ناراحتی قلبی + نشانه‌های ناراحتی قلبی

ناراحتی قلبی به مجموعه‌ای از وضعیت‌های پزشکی گفته می‌شود، که بر قلب شما تأثیر می‌گذارد. بیماری یا ناراحتی قلبی انواع متفاوتی دارد، که از مهم‌ترینشان می‌توان به عفونت قلبی، بیماری دریچه قلب، بیماری عضله قلب، آریتمی، بیماری عروق کرونری و نقص مادرزاد قلب اشاره نمود. ناراحتی قلبی عموماً در مردان و زنان با علائم مشابه همچون احساس درد شدید و کوبنده در قفسه سینه بروز می‌کند. این بخش از هومکا به موضوع ناراحتی قلبی، علائم شایع و هشداردهنده آن و چگونگی درمان و کنترل این عارضه اختصاص داده شده است.

ناراحتی قلبی چیست؟

ناراحتی قلبی به مجموعه عارضه‌های قلبی گفته می‌شود. این عارضه‌ها می‌توانند بخش کوچک یا بزرگ و یا تمام ماهیچه قلب را درگیر کنند. همچنین ناراحتی قلبی می‌تواند بر سلامت عروق نیز اثرگذار باشد. خوب است بدانید که بیماری قلبی علت اصلی مرگ‌ومیر در دنیا شناخته می‌شود. در پزشکی اصطلاح بیماری قلبی را برای چندین عارضه قلبی بکار می‌برند. شایع‌ترین عارضه‌های قلبی عبارت‌اند از:

• عارضه عروق خونی همچون بیماری عروق کرونری
• عفونت قلبی
• عارضه دریچه قلب
• اختلالات ریتم قلب یا آریتمی قلبی
• عارضه عضله قلب
• نقایص قلبی که از بدو تولد و دوره جنینی همراه نوزاد هستند

شایع‌ترین نوع ناراحتی قلبی، بیماری عروق کرونر CAD است که می‌تواند منجر به حمله قلبی شود. افراد می‌توانند با تغییر سبک زندگی و در صورت تجویز پزشک با مصرف منظم داروهای تجویزی، ریسک ابتلا به عارضه قلبی عروقی را تا حدود زیادی کاهش دهند. بروز ناراحتی قلبی عروقی غیر انسدادی و عارضه قلبی ناشی از استرس در زنان شیوع بالاتری نسبت به مردان دارد. بهتر است بدانید که بالا بودن CPK در آزمایش خون می تواند نشان‌دهنده برخی بیماری های قلبی باشد.

بیماری عروق کرونر چیست؟

بیماری عروق کرونر یکی از شایع‌ترین انواع بیماری قلبی است، که تحت عنوان CAD نیز از آن یاد می‌شود. این عارضه قلبی بر جریان خون در قلب تأثیر می‌گذارد. کاهش جریان خون در مبتلایان به عارضه عروق کرونر سبب بروز حمله یا سکته قلبی می‌شود.

علائم مشکلات قلبی

درمورد ناراحتی قلبی علائم متفاوت اما شایعی گزارش می‌شود، ولی همیشه این اتفاق به یک صورت رخ نمی‌دهد. گاهی اوقات عارضه قلبی احتمال دارد بی‌صدا باشد و تا زمانی که فرد علائم حمله قلبی، نارسایی قلبی یا آریتمی را تجربه نکند، تشخیص داده نمی‌شود. اما به هر صورت در مورد تمام عارضه‌های قلبی چندین علائم هشداردهنده وجود دارند که آگاهی از آن‌ها می‌تواند در بیشتر مواقع جان بیمار نجات دهد.

اشاره کردیم که هریک از عارضه‌های قلبی می‌توانند علائمی اختصاصی یا مشترک با سایر عارضه‌های قلبی داشته باشند. در زیر به علائم هشداردهنده برخی از شایع‌ترین انواع ناراحتی قلبی اشاره خواهیم کرد:

علائم ناراحتی قلبی: برخی از علائم ناراحتی قلبی شامل احساس خستگی، تنگی نفس و تورم وریدهای گردن، شکم، پاها، ساق پا و مچ پا است.

