علائم افسردگی چیست؟

احساس غم و اندوه مداوم نوعی اختلال خلقی است، که در حوزه سلامت روان به آن افسردگی می‌گویند. اختلال افسردگی باعث می‌شود بیمار به‌صورت مداوم احساس غم و اندوه داشته باشد، نسبت به انجام امور و وظایف خود بی‌انگیزه باشد و البته دچار چندین علامت بالینی نیز شود. این اختلال را با عنوان افسردگی بالینی نیز معرفی می‌کنند. اگر به کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با افسردگی، علائم افسردگی و چگونگی کنترل و درمان این اختلال علاقه‌مند هستید، مطالعه این مقاله در هومکا را از دست ندهید.

افسردگی چیست؟

افسردگی چیست؟ افسردگی نوعی اختلال خلقی و رفتاری است، که سبب می‌شود فرد مبتلا در کوتاه‌مدت یا بلندمدت احساس غم و اندوه و همچنین از دست دادن علاقه را تجربه کند. این اختلال را همان‌طور که در ابتدا نیز اشاره مختصر کردیم با عنوان افسردگی بالینی نیز معرفی می‌کنند. این اختلال روانی بر رفتار و تفکر بیمار تأثیر مخربی می‌گذارد، هرچه این بیماری تشدید شود و تبدیل به افسردگی شدید شود و نسبت به کنترل آن اقدام تخصصی صورت نگیرد ممکن است بیمار بیشتر با مشکلات عاطفی و جسمی درگیر کند.

برخی مبتلایان به افسردگی گاهی حتی توانایی انجام امور معمولی و آسان روزانه خود را نیز از دست می‌دهند. این بیماری درصورتی‌که تحت درمان قرار نگیرد، حال بیمار را رو به وخامت می‌برد و در ادامه شخص احساس می‌کند زندگی ارزش زندگی کردن ندارد و هر چیزی برایش معنایی جز پوچی نخواهد داشت.

افسردگی چه علائمی دارد؟

به خاطر بسپارید که اگر علائم افسردگی در شما پدیدار شد نباید تصور کنید که تنها هستید و باید مخفیانه خودتان با آن مبارزه کنید و حتی ممکن است که فکر کنید دچار افسردگی مقاوم به درمان شده‌اید. افسردگی بیشتر از یک احساس ناخوشایند زودگذر است و شما نمی‌توانید به‌سادگی از آن خارج شوید. افسردگی ممکن است نیاز به درمان طولانی‌مدت داشته باشد، اما ناامید نشوید چراکه اکثر افراد مبتلا با کمک داروی افسردگی و روان‌درمانی به‌راحتی می‌توانند از این برهه ناخوشایند عبور کنند.

(مطالعه بیشتر: کتامین چیست)

اگرچه افسردگی امکان دارد تنها فقط یک‌بار در زندگی هر کسی رخ دهد، اما بسیاری هستند که این تجربه تلخ چندین بار در زندگی‌شان رقم می‌خورد. در طول دوره‌ها متوالی، علائم افسردگی در بیشتر روزها رخ می‌دهند و ممکن است شامل موارد زیر باشد. بسیاری از علائم افسردگی با انجام انواع تست افسردگی قابل شناسایی است.

(بیشتر بخوانید: مالیخولیا)

احساس غم عمیق

یکی از علائم افسردگی احساس غمی عمیق است. بیمار شاید بدون دلیل یا تنها به یک دلیل خیلی جزئی احساس غم شدیدی داشته باشد، مرتباً گریه کند، احساس پوچی و ناامیدی بر او چیره شود.

از دست دادن احساس علاقه

گاهی یا اغلب مواقع بیمار کاملاً علاقه خود نسبت به انجام هرگونه فعالیتی را از دست می‌دهد. او حتی نسبت به انجام معدود فعالیت‌هایی که خوشحالش می‌کنند نیز احساس خوشایندی ندارد. به‌عنوان‌مثال از رابطه جنسی با همسر خود امتناع می‌کند، سرگرمی‌هایی که دوست دارد را دنبال نمی‌کند و دیگر ورزش موردعلاقه خود را انجام نمی‌دهد.

کند شدن

یکی دیگر از علائم افسردگی کند شدن فرد در انجام کارهای خود است. منظور از کند شدن در اینجا به این معناست که فرد هم‌زمان در تفکر کردن و صحبت کردن بسیار کند می‌شود و نمی‌تواند در زمان مناسب واکنش لازم را نشان دهد. فرد مبتلا به افسردگی حتی در حرکات بدن نیز کندی مشهودی دارد و به‌مرورزمان اگر بیماری درمان نشود این علامت تشدید می‌شود.

