هفته سی و سوم بارداری
هفته سی و سوم بارداری (یعنی ۸ ماه و ۱ هفته پس از بارداری) ورود به نهمین ماه مادر باردار است. وزن جنین در هفته سی و سوم بارداری، رشد جنین در هفته سی و سوم بارداری، اصول تغذیه مادر و تغییرات بدن او در این زمان، در کنار نکاتی که مادران به‌خصوص مادرانی که نخستین تجربه زایمان دارند باید بدانند، در این گفتار مجله تخصصی هومکا ارائه شده است.
در هفته سی و سوم بارداری چه اتفاقی می‌افتد؟
بسیارند بانوان جوانی که علاقه‌مندند درباره هفته سی و سوم بارداری که هفته مهمی است، اطلاعات خوبی کسب کنند. اما ببینیم در هفته ۳۳ بارداری چه اتفاقاتی در بدن مادر و جنین رخ می‌دهد. در این هفته، صدها میلیون سلول عصبی در مغز جنین ایجاد شده و عاملی است برای رشد و نمو کودک و او اکنون همان‌طور که در ادامه گفتار بیان کردیم، به انعکاس نور به مردمک چشم خود، واکنش نشان می‌دهد. لذا شاهد باز و بسته شدن مردمک چشم هستیم.
حتماً می‌دانید که مایعی که دور جنین را فراگرفته است، آمینوتیک نام دارد. در هفته سی و سوم بارداری، شاهد کاهش میزان مایع آمونیتیک هستیم و این موضوع سبب می‌شود که جنین، فضای بیش‌تری برای جنب‌وجوش داشته باشد. لذا بعضی از مادران در این هفته اطلاع می‌دهند که شاهد ضربه‌های جنین به دیواره رحم هستند. لذا ضربه‌های جنین، تندتر می‌شود.
اگر پزشک معالج تشخیص به زایمان زودرس بدهد، برای مادر باردار، کوزتیزون تجویز می‌شود تا که سبب تسریع و تسهیل شکل‌گیری بخش ریه در بدن جنین می‌شود. ما در هفته سی و سوم بارداری، شاهد تکمیل سیستم دفاعی و ایمنی بدن جنین هستیم. آنتی‌بادی‌هایی که برای زندگی در بیرون رحم نیاز دارد، در این بازه زمانی، آماده می‌شود و لذا اگر مجبور به زایمان زودرس شدید، چون سیستم دفاعی بدن نوزاد، در زمان جنینی، کامل نشده، باید در محیط کاملاً استریل قرار بگیرد.
جنین در هفته سی و سوم بارداری
چه به دنبال زایمان از طریق سزارین باشید چه از طریق زایمان طبیعی، هفته سی و سوم بارداری را باید جدی بگیرید. اگر پس از آزمایشات بارداری و کنترل‌های صورت گرفته در ۳۲ هفته قبل، جنین شما در وضعیت طبیعی رشد به سر می‌برد، انتظار می‌رود که قد او حدود چهار و چهار سانتی‌متر و وزنش نیز حدود دو کیلوگرم باشد. این یک قانون قابل‌تعمیم برای همه مادران باردار و جنین آن‌ها نیست و حتماً تلورانس‌هایی را باید در نظر داشت. بهتر است در این هفته غربالگری سوم را انجام دهید.
جنین شما، روند وزن گیری را ادامه داده و از چین‌های بدن وی کاسته می‌شود. این موضوع، اصلاً نگران‌کننده نیست و انتظار می‌رود که در هفته سی و سوم بارداری، شاهد کاهش چین‌های بدن جنین باشیم. چون استخوان‌بندی جنین در این بازه زمانی، سفت می‌شود، لذا انتظار می‌رود که جنین به وضعیت نرمال برای وضع حمل برسد.
ظاهر جنین در هفته سی و سوم بارداری، تکامل پیدا کرده و پس از این هفته، شاهد تغییر ژرفی در ظاهر او نخواهیم بود. رفتار جنین در هفته سی و سوم بارداری، مشابه یک نوازد است که تازه متولدشده است. چون در هفته‌های منتهی به زایمان، شاهد نازک‌تر شدن دیواره‌های رحم هستیم، لذا تابش نور، با گذر از دیواره رحم، به چشمان وی رسیده و باعث واکنش‌های چشم جنین می‌شود.
نوزادانی که در هفته سی و سوم بارداری، متولد می‌شوند و به‌نوعی زایمان زودرس اتفاق می‌افتد، نیازمند نگهداری در بخش مراقبت‌های ویژه کودکان یا NICU هستند که برای افزایش اطمینان از وضعیت سلامت نوزاد و رشد وی، بر اساس نظر پزشک معالج، نگهداری می‌شوند.
فرق نوزاد نارس و نوزاد رسیده چیست؟
اگر فرزند شما پیش از هفته سی و سوم بارداری به دنیا بیاید و پزشک تشخیص دهد که زایمان زودرس خواهید داشت، نوزاد شما نارس است. لذا دستگاه تنفس وی به‌اندازه کافی شکل نگرفته است و بایستی تحت مراقبت‌های ویژه قرار بگیرد.