حمله قلبی: مهم‌ترین علائم حمله قلبی عبارت است از:

• احساس درد یا ناراحتی در قفسه سینه
• احساس درد پشت گردن یا در قسمت فوقانی گردن
• سوء هاضمه
• سوزش سر دل
• سرگیجه
• خستگی مفرط
• تنگی نفس
• تهوع یا استفراغ
• احساس فشار و ناراحتی در نیمه بالای بدن

آریتمی قلبی یا تپش قلب: بیمار در این وضعیت پزشکی احساس می‌کند قلب در قفسه سینه در حال بال زدن است.

عوامل افزایش ریسک ابتلا به عارضه قلبی

به‌طورکلی اگر بخواهیم اصلی‌ترین دلایل بروز بیماری‌های قلبی عروقی را عنوان کنیم، باید به سه مورد شایع یعنی سیگار کشیدن، افزایش فشار خون و افزایش چربی خون بد اشاره نماییم. در دنیا بیشتر مبتلایان به عارضه‌های قلبی یکی از سه عامل خطر و افزایش شانس ابتلا به عارضه قلبی که یاد کردیم را دارند.

در کنار این سه مورد چند وضعیت پزشکی دیگر و داشتن یک سبک زندگی بد نیز می‌تواند زنان و مردان را بیشتر در معرض خطر عارضه‌های قلبی قرار دهد. ازجمله عواملی که در افزایش شانس ابتلا به عارضه‌های قلبی موثر هستند، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• چاقی و اضافه وزن
• دیابت
• مصرف بیش‌ازحد الکل
• رژیم غذایی ناسالم
• مصرف بیش‌ازحد الکل
• عدم فعالیت بدنی

علائم ناراحتی قلبی

علائم عارضه قلبی یا ناراحتی قلبی بسته به نوع عارضه قلبی که فرد مبتلا به آن است، متفاوت خواهد بود. برخی از بیماران قلبی حتی علائم خفیف را نیز تجربه نمی‌کنند و به صورت خاموش دچار عوارض شدید ناشی از ناراحتی قلبی همچون حمله قلبی و ایست قلبی می‌شوند.

نشانه‌های بروز عارضه قلبی عروقی در رگ‌های خونی

زمانی که پلاک‌های چربی در شریان‌ها تجمع می‌کنند و وضعیت تصلب شرایین را به وجود می‌آورند، ممکن است به عروق خونی و مهم‌تر از آن قلب صدمه وارد کنند. به تدریج جمع شدن پلاک‌ها در عروق سبب تنگ‌تر شدن یا باریک‌ی و در نهایت انسداد کامل عروق خونی خواهد شد. این وضعیت پزشکی فوق‌العاده حساس و خطرساز است و در صورت عدم درمان و رسیدگی حتماً منجر به بروز حمله قلبی می‌شود. همچنین بیمار در این وضعیت پزشکی علائمی همچون آنژین صدری (درد قفسه سینه) را تجربه می‌کند. احتمال اینکه فرد مبتلا سکته کند بسیار قوی است.

آیا بیماری عروق کرونری بی‌علامت است؟

همان‌طور که اشاره کردیم بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونی اکثراً علائم بالا را تجربه می‌کنند. با وجود این می‌توان گفت بله، گاهی بیماری عروق کرونی بی‌علامت است. بیماری عروق کرونی معمولاً تا زمانی که بیمار دچار وضعیت‌های پزشکی همچون سکته مغزی، نارسایی قلبی، آنژین صدری و حمله قلبی نشود، خاموش باقی‌مانده و تشخیص داده نمی‌شود.

طبق این گفته‌ها می‌توان دریافت که دلیل تأکید زیاد متخصصین برای آگاهی افراد از علائم بیماری‌های قلبی عروقی چیست. بسیار حائز اهمیت است که نسبت به علائم قلبی عروقی هوشیار و آگاه باشید و درصورتی‌که برخی علائم و تغییرات فیزیکی شما را نگران و مضطرب می‌کنند، حتماً در موردشان با پزشک صحبت کنید.

