مالیخولیا چیست؟
تاکنون شنیده‌اید که می‌گویند فردی مبتلا به مالیخولیا شده است؟ می‌دانید که افسردگی مالیخولیایی چه تفاوتی با سایر انواع افسردگی دارد؟ آیا کسی از نزدیکان شما همزمان علائمی مانند بی‌اشتهایی، احساس گناه، بی‌حرکتی و بی‌انگیزگی را تجربه می‌کند؟ اگر پاسخ شما مثبت است به دنبال پیدا کردن دلیل بروز این علائم باشید، چراکه گاهی این نشانه‌ها نوید ابتلای فرد به مالیخولیا را می‌دهند.
در این مقاله از هومکا قصد داریم در ارتباط با بیماری افسردگی مالیخولیایی، اینکه چگونه می‌توانیم مالیخولیا را تشخیص دهیم و چگونه می‌توانیم مالیخولیا را درمان کنیم بیشتر صحبت کنیم.
مالیخولیا
مالیخولیا کلمه‌ای است که ریشه در دوران یونان باستان دارد. در حقیقت مردمان یونان باستان از این اصطلاح برای توصیف حالات احساسی فرد مبتلا به افسردگی استفاده می‌کردند. از منظر آن‌ها کسی که در غم، اندوه و ناامیدی عمیق فرو می‌رفت، مبتلا به مالیخولیا بود. خوب است بدانید که این بیماری چندان سطحی نیست و گاهی واقعاً بیمار را در حالتی وخیم و ناراحت‌کننده فرومی‌برد.
افسردگی مالیخولیایی در علم روانشناسی و روانپزشکی به‌عنوان نوعی بیماری سلامت روان شدید شناخته می‌شود. فرد مبتلا به مالیخولیا تقریباً انگیزه‌ای برای انجام هیچ کاری ندارد. حتی اگر بخواهد کوچک‌ترین کاری را انجام دهد، پیش از شروع از انجام آن امتناع می‌کند، یا اینکه اصلاً توان انجام آن را در خود نمی‌بیند. علاوه بر این بی‌انگیزگی عمیق او علائم متفاوت و متمایز از دیگر انواع افسردگی از خود بروز می‌دهد.
علائم مالیخولیا چیست؟
در ابتدا اشاره کردیم که اگر شما یا یکی از نزدیکانتان علائمی که گفتیم را دارند، لازم است بدون هرگونه اقدام خودسرانه و خوددرمانی به متخصص مراجعه نمایید، که همیشه علائمی که در خود مشاهده می‌کنیم لزوماً به معنای ابتلا به افسردگی یا بیماری خاصی که فکر می‌کنیم نیست. علائم مالیخولیا مشابه علائم افسردگی است، اما در مالیخولیا فرد مبتلا علائمی با شدت بیشتر را تجربه می‌کند.
اکثر افرادی به مالیخولیا مبتلا می‌شوند سرعت خود در انجام وظایف و فعالیت‌ها هرچند سطحی و ساده را از دست می‌دهند. افکار افراد مبتلا به مالیخولیا فوق‌العاده کندتر از افراد سالم و حتی مبتلا به انواع دیگر افسردگی است. این گروه حتی در عمل صحبت و گفتار نیز ضعیف‌تر از سایرین عمل می‌کنند و به‌سختی می‌توانند بر گفتار خود تمرکز کنند.
اما نباید کاملاً ناامید شوید چراکه راه‌های بسیاری وجود دارد که می‌توانید با تکیه بر آن‌ها سرعت عمل، تفکر و گفتار خود یا فرد مبتلایی که می‌شناسید را تقویت کنید. همچنین افرادی که مبتلا به مالیخولیا هستند ممکن است علائم و حالات زیر را نیز داشته باشند:
- بسیار سطح هوشیاری‌شان پایین باشد یا ساکن باشند، به‌ویژه در ساعات صبح در سطح پایینی هستند
- بیان یا پاسخ احساسی بسیار ضعیفی را از خود نشان می‌دهند
- احساس ناامیدی و گناه شدید دارند
- به خودکشی کردن فکر می‌کنند
- اشتهای خود را از دست می‌دهند و وزن کم می‌کنند
- بدخواب هستند و از صبح زود از خواب بیدار می‌شوند
- در تمرکز کردن بر یک یا چند مسئله ضعیف عمل می‌کنند
- در به خاطر سپردن چیزها دچار مشکل می‌شوند
مالیخولیا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای کنترل و درمان هر مشکل، اختلال و بیماری در گام اول باید از تشخیص کمک بگیریم. تشخیص دقیق بزرگ‌ترین و مهم‌ترین گام در روند درمان بیماری مالیخولیا محسوب می‌شود. اولین قدم برای تشخیص یا شناسایی افسردگی، ازجمله افسردگی با ویژگی‌های مالیخولیایی، مراجعه به پزشک یا متخصص سلامت روان است.
