انواع تست افسردگی + افسردگی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

سلامت روان

 

اگرچه تست خونی برای تشخیص افسردگی وجود ندارد اما آزمایش‌هایی برای خط زدن سایر علل احتمالی در دسترس هستند. پزشکان در ابتدا بعضی از آزمایش‌های مرتبط با علائم بالینی را تجویز می‌کنند چراکه بعضی از بیماری‌ها مثل بیماری‌های ویروسی، اختلالات تیروئیدی و تغییرات هورمونی باعث بروز علائمی شبیه افسردگی می‌شوند. اگر پزشک در آزمایشات خونی علائم خاصی مشاهده نکند شما را به یک روانشناس ارجاع می‌دهد. در این مقاله به بررسی تست افسردگی می‌پردازیم.

روانشناسان چگونه افسردگی را تشخیص می‌دهند؟

پس از بیان افکار و احساسات خود و مشکلاتی که در زندگی شما ایجاد شده، سوالاتی در خصوص سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری‌های روانی از شما پرسیده می‌شود. روانشناسان با پرسیدن سؤالات مختلف در مورد خلق‌وخو، سابقه درمانی، رفتار و فعالیت‌های روزانه، علائم و شدت افسردگی را در بیمار ارزیابی می‌کنند.

انواع تست‌ تشخیص افسردگی

انواع تست‌ تشخیص افسردگی

پزشک برای بررسی شدت افسردگی احتمالاً از شما خواهد خواست که یک پرسش‌نامه را تکمیل کنید. به یاد داشته باشید که سؤالات و انواع تست‌ افسردگی تنها بخشی از روند درمان هستند و ادامه مسیر به علائمی بستگی دارد که در پرسش‌نامه و معاینه آشکار می‌شوند. قبل از پر کردن هر گونه فرم یا پرسشنامه ممکن است روانشناس دو سؤال کلیدی زیر را برای انتخاب نوع پرسش‌نامه و یا روش تشخیصی مطرح کند:

  • آیا طی ماه گذشته احساساتی از قبیل افسردگی، ناامیدی و سرخوردگی باعث رنجش شما شده‌اند؟
  • آیا طی ماه گذشته علاقه و انگیزه شما برای انجام‌دادن کارهای روتین کاهش یافته است؟

پاسخ شما به این دو سؤال قدم بعدی پزشک در انتخاب شیوه درمان را مشخص می‌کند. ممکن است سؤالات دیگری نیز در ادامه برای اطمینان از تشخیص مطرح شود. اگر با پاسخ‌های شما روانشناس تشخیص دهد که علائم ظاهرشده ناشی از افسردگی نیست ممکن است با بررسی مجدد، سایر علل احتمالی را نیز ارزیابی کند. اگر روانشناس بر تشخیص افسردگی مطمئن شود با استفاده از تست مرتبط، شدت و نوع علائم را خواهد سنجید. در ادامه مطلب به نمونه‌هایی از این پرسشنامه‌ها اشاره می‌کنیم.

تست افسردگی بک

این پرسش‌نامه با ۲۱ سؤال آشکارکننده افسردگی تنظیم شده است. این سؤالات به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که امکان بررسی خلق‌وخو، علائم و رفتار افراد مبتلا به افسردگی را میسر می‌کنند. پاسخ هر سؤال از ۰ تا ۳ بسته به شدت علائم درجه‌بندی می‌شود. هرچه علائم بیمار شدیدتر باشد درجه پاسخ نیز بالاتر می‌رود. این تست به چند شکل مختلف مثل فرم‌های آنلاین، فرم کارتی، فرم کوتاه ۱۳ سوالی و جدیدترین آن یعنی پرسشنامه BDI –II است که در سال ۱۹۹۶ طراحی شده است. زمان موردنیاز برای انجام این تست تقریباً ۱۰ دقیقه است.

تست افسردگی هامیلتون

این روش که با HDRS نیز شناخته می‌شود شامل یک پرسش‌نامه با ۲۱ سؤال است و به روانشناس امکان می‌دهد تا شدت افسردگی را تخمین بزند. هر یک سؤالات با یکی از علائم افسردگی در ارتباط است. سؤالات این پرسش‌نامه دارای چندین گزینه و هر گزینه نیز از ۰ تا ۴ درجه‌بندی شده است. هر چه درجه بالاتر باشد نشان‌دهنده وخیم‌تر بودن افسردگی است.

تست افسردگی هامیلتون

تست افسردگی هامیلتون در سال ۱۹۶۰ توسط ماکس هامیلتون ابداع شد. این تست مختص بزرگ‌سالان است و به‌گونه‌ای طراحی شده است که شدت افسردگی را با بررسی خلق‌وخو، احساس گناه، افکار مربوط به خودکشی، بی‌خوابی، سراسیمگی، کم‌توانی ذهنی، اضطراب، کاهش وزن و اختلالات روان‌تنی تخمین می‌زند.

