقبتی تأثیر مفیدی در بهبود کیفیت زندگی دارند.

انجام تکنیک‌های آرام‌سازی ذهنی

فراگیری روش بیوفیدبک و سایر روش‌های آرام‌سازی ذهن، این توانایی را به فرد می‌دهند که در موقعیت‌های استرس‌زا با آرامش بیشتری قادر به حل مسائل باشد. آرام شدن ذهن، تحریک شدن نورون‌های میگرنی را کاهش می‌دهد.

برنامه خواب و تغذیه منظم

خیلی زیاد خوابیدن و یا کم‌خوابی عامل بروز بسیاری از اختلالات جسمانی و روانی است. نداشتن سبک زندگی مناسب و متعاقباً بی‌نظمی در امور روزانه تنش عصبی را دوچندان می‌کند. همچنین برخوردار بودن از برنامه غذایی منظم، سبب ثبات در سطح قند و فشارخون می‌شود و در کاهش اختلالات عصبی مؤثر است.

نوشیدن فراوان مایعات

هیدراته بودن بدن فرایندهای پیام‌رسانی و عصبی را بهبود می‌بخشد. دی‌هیدراته بودن بدن یکی از عوامل بروز فشارهای عصبی و سردرد است.

یادداشت علائم و دلیل بروز سردرد

با ثبت کردن علائم و دلیل بروز سردرد، به‌مرورزمان قادر خواهید بود انواع محرک‌ها و عوامل ایجادکننده سردرد را شناسایی کرده و تا حد امکان از آن‌ها دوری نمایید. همچنین با دانستن علائم اولیه بروز میگرن می‌توانید به‌موقع از داروهای تجویزشده برای کاهش علائم و شدت میگرن بهره بگیرید.

ورزش منظم روزانه

ورزش‌های هوازی علاوه بر اینکه تولید هورمون‌های مرتبط با افسردگی و اضطراب را کاهش می‌دهد قادر است با بهبود گردش خون نقش موثری در آرام‌سازی عضلات و کاهش فشار انقباضی بر رگ‌ها ایفا کند. ورزش‌هایی مثل شنا، پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری ازجمله ورزش‌های هوازی هستند.

ماساژ و تکنیک‌های آزادسازی عضلات

شواهد بالینی حاکی از گرفتگی عضلانی ناحیه سر و گردن، ناهنجاری‌های عضلات و کاهش دامنه حرکت عضلانی در بیماران مبتلا به میگرن است. چنین مشکلات عضلانی یکی از عوامل مهم در تشدید فرکانس حملات میگرنی و بروز سردردهای مزمن به شمار می‌آید. نتایج مطالعاتی که به تأثیر یوگا و مدیتیشن بر روی بهبود عضلات پرداخته‌اند بیانگر اثر معنادار تکنیک‌های آرام‌سازی ذهن بر کاهش پارامترهای روانی مثل استرس و افسردگی و همچنین درد ناشی از میگرن است.

پژوهش‌های منتشرشده در خصوص کارایی ماساژ درمانی بر کاهش علائم میگرن نشان می‌دهند که ماساژ ناحیه توراسیک فوقانی و گردن باعث کاهش شدت سردرد هنگام بروز حملات میگرنی می‌شود. ماساژ برای سردرد و تکنیک‌های آزادسازی بافت نرم باعث افزایش گردش خون و کاهش عوامل التهابی در عضلات می‌شوند.

برای سردرد به کدام دکتر مراجعه کنیم؟

اگر مرتباً دچار سردرد می‌شوید و یا اینکه از سردرد شدید رنج می‌برید توصیه می‌کنیم برای یافتن علت سردرد و درمان درست آن به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. متخصصین مغز و اعصاب پزشکانی هستند که به‌طور تخصصی مشکلات مربوط به انواع سردردها را ارزیابی می‌کنند. در بیشتر موارد سردردها ناشی از تغییرات فیزیولوژیک بدن مانند کم‌آبی (دهیدراته شدن)، تنش‌های عصبی روزانه و کم‌خوابی است که با انجام خود مراقبتی و رعایت توصیه‌های پزشکی برطرف می‌شوند. اما برخی دیگر از سردردها ریشه عمیق‌تری دارند و به دلیل اختلال در سیستم عصبی مرکزی بروز می‌کنند.

ظاهر شدن سردردهای ناگهانی و شدید، سردرد همراه با بی‌حسی دست‌وپا، سردرد همراه با تاری دید و یا تب می‌تواند به دلیل تغییراتی در سیستم عصبی مرکزی و مغز باشد و تشخیص درست چنین اختلالاتی تنها توسط متخصصین مغز و اعصاب قابل انجام است. این متخصصین با انجام معاینات تخصصی نورولوژی و اقدامات پاراکلینیکی نظیر تصویربرداری مغز (Brain MRI)، نوار مغز (EEG) و سونوگرافی داپلر علت بیماری را تشخیص می‌دهند.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.