پزشک ممکن است در مراحل بعد فرد را برای ارزیابی عمیق‌تر به روان‌پزشک ارجاع دهد. یادتان باشد که ارجاع پزشک عمومی به پزشک متخصص بی‌دلیل نیست و حتماً با مراجعه به متخصص می‌توانید خیلی سریع‌تر و راحت‌تر از چنگ این بیماری رها شوید.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به مالیخولیا هستند؟ به گفته وب‌سایت webmd هر چه سن افراد بیشتر می‌شود احتمال ابتلا به این نوع افسردگی بیشتر است. همچنین این بیماری در افرادی که در مناطق کم‌نور زندگی می‌کنند بیشتر است. افرادی که افسردگی پس از زایمان را تجربه می‌کنند هم ممکن است علائم این نوع افسردگی را داشته باشند.
درمان افسردگی مالیخولیایی
درمان این نوع افسردگی ، معمولاً با استفاده از روان‌درمانی و تجویز داروهای ضدافسردگی انجام می‌گیرد. یک روند مراقبت از سلامت روان می‌تواند به افزایش تأثیرات جلسات روان‌درمانی کمک کند. زمانی که دیگر درمان‌های افسردگی شکست خورده باشند، درمانی به نام الکتروشوک درمانی یا ECT توصیه می‌شود. برخی از مبتلایان به افسردگی مالیخولیایی متوجه می‌شوند که بیماری‌شان اصلاً کنترل نمی‌شود و در مقابل مدام عود می‌کند.
تفاوت مالیخولیا و افسردگی حاد
مالیخولیا یک بیماری روانی جداگانه در نظر گرفته می‌شود. باوجوداینکه در انجمن روانپزشکی آمریکا یا APA این بیماری را به‌عنوان افسردگی مالیخولیا تحت اختلال افسردگی حاد طبقه‌بندی می‌کنند، اما برخی از محققان با گنجاندن این بیماری در گروه افسردگی حاد مخالف هستند. آن‌ها قویاً اعتقاد دارند که این بیماری باید به‌عنوان یک اختلال روانی متمایز از افسردگی در نظر گرفته شود.
چه عواملی باعث ابتلا به مالیخولیا می‌شود؟
هیچ عامل به‌خصوصی برای بروز و ابتلا به افسردگی مالیخولیایی وجود ندارد. اپیزودها معمولاً غیرعامل ایجاد می‌شوند. برخلاف افسردگی، موقعیت‌های شاد سبب کنترل این بیماری نمی‌شوند. زمانی که فرد مبتلا به این نوع افسردگی می‌شود حتی اگر مدام در موقعیت‌های شاد قرار بگیرد، خلق‌وخوی او تغییر نمی‌کند و بهبود نمی‌یابد.
همانند افسردگی، علت دقیق برای ابتلا و ظهور علائم افسردگی مالیخولیایی وجود ندارد. با وجود این، برخی از محققان بر این باورند که تغییرات بیولوژیکی در مغز عامل اصلی ایجادکننده این افسردگی هستند. برخی از محققان نیز بر این باورند که موارد زیر می‌توانند در بروز و شدت یافتن این نوع افسردگی تأثیرگذار باشند:
- افزایش سن یا کهولت سن
- بستری شدن در بیمارستان
- بی‌ثباتی روانی
درمان‌های دارویی افسردگی مالیخولیایی
برای درمان مالیخولیا همان‌طور که اشاره کردیم متخصصین معمولاً تلاش می‌کنند از ترکیب روان‌درمانی و دارودرمانی استفاده کنند. به‌طورکلی برای درمان افسردگی مالیخولیایی پزشکان چند دسته داروها را تجویز می‌کنند:
- مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین؛ داروهایی مثل فلوکستین، پاروکستین، سرترالین و اسیتالوپرام
- مهارکننده‌های باز جذب سروتونین نوراپی نفرین؛ داروهایی همچون ونلافاکسین و دولوکستین
- داروهای ضدافسردگی غیرمعمول؛ مثل میرتازاپین، ترازودون، ورتیوکستین و ویلازودون
- مهارکننده‌های باز جذب نوراپی نفرین و دوپامینِ مانند بوپروپیون
- داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای؛ مانند ایمن‌پرامین، نورتریپتیلین و آمی‌تریپتیلین
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز؛ داروهایی همچون ترانیل سیپرومین، فنلزین و ایزوکاربوکسازید
چگونه با افسردگی مالیخولیایی کنار بیاییم؟
همان‌طور که در مورد علائم و عوارض ظهور بیماری افسردگی مالیخولیایی توضیح دادیم، بروز این بیماری باعث می‌شود اختلالات عمده‌ای در فعالیت‌های روزانه فرد مبتلا ایجاد شود. اگرچه داروها روشی مؤثر برای درمان محسوب می‌شوند، اما می‌توانید با پیروی از برخی دستورالعمل‌ها نیز با این بیماری کنار بیایید. مهم‌ترین این نکات به شرح زیر است.