تست افسردگی زونگ

مقیاس زونگ یک ابزار غربالگری برای ارزیابی سطح افسردگی در افراد است. مقیاس زونگ از یک پرسش‌نامه با ۲۰ سؤال تشکیل شده است و در انتها نمره‌ای بین ۲۰ تا ۸۰ به دست می‌آید. اغلب افرادی که دچار افسردگی هستند نمره‌ای بین ۵۰ تا ۶۹ کسب می‌کنند. نمره بالاتر از ۶۹ نشان‌دهنده افسردگی شدید است. برای انجام این تست به ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان نیاز است. در تست زونگ معمولاً برای افراد مسن‌تر نمره بالاتری نسبت به گروه‌های سنی پایین‌تر به دست می‌آید که علت آن وجود آیتم‌های مربوط به اختلال روان‌تنی در پرسش‌نامه است. تفسیر نتایج تست زونگ به شکل زیر است:

  • افسردگی خفیف ۵۰ تا ۵۹
  • افسردگی متوسط ۶۰ تا ۶۹
  • و افسردگی شدید بالای ۷۰

در این پرسش‌نامه‌ها سوالاتی در مورد خلق‌وخو و حالات فیزیکی مرتبط با افسردگی مثل اختلالات خواب و یا مشکلات جنسی مطرح شده‌اند. شاید در پاسخ به سؤالات معذب باشید و صادقانه پاسخ دادن برایتان دشوار باشد. بکوشید که صادقانه تمام سؤالات را پاسخ دهید چراکه تشخیص درست نوع افسردگی و تجویز داروهای مؤثر به صداقت شما بستگی دارد.

تشخیص افسردگی

افرادی مبتلا به افسردگی هستند که ۵ مورد از علائم زیر را به مدت حداقل دو هفته بروز دهند (برای تشخیص افسردگی حتماً باید یکی از علائم غم و افسردگی و نبودن شوق و انگیزه برای انجام امور روزانه داشته باشد):

  • غم و افسردگی
  • نبود شوق و انگیزه برای انجام امور روزانه، به‌ویژه کارهایی که لذت‌بخش بوده‌اند
  • اختلالات خواب ازجمله کم‌خوابی و یا پرخوابی
  • خستگی و فقدان انرژی
  • احساس بی‌ارزشی و گناه
  • ناتوانی در تمرکز
  • تغییر اشتها
  • تحریک‌پذیری زیاد
  • خطور افکار مزاحم به ذهن و تداعی مرگ

تشخیص افسردگی

انواع مختلفی از افسردگی وجود دارد که برحسب نوع علائم شناخته می‌شوند. انواع افسردگی‌ها عبارت‌اند از:

پزشک با تشخیص دادن نوع دقیق افسردگی، بهترین درمان را برای برطرف کردن علائم تجویز می‌کند. اما بر اساس نتایجی که از تست‌ افسردگی به دست می‌آید افسردگی شما ممکن است خفیف، متوسط و یا شدید باشد. تقریباً در هر سه حالت علائم مشابهی بروز می‌کند با این تفاوت که هرچه اختلال شدیدتر باشد، نشانه‌های بیماری محسوس‌تر است و اثر مخرب بیشتری بر کیفیت و سلامت فرد دارند. در ادامه مطلب با جزئیات بیشتری انواع علائم مرتبط با درجات مختلف افسردگی و تأثیر آن‌ها بر زندگی بیمار بیان می‌شود.

به گفته وب‌سایت mayoclinic افسردگی پس از زایمان یک نقص و ضعف شخصی نیست، بلکه یک عارضه زایمان است. برخی از علائم افسردگی پس از زایمان عبارت است از:

  • نوسانات خلقی شدید
  • گوشه‌گیری از نزدیکان
  • گریه
  • مشکل در برقراری ارتباط با کودک
  • مشکلات خواب
  • کاهش اشتها
  • خستگی شدید
  • لذت‌نبردن از کارهای موردعلاقه
  • تحریک‌پذیری و عصبانیت شدید
  • کاهش اعتمادبه‌نفس
  • ناامیدی
  • احساس بی‌ارزش‌بودن

علائم افسردگی خفیف چیست؟

افسردگی خفیف تا حدودی سنگین‌تر و طولانی‌تر از یک دل‌گرفتگی موقتی است. علائم ممکن است چند روز ادامه داشته باشند و در انجام امور روزانه نیز مشکل‌ساز شوند. علائمی که در این نوع افسردگی بروز می‌کند شامل موارد زیر است:

  • زودرنجی و عصبانیت
  • ناامیدی
  • احساس گناه
  • خود بیزاری
  • از دست دادن اشتیاق برای انجام کارهای که قبلاً فرح‌بخش بوده است
  • دشوار شدن تمرکز در محل کار
  • عدم انگیزه
  • از دست دادن اشتیاق برای فعالیت‌های اجتماعی
  • بروز درد و گرفتگی عضلانی بدون دلیل خاصی
  • پرخوابی روزانه و بی‌حوصلگی
  • بی‌خوابی
  • تغییرات اشتها
  • تغییر در وزن بدن
  • انجام رفتارهای مخرب مثل نوشیدن الکل، مصرف مواد مخدر و یا قمار

