سردرد پیشانی و هر آنچه باید از علت، علائم و درمان آن بدانید!
تقریباً هر فردی در زندگی خود نوعی از سردرد را تجربه می‌کند. سردرد پیشانی زمانی احساس می‌شود که درد در ناحیه پیشانی، پشت چشم و یا شقیقه‌ها بروز کند. بیشتر سردردهای پیشانی ناشی از استرس هستند. معمولاً این نوع سردردها حالت پیوسته و مزمن ندارند و پس از حدود ۳۰ دقیقه برطرف می‌شوند. برای آشنایی بیشتر با سرددرهای پیشانی با مجله هومکا همراه باشید.
علت سردرد پیشانی چیست؟
سردردهایی که در پیشانی بروز می‌کنند، به ۴ گروه تقسیم‌بندی می‌شوند. انواع سردردها در ناحیه پیشانی به شرح زیر است.
سردردهای عصبی و درد پیشانی
سردرد عصبی از شایع‌ترین علت دردهای ناحیه پیشانی هستند و بسیاری از مردم در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. علائم این سردردها به‌صورت زیر است:
- درد مبهم و پیوسته که فرد آن را دور سر خود احساس می‌کند
- دردهایی که از پشت چشم، شقیقه‌ها و پیشانی شروع می‌شوند
- حساس شدن اطراف سر، جمجمه، صورت، گردن و شانه‌ها
- احساس فشار در اطراف سر همچون بستن یک کمربند دور سر
در بیشتر موارد سردردهای تنشی در مدت کوتاهی برطرف می‌شوند، اما در برخی شرایط نیز امکان طولانی‌تر شدن آن‌ها وجود دارد. عوامل اصلی ایجادکننده این دردها استرس، اضطراب، و افسردگی است اما احتمال بروز بر اثر خستگی، وضعیت نامناسب ایستادن یا نشستن و گرفتگی عضلانی نیز وجود دارد. برای درمان این نوع سردرد می‌توان از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن، استامینوفن و آسپیرین استفاده کرد. انجام کارهای زیر در بهبود سردرد تنشی موثر است:
- ماساژ بدن
- حرکت دادن آرام گردن و ورزش‌های کششی
- دوش آب گرم
- قرار دادن یک حوله داغ در اطراف گردن یا پیشانی
سردردهای چشمی و سردرد پیشانی
خستگی چشم و عیوب انکساری از علت‌های مهم شروع سردردهای پیشانی هستند. سردردهای چشمی نیز معمولا علائمی مشابه با سردردهای تنشی دارند با این تفاوت که علت این نوع سردردها معمولاً آستیگماتیسم چشم یا عیوب بینایی اصلاح‌نشده است. موارد زیر در بروز این نوع سردردها (میگرن چشمی) نقش دارند:
- کارهای بصری طولانی‌مدت مانند مطالعه یا کار با کامپیوتر
- استرس و اضطراب
- وضعیت بدنی نامناسب در حالت نشسته یا ایستاده
افرادی که از سردردهای چشمی رنج می‌برند بایستی توسط چشم‌پزشک معاینه شوند. در برخی موارد با اصلاح نمره عینک و یا تعویض لنز چشمی مشکل برطرف می‌شود. با رعایت اصول خود مراقبتی نیز می‌توان تا حد زیادی این نوع دردها را کاهش داد:
- استراحت دادن به چشم در کارهای طولانی‌مدت
- رعایت اصول ارگونومی در زمان نشستن پشت میز
- انجام حرکات کششی گردن، بازوها و پشت به‌طور منظم
سردردهای خوشه‌ای و درد پیشانی
این سردردها به‌ندرت اتفاق می‌افتند به‌طوری‌که از هر ۱۰۰۰ نفر ۱ نفر احتمال ابتلا به چنین سردردی دارد. شیوع سردردهای خوشه‌ای در مردان بیشتر از زنان است. این نوع سردرد بسیار دردناک بوده و فرد مبتلا درد را در یک طرف سر و معمولا در اطراف چشم، شقیقه و یا پیشانی احساس می‌کند. سردرد خوشه‌ای معمولا بدون هشدار اولیه و به‌صورت ناگهانی شروع می‌شود و تا چند ساعت نیز ادامه پیدا می‌کند. علائم دیگر این نوع سردردها به شرح زیر است:
- احساس بی‌قراری و آشفتگی
- گرفتگی و احتقان بینی
- چشم‌های اشک‌آلود و یا ورم‌کرده
نوشیدن مشروبات الکلی، سیگار کشیدن و در معرض مواد شیمایی بودن از محرک‌های سردردهای خوشه‌ای به شمار می‌آیند. افرادی که به این نوع سردردها مبتلا هستند باید توسط پزشک معاینه شوند.
