ریزش موی شقیقه؛ علت ریزش موی شقیقه‌ای چیست؟

خط موی سر، رخسار و چارچوب چهره هر فرد را شکل می‌دهد. زمانی که ریزش مو به‌ویژه ریزش موی شقیقه‌ و جلوی سر رخ دهد خط مو شروع به عقب رفتن کرده و ناحیه پیشانی پهن‌تر از قبل می‌شود. عقب رفتن خط موی سر ناحیه شقیقه را نیز درگیر می‌کند و درواقع از اولین نشانه‌های طاسی آندروژنیک یا طاسی با الگوی مردانه ریزش موی شقیقه است.

هم‌زمان با ریزش مو در شقیقه موهای سایر قسمت‌های سر نیز کم‌پشت می‌شوند اما شقیقه اولین جایی است که دچار طاسی می‌شود. این عارضه در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود و با افزایش سن نیز شدت می‌گیرد. اگر برای درمان این نوع ریزش مو به‌موقع اقدام نشود ممکن است ریزش مو برگشت‌پذیر نباشد.

دلایل ریزش موی شقیقه

دلایل مختلفی ازجمله افزایش سن، ژنتیک یا سبک زندگی در ریزش موی شقیقه تأثیرگذار هستند و معمولاً نشانه و یا علامتی برای بیماری خاصی نیست اما گاهی ممکن است که برخی مشکلات زمینه‌ای در بروز ریزش موی شقیقه نقش داشته باشند. در ادامه مطلب مهم‌ترین علت‌های ریزش موی شقیقه تشریح می‌شود.

۱- آلوپسی آندروژنتیک و ریزش موی شقیقه

آلوپسی آندروژنتیک یا طاسی یکی از شایع‌ترین انواع ریزش مو است که هم در مردان و هم در زنان رخ می‌دهد.

طاسی با الگوی مردانه

ریزش مو در مردان، به‌عنوان طاسی با الگوی مردانه شناخته می‌شود و به ریزش موی شقیقه اشاره دارد. ریزش مویی که از شقیقه‌ها شروع می‌شود به‌تدریج به سایر قسمت‌های خط سر سرایت می‌کند و درنتیجه یک خط موی شکل «M» ایجاد می‌شود. ادامه یافتن چنین روندی می‌تواند منجر به طاسی جزئی یا گسترده شود. این نوع طاسی معمولاً بخشی از روند افزایش سن به‌حساب می‌آید هر چندکه ممکن است بر اثر سایر عوامل نیز تشدید شود.

این عارضه حدود ۵۰ درصد از مردان بالای ۵۰ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما بااین‌حال، برخی از افراد در نوجوانی یا اوایل ۲۰ سالگی خود دچار طاسی آندروژنیک می‌شوند. در تحقیقات علمی در زمینه پوست و مو مشخص‌شده است که الگوی طاسی با هورمون‌هایی به نام آندروژن که هم در مردان و هم در زنان وجود دارد در ارتباط است. به گفته محققان، افزایش سطح آندروژن در فولیکول‌های مو منجر به موارد زیر می‌شود:

• چرخه رشد مو کوتاه‌تر و کم‌توان‌تر از گذشته می‌شود
• تارهای مو ظریف‌تر و طول آن‌ها کوتاه‌تر از حالت اولیه خواهد شد
• رشد موهای جدید با تأخیر بیشتری انجام می‌شود

درمان طاسی آندروژنتیک

به گفته انجمن پوست و مو آمریکا، داروهای زیر در درمان طاسی با الگوی مردانه مفید هستند:

• فیناستراید (Propecia): این دارو با مهار آنزیمی که تستوسترون را به آندروژن “دی هیدرو تستوسترون” (DHT) تبدیل می‌کند، مانع از تضعیف و کوچک شدن فولیکول‌های مو می‌شود. DHT آندروژن عامل ریزش مو در طاسی آندروژنیک مردانه است
• ماینوکسیدیل (Rogaine): این دارو می‌تواند به‌طور موقت در رشد مجدد مو مؤثر باشد. البته به‌طورکلی قدرت آن در رشد مجدد مو کمتر از فیناستراید است. استفاده از ماینوکسیدیل توأم با فیناستراید در تقویت رشد موی مردان مؤثر است
• کاشت مو: در روش کاشت فولیکول‌های سالم مو از بخش پرپشت سر برداشته شده و در مناطق دچار ریزش مو کاشت می‌شوند
• لیزر درمانی سطح پایین: روش لیزر درمانی برای تحریک پوست سر و برانگیختن رشد موهای جدید کاربرد دارد. همچنین این روش قادر است از تجمع هورمون DHT در فولیکول‌های مو جلوگیری کند

طاسی با الگوی زنانه

طاسی الگوی زنانه نوعی طاسی آندروژنتیک است که زنان را مبتلا می‌کند. اگرچه این عارضه در زنان معمولاً باعث کم‌پشت شدن موها در ناحیه تاج سر می‌شود، اما می‌تواند باعث عقب‌نشینی مو از شقیقه‌ها نیز شود. ریزش مو در زنان ژنتیکی است و در زنانی که به دوره یائسگی رسیده‌اند بیشتر دیده می‌شود.