در بسیاری از موارد عارضه‌های قلبی عروقی پیش از آن‌که رخ دهند، تنها با چکاپ‌های منظم و ارزیابی‌های دقیق در مراحل اولیه تشخیص داده شده و بیمار تحت معالجه قرار می‌گیرد. لازم است بدانید که هرچه سریع‌تر از وجود اختلال قلبی در خود آگاه شوید، بهتر است. چراکه در این صورت اقدام بهتری انجام می‌گیرد و همچنین در معرض خطرهای احتمالی و جدی همچون سکته قلبی و مغزی قرار نخواهید گرفت.

علائم بیماری عروق کرونر

علائم عارضه عروق کرونر امکان دارد در مردان و زنان تفاوت‌هایی داشته باشد. مردان مبتلا به بیماری عروق کرونر اغلب درد شدید در قسمت قفسه سینه تجربه می‌کنند. اما در زنان علائمی همچون تنگی نفس، حالت تهوع، خستگی مفرط و چند نشانه دیگر در این بیماری گزارش می‌شود. علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد در قفسه سینه
• سفتی در ناحیه قفسه سینه
• احساس فشار و ناراحتی در ناحیه قفسه سینه
• درد در ناحیه گردن و گلو
• احساس درد در ناحیه فک
• درد در بخش فوقانی شکم یا پشت شکم
• تنگی نفس
• بی‌حسی پاها و بازوها درصورتی‌که عروق در این نواحی تنگ شده باشند
• ضعف و سردی در ناحیه دست، بازو و پا درصورتی‌که رگ‌ها در این نواحی تنگ شده باشند

علائم ناراحتی قلبی ناشی از آریتمی قلب

یکی دیگر از عارضه‌های قلبی شایع در مردان و زنان آریتمی قلبی است. در این وضعیت پزشکی ضربان قلب بیمار ممکن است خیلی آهسته، نامنظم یا بسیار سریع شود. آریتمی قلبی معمولاً با علائم و نشانه‌های زیر همراه است:

• تنگی نفس
• سرگیجه
• سبکی سر
• سنکوپ
• احساس بال زدن قلب در سینه
• احساس درد و ناراحتی در قفسه سینه
• تاکی کاردی یا ضربان قلب سریع
• برادی کاردی یا ضربان قلب آهسته

علائم ناراحتی قلبی ناشی از بیماری کاردیومیوپاتی

اگر بیمار در مراحل اولیه ابتلا به بیماری باشد، شاید هیچ علامتی نداشته باشد. اما با تشدید بیماری علائم زیر بروز می‌کنند:

• خستگی
• متورم شدن پاها و مچ پا
• تنگی نفس در حالت استراحت
• تنگی نفس در حالت فعالیت
• نامنظم بودن ضربان قلب، تپش یا بال زدن قلب
• غش و سبکی سر
• سرگیجه

علائم ناراحتی قلبی ناشی از نقص قلبی

نقص مادرزادی قلب دیگر عارضه قلبی است، که برخی از نوزادان با آن متولد می‌شوند. نقایص مادرزادی قلب از زمان تولد در نوزاد قابل‌تشخیص است. کودکان مبتلا به نقص قلبی عروقی معمولاً علائم و نشانه‌های زیر را دارند:

• بروز تنگی نفس هنگامی‌که نوزاد غذا می‌خورد. این حالت ممکن است باعث تداخل در وزن‌گیری به صورت عدم وزن‌گیری مناسب شود
• jورم پاها و اطراف چشم نوزاد
• تورم شکم نوزاد
• خاکستری یا آبی ‌رنگ شدن پوست نوزاد؛ از این وضعیت پزشکی تحت عنوان سیانوز نیز یاد می‌شود

نقایص مادرزادی که خیلی شدید نیستند، معمولاً تا کودکی یا بزرگ‌سالی تشخیص داده نمی‌شوند. ازجمله علائمی که نشان می‌دهد کودک احتمالاً مبتلا به نقص مادرزادی قلب است، اما هنوز نشانه‌های روشنی ندارد می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• متورم شدن دست، مچ پا یا مچ دست
• تنگی نفس حین ورزش کردن و فعالیت‌های روزانه
• خیلی زود خسته شدن حین ورزش یا فعالیت‌های دیگر