سینوزیت و درد پیشانی
گاهی ممکن است سینوس‌ها بر اثر عفونت و یا آلرژی دچار التهاب شوند که به آن سینوزیت می‌گویند. تورم سینوس‌ها می‌تواند منجر به سردرد پیشانی، درد گونه‌ها و درد پشت چشم شود. علائم سردرد سینوسی به‌صورت زیر است:
- دردهای مبهم و نبض‌دار
- دردی که با تکان دادن سر شدیدتر می‌شود
- گرفتگی بینی
- تب
- دندان‌درد
برخی افراد پس از ابتلا به سرماخوردگی و یا آنفولانزا دچار سردردهای سینوسی می‌شوند. در بیشتر موارد برای بهبود سردرد سینوسی نیازی به مراجعه به پزشک و مصرف دارو نیست. اما برای جلوگیری از مزمن شدن عفونت‌های سینوسی بهتر است روزانه بینی و سینوس‌ها با محلول سرم فیزیولوژی شستشو داده شوند تا میکروب‌ها و تجمعات موکوسی از بینی و سینوس‌ها خارج شوند. بهترین راه برای درمان سینوزیت بستگی به علت سینوزیت دارد:
- سینوزیت‌های ناشی از سرماخوردگی و آنفولانزا: شستشو دادن بینی و در صورت نیاز مصرف ایبوپروفن یا استامینوفن برای تسکین درد
- سینوزیت‌هایی که از عفونت‌های باکتریایی به‌وجود می‌آیند: تجویز آنتی‌بیوتیک توسط پزشک
- سینوزیت‌های ناشی از آلرژی: مصرف آنتی‌هیستامین و یا سایر داروهای ضد آلرژی تحت نظر پزشک
چگونه بدانیم که دچار سردرد پیشانی شده‌ایم؟
سردردهای پیشانی، دردهایی در قسمت پیشانی و شقیقه‌ها هستند که معمولا در هر دو طرف سر احساس می‌شوند. این درها خفیف و یا متوسط هستند و با تهوع و دیگر علائم میگرنی همراه نیستند. شدت سردردهای پیشانی با سروصدا، نور و بو ارتباطی ندارد. برای تشخیص نوع سردرد باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. وب‌سایت healthline در مورد تشخیص انواع سردردها اینگونه بیان می‌کند:
بعد از مراجعه به پزشک، او ابتدا سوالاتی در مورد سوابق سردرد و بیماری‌هایی که به آن مبتلا هستید می‌پرسد.برخی از این سوالات عبارت‌اند از:
- هرچندوقت یکبار دچار سردرد می‌شوید؟ چقدر طول می‌کشد تا سردردتان رفع شود؟
- محل درد کجاست و نوع درد چگونه است؟
- در زمان‌ها و شرایط خاصی سردرد دارید؟ آیا علاوه بر سردرد علائم دیگری هم دارید؟
- آیا افراد خانواده شما سابقه انواع سردردها مانند میگرن را دارند؟
- چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
عوامل محرک سردرد پیشانی چیست؟
این سردردها محرک‌های فراوانی دارند و مهم‌ترین آن استرس و افسردگی است. البته زمینه‌های ارثی و ژنتیکی نیز در بروز این سردردها موثر هستند. سایر محرک‌های این نوع سردردها شامل موارد زیر است:
- عفونت سینوسی
- درد فک و گردن
- آلرژی
- خستگی چشم به دلیل خیره شدن زیاد به صفحه مانیتور
- بی‌خوابی و سایر مشکلات خواب
- برخی غذاها مثل مواد غذایی فرآوری شده حاوی نیترات
- مشروبات الکلی
- دهیدراته یا کم آب شدن بدن
- افسردگی و اضطراب
- تغییرات آب و هوایی
- تنش عصبی
آیا لازم است برای سردرد پیشانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بسیاری از سردردهای پیشانی حالت گذرا دارند و پس از مدتی بهبود پیدا می‌کنند. به چنین سردردهایی، سردردهای اولیه گفته می‌شود و نیازی به معاینات پزشکی نیست و با استفاده از روش‌های خانگی درمان سردرد می‌توان از شدت آن کم کرد. اما اگر سردرد مزمن باشد و سبب آزردگی و تداخل در امور روزانه گردد بهتر است با پزشک مشورت شود. سردردهای مزمن ناحیه پیشانی تنها در دو درصد جامعه دیده می‌شود.
