تغذیه و سردرد + چه غذاهایی باعث سردرد می‌شود؟

تغذیه در ابتلا به سردرد یا درمان آن بسیار موثر است. بیشتر ما در طول زندگی خود حداقل یکی از انواع سردردها را تجربه می‌کنیم. استرس‌های روزانه ناشی از مشکلات شخصی، شغلی و خانوادگی عوامل زمینه ساز سردردها هستند. شایع‌ترین نوع سردرد، سردردهای عصبی است که باعث بروز دردهای خفیف تا متوسط در افراد می‌شوند و قادرند کیفیت زندگی فرد را دستخوش تغییرات فراوانی کنند.

فارغ از نوع سردرد اگر بتوان با نوشیدن یک دمنوش و چای گیاهی آرامش را به سیستم عصبی و عضلانی خود هدیه دهید بسیاری از مسائل و تنش‌های روزانه رنگ و بوی خود را از دست می‌دهند. در این مقاله سعی داریم با معرفی بهترین دمنوش‌های گیاهی که در منابع معتبر پزشکی جهان به آن‌ها اشاره شده است بتوانیم در بهبود سردردهای روزانه و افزایش کیفیت زندگی شما عزیزان گامی برداریم. علاوه بر این با غذاهایی که محرک سردرد هستند و یا به بهبود آن کمک می‌کنند آشنا خواهیم شد و در مورد ارتباط تغذیه و سردرد صحبت خواهیم کرد.

مواد غذایی که افراد مبتلا به سردرد نباید مصرف کنند!

بعضی از مواد غذایی و خوراکی‌ها به دلیل داشتن ترکیبات تحریک کننده عصبی، عامل بروز سردرد و در مقابل، برخی از غذاها با برخوردار بودن از تسکین دهنده‌های عصبی، در بهبود سردرد مفید هستند. در ادامه به ارتباط تغذیه و سردرد و ارائه نتایج جدیدترین مطالعات علمی در این زمینه می‌پردازیم.

چای و قهوه و سردرد

یکی از نکات مربوط به تغذیه و سردرد مصرف چای و قهوه است. برای افرادی که به طور روتین چای و قهوه مصرف می‌کنند کافئین موجود در آن‌ها به عنوان مسکن عمل می‌کند و باعث آرام شدن سردرد می‌شود. اما زیاده‌روی در مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار، عامل تحریک شدن نورون‌های درد و متعاقبا بروز سردرد به شمار می‌آید. علاوه بر قهوه و چای، ترکیبات کافئینی در نوشابه‌های انرژی‌زا نیز وجود دارد و مصرف آن‌ها باعث تحریک سردرد می‌شود.

پنیر کهنه و سردرد

بر اساس مطالعات صورت گرفته، ۹ تا ۱۸ درصد افراد مبتلا به سردردهای مزمن عنوان کرده‌اند که پنیر کهنه یکی از محرک‌های سردرد در آنان است. محققان بر این باورند که مقدار بالای تیرامین موجود در این پنیرها با سردرد در ارتباط است. تیرامین ترکیبی است که در هنگام تجزیه شدن اسید آمینه تیروزین در بافت پنیر ایجاد می‌شود. تیرامین در مواد غذایی دیگری مثل عصاره‌های مخمری، شکلات و گوشت فرآوری شده نیز یافت می‌شود اما پنیر کهنه از غنی‌ترین منابع تیرامین محسوب می‌شود. آزمایشات خونی افراد مبتلا به سردردهای مزمن و میگرن نشان دهنده بالا بودن سطح تیرامین آن‌ها نسبت به سایرین است.

گوشت فرآوری شده و نقش آن در تغذیه و سردرد

طبق تحقیقات دانشگاهی، فرآوردهای گوشتی صنعتی عامل ۵ درصد از سردردهای مزمن هستند. محصولاتی مثل سوسیس، کالباس و همبرگر از این نوع محصولات به حساب می‌آیند. محققان بر این باورند که نیترات (یک افزودنی به عنوان ماده نگهدارنده گوشت) موجود در این فراورده‌ها عامل تحریک نورون‌های درد در مغز است. علاوه بر نیترات، این نوع محصولات حاوی مقادیر بالایی هیستامین هستند. هیستامین در برخی از افراد به عنوان محرک سردرد عمل می‌کند.

طعم دهنده‌های غذایی

مونوسدیم گلوتامات یکی از طعم دهنده‌ها و افزودنی‌های غذایی است که در بعضی از رستوران‌ها و همچنین کنسروهای غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نتایج برخی از تحقیقات علمی از تاثیر منفی این افزودنی غذایی در بروز سردرد حکایت دارد.

