علائم سرطان روده را بهتر بشناسید!
سرطان روده اصطلاحی کلی برای سرطان‌هایی است که از روده بزرگ شروع می‌شود. بسته به محل شروع سرطان، سرطان روده سرطان کولون یا رکتوم نامیده می‌شود. در برخی از موارد، سرطان می‌تواند از روده کوچک (روده باریک) شروع شود، اما سرطان روده کوچک بسیار نادرتر از سرطان روده بزرگ است. سرطان روده از شایع‌ترین سرطان‌ها در بریتانیا است. در این مقاله به بررسی علائم سرطان روده می‌پردازیم.
دلیل ایجاد سرطان روده چیست؟
مشخص نیست که چه چیزی باعث سرطان روده می‌شود، اما مواردی وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهد. این موارد شامل:
- سن: سرطان روده بیشتر موارد در افراد بالای ۶۰ سال رخ می‌دهد
- رژیم غذایی: رژیم غذایی سرشار از گوشت‌های قرمز یا فرآوری شده و کم فیبر می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد
- وزن: سرطان روده در افرادی که اضافه‌وزن دارند یا چاق هستند شایع‌تر است
- ورزش: غیرفعال بودن خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می‌دهد
- الکل و سیگار: مصرف زیاد الکل و سیگار ممکن است احتمال ابتلا به سرطان روده را افزایش دهد
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده: داشتن یکی از بستگان نزدیک (مادر یا پدر، برادر یا خواهر) که زیر ۵۰ سالگی به سرطان روده مبتلا شده، احتمال ابتلا شما به این سرطان را افزایش می‌دهد
- بیماری: برخی از بیماری‌ها که روده را تحت تأثیر قرار می‌دهند، مانند کولیت اولسراتیو شدید یا بیماری کرون باعث ایجاد سرطان می‌شوند
- سابقه قبلی پولیپ روده بزرگ
- سابقه قبلی بیماری‌های روده
- داشتن سندرم‌های ژنتیکی خاص، مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP)
- ابتلا به دیابت نوع ۲
علائم سرطان روده پیشرفته
سرطان پیشرفته روده سرطانی است که از مسیر پشت (رکتوم) یا روده بزرگ (کولون) شروع شده و به قسمت دیگری از بدن گسترش یافته است. علائم سرطان روده پیشرفته می‌تواند شامل علائم سرطان روده باشد که گسترش نیافته است. سایر علائم بستگی به این دارد که سرطان به کدام قسمت از بدن گسترش یافته است. علائم سرطان روده پیشرفته می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- انرژی پایین
- داشتن اشتهای کمتر
- احساس اینکه روده به‌طور کامل خالی نمی‌شود
- تورم در دست‌ها یا پاها
- سردردهای مزمن
- تاری دید
اگر سرطان روده به کبد سرایت کرده باشد، می‌تواند علائم زیر را داشته باشید:
- درد در سمت راست شکم
- احساس بیماری
- اشتهای کم
- کاهش وزن
- تورم شکم
- زرد شدن پوست (یرقان)
- خارش پوست
علائم سرطان روده پیشرفته و متاستاز به ریه
اگر سرطان روده به ریه سرایت کرده باشد، می‌تواند علائم زیر را داشته باشید:
- سرفه‌ای که از بین نمی‌رود (اغلب در شب بدتر می‌شود)
- تنگی نفس
- عفونت‌های مداوم سینه
- سرفه‌کردن خونی
- تجمع مایع بین دیواره قفسه سینه و ریه (افیوژن پلور)
علائم سرطان روده پیشرفته و متاستاز به استخوان
اگر سرطان روده به استخوان متاستاز کرده باشد، می‌تواند علائم زیر را داشته باشید:
- درد در استخوان آسیب‌دیده
- استخوان ضعیف که بیشتر مستعد شکستگی است
گاهی اوقات وقتی استخوان‌ها در اثر سرطان پیشرفته روده آسیب می‌بینند، استخوان‌ها کلسیم را وارد خون می‌کنند. این هایپرکلسمی نامیده می‌شود و می‌تواند علائم مختلفی را ایجاد کند:
- خستگی
- احساس بیماری (تهوع)
- یبوست
- تحریک‌پذیری
- تشنگی
- گیجی
علائم سرطان روده در افراد مسن
سرطان کولورکتال ممکن است علائمی ایجاد نکند. در واقع، بسیاری از علائم سرطان روده می‌تواند ناشی از مشکلات دیگری مانند عفونت، هموروئید، سندرم روده تحریک‌پذیر یا بیماری التهابی روده باشد. مهم است که در صورت داشتن علائم سرطان روده زیر آزمایش سرطان روده بدهید. در بسیاری از موارد، افرادی که این علائم را دارند، سرطان ندارند. اما در صورت داشتن علائم زیر، باید با پزشک خود صحبت کنید تا بتوان علت را پیدا کرد و درمان کنید؛ اگر سرطان بود در مراحل اولیه آن را تشخیص دهید تا درمان‌ها بهتر روی آن تأثیر بگذارند.