از تکنیک‌های تمدد اعصاب کمک بگیرید
تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا تکنیک‌های آرام‌سازی موثری هستند که در گروه تکنیک‌های تمدد اعصاب قرار می‌گیرند. انجام این تکنیک‌ها حتی در طولانی‌مدت اثرات جانبی مثبت دیگری نیز به همراه دارد و کیفیت زندگی شما را ارتقا می‌دهد.
پیاده‌روی طولانی و حمام‌های آرامش‌بخش
در بیشتر مواقع که حال روحی خوبی نداریم پیاده‌روی و حمام رفتن را ترجیح می‌دهیم. این دو کار در کاهش علائم مالیخولیا نیز می‌توانند به شما کمک کنند. پیاده‌روی طولانی‌مدت در طبیعت و حمام‌های گرم می‌توانند به کاهش استرس روحی و ایجاد احساس خوشایند کمک کنند.
ورزش منظم و رژیم غذایی سالم
ورزش و تغذیه در کنار یکدیگر می‌توانند تا حدود قابل‌توجهی به کاهش شدت افسردگی مالیخولیایی کمک کنند.
ماساژ درمانی
ماساژ درمانی از دیرباز به‌عنوان یکی از روش‌های تمدد اعصاب شناخته می‌شود. شما می‌توانید با شرکت در جلسات ماساژ درمانی با روغن‌ها اعصاب خود را آرام کنید، استرس و تنش را کاهش دهید و آرامش ازدست‌رفته را به روح و جسم خود برگردانید.
خواب کافی به شما کمک می‌کند
کم‌خوابی می‌تواند تأثیر مخربی بر روند بیماری شما داشته باشد و آن را تشدید کند. بنابراین اگر می‌خواهید به‌طورجدی با بیماری افسردگی مبارزه کنید، سعی کنید هر شب ۷ تا ۹ ساعت بخوابید.
روان‌درمانی را فراموش نکنید
می‌توانید برای دریافت روان‌درمانی یا هیپنوتیزم یا آموزش بیوفیدبک به یک درمانگر مراجعه کنید.
در گروه‌های حمایتی عضو شوید
گروه‌های حمایتی اختصاصی برای بیماری‌های مختلف وجود دارد. برای افسردگی مالیخولیایی نیز می‌توانید موارد مورد اعتماد نزدیک به منطقه خود را پیدا و انتخاب نمایید.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
جالب بود ممنون از توضیحاتتون
خیلی ممنون از شما
خوشحالیم که مطالب رو دوست داشتین.
سلام از کجا تشخیص بدیم افسرده ایم ؟
سلام نسرین عزیز
ارزیابی افراد از نظر وجود افسردگی نیازمند مشورت و صحبت با روانپزشکه.
سلام
با خواندن خط اول مطمئن شدم که درگیرشم خیلی زیاد و چندین سال
امیدوارم یا همینطوری بمیرمو راحت شم
یا کلا دست از غیب بیاد و نجاتم بده
ممنون از تمام کسایی که تو این سیاره با کارهاشون چه خواسته و چه ناخواسته به دیگران کمک می‌رسونن
خدا پشت و پناه همه دلسوزان باشه و امیدوارم عاقبت همه ختم به خیر باشه???❤️
سلام به شما
اگه این مشکل رو فقط پزشک تشخیص میده و قابل درمانه.
اگه در تهران باشین، مرکز سلامت روان و توانبخشی (مسرت) وابسته به بیمارستان روزبه خدمات روانپزشکی رو با بیمه انجام میده.
در سایر شهرها هم مراکزی هستن که تحت پوشش بیمه این خدمات رو ارائه میدن.
سلام وقت بخیر جناب داکتر من چند مشکل دارم همیشه دورن گرا هستم در دل زیاد رو به گفتن دارم اما به زبان آورده نمیتوانم همیشه خود رو ناراحت اساس میکنم و آخر اینکه حواس ام پرت است
سلام به شما
باید از مشاوره روانپزشکی و جلسات روان‌درمانی استفاده کنین.
ممنون از اطلاعاتی که در اختیارمون گذاشتید
ممنون از توجه شما