شیرین کننده آسپارتام

آسپارتام در صنایع غذایی به عنوان شیرین کننده مصنوعی در تولید نوشیدنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیب شیرین کننده به عنوان محرک سردرد شناخته می‌شود.

مرکبات و سردرد

میوه‌هایی که در گروه مرکبات قرار دارند از عوامل محرک بروز سردرد در برخی افراد به شمار می‌روند. این میوه‌ها مثل، پرتقال، نارنگی، لیمو ترش، گریپ فروت و نارنج چند دقیقه پس از مصرف باعث بروز سردرد می‌شوند.

شکلات و سردرد

برخی افراد به ترکیبات موجود در شکلات حساسیت دارند و این واکنش منجر به بروز سردرد می شود.

گلوتن

گلوتن یکی از پروتئین‌های موجود در گندم است که در برخی افراد منجر به بروز حساسیت و سردرد می‌شود. این پروتئین در جو، گندم، بیشتر نان‌ها، بعضی از چاشنی‌ها مثل سس باربیکیو، خوراکی‌های صنعتی مثل کیک‌ها و کلوچه‌ها وجود دارد.

مشروبات الکلی

الکل یکی از محرک‌های مهم سردرد است. طبق تحقیقات انجام شده در ایالات متحده امریکا، حدود ۲۹ تا ۳۶ درصد افراد مبتلا به سردردهای مزمن، مصرف نوشیدنی‌های الکلی را عامل مهمی در بروز سردرد می‌دانند. الکل بر زنان بیشتر از مردان تاثیر گذر است و سردردهایی با شدت و مدت بیشتری را موجب می‌شود.

برای درمان سردرد چه بخوریم؟

کوآنزیم (Q)

کوآنزیم کیو یک آنتی اکسیدان است که نقش مهمی در تنظیم متابولیسم بدن دارد. این آنزیم هم در بدن ساخته شده و هم از طریق غذایی جذب بدن می‌شود. مواد غذایی همچون گوشت قرمز، ماهی، جگر، کلم بروکلی و سبزیجاتی مثل جعفری غنی از کوآنزیم کیو هستند. تعدادی از تحقیقات علمی نشان داده‌اند که بعضی از افراد مبتلا به سردرد، دچار کمبود کوآنزیم Q هستند. در این افراد با مصرف کوآنزیم کیو می‌توان سردرد را درمان کرد.

نقش فولات در تغذیه مرتبط با سردرد

یکی دیگر از مواردی که در تغذیه و سردرد اهمیت دارد مصرف فولات است. کمبود این ویتامین در بدن یکی از عوامل بروز سردرد است. کلم بروکلی، لوبیا چیتی، تخمه آفتابگردان، مارچوبه و نعنای خشک شده غنی از فولیک اسید هستند.

نقش منیزیم در تغذیه و سردرد

از دیگر نکات تغذیه‌ای مرتبط با سردرد مصرف منیزیم است. مصرف این عنصر مغذی می‌تواند دردرمان برخی سردردها به ویژه سردردهای مرتبط با قاعدگی مفید باشد. بادام، دانه کنجد، تخمه آفتابگردان، تخم کدو، دانه کتان و شیر کم چرب حاوی مقادیر فراوانی منیزیم هستند.

ریبوفلاوین یا ویتامین B2

نتایج تحقیقات علمی نشان می‌دهند که مصرف روزانه ۴۰۰ میلی گرم ریبوفلاوین به مدت سه ماه در بهبود بسیاری از سردردها به ویژه سردردهای میگرنی موثر است. ارده، قارچ، برنج سفید، انگور، سیب و اسفناج غنی از ریبوفلاوین هستند.

دمنوش‌های مفید برای انواع سردرد

تاثیر چای زنجبیل در تغذیه و سردرد

زنجبیل از گیاهان محبوب و پرمصرف است که در آشپزی به‌عنوان ادویه کاربرد فراوانی دارد. زنجبیل با دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌های قوی، قادر است عوامل التهابی عامل سردرد را تا حد چشمگیری در بدن کاهش دهد. نتایج یکی از مطالعات در سال ۲۰۱۴ نشان می‌دهد که نوشیدن یک دمنوش زنجبیل به‌اندازه مصرف یک قرص سوماتریپتان در درمان میگرن مؤثر است.