درمان طاسی با الگوی زنانه

ماینوکسیدیل و آنتی آندروژن‌ها مانند اسپیرونولاکتون دو دارویی هستند که قادرند به درمان این نوع ریزش مو در زنان کمک کنند. البته خاطرنشان می‌شود که این داروها برای زنانی که باردار هستند و یا قصد باردارشدن دارند، مناسب نیستند. سایر گزینه‌های درمانی طاسی با الگوی زنانه عبارت‌اند از:

• کاشت مو
• لیزر درمانی سطح پایین
• مکمل‌های آهن، درصورتی‌که کمبود آهن دلیل ریزش مو باشد

۲- تلوژن افلوویوم و ریزش موی شقیقه

تلوژن افلوویوم نوعی ریزش مو است که ناحیه اطراف شقیقه‌ها را تحت تأثیر قرار داده و همچنین باعث ریزش مو در اطراف تاج سر می‌شود. در یک چرخه منظم رشد مو، فولیکول‌های مو یک دوره استراحت یا تلوژن دارند اما در عارضه تلوژن افلوویوم، چرخه طبیعی مو متوقف‌شده و درنتیجه، موی جدیدی برای جایگزینی موهای ریخته شده وجود نخواهد داشت. این عارضه ممکن است ناشی از یک بیماری زمینه‌ای و یا محرک دیگری مانند یک شرایط استرس‌زا در زندگی باشد. بعضی از علل بالقوه تلوژن افلوویوم عبارت‌اند از:

• اختلال عملکرد تیروئید
• تب بالا
• کمبود مواد مغذی مانند کمبود آهن
• کمبود پروتئین در رژیم غذایی
• تأثیر بعضی از داروها مانند رقیق‌کننده‌های خون، بتا بلوکرها و آمفتامین‌ها
• مصرف و یا قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری
• زایمان
• عمل جراحی
• استرس شدید

درمان تلوژن افلوویوم

تلوژن افلوویوم اگر به دلیل بیماری زمینه‌ای باشد، اغلب پس از بهبودی فرد موها دوباره رشد می‌کنند. به همین ترتیب، اگر ریزش مو ناشی از استرس باشد با برطرف شدن شرایط سخت، چرخه رشد مو دوباره به حالت طبیعی خود بازمی‌گردد. گاهی ممکن است ریزش مو حاصل مصرف بعضی از داروها باشد که در این حالت با قطع مصرف دارو رشد مجدد موها آغاز می‌شود.

در موارد ذکرشده، رشد مجدد موها معمولاً پس از ۶ ماه از برطرف شدن شرایط بیماری و یا استرس مشاهده می‌شود. حالت مزمن تلوژن افلوویوم زمانی دیده می‌شود که ریزش مو بیش از ۶ ماه طول بکشد. برای درمان بهتر و اطمینان از رشد مجدد موها بهتر است در چنین شرایطی به پزشک پوست و مو مراجعه نمائید.

به گفته وب‌سایت healthline اگرچه بسیاری از افراد روزانه حدود ۱۰۰ تار مو را به صورت طبیعی از دست می‌دهند اما نازک‌شدن مو می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیه ریزش موی شقیقه‌ای باشد.

ریزش موها هنگام شانه‌زدن و حمام‌رفتن هم می‌تواند نشانه‌ای دیگر از ریزش موی شقیقه‌ها باشد. عقب‌رفتن خط مو که می‌تواند تا شقیقه‌ها ادامه یابد هم از سایر علائم ریزش مو است. ریزش موی شقیقه‌ها می‌تواند به شکل V باشد.