علائم افسردگی خفیف چیست؟

اگر علائم بالا در بیشتر روزهای هفته و به مدت دو سال تداوم داشته باشند احتمالاً به اختلال افسردگی مداوم یا دیس‌تایمی مبتلا هستید. هرچند که علائم دیس‌تایمی یا همان افسردگی ملایم قابل‌تشخیص است اما در بیشتر موارد این نوع افسردگی نهفته و تشخیص آن دشوار است چراکه فرد ممکن است در زمان معاینه بعضی از علائم را به خاطر نیاورد و یا به‌سادگی از آن‌ها عبور کند.

خوشبختانه این نوع افسردگی را می‌توان با اصلاح سبک زندگی به‌آسانی درمان کرد. سبک زندگی سالم سبب بالا رفتن مقدار سروتونین خون شده و به‌مرورزمان بر علائم افسردگی غلبه می‌کند. مهم‌ترین تغییرات سبک زندگی برای درمان افسردگی خفیف شامل موارد زیر است:

  • ورزش روزانه
  • پیروی منظم از برنامه خواب‌وبیداری
  • برخوردار بودن از رژیم غذایی سالم و مغذی
  • انجام یوگا و مراقبه
  • فعالیت‌هایی نظیر نوشتن، مطالعه و گوش دادن به موزیک که در کاهش استرس مفید هستند

البته در کنار تغییرات سبک زندگی استفاده از بعضی مکمل‌ها نظیر مکمل ملاتونین با مشاوره پزشکی نیز برای درمان این نوع افسردگی توصیه می‌شود.

نشانه‌های افسردگی متوسط چیست؟

شدت علائم در افسردگی متوسط بالاتر از افسردگی خفیف است. از نظر نوع علائم هر دو افسردگی خفیف و متوسط نشانه‌های مشابهی دارند. علاوه بر این، افسردگی متوسط علائم زیر را نیز به دنبال دارد:

  • عدم اعتمادبه‌نفس
  • بازدهی و کارایی کم در زندگی
  • احساس بی‌ارزشی
  • حساس شدن و زودرنجی
  • نگرانی بیش‌ازحد

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های افسردگی متوسط با نوع خفیف در شدت علائم و مشکل‌ساز شدن آن‌ها در انجام امور حرفه‌ای و کارهای مربوط به خانه است. همچنین تغییراتی نیز در زندگی اجتماعی به چشم می‌خورد. تشخیص افسردگی متوسط آسان‌تر از افسردگی خفیف است چراکه علائم آن بر کیفیت زندگی و امور روتین تأثیرگذار است. داروهایی نظیر سرتالین و پاروکستین برای درمان این نوع افسردگی تجویز می‌شوند. این داروها حداقل شش هفته باید مصرف شوند تا اثرات کامل خود را اعمال کنند. روش درمانی شناختی-رفتاری نیز در بعضی موارد مورداستفاده قرار می‌گیرد.

نشانه‌های افسردگی شدید چیست؟

نشانه‌های افسردگی شدید چیست؟

علائمی که در این نوع افسردگی بروز می‌کند مشابه افسردگی خفیف و متوسط با این تفاوت که شدت علائم بیشتر است و حتی ارتباط و احساسات فرد نسبت به عزیزان خود را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. هر دوره افسردگی شدید به‌طور میانگین شش ماه یا بیشتر به طول می‌انجامد. در برخی موارد افسردگی شدید پس از مدتی برطرف می‌شود اما در سایر موارد به‌صورت دوره‌های تکرارشونده ظاهر می‌شود. تشخیص به‌موقع و آغاز درمان برای بهبودی این نوع اختلال روانی مهم است. شکل‌های شدید افسردگی ممکن است علائم زیر را نیز به دنبال داشته باشند:

  • هذیان‌گویی
  • بی‌حالی و بی‌رمقی شدید
  • توهم
  • افکار و رفتارهای مرتبط با خودکشی

درمان افسردگی شدید مستلزم مصرف داروهای ضدافسردگی است. پزشکان از داروهای SSRI و سایر روش‌های درمانی برای بهبود بیمار کمک می‌گیرند.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.

منبع
healthlinehealthlinewebmdsciencedirect
homeca-doctors

مطالب بالا با تایید دکتر سیدحسن مرتضوی منتشر شده است.

تخصص پزشک: پزشک عمومی

فارغ‌التحصیل دانشگاه: دانشگاه علوم پزشکی اراک

شماره نظام پزشکی: 155058

مقالاتی که شاید برایتان جالب باشد

نظرات

شماره تلفن همراه و نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

۵ دیدگاه

دکمه بازگشت به بالا