- تغییر در عادات روده مانند اسهال، یبوست یا باریک شدن مدفوع که بیش از چند روز طول بکشد
- احساس نیاز به اجابت مزاج که با اجابت مزاج برطرف نمی‌شود
- خونریزی مقعدی
- وجود خون در مدفوع که ممکن است آن را قهوه‌ای تیره یا سیاه نشان دهد
- گرفتگی یا درد شکم
- ضعف و خستگی
- کاهش وزن
علائم سرطان روده اغلب تا زمانی که این سرطان رشد و پیشرفت نکند ظاهر نمی‌شوند. به همین دلیل بهتر است قبل از بروز هرگونه علائم به غربالگری بروید. سرطان روده که در مراحل اولیه از طریق غربالگری و قبل از بروز علائم تشخیص داده می‌شود. غربالگری حتی می‌تواند با یافتن و حذف توده‌های پیش سرطانی به نام پولیپ از برخی سرطان‌های روده جلوگیری کند.
علائم سرطان روده بزرگ در زنان
طبق آمار “جامعه سرطان آمریکا”، سرطان روده سومین سرطان شایع در زنان و مردان است. اگرچه این خطر برای زنان کمی کمتر از مردان است، اما از هر ۲۵ زن آمریکایی، ۱ نفر در معرض خطر ابتلا به این سرطان هستند. سرطان روده از رشد توده‌ای کوچک در دیواره داخلی روده شروع می‌شود. به این توده‌ها پولیپ می‌گویند.
پولیپ‌ها معمولاً خوش‌خیم (غیرسرطانی) هستند، اما زمانی که پولیپ سرطانی شکل می‌گیرد، سلول‌های سرطانی می‌توانند به پوشش روده بزرگ یا رکتوم حرکت کرده و گسترش یابند. سلول‌های سرطانی همچنین می‌توانند وارد جریان خون و سیستم لنفاوی شوند. علائم سرطان روده در زنان مانند مردان است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- یبوست، اسهال، یا سایر تغییرات در عادات روده
- خون در مدفوع یا خونریزی مقعدی
- درد یا گرفتگی شکم
- احساس اینکه روده به‌طور کامل تخلیه نشده است
- کاهش وزن ناخواسته
- خستگی، ضعف یا کاهش سطح انرژی
علائم سرطان روده یا علائم قاعدگی؟
برخی از علائم سرطان روده ممکن است با علائم چرخه قاعدگی اشتباه گرفته شوند. به‌عنوان‌مثال، احساس خستگی غیرمعمول یا کمبود انرژی از علائم رایج سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است. این علائم، علائم کم‌خونی نیز هستند که در صورت از دست دادن مقدار زیادی خون در طول دوره قاعدگی ممکن است رخ بدهند.
گرفتگی‌های شکمی که علائم سرطان روده هستند ممکن است با دردهای قاعدگی یا علائم آندومتریوز اشتباه گرفته شود. اگر به‌طور منظم خستگی یا درد شکمی را تجربه می‌کنید که به چرخه قاعدگی مربوط نمی‌شود، یا اگر این علائم را برای اولین بار تجربه می‌کنید حتی اگر همراه با سیکل قاعدگی باشد، با پزشک خود صحبت کنید.
به گفته‌ی healthline سرطان روده را می‌توان با استفاده از ترکیبی از درمان‌های مختلف، بسته به اینکه سرطان در کجای روده قرار دارد و تا چه حد گسترش یافته، درمان کرد. درمان‌های سرطان روده عبارت‌اند از:
- جراحی: بخش سرطانی روده برداشته می‌شود. این مؤثرترین راه برای درمان سرطان روده است
- شیمی‌درمانی: روشی که از دارو برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود
- رادیوتراپی یا پرتودرمانی: در این روش از پرتو برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود
- درمان‌های بیولوژیکی: نوع جدیدی از داروها که اثربخشی شیمی‌درمانی را افزایش می‌دهد و از گسترش سرطان جلوگیری می‌کند
جراحی برای سرطان‌های روده می‌تواند بسیار موفقیت‌آمیز باشد حتی اگر سرطان پیشرفته باشد. درحالی‌که درمان به‌اندازه سرطان بستگی دارد، اکثر بیماران برای درمان به جراحی نیاز دارند. برخی ممکن است به شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و کولوستومی در کنار جراحی برای درمان نیاز داشته باشند.