۳- سندرم تخمدان پلی کیستیک و ریزش موی شقیقه

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی شایع در زنان است که باعث شکل‌گیری کیست در تخمدان‌ها می‌شود. ازآنجایی‌که در سندرم تخمدان پلی کیستیک تعادل هورمون‌های زنانه دچار اختلال می‌شود، طیف وسیعی از علائم ازجمله ریزش مو بروز می‌کند. بر اساس نتایج حاصل از یک مطالعه در سال ۲۰۰۳، ریزش مو ناشی از تخمدان پلی کیستیک ممکن است منجر به الگوهای طاسی زیر شود:

• ریزش مو در هر دو شقیقه
• کم‌پشت شدن مو در اطراف تاج سر
• ریزش مو در کل سر، کاهش تراکم موهای سر

سایر علائم تخمدان پلی کیستیک عبارت‌اند از:

• قاعدگی نامنظم
• ناباروری
• آکنه
• موهای زائد روی صورت یا چانه
• منگوله‌های پوستی زیر بغل یا اطراف گردن
• تیره‌تر شدن پوست زیر بغل، اطراف کشاله ران یا در چین‌های گردن
• افزایش وزن ناخواسته

درمان تخمدان پلی کیستیک

درمان تخمدان پلی کیستیک تأثیر قابل‌توجهی در رشد مجدد موهای ریخته شده دارد. روش‌های درمانی زیر به کاهش علائم مرتبط با این عارضه کمک می‌کنند:

• تجویز قرص‌های ضدبارداری هورمونی
• داروهایی برای افزایش حساسیت سلول‌های بدن به انسولین
• کاهش وزن

۴- کمبودهای تغذیه‌ای و ریزش موی شقیقه

ریزش مو در شقیقه‌ها ممکن است به دلیل کمبود پروتئین یا کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی رخ دهد. پزشک در معاینه بالینی اگر به نشانه‌هایی مبنی بر کمبود مواد مغذی پی ببرد ممکن است آزمایش خون را تجویز نماید. کمبود هر یک از مواد مغذی زیر می‌تواند مسبب ریزش موی شقیقه‌ها باشد:

• پروتئین
• بیوتین
• آهن
• عنصر روی

درمان کمبودهای تغذیه‌ای

اگر آزمایش برای ریزش مو نشان‌دهنده‌ی کمبود پروتئین در بدن باشد، اصلاح رژیم غذایی و گنجاندن منابع غذایی غنی از پروتئین یکی از مهم‌ترین راهکارها برای بازگرداندن شادابی و جوانی به پوست و مو محسوب می‌شود. اما اگر جواب آزمایش بیانگر کمبود مواد معدنی و ویتامین‌ها باشد علاوه بر اصلاح رژیم غذایی، استفاده از مکمل‌ها و مولتی‌ویتامین‌ها نیز در برطرف شدن سریع‌تر کمبودها مفید است.

۵- آلوپسی کششی

آلوپسی کششی ناشی از فشارهای فیزیکی است که به دلیل بستن محکم موها در مدل‌هایی مثل دم‌اسبی بروز می‌کند. این فشارهای فیزیکی باعث شکسته شدن تارهای مو شده و زمینه را برای بروز التهاب و ریزش مو فراهم می‌کنند. چنین روندی به‌مرورزمان باعث ظاهر شدن لکه‌های فاقد مو در پوست سر ازجمله در شقیقه‌ها می‌شود. در عارضه آلوپسسی کششی در صورت برداشته شدن فشار فیزیکی از فولیکول‌های مو، چرخه رشد مو به حالت طبیعی برمی‌گردد.

۶- عوارض جانبی داروها

برخی افراد با مصرف بعضی از داروها دچار ریزش مو می‌شوند که به آلوپسی دارویی معروف است. آلوپسی دارویی ممکن است در هر نقطه از پوست سر، ازجمله در شقیقه‌ها رخ دهد. نمونه‌هایی از داروهایی که ممکن است باعث ریزش مو شوند عبارت‌اند از:

• داروهای هورمونی، مانند قرص‌های ضدبارداری و بعضی از استروئیدها
• داروهای ضدالتهابی مانند داروهای آرتریت
• رقیق‌کننده‌های خون مانند وارفارین و هپارین
• داروهای مورداستفاده برای درمان اختلالات تیروئیدی
• داروهای کاهش‌دهنده کلسترول

اگر احساس می‌کنید که پس از مصرف داروی خاصی ریزش مو در شما شدت یافته است توصیه می‌شود موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. در چنین شرایطی پزشک ممکن است دوز دارو را تغییر داده و یا داروی دیگری را جایگزین نماید. در بیشتر موارد، در طی ۳ تا ۶ ماه پس از قطع مصرف دارو، رشد موها دوباره به حالت طبیعی بازمی‌گردد.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.