افسردگی مقاوم به درمان چیست؟ + درمان افسردگی مقاوم به درمان

افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات سلامت روان است، که در صورت کنترل نشدن می‌تواند تأثیر مخربی بر روان و جسم فرد مبتلا داشته باشد. بهترین روش مقابله با انواع افسردگی، کنترل و درمان این بیماری مراجعه به پزشک درمانگر سلامت روان است. چنانچه برای رهایی از افسردگی تحت درمان قرارگرفته‌اید، اما علائم و نشانه‌های بهبودی را در خود مشاهده نمی‌کنید احتمالاً درگیر افسردگی مقاوم به درمان هستید.

اغلب بیمارانی که از اختلالات روان رنج می‌برند و مبتلا به یک نوع افسردگی هستند، با مراجعه به پزشک سلامت روان و تکرار جلسات تراپی می‌توانند از چنگ این بیماری رها شوند. اما اگر روش‌های درمانی نیز پاسخگو نباشند، به این معناست که فرد درگیر افسردگی مقاوم به درمان است. در این بخش از مجله هومکا قصد داریم مختصراً در ارتباط با این اختلال روان صحبت کنیم.

آیا مبتلا به افسردگی مقاوم به درمان هستم؟

گاهی فرد مبتلا به افسردگی، به بیماری آگاه است و تلاش می‌کند آن را درمان و یا کنترل کند. اما مراجعه‌های پی‌درپی و استفاده از تکنیک‌های درمانی مختلفی که پزشک تجویز می‌کند، حتی پس از گذشت دوره زمانی طولانی جوابگو نبوده و بیمار علائم بهبودی را در خود احساس نمی‌کند. اگر شما برای بیماری افسردگی تحت درمان قرارگرفته‌اید اما علائم بهبودی را در خود نمی‌بینید، احتمالاً دچار افسردگی مقاوم به درمان هستید.

مصرف یک داروی ضدافسردگی یا مراجعه به یک مشاوره روانشناسی حاذق در حالت عادی باید علائم افسردگی را در بیشتر بیماران کاهش دهد. اما اگر فردی مبتلا به افسردگی مقاوم به درمان باشد، روند درمان چالش‌برانگیز می‌شود. افرادی که مبتلا به این اختلال روانی هستند، حتی با استفاده و پیروی طولانی‌مدت از تکنیک‌های درمانی نیز نمی‌توانند از چنگ این بیماری رها شوند.

برای درمان افسردگی مقاوم به درمان، درمان‌های استاندارد به حد کافی جوابگو نیستند و باید به فکر چاره دیگری بود. دسته‌ای از مبتلایان به افسردگی مقاوم به درمان هیچ نشانه‌ای از بهبودی را در خود نمی‌بینند. برخی علائم بهبودی را مشاهده می‌کنند، اما با قطع روند درمان علائم بیماری مجدداً برمی‌گردند.

اگر نشانه‌های بهبودی افسردگی نداشتیم چه کار کنیم؟

مسلماً زمانی که فرد علائم بهبودی را در خود نمی‌بیند، ابراز نگرانی می‌کند و به دنبال راه‌حل آن است. در صورتی که داروهای ضدافسردگی که پزشک مراقبت‌های اولیه تجویز کرده منجر به درمان و ظهور علائم بهبود نشد، از پزشک خود کمک بگیرید. از پزشک بخواهید شما را برای مراجعه به یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی که در تشخیص و درمان عارضه‌های روانی متخصص است راهنمایی کند.

بررسی سوابق پزشکی برای درمان افسردگی مقاوم به درمان

اولین گام برای شروع پروسه درمان بیماران درگیر به اختلال افسردگی مقاوم به درمان توسط پزشکان، بررسی سوابق پزشکی بیمار است.

موقعیت‌ها

یکی از سؤالات متداول پزشک درمانگر برای شناسایی علت عدم درمان افسردگی، موقعیت‌های مختلف زندگی شماست. او از شما می‌خواهد در مورد موقعیت‌هایی که بیشتر شما را به سمت افسردگی و افسرده ماندن سوق می‌دهند صحبت کنید.

روش‌های درمانی

دیگر سوالی که باید به آن جواب بدهید، تأثیر روش‌های درمانی و داروها بر شدت و ضعف بیماری افسردگی شماست. همچنین باید بگویید که از کدام روش‌های روان‌درمانی و دارودرمانی استفاده کردید.