اما برخی دیگر از سردردهای پیشانی که به آن‌ها سردردهای ثانویه گفته می‌شود نیاز به ارزیابی و درمان دارند. این سردردها ممکن است به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد شده باشند و بهبود آن مستلزم اقدامات درمانی است. اگر در سردردهای پیشانی علائم زیر بروز کرد هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید:
- سردردهای ناگهانی و شدید
- سردرد جدید و مداوم، به‌ویژه اگر بیشتر از ۵۰ سال سن دارید.
- در صورت ضربه وارد شدن به سر
- همچنین اگر همراه با سردرد یکی از علائم زیر بروز کرد به پزشک مراجعه کنید:
- سفت و خشک شدن گردن
- تب
- سردرد و تهوع
- سردرد و سرگیجه
- ضعف و بی‌حالی
- دوبینی
- از دست دادن هشیاری
- تنگی نفس
سردردهای پیشانی چگونه درمان می‌شوند؟
درمان سردردهای پیشانی بستگی به‌شدت و نوع محرک دارد. بسیاری از این نوع سردردها با مصرف مسکن‌هایی نظیر آسپیرین، استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن تسکین پیدا می‌کنند. درمان‌های مکملی که می‌توان برای بهبودی انجام داد شامل انجام تکنیک‌های آرام‌سازی ذهنی و روش‌های آزادسازی عضلات است. با یادگیری مهارت‌های مدیرت استرس و دوری کردن از شرایط استرس‌زا می‌توان بسیاری از این نوع سردردها را بهبود بخشید. سایر اقداماتی که در بهبودی این نوع سردردها موثر هستند شامل موارد زیر است:
- دوش آب گرم
- ماساژ
- یوگا و مراقبه
- ورزش‌های سبک و منظم
چگونه می‌توان از بروز سردردهای پیشانی پیشگیری کرد؟
- عوامل تحریک‌کننده، زمان و محل شروع شدن سردرد را یادداشت کرده تا به‌مرورزمان محرک‌های سردرد را شناسایی کنید
- اگر به مدت طولانی پشت میز می‌نشینید و با مانیتور سروکار دارید، هرچند دقیقه یکبار با یک استراحت مختصر، به عضلات و چشمان خود استراحت دهید
- نشستن صحیح پشت میز و رعایت اصول ارگونومی در پیشگیری از سردردهای پیشانی موثر است
- همیشه به مقدار کافی آب بنوشید چراکه دهیدراته بودن بدن یکی از عوامل بروز سردردهای پیشانی است
آیا اصلاح سبک زندگی در درمان سردردهای پیشانی تأثیر دارد؟
برای درمان بلندمدت و کاهش این نوع سردردها اصلاح سبک زندگی بسیار اثربخش است:
- تنظیم ساعات خواب‌وبیداری: همواره سعی کنید که ساعات خواب‌وبیداری خود را تنظیم کرده و از شب‌بیداری اجتناب نمائید. به‌طور میانگین ۷ ساعت خواب شبانه برای افراد بالغ مناسب است
- افزایش فعالیت فیزیکی و ورزش های روانه: ورزش‌های سبک مثل پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری علاوه بر کاهش استرس روزانه به بهبود گردش خون نیز کمک کرده و احتمال بروز سردرد را کاهش می‌دهند
- وضعیت صحیح بدن در حالت نشسته و ایستاده: سعی کنید به مدت طولانی در یک حالت ثابت قرار نگیرید. اگر پشت میز هستید طریقه صحیح نشستن را رعایت کنید
- مصرف متعادل قهوه و چای: از زیاده‌روی در مصرف چای و قهوه خودداری کنید
- خودداری از مصرف بلندمدت مسکن‌ها: مصرف مسکن‌ها بیش از ۱۰ روز سبب سردرد می‌شود
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
سلام
این سردردا بعد از سی دقیقه برطرف میشن؟ اگه بعد از ۳۰ دقیقه خوب نشدن یعنی علت دیگه ای دارن؟
سلام عارف عزیز
نمیشه زمان خیلی دقیقی رو عنوان کرد. این مدت زمان عنوان شده در غالب افراد اتفاق میوفته ولی ممکنه برای یک فرد کمتر یا بیشتر باشه
سلام سوالم اینه که سردرد باعث ضعیف شدن چشم میشه؟
سلام صدف عزیز
بستگی به علت سردرد داره. اگر علت سردرد به اعصاب بینایی آسیب برسونه ممکنه با مشکلات بینایی همراه باشه.