زنجبیل در مجموع داروی گیاهی ایمن و کم عارضه‌ای به شمار می‌آید. البته در خصوص مصرف دمنوش زنجبیل در دوران بارداری بهتر است با پزشک مشورت شود. در بیماری‌های کیسه صفرا نیز مصرف زنجبیل بایستی تحت نظر پزشک باشد.

دمنوش نعنا فلفلی برای سردرد

 بر اساس شواهد ارائه‌شده توسط موسسه ملی تحقیقات سلامت ایالات‌متحده، استفاده موضعی روغن نعنا فلفلی در ناحیه پیشانی سبب کاهش شدت سردردهای عصبی می‌شود. روغن این گیاه دارویی برای درمان سردرد نیز کاربرد فراوانی دارد و تحقیقات علمی این موضوع را تأیید کرده‌اند. علاوه بر روغن نعنا فلفلی، دمنوش آن نیز تأثیر مطلوبی در تسکین انواع سردردها ازجمله سردردهای میگرنی دارد. این دمنوش برای بسیاری از مردم ایمن است و تاکنون عوارض جانبی برای آن ثبت نشده است.

به گفته وب‌سایت healthline یکی از سوالات مهم در مورد تغذیه سردرد مربوط به مصرف کافئین است. آیا مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار برای درمان سردرد مناسب است؟ مصرف کافئین برای برخی از افراد تسکین‌دهنده است و برای برخی افراد نیز محرک سردرد است. اگر در مورد پاسخ بدنتان به کافئین تردید دارید از دمنوش‌های طبیعی استفاده کنید.

دمنوش میخک صدپر برای سردرد

میخک یکی از گیاهان ارزشمند است که در برخی کشورها ازجمله اندونزی به‌عنوان ادویه در آشپزی مورداستفاده قرار می‌گیرد. این گیاه در طب سنتی برای درمان سردرد کاربرد فراوانی دارد. مواد مؤثره میخک صدپر حاوی ترکیبات ضد درد است. این ترکیبات با مهار کردن گیرنده‌های درد باعث تسکین درد و التهاب می‌شوند.

ترکیبات شیمیایی میخک صدپر ممکن است با داروهای رقیق‌کننده خون مثل وارفارین تداخل داشته باشند. بنابراین اگر چنین داروهایی مصرف می‌کنید و یا اخیراً تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اید برای مصرف دمنوش میخک صدپر با پزشک خود مشورت نمائید.

دمنوش بابونه گاوی برای درمان سردرد

بابونه گاوی از گیاهانی است که قدمتی دیرینه در طب سنتی دارد. بسیاری از مطالعات که بر روی خاصیت دارویی این گیاه انجام‌شده است تأثیر چشمگیر آن در درمان سردردهای میگرنی را تأیید کرده‌اند. علاوه بر درمان انواع سردردها، این دارو در پیشگیری از میگرن نیز مؤثر است.

در برخی افراد مصرف دمنوش بابونه گاوی آفت دهانی را به دنبال دارد. اگر به چنین عارضه‌ای مبتلا شدید، سعی کنید در دمنوش‌های بعدی مقدار کمتری از بابونه گاوی استفاده نموده تا غلظت مواد مؤثره آن کمتر شود. در هنگام بارداری از مصرف دمنوش بابونه گاوی خودداری شود چراکه احتمال تولد نوزاد نارس وجود دارد.

دمنوش بابونه برای سردرد

دمنوش بابونه در طب سنتی برای درمان بی‌خوابی و اضطراب کاربرد دارد. اگرچه شواهد علمی چندانی در خصوص ارتباط این گیاه با درمان سردرد در دسترس نیست اما مسکن بودن آن برای استرس و اضطراب می‌تواند در بهبود سردرد عصبی و علائم میگرن نیز مؤثر باشد.

افرادی که به گیاهان راگوید (ragweed)، گل داوودی (chrysanthemums) و گیاه همیشه‌بهار (marigolds) حساسیت دارند به‌احتمال‌زیاد نسبت به بابونه نیز آلرژی داشته باشند همچنین اگر در حال مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مثل وارفارین هستید و یا تحت عمل جراحی پیوند اعضا قرار گرفته‌اید قبل از مصرف بابونه با پزشک خود مشورت نمائید.

کلام آخر

در این مقاله به نکات مختلف در مورد تغذیه و سردرد پرداخته شد. تغذیه می‌تواند عامل محرک برای سردرد باشد. همچنین بسیاری از مواد غذایی در درمان سردرد موثرند. سعی کنید از مصرف غذاهای محرک سردرد پرهیز کنید.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.