داروها

اگر درمان افسردگی شما به روش دارودرمانی بود و یا اینکه برای درمان بیماری دیگری دارو مصرف می‌کردید، حتماً نام تمامشان را به پزشک بگویید. حتی اگر داروی گیاهی مصرف کردید، هم باید پزشک را مطلع کنید.

تعهد به درمان

آیا داروهایتان را به‌موقع مصرف کردید و یا اینکه مراحل درمانی را به‌صورت منظم دنبال می‌کنید؟ در این باره اطلاعات کافی و کامل در اختیار پزشک جدیدتان قرار دهید.

بیماری‌ها

آیا هم‌زمان با افسردگی به بیماری‌های دیگری نیز مبتلا هستید؟ خوب است بدانید که یکی از عوارض برخی از بیماری‌های جسمانی تشدید علائم افسردگی است. اختلالاتی همچون تیروئید، درد مزمن و مشکلات قلبی سبب بروز و یا تشدید علائم افسردگی می‌شوند.

ابتلا به یک بیماری روانی دیگر و افسردگی مقاومت به درمان

شاید شما مبتلا به اختلال روانی که پیش‌ازاین تشخیص داده شده بود نیستید، ممکن است بیماری روانی دیگری بروز کرده باشد. به‌عنوان‌مثال اگر دچار اختلال دو قطبی شده باشد، علائم افسردگی تشدید می‌شود و لازم است درمان متفاوتی را شروع کنید.

گاهی افسردگی مقاوم به درمان ناشی از بروز دیستیمیا است. دیستیمیا شکل خفیف اما طولانی‌مدت افسردگی یا اختلال شخصیتی است، که سبب بهبود نیافتن افسردگی می‌شود. نشانه‌های افسردگی مقاوم به درمان می‌تواند از افسردگی خفیف تا شدید متغیر باشد. ممکن است نیاز به استفاده از روش‌های جدید برای تشخیص بهترین راه درمان داشته باشد.

وب‌سایت webmd در مورد زندگی با افسردگی مقاوم به درمان می‌گوید:

زندگی با افسردگی سخت است؛ افسردگی مقاوم به درمان می‌تواند سخت‌تر هم باشد. موثر نبودن درمان‌های مختلف سبب ایجاد حس سرخوردگی و ناامیدی می‌شود. اما تلاش‌ها برای درمان افسردگی بی‌فایده نیستند زیرا ممکن است درمان افسردگی و سعی و خطا برای انتخاب روش مناسب درمانی زمان‌بر باشد.

علائم افسردگی را بپذیرید و برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا درمان‌های مختلفی برای درمان افسردگی وجود دارد. هرچه افسردگی طولانی‌مدت‌تر شود، درمان آن سخت‌تر خواهد بود.

درمان افسردگی مقاوم به درمان با دارو

چنانچه پیش‌تر یک داروی ضدافسردگی را امتحان کرده‌اید و پاسخ مثبتی از مصرف آن دریافت نکردید، نباید خیلی زود ناامید شوید. احتمال اینکه یک دارو مؤثر باشد، اما پزشک دوز مناسب آن را جهت درمان افسردگی هنوز تشخیص نداده باشد بالاست. در ادامه به برخی از گزینه‌های دارویی که احتمال دارد پزشک با شما در میان بگذارد اشاره خواهیم کرد.

به داروهای فعلی زمان بدهید

گاهی برخی از داروهای ضدافسردگی و دیگر داروهای افسردگی به زمان بیشتری برای تقویت آثار خود و کاهش علائم بیماری نیاز دارند. داروهای ضدافسردگی و سایر داروهای افسردگی اغلب چهار تا هشت هفته زمان نیاز دارند تا تبدیل به یک روش درمانی مؤثر شوند و عوارض بیماری را کاهش دهند. گاهی این پروسه در برخی از بیماران بیشتر طول می‌کشد، بنابراین تحت هر شرایطی به پزشک متخصص جهت درمان اعتماد کنید و ناامید نشوید.