خستگی شدید

آیا روزهاست که احساس می‌کنید خسته هستید و انرژی کافی برای انجام فعالیت‌های هرچند سبک ندارید؟ خوب است بدانید که احساس خستگی و کمبود انرژی مداوم یکی از شایع‌ترین علائم افسردگی است. البته باید بگوییم که تفاوت خستگی فرد افسرده با کسی که به دلایل دیگر خسته است، این است که حتی برای انجام کارهای خیلی جزئی نیز باید مدت‌زمان زیادی تلاش کند.

خشم عمیق

بیمار شاید مرتباً در خود طغیان خشم را احساس کند و یا اینکه این حالت را در او ببینید. او بسیار تحریک‌پذیر است و هم‌زمان احساس ناامیدی شدیدی دارد. حتی بر سر مسائل کوچک نیز خیلی زود ناامید می‌شود و هم‌زمان خشم عمیقی را تجربه می‌کند.

دشوار تمرکز و تصمیم‌گیری

بیمار مبتلا به افسردگی در فکر کردن، تمرکز کردن، تصمیم‌گیری و به خاطر سپردن هر چیزی مشکل دارد. این علامت در او با اضطراب و استرس یا قرار گرفتن در موقعیت‌های خاص تشدید می‌شود.

(مطالعه بیشتر: قرص ضد استرس)

اختلال در خواب

اختلال در خواب یکی از شایع‌ترین علائم افسردگی به‌شمار می‌رود. اکثر بیماران مبتلا به افسردگی بالینی از این نشانه رنج می‌برند. بیمار یا بیش از حدود نرمال می‌خوابد و یا اینکه در طول شب بیدار می‌ماند که اصطلاحاً به آن بی‌خوابی می‌گوییم.

مشکلات فیزیکی

گاهی بیمار مبتلا به افسردگی مشکلات فیزیکی غیرقابل توضیحی را تجربه می‌کند. به‌عنوان‌مثال بدون اینکه دلیلی داشته باشد دچار سردرد یا کمردرد می‌شود.

کاهش و افزایش وزن

این نشانه در افراد افسرده متغیر است و دسته‌ای در اثر افسردگی دچار افزایش وزن می‌شوند و دسته‌ای کاهش وزن. بیمار افسرده ممکن است کاملاً اشتهای خود را از دست بدهد و حتی از خوردن غذاهای موردعلاقه امتناع کند. از طرفی برخی مبتلایان به دلیل عصبانیت ممکن است به خوردن مواد غذایی در حجم زیاد و پرخوری عصبی رو بیاورند.

اضطراب

اضطراب و نگرانی به مقدار خیلی کم چندان نگران‌کننده نیست و افراد را نسبت به خطرات و موقعیت‌های آسیب‌زا هوشیار می‌کند. اما اگر اضطراب برای مدت طولانی به طول بیانجامد و سبب بی‌قراری و پریشان‌حالی فرد شود، می‌تواند آن را علامتی از بروز افسردگی تلقی کرد.

احساس بی‌ارزشی

بیمار مبتلا به افسردگی مرتباً خود را سرزنش می‌کند، شکست‌های گذشته را مرور می‌کند. در نتیجه احساس بی‌ارزشی و گناه بر بیمار چیره می‌شود.

افکار مسموم

افکاری هستند که در ذهن فرد مبتلا به افسردگی مرتباً تکرار می‌شوند. حتی گاهی برای مدت طولانی بیمار به مرگ فکر می‌کند. او افکار خودکشی، اقدام به خودکشی و پایان دادن به زندگی را مرتباً در ذهن خود مرور کرده و زنده نگه می‌دارد.

به گفته وب‌سایت mayoclinic، افسردگی در همه سنین رخ می‌دهد ولی افراد با سنین ۲۰-۳۰ سال بیشتر در معرض افسردگی هستند. همچنین زنان بیشتر از مردان برای درمان افسردگی اقدام می‌کنند، اما به این معنی نیست که زنان بیشتر از مردان دچار افسردگی می‌شوند.

نشانه‌های افسردگی

برای بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی، علائم و نشانه‌های افسردگی معمولاً آن‌قدر شدید است که باعث ایجاد مشکلات قابل‌توجه حتی در انجام فعالیت‌های روزمره عادی می‌شود. فرد به‌راحتی نمی‌تواند بر روی وظایف شغلی خود تمرکز کند. اگر بیمار کودک یا نوجوان باشد تمرکز و توانایی لازم برای فراگیری دروس در مدرسه را نخواهد داشت.

