آزمایش Phosphorus

آزمایش فسفر تست اندازه‌گیری میزان فسفات موجود در نمونه خون آزمایشگاهی است. علامت اختصاری فسفر در آزمایش خون به صورت P نمایش داده می‌شود. پس از کلسیم می‌توان گفت فسفر فراوان‌ترین ماده معدنی در بدن است. این ماده در کنار کلسیم موجب استحکام استخوان‌ها خواهد شد. به همین دلیل معمولا آزمایش کلسیم و فسفر در کنار یکدیگر استفاده می‌شوند. رنج نرمال کلسیم و فسفر، باعث کاهش ورم مفاصل و سلامتی دندان‌ها خواهد شد. 

فسفات ذره‌ای است که بار یون دارد. این عنصر به حفظ و سلامت اعصاب، انقباض و استحکام عضلات، استخوان‌ها و دندان کمک می‌کند. بیشترین سطح فسفات در استخوان‌ها وجود دارد. این ماده از طریق کلیه‌های در صورتی که اضافه باشد دفع می‌شود. اگر نسخه آزمایش دارید و وقت کافی برای رفتن به آزمایشگاه را ندارید، کلیک کنید! در این مقاله با هومکا همراه باشید تا بیشتر راجع به آزمایش فسفر Phosphorus بدانید. 

Phosphorus در آزمایش خون چیست؟

همانطور که گفتیم فسفات اضافه موجود در بدن توسط کلیه‌ها دفع می‌شود. بنابراین یکی از علل انجام آزمایش Phosphorus زمانی است که فرد مشکوک به بیماری‌های کلیوی است؛ چرا که کلیه‌ها فسفات موجود در خون را کنترل و مدیریت می‌کنند.

در صورتی که بیمار دچار دردهای عضلانی و مشکلات استخوانی نیز باشد در آزمایش حتما سطح فسفر مورد بررسی قرار می‌گیرد. چرا که افزایش و کاهش سطوح فسفر و کلسیم از یکدیگر تاثیر می‌پذیرد. درصورتی که سطح  فسفات و کلسیم برهم بخورد بروز عفونت محتمل است. دیگر دلیل استفاده از آزمایش فسفر بررسی مشکلات غدد داخلی مانند پاراتیروئید است. 

چرا آزمایش فسفر تجویز می‌شود؟

از طریق آزمایش فسفر در ادرار می‌توان به مقدار فسفات موجود در نمونه ادرار پی برد. معمولا نمونه ادرار مورد استفاده برای این آزمایش در یک بازه زمانی ۲۴ ساعته جمع‌آوری می‌شود. از آنجایی که فسفات یک الکترولیت است و به کنترل مایعات و تعادل اسیدها و بازها (تعادل pH) در بدن کمک می‌کند از این‌رو، هرگونه تغییر در سطح آن می‌تواند با علائم و عوارض متعددی همراه شود. اگر در معاینه پزشکی علائم تغییر سطح فسفر بدن مشهود باشد، ممکن است آزمایش فسفر خون تجویز شود. این علائم به صورت زیر است:

* علائم مشکلات کلیوی مثل سنگ کلیه

* اختلال در تعادل الکترولیت‌ها و تغییر سطح اسید و باز (pH)

* گزارش نتایج غیرطبیعی در آزمایش کلسیم

کلسیم و فسفات در عملکردهای مختلف، ارتباط نزدیکی با هم دارند بنابراین به‌وجود آمدن هرگونه مشکل در سطح کلسیم می‌تواند به معنای اختلال در تعادل فسفات نیز باشد. آزمایش کلسیم خونی و یا ادرار غالبا بخشی از چکاپ‌های روتین است.

شرایط آزمایش فسفر چیست؟

• برای انجام این آزمایش توصیه می‌شود که ناشتا باشید. 
• جهت انجام تست فسفر پیش از آزمایش باید از نیمه شب از خوردن مواد غذایی خودداری کنید.
• می‌توانید تا زمان انجام آزمایش آب بنوشید مانعی ندارد.
• چند ساعت پیش از آزمایش بهتر است مصرف مایعاتی که گلوکز نیز دارند را قطع کنید.

اگر پزشک برای شما آزمایش Phosphorus یا هر آزمایش دیگری تجویز کرده است و زمان کافی برای مراجعه به آزمایشگاه را ندارید، کلیک کنید!

میزان نرمال فسفر در آزمایش خون چقدر است؟ 

سطح نرمال فسفر در آزمایش خون به صورت است:

• افراد مسن: در افراد مسن مقادیر نسبت به افراد بالغ، کمی پایین تر است.