دردهای ناشی از ناراحتی قلبی

دردهای ناشی از ناراحتی قلبی ممکن است علاوه بر قفسه سینه دیگر نواحی را هم درگیر کند. ازجمله دردهای مرتبط با بیمار قلبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس درد و فشار در ناحیه سینه و بازوها
• درد فک
• درد کمر
• احساس گردن به‌خصوص در قسمت فوقانی و پشت گردن
• درد معده یا درد سر دل
• درد لحظه‌ای قلب یا عودکننده و فروکش‌کننده
• احساس درد حین تنفس کردن
• احساس درد قفسه سینه که در صورت استراحت کم می‌شود

به گفته‌ی وب‌سایت mayoclinic برخی از ناراحتی‌های قلبی قابل پیشگیری هستند. تغییرات سبک زندگی می‌تواند به بهبود بیماری قلبی و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی کمک کند. این تغییرات عبارت‌اند از:

• ترک سیگار
• کنترل فشارخون بالا، کلسترول و دیابت
• ورزش روزانه (در اکصر روزهای هفته) حداقل به مدت ۳۰ دقیقه
• پیروی از رژیم کم نمک و کم چرب
• حفظ وزن سالم
• کاهش و مدیریت استرس

توان‌بخشی قلبی چیست؟

توان‌بخشی قلبی یک برنامه مهم برای افرادی است که بعد از حمله قلبی، نارسایی قلبی یا جراحی قلب بهبود پیدا می‌کنند و با نظارت پزشک متخصص انجام می‌شود که شامل موارد زیر می‌شود:

• فعالیت بدنی
• آموزش درباره داشتن یک زندگی سالم. این برنامه آموزشی شامل مواردی همچون تغذیه سلامت، روش‌های موثر ترک سیگار و مصرف داروها طبق تجویز و دستور پزشک می‌شود
• مشاوره برای پیدا کردن راه‌هایی جهت کم کردن سطح استرس و بهبود بخشیدن وضعیت سلامت روان

گروهی از افراد همچون متخصص قلب، متخصص ورزش‌ و تغذیه، تیم مراقبت‌های بهداشتی، مشاوران سلامت روان و فیزیوتراپ‌ها در بازتوانی قلبی به بیمار تازه بهبودیافته کمک خواهند کرد.

درمان ناراحتی قلبی

درمان ناراحتی قلبی برحسب نوع عارضه‌ای که بیمار درگیر آن است، متفاوت خواهد بود. امروز برای درمان عارضه‌های قلبی روش‌های درمانی متفاوت وجود دارد. از جمله روش‌های درمان ناراحتی‌های قلبی می‌توان به تغییر سبک زندگی، پیروی از یک برنامه غذایی سالم، دارودرمانی، جراحی، رفع انسداد عروق و … اشاره نمود.

ناراحتی قلبی ناشی از استرس

استرس یکی از شایع‌ترین و تکراری‌ترین حالاتی است که بدن ما در طول عمر تجربه می‌کند. استرس واکنشی است که بدن در مقابل تغییرات و فشارهای داخلی و خارجی نشان می‌دهد. درصورتی‌که بیش‌ازحد در معرض استرس‌های فیزیکی و روانی قرار بگیریم، مستعد ابتلا به بیماری‌های قلبی نیز خواهیم بود. این ناراحتی قلبی حتی می‌تواند فرد را در معرض ابتلا به سکته مغزی نیز قرار دهد.

علائم ناراحتی قلبی در بیماران دیابتی

یکی از بیماری‌هایی می‌تواند تا حدود زیادی مردان و به‌خصوص زنان را در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی قرار دهد، دیابت است. افراد مبتلا به ناراحتی قلبی که از دیابت نیز رنج می‌برند، اغلب در شرایط اورژانسی علائم زیر را تجربه می‌کنند:

• درد و فشار در ناحیه قفسه سینه
• حالت تهوع
• ضعف و سرگیجه
• تعریق زیاد
• درد در ناحیه فک، بازوی چپ و شانه‌ها
• تنگی نفس

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.