او نمی‌تواند به‌راحتی در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کند و یا اینکه کاملاً از حضور در گروه‌ها و اجتماعات اجتناب می‌کند. بیمار مبتلا به افسردگی در ارتباط برقرار کردن با دیگران شدیداً دچار مشکل می‌شود و آن واحد ممکن است احساسات مختلفی مانند ترس، اضطراب و شرم به او حمله‌ور شوند. معمولاً بیمار مبتلا به افسردگی بدون اینکه حتی خودش هم بداند احساس ناراحتی، بدبختی و بی‌ارزشی دارد.

علائم افسردگی در کودکان و نوجوانان

نخست باید اشاره کنیم که علائم و نشانه‌های شایع افسردگی کودکان و نوجوانان تقریباً مشابه بزرگ‌سالان است، اما شاید تفاوت‌هایی نیز در این بین وجود داشته باشد. در کودکان بسیار کوچک نشانه‌های افسردگی امکان دارد شامل مواردی همچون وابستگی، احساس درد و رنج، نگرانی، تحریک‌پذیری، غم و اندوه، کاهش وزن و امتناع از رفتن به مدرسه شود شایع‌ترین علائم افسردگی در نوجوانان عبارت‌اند از:

• تحریک‌پذیری
• غم عمیق
• تشدید احساسات منفی و بی‌ارزشی
• پرخاشگری
• کاهش عملکرد و ضعف در یادگیری دروس
• حضور ضعیف در مدرسه
• احساس سوءتفاهم و حساسیت شدید
• زیاد غذاخوردن و خوابیدن
• مصرف مواد مخدر و الکل
• اجتناب از حضور در اجتماعات و گروه‌ها
• از دست‌دادن علایق
• آسیب‌زدن به خود

علائم افسردگی در افراد مسن

افسردگی یک بخش طبیعی از افزایش سن نیست و هرگز نباید آن را ساده تلقی کرد. جالب است بدانید که بسیاری از خانواده‌ها و خود افراد مسن موفق نمی‌شوند که بیماری افسردگی را تشخیص دهند، بنابراین بیمار درمان نمی‌شود و در مراحل شدید حتی از کمک گرفتن و اقدام به درمان نیز امتناع می‌کند. عمده علائم افسردگی در افراد مسن شامل موارد زیر می‌شود:

• احساس درد یا بروز درد جسمانی
• مشکلات حافظه یا تغییرات شخصیتی
• افزایش افکار و احساسات خودکشی، به‌خصوص در مردان مسن
• تمایل شدید به در خانه ماندن به‌جای بیرون رفتن برای معاشرت یا انجام کارهای جدید
• احساس خستگی، نداشتن اشتها، مشکلات خواب
• از دست‌دادن علاقه به رابطه جنسی که ناشی از بیماری، دارو و کهولت سن نیست

علائم جسمی افسردگی

خوب است بدانید که افسردگی علائم و عوارض جسمانی نیز دارد. اگر این بیماری کنترل و درمان نشود تأثیر مخربی بر شما و خانواده‌تان خواهد گذاشت. نمونه‌هایی از علائم جسمانی افسردگی در مراحل حاد عبارت‌اند از:

• اضافه‌وزن و چاقی
• ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی
• ابتلا به بیماری دیابت
• سوءمصرف الکل و مواد مخدر و ابتلا به بیماری‌های کبدی
• هراس از حضور در اجتماع
• اقدام به خودکشی
• احساس درد در کمر و سر بدون دلیل
• خودزنی مانند بریدن دست یا گوش

چه کسانی بیشتر در معرض افسردگی هستند؟

افرادی که شرایط زیر را داشته باشند بیشتر در معرض افسردگی قرار دارند:

• داشتن برخی از ویژگی‌های شخصیتی مانند وابسته‌بودن، عزت نفس پایین، خود انتقادی و بدبینی
• تجربه‌کردن اتفاقات پراسترس مانند سوء استفاده فیزیکی یا جنسی، مرگ عزیزان، رابطه دشوار و یا مشکلات مالی
• داشتن فردی در خانواده با سابقه افسردگی و یا اختلال دوقطبی
• سابقه داشتن اختلالات سلامت روان مانند اختلال اضطراب، اختلالات خوردن یا اختلال استرس پس از سانحه
• اعتیادبیماری‌های جدی یا مزمن مانند سرطان، بیماری‌های قلبی و …
• مصرف برخی داروها مانند بعضی از داروهای فشارخون و یا داروهای خواب‌آور

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر احساس افسردگی می‌کنید، بهترین کار این است که در اولین فرصت به پزشک یا متخصص سلامت روان مراجعه نمایید. اگر تمایلی به مراجعه به پزشک ندارید با یک دوست یا فرد مطمئن در زندگی خود صحبت کنید.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.