عوامل خطر ابتلا به سرطان روده در زنان
بسیاری از عواملی که خطر ابتلا به سرطان روده در مردان و زنان افزایش می‌دهند، مشترک هستند؛ اما مواردی وجود دارد که فقط مختص به خانم‌ها است. ازجمله این خطرات عبارت‌اند از:
- افزایش سن
- سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا پولیپ
- پرتودرمانی
اگر برای درمان سرطان‌های ناحیه شکم، ازجمله سرطان دهانه رحم، پرتودرمانی دریافت کرده‌اید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای سرطان روده بزرگ یا رکتوم باشید.
- سبک زندگی ناسالم
- یائسگی
سرطان روده در جوانان
شاید فکر کنید که کسانی که کمتر از ۳۵ سال سن دارند و جوان هستند به سرطان روده مبتلا نمی‌شوند؛ اما اشتباه فکر می‌کنید. در اوایل سال ۲۰۱۸، انجمن سرطان آمریکا بزرگ‌ترین تجزیه‌وتحلیل درباره سرطان روده بزرگ در جوانان را انجام داد. آن‌ها دریافتند افرادی که در سال ۱۹۹۰ متولدشده‌اند(با ۳۲ سال سن) در مقایسه با متولدین حدود ۱۹۵۰ (۶۸ با سال سن) دو برابر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ و چهار برابر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان رکتوم هستند.
دانشمندان به‌طور قطع نمی‌دانند که چرا سرطان روده در جوانان در حال افزایش است. سبک زندگی بی‌تحرک، اضافه‌وزن و چاقی، سیگار کشیدن، مصرف زیاد الکل، رژیم های غذایی کم فیبر، پرچرب یا رژیم های غذایی سرشار از گوشت‌های فرآوری شده و سایر عوامل محیطی همگی با این بیماری مرتبط هستند. سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال یا پولیپ و شرایطی مانند بیماری التهابی روده نیز از عوامل خطرزا هستند.
علائم سرطان روده در جوانان
جوانان مانند همه افراد دیگر در صورت مشاهده علائم سرطان روده باید به پزشک مراجعه کند. شایع‌ترین علائم سرطان روده در جوانان موارد زیر است:
- خونریزی رکتوم: این شامل خونی است که از راست‌روده یا خون در مدفوع یا توالت پس از اجابت مزاج می‌آید
- مدفوع غیرمعمول: مراقب هرگونه تغییر در ظاهر مدفوع خود باشید. مراقب مدفوع تیره یا سیاه باشید که ممکن است نشان‌دهنده خونریزی از تومور باشد. اگر مدفوع باریک، نازک یا روبان مانند دارید، با پزشک صحبت کنید که ممکن است نشان‌دهنده انسداد روده یا راست‌روده شما توسط تومور باشد
- تغییرات در اجابت مزاج: مدفوع شل (اسهال) یا یبوست (کمتر از سه بار در هفته)، به‌خصوص اگر این تغییرات دو هفته یا بیشتر طول بکشد
درمان‌هایی مانند رادیوتراپی یا شیمی‌درمانی گاهی اوقات می‌توانند سرطان را کوچک کرده و علائم سرطان روده را کاهش دهند.
جلوگیری از سرطان روده
نمی‌توان به‌صورت قطعی از سرطان پیشگیری کرد؛ اما می‌توان خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش داد. در زیر مواردی برای کاهش احتمال ابتلا به سرطان روده آمده است:
- اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید
- کمتر الکل مصرف کنید
- ورزش کنید
- وزن خود را کاهش دهید
- فیبر کافی مصرف کنید
برای حفظ سلامت روده بزرگ باید ۲۵ گرم فیبر در روز مصرف کنید. این به معنای خوردن بیشتر میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل، لوبیا و حبوبات است.
جمع‌بندی
علائم سرطان روده که معمولاً هنگامی ظاهر می‌شوند که سرطان روده به مراحل پیشرفته برسد؛ این سرطان از شایع‌ترین سرطان‌ها است که بیشتر در مردان و افراد مسن رخ می‌دهد؛ اما ابتلا جوانان و زنان به آن وجود دارد. شاید اسم سرطان ترسناک باشد؛ اما اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود به بهترین شکل ممکن درمان می‌شود. حتی سرطان پیشرفته روده نیز درمان دارد هیچ جای ترسی وجود ندارد.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