نوزاد زودرس، نوزادی است پیش از هفته سی و هفتم متولدشده و دستگاه تنفس او کامل است. اگر نوزاد شما بین هفته سی و هفتم و چهل و دوم به دنیا بیاید، یعنی نوزاد سالم است و مراقبت ویژه پس از زایمان، نیاز ندارد. نوزادی که پیش از هفته سی و سوم به دنیا آمده است، خطر عقب‌ماندگی ذهنی داشته و وزن کم‌تر از ۲.۵ کیلوگرم دارد. البته اگر به هر دلیلی نوزاد شما ۲۵۰۰ گرم است، نباید نگران عقب‌ماندگی ذهنی و جسمی باشید.
تغییرات بدن مادر در هفته سی و سوم بارداری
پس از گذشت هشت ماه از بارداری، گاها شاهد تورم دست‌وپا در بدن مادر باردار هستیم. گاها این تورم با درد همراه است. بعضی از مادران از فشار در مچ دست گلایه دارند که اعصاب این منطقه درگیر شده و سبب سوزش و بعضاً بی‌حسی می‌شود. استفاده از مچ‌بند توصیه می‌شود و پرهیز از بلند کردن اجسام نیز از دیگر مواردی است که باید در دستور کار قرار بگیرد.
اگر در لباس‌زیر خود شاهد قطراتی هستید، باید بررسی شود که ناشی از ادرار است یا مایع آمنیوتیک که محصول پاره شدن ناگهانی کیسه آب است. ده درصد مادران باردار معمولاً با پاره شدن کیسه در منزل مواجه می‌شوند. دقت کنید که این مایع، بو ندارد. شفاف است و درصورتی‌که به پاره شدن کیسه آب مشکوک هستید، با پرهیز از درمان‌های اینترنتی و خود تجویزی، بایستی فوراً با پزشک معالج تماس بگیرید. خدمات هومکا در این زمان از طریق سایت و اپ آن در دسترس است. از رابطه جنسی در زمان پاره شدن کیسه آب، پرهیز کرده و مراقب آلودگی واژن باشید.
در هفته سی و سوم بارداری چه فعالیت‌هایی مجاز است؟
در هفته سی و سوم بارداری، شما وارد ۲۰ درصد پایانی زمان نزدیک به زایمان هستید. باید مراقبت‌های خود را تشدید کنید. از قرارگیری در محیط‌های پراسترس، خودداری کنید. حتی در روزگار پسا کرونا نیز تلاش کنید که کم‌تر از خانه در این بازه زمانی خارج شوید. همانند ۳۲ هفته پیش، به تغذیه و استراحت خود توجه کنید. ورزش‌های سبک به‌خصوص برای تقویت عضلات کف لگن حتماً در دستور کار شما باشد.
ماساژ تراپی ناحیه تناسلی ازجمله اقداماتی است که پیش از نزدیکی در زمان بارداری توصیه‌شده است. شرکت در کلاس‌های آموزش شیردهی یا مشاهده ویدیوهایی درباره شیر دادن کودک و مراقبت‌های پس از زایمان از نوزاد، موضوعاتی است که در این هفته باید در دستور کار باشد. معدود بی‌اختیاری‌های ادرار بانوان باردار در هفته سی و سوم، عادی است و نباید باعث نگرانی و مصرف خودسرانه داروهای گیاهی و شیمیایی شود. در هفته سی و سوم بارداری حتماً انقباضات رحمی را بررسی کرده و هر تغییر غیرطبیعی را به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
سوخت‌وساز بدن مادر باردار در هفته سی و سوم افزایش می‌یابد. لذا بایستی تغذیه شما مناسب بوده و آب کافی مصرف کنید. اگر زیاد عرق می‌کنید یا در مناطقی از کشور هستید که رطوبت زیاد است، مصرف آب شما باید متناسب با میزان عرق کردن باشد. جبران آب ازدست‌رفته نباید طولانی شود. چراکه عوارض بدی برای جنین خواهد داشت.
رابطه جنسی در هفته سی و سوم بارداری
در هفته سی و سوم بارداری مثل ۳۲ هفته قبل، شما می‌توانید با رعایت اصولی، روابط جنسی خود را با همسر داشته باشید. ممنوعیتی وجود ندارد. اما اکیداً توصیه می‌شود که برای جلوگیری از عفونت‌ها و هم‌چنین آلوده شدن واژن با باکتری‌ها، رابطه جنسی با کاندوم انجام شود.
هم پیش از رابطه جنسی و هم پس از رابطه جنسی، به تمیز بودن ناحیه تناسلی دقت کنید و تغذیه حاوی اسید چرب مثل امگا۳ مصرف نمایید که عامل خوبی برای کاهش افسردگی پس از زایمان و زایمان زودرس است. اگر در هفته سی و سوم به بعد، با درد در نقاط مختلف بدن روبرو هستید و رضایت و علاقه‌ای از رابطه جنسی ندارید، توصیه می‌شود که با پزشک معالج خود مشورت کنید.