دوز داروها را افزایش دهید

افراد مبتلا به افسردگی به داروهای ضدافسردگی پاسخ متفاوتی می‌دهند، به همین علت پزشک به هر بیمار مصرف دوز متفاوتی را توصیه می‌کند. ممکن است دوز دارویی که فعلاً مصرف می‌کنید پایین باشد، که در ادامه پزشک آن را افزایش خواهد داد. یادتان باشد که تحت هیچ شرایطی شما نمی‌توانید خودسرانه اقدام به کاهش یا افزایش دوز دارو کنید. پزشک باید علائم و علل مختلف را موردبررسی قرار دهد و سپس در صورت لزوم دوز دارو را تغییر می‌دهد.

جایگزین کردن داروهای ضدافسردگی برای درمان افسردگی مقاوم به درمان

در برخی از بیماران مبتلا به افسردگی، اولین داروهای ضدافسردگی چندان مؤثر نیستند و یا اینکه اصلاً تأثیر مثبتی از خود برجای نمی‌گذارند. امکان دارد، لازم باشد که چندین دارو را در دوره‌های مختلف مصرف کنید تا مشخص شود که کدام یک بهترین و بیشترین تأثیر درمانی را در شما برجای می‌گذارند.

یک داروی دیگر نیز لازم است

ممکن است پزشک همزمان دو نوع داروی ضدافسردگی را تجویز کند. در این حالت این داروها بر طیف وسیع‌تری از مواد شیمیایی مغز مرتبط با خلق‌وخو تأثیر خواهند گذاشت. این مواد شیمیایی انتقال‌دهنده‌های عصبی هستند که شامل دوپامین، سروتونین و نوراپی‌نفرین می‌شوند.

دارویی مصرف کنید که در دایره داروهای افسردگی نیست

گاهی پزشک تشخیص می‌دهد که شما نیازی به مصرف داروهای ضدافسردگی ندارید و باید یکی از داروهای درمان بیماری‌های روانی و جسمی را مصرف کنید. در حالت دیگر ممکن است پزشک همزمان با داروی درمان بیماری جسمانی یک داروی ضدافسردگی نیز تجویز کند. این روند درمانی که با عنوان تقویت شناخته می‌شود، ممکن است شامل داروهای ضد روان‌پریشی، تثبیت‌کننده‌های خلق‌وخو، داروهای ضد اضطراب، هورمون تیروئید یا دیگر داروها باشد.

آزمایش فارماکوژنتیک و درمان افسردگی مقاوم به درمان

این آزمایش‌ها ژن‌های خاصی را بررسی می‌کنند که نشان می‌دهند بدن شما به چه میزان می‌تواند دارو را پردازش کند. یا در حالت دیگر، افسردگی شما چگونه بر اساس عوامل اضافی به یک داروی خاص پاسخ می‌دهد. این آزمایش یک روش صد در صد مطمئن برای تشخیص تأثیر داروها بر بیماری افسردگی نیست، اما سرنخ‌های خوبی به پزشک در تشخیص و تعیین روش درمانی مؤثر می‌دهد.

مشاوره روانشناسی و درمان افسردگی مقاوم به درمان

مشاوره روان‌شناختی توسط روان‌پزشک، روانشناس یا دیگر متخصصین سلامت روانی می‌تواند در تشخیص علل و درمان سریع‌تر بیماری مؤثر باشد. بسیاری از بیماران مبتلا به افسردگی مقاوم به درمان با دنبال کردن جلسات روان‌درمانی همراه با دارودرمانی بهترین نتیجه را کسب کرده‌اند. مشاوره روانشناسی کمک می‌کند که نگرانی‌های اساسی مسبب تشدید افسردگی شناسایی شوند.

درمانگر به می‌تواند رفتارها و استراتژی‌های خاصی را جهت غلبه کردن بر افسردگی به شما یاد دهد. در ادامه به برخی از این آموزه‌ها اشاره می‌کنیم:

• روش‌های بهتری برای کنار آمدن با چالش‌های زندگی بیابید
• از آسیب‌های عاطفی گذشته فرار نکنید و مقابلشان بایستید
• بیاموزید که چگونه باید اثرات استرس را در زندگی خود کاهش دهید
• روابط خود را به شیوه‌ای سالم‌تر مدیریت کنید
• هر مسئله و مشکلی که در ارتباط با مصرف مواد مخدر است را برطرف کنید

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.