سلام ممنون برای مطالب خوبتون. من خواستم تجربم رو بگم از سردردام
بنظر من سبک زندگی واقعا موثره تو سردرد. من مدتیه خوابم رو تنظیم کردم و زیاد آب میخورم خیلی کمتر دچار سردرد میشم
سلام دوست عزیز
ممنون از اینکه تجربتون رو با ما در اشتراک گذاشتید
باه درسته سبک زندگی در بروز سردرد موثره
ولی شرایط دیگه هم ممکنه باعث سردرد بشن. در بعضی موارد اگه سردردها شدید باشن و در طول یک ماه زیاد ایجاد بشن باید به پزشک مراجعه کرد تا پزشک علت سردرد رو تشخیص بده و درمان مناسب تجویز بشه.
سلام .
پسر ۱۲ ساله من تقریبا ماهی یکبار دچار سردرد ناحیه جلو پیشانی میشه که بیشتر وقتها همراه با تهوع و گاهی استفراغ میشه و تا مسکن نخوره عم دردش آروم نمیشه. علتش چی میتونه باشه؟ تا بحال به پزشک مراجعه نکردیم چون سردردش بیشتر از یک روز طول نمیکشه و با مسکن و استراحت خوب میشه ولی زیاد تکرار میشه
سلام به شما
موارد متعددی میتونه عامل باشه، مثل شرایط پر استرس، میگرن، سیکل هورمونی، وابستگی به دوز مشخص مسکن و … . بهتره یک معاینه توسط متخصص مغز و اعصاب انجام بشه.
سلام چند وقتی میشه که پیشونیم درد میکنه و اینه رکی چشمام هم درد میکنه ۲تا۳ تا قرص بخورم خوب میشه ولی با یه دونه قرص اصلا خوب نمیشه
سلام به شما
با توجه به شرح حال، امکان ایجاد وابستگی دارویی هست. باید درد توسط متخصص مغز و اعصاب بررسی شده و براساس شرایط درمان مناسب تجویز بشه. مصرف خودسرانه مسکن آستانه درد رو تغییر می‌ده. ممکنه حتی سینوزیت مزمن باشه.
سلام ببخشید اگر سر درد یک روز کامل ادامه داشته باش و قرص هم بخوری ولی خوب نشه و سر دردجوری نباش که خیلی درد بکنه اما خیلی تو لانی و کلافه میکنه باید چیکار کنیم
سلام غزل عزیز
سردرد اگر همراه با علائم هشداردهنده (دوبینی، کاهش هوشیاری، افزایش فشارخون و …) نباشه، احتمال زیاد میگرنی هست. در صورت اختلال در روزمرگی بهتره به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنین.
باسلام منم بیشتراوقات پیشانی درد میشم.معمولاازوسط پیشانیم بطرف چپ پیشانیم. دردش کلافم میکنه معمولا۵شش ساعتی طول میکشه بعضی وقتااگه یکم بیشتربخوابم اینجوری پیشانی دردمیشم
سلام حامد عزیز
بهتره یک بار توسط متخصص مغز و اعصاب، معاینه و بررسی انجام بشه. در اون صورت علاوه بر تشخیص احتمالی، بهترین درمان برای کنترل درد توصیه خواهد شد.
سلام من یه هفته میشه که سرم مدام درد میکنه قرص هم میخورم خوب نمیشه اگه دو سه تا قرص بخورم خوب میشه درست پیشانیم و روی چشمام هم درد میکنه که باعث پلک زدن تولانی میشه
سلام به شما
بنظر شواهد سینوزیت مطرح هست و لازمه معاینه بالینی انجام بشه تا سینوزیت از سردرد میگرنی افتراق داده بشه. در هر دوصورت با تکمیل دوره درمانی، درد کنترل میشه. در مرحله اول بهتره از متخصص مغز و اعصاب کمک بگیرین. مصرف بی رویه مسکن درمانی نیست و ایجاد وابستگی میکنه.
سلام من سه سال پیش درگیر درد درناحیه پیشانی بودم که بیشتر از نیم ساعت طول نمی کشید اما خیلی شدید وآزار دهنده بود رفتم پیش متخصص مغز واعصاب که قرص اورلپت را واسه من معرفی کردن ۳ماهی مصرف کردم که درد کامل از سر من رفت دوباره بعد از دوسال همون درد شروع شده نمی دونم چکار کنم.
سلام به شما
با توجه به قطع مصرف دارو و شروع مجدد علائم، لازم هست این موضوع رو مجدد با متخصص مغز و اعصاب بررسی کنین.