وزن مادر در هفته سی و سوم بارداری
وزن مادر در هفته سی و سوم بارداری به بعد بیش از ۱۰ کیلوگرم افزایش خواهد یافت. اگر دوقلو داشته باشید این اضاقه وزن به حدود بیست کیلوگرم می‌رسد. لذا حرکت و جنب‌وجوش و تغذیه شما بایستی متناسب با این افزایش وزن باشد.
رحم مادران در هفته سی و سوم بارداری، پانصد برابر وضعیت طبیعی است. لذا همان‌طور که در ابتدای این گفتار هومکا عنوان شد و اینجا نیز دوباره تأکید می‌شود، شاهد کاهش سطح مایع آمنیوتیک بوده و مادر، لگدهای بیش‌تری از جنین را حس می‌کند. گرفتگی شکم مادر باردار در هفته سی و سوم، بیش از هفته‌های پیش است. با انقباض براکستون مواجه هستید و اصلاً درد شدید ندارد و اگر رابطه جنسی شما طولانی باشد یا زیاد راه بروید، با چنین انقباضی روبرو می‌شوید که نیاز به تجویز دارو نیست.
تغذیه در هفته سی و سوم بارداری
اشتباه نکنید! مصرف هیچ ویتامین یا مولتی ویتامینی در دوران بارداری، نباید خودسرانه و بدون تجویز پزشک باشد. اگر دوست دارید از ویتامین استفاده کنید، از میوه‌های تازه فصل استفاده کنید. یادتان باشید که جگر و انواع سبزی مثل اسفناج و حبوبات، منبع عالی اسیدفولیک است که برای بانوان باردار توصیه می‌شود. مصرف خاکشیر کم شکر و آب‌لیمو تازه برای جایگزین کردن آب ازدست‌رفته مادر باردار در این هفته به‌خصوص در فصل تابستان، توصیه می‌شود.
بدن شما در هفته سی و سوم بارداری، نیاز شدیدی به ویتامین B6 ندارد. اما مصرف ویتامین A با تجویز پزشک توصیه‌شده است. اگر طالبی و زردآلو در تابستان، انتخاب خوبی برای رساندن ویتامین آ به بدن بانوی باردار است. بانوانی که کم‌خونی دارند، مصرف آهن آن‌ها در هفته سی و سوم بارداری باید تحت کنترل باشد. گاها مکمل آهن بایستی تا ۹۰ روز پس از بارداری نیز ادامه یابد.
طبق برنامه کشوری برای مادران باردار، مصرف روزانه یک کپسول مولتی‌ویتامین از هفته هفدهم بارداری تا سه ماه پس از زایمان، توصیه‌شده است. اما همین مصرف نیز بایستی تحت نظر و تجویز پزشک معالج صورت بگیرد.
خود مراقبتی‌ها در هفته سی و سوم بارداری
- وزن شما در این مدت افزایش‌یافته است. لذا از خوردن‌های بدون برنامه‌ریزی اجتناب کنید
- اگر زایمان خوب و راحت دوست دارید، ورزش سبک و شنا کردن را فراموش نکنید
- بدن خود را هیدراته نگه دارید. غذایی که فیبر زیاد دارد در برنامه غذایی شما قرار بگیرد تا از یبوست نیز جلوگیری کند
- قبل از احساس تشنگی آب بخورید
علائم زایمان زودرس در هفته سی و سوم
- خون‌ریزی واژینال
- فشار غیرطبیعی به لگن
- کمردرد شدید
- انقباض منظم رحم
- ترشحات غیرطبیعی از واژن
جمع‌بندی
مجله تخصصی هومکا، آنچه باید درباره مادران باردار و سالمندان و مراقبت‌های در منزل بدانید را به زبان ساده ارائه می‌کند. در این گفتار، تلاش شد اطلاعات مناسبی درباره تغذیه مادر باردار و هم‌چنین وزن و رشد جنین و تغییرات بدن مادر در هفته سی و سوم بارداری ارائه شود که هفته مهمی در بارداری لذت‌بخش است.
اگر با پرسشی روبرو شدید، مراتب را از طریق بخش کامنت در انتهای گفتار به اشتراک بگذارید. لینک این گفتار را از طریق کانال‌ها و گروه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی عضو هستید، به اطلاع دوستان و آشنایان به‌خصوص مادران جوان برسانید. همواره سایت و اپ هومکا را برای دریافت سریع‌ترین و باکیفیت‌ترین خدمات پزشکی در منزل، به اطلاع دوستان و آشنایان برسانید. جدیدترین اطلاعات مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی را در شبکه‌های اجتماعی هومکا مشاهده کنید.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
ماهی چطور؟ در بارداری میشه ماهی هم خورد؟
سحر عزیز
مصرف به‌اندازه ماهی در دوران بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند ولی بهتر هست که با پزشک خود مشورت کنید.