اگر نتیجه آزمایش خود را دریافت کرده‌اید و میزان فسفر یا هر فاکتور دیگری در بازه نرمال قرار ندارد و می‌خواهید علت آن را بدایند، برای تفسیر آزمایش توسط پزشک کلیک کنید!

سطح بحرانی فسفر در آزمایش خون  چقدر است؟ 

مقادیر کمتر از ۱ mg/dL به عنوان سطح بحرانی این ماده در بدن به‌شمار می‌رود. 

سایت Health Line در رابطه با میزان فسفر در خون در کودکان و بزرگسالان میگوید:

محدوده طبیعی فسفر برای بزرگسالان به طور کلی ۲.۵ تا ۴.۵ میلی گرم در دسی لیتر است. محدوده طبیعی بسته به سن شما کمی متفاوت است. وجود فسفر در سطح بیشتر برای کودکان طبیعی است، زیرا آن‌ها برای کمک به رشد استخوان‌های خود به مقدار بیشتری از این ماده معدنی نیاز دارند.

تفسیر آزمایش phosphorus چگونه است؟ 

تفسیر آزمایش فسفر تنها برعهده پزشک است. پزشک با توجه به وضعیت عمومی بدن، داروهای مصرفی، سن و جنسیت می‌تواند تحلیل درستی از برگه جواب آزمایش داشته باشد.در تفسیر آزمایش فسفر به نکات زیر توجه می‌شود:

• سطح فسفاتی که در بدن افراد وجود دارد، تاثیر پذیر از متابولیسم یا سوخت و ساز هورمون پاراتیروئید، دفع کلیوی، کلسیم و جذب روده‌ای است.
• در نظر داشته باشید که کلسیم و فسفر رابطه‌ای عکس دارند.
• کاهش جذب سطح کلیوی فسفات، به هورمون پاراتیروئید مرتبط است.
• ویتامین D کمتر در جذب روده‌ای فسفات موثر است.
• درصورتی که سطح فسفر بالا باشد تشخیص به بیمار‌هایی از قبیل هایپوپاراتیروئیدی، آکرومگالی، سارکوئیدوز، آنمی (کم خونی)همولیتیک، هایپوکلسمی یا کمبود کلسیم (Hypocalcemia) و متاستاز استخوانی(Bone metastasis) محتمل است.
• گاهی ممکن است این افزایش ناشی از تغذیه باشد، که موقتی است.
• درصورتیکه آزمایش خون سطح پایینی از فسفر را نشان می‌دهد می‌تواند علامت بروز بیماری‌هایی همچون الکلیسم، هایپرکلسمی و یا عدم مصرف مواد غذایی حاوی فسفر باشد.

دلایل افزایش فسفر در آزمایش خون چیست؟

 هر فرد به طور میانگین با یک رژیم غذایی نرمال روزانه حدود ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌گرم فسفر را از غذاهایی مانند گوشت قرمز، لبنیات، مرغ، ماهی و غلات دریافت می‌کند. در بدن فسفات در استخوان‌ها و دندان‌ها و همچنین به مقدار کمتری در خون (۱ درصد) یافت می‌شود. مازاد فسفر از راه کلیه‌ها از بدن دفع می‌شوند تا سطح فسفر در حد متعادل و سالم تنظیم گردد. اما زمانی که کلیه‌ها آسیب دیده باشند و به دلیل بیماری‌های مزمن قادر به دفع فسفر نباشند به تدریج فسفر خون افزایش می‌یابد و اثرات سمی آن ارگان‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از سایر دلایل احتمالی هیپرفسفاتمی یا افزایش فسفر در آزمایش خون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

* پایین بودن سطح هورمون پاراتیروئید (هیپوپاراتیروئیدیسم)

* آسیب سلولی و بیماری‌های مرتبط با آن

* بالا بودن سطح ویتامین D

* کتواسیدوز دیابتی (افزایش سطح کتون‌ها در خون به‌ویژه در افراد دیابتی)

* صدمات بافتی از جمله آسیب عضلانی

* مبتلا بودن به عفونت‌های جدی سیستمیک

دلایل کمبود phosphorus چیست؟

به طور معمول، هیپوفسفاتمی یا کمبود فسفر ناشی از مشکلات کلیوی و توانایی آن‌ها در بازجذب فسفر است. سایر دلایل احتمالی کمبود فسفر در بدن شامل موارد زیر است:

سوء تغذیه: گرسنگی طولانی مدت و یا بی اشتهایی عصبی می‌تواند ذخایر فسفر بدن را به مرور زمان کاهش دهد. هیپوفسفاتمی حاد به‌ویژه در بیماران مبتلا به سندرم تغذیه مجدد شایع است.

پرکاری پاراتیروئید: غده پاراتیروئید که در پشت غده تیروئید قرار دارد در تنظیم و دفع فسفر مازاد اهمیت ویژه‌ای دارد. پرکاری این غده باعث می‌شود که بدن بیش از حد معمول فسفر را از طریق ادرار دفع کند.

مشکلات هورمونی: بیماری‌هایی مانند سندرم کوشینگ یا کم‌کاری تیروئید نیز باعث دفع بیشتر فسفر از بدن می‌شوند.

کمبود ویتامین D: کمبود این ویتامین بر توانایی استخوان‌ها در جذب مواد معدنی از جمله فسفر تاثیر منفی می‌گذارد و باعث بالا رفتن کاذب فسفر خون و متعاقبا دفع فسفر مورد نیاز بدن می‌شود.

اختلالات الکترولیت‌ها: اختلالاتی مانند کمبود منیزیم و کمبود کلسیم بر توانایی بدن در تولید و جذب الکترولیت‌ها تأثیر دارند و حاصل آن به‌وجود آمدن مشکل هیپوفسفاتمی حاد یا کمبود شدید فسفر است.

مصرف دیورتیک‌ها و آنتی‌اسیدها: استفاده طولانی مدت از داروهای مدر (ادرار آور) و آنتی‌اسیدها (داروهای زخم معده) می‌تواند به طور چشمگیری بر توانایی کلیه در بازجذب فسفر تأثیر منفی بگذارند.

موارد تاثیرگذار در نتیجه تست فسفر

پیش از آزمایش فسفر خون، پزشک توقف مصرف بعضی از داروها مثل داروهای مدر (ادرار آور)، آنتی اسیدها (داروهای معده) و ملین‌ها که ممکن است بر نتیجه آزمایش تاثیر داشته باشند را به شما گوشزد خواهد کرد. البته فسفات سرم ممکن است به صورت گذرا تحت تاثیر مصرف گلوکز بالا، ترشح یا تجویز انسولین و فعالیت عضلانی سنگین قرار بگیرد زیرا موارد ذکر شده قادرند باعث جابجایی فسفات از سرم به داخل سلول‌ها شوند و بدین ترتیب سهم فسفر پلاسما کاهش یابد.

بالا بودن فسفر در آزمایش خون چه عوارضی دارد؟ 

بالا بودن فسفر در آزمایش خون، می‌تواند با عوارض زیر همراه باشد: 

• اختلال عملکرد غدد داخلی
•  بیماری‌های کلیوی
• افزایش سطح ویتامین دی
•  کاهش سطح منیزیم در بدن
•  بیماری های کبدی
•  افزایش سطح کلسیم در بدن
• سوختگی
• سوء تغذیه 

پایین بودن فسفر در آزمایش خون چه عوارضی دارد؟ 

عوارض پایین بودن فسفر در آزمایش خون می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:‌

• کمبود انرژی
•  ضعف و بی‌حالی
•  خستگی
•  تندخویی
• بی حوصلگی
• نرمی استخوان 

اگر میزان Phosphorus در آزمایش خون شما پایین است و می‌خواهید که تفسیر آزمایش خود را توسط پزشک بدانید، کلیک کنید!

چگونه فسفر خون را پایین بیاوریم؟

بهترین راه برای اینکه بتوانید فسفر خون را پایین بیاورید، داشتن یک رژیم غذایی سالم و کم فسفر است. این موضوع برای افرادی که به بیماری‌های کلیوی هستند، اهمیت بیشتری دارد. برای این منظور لازم است با متخصص تغذیه مشورت داشته باشید. 

فسفر در بیشتر مواد غذایی یافت می‌شود، اما برخی خوراکی‌ها میزان بیشتری از این ماده معدنی را در خود دارند که از جمله آنها می‌توان به غذاهای فست فودی اشاره کرد.

آزمایشات مرتبط با تست Phosphorus

در ارتباط با آزمایش فسفر ممکن است متخصص انجام یک یا چند آزمایش مرتبط آن را نیز ضروری بداند. معمولا آزمایشات زیر مکمل آزمایش فسفر هستند:

• آزمایش Calcium 
• آزمایش Alkaline یا همان آزمایش ALP که عملکرد کبد را ارزیابی می‌کند. 
• آزمایش Vitamin D3
• آزمایش Mg 
• آزمایش PTH. این تست در کنار آزمایش کلسیم، سطح این ماده معدنی در بدن را ارزیابی می‌کند. 

پرتکرار ترین آزمایشاتی که معمولا همراه با آزمایش فسفر انجام می‌گیرند:

• کلسیم: این تست همزمان با سنجش فسفات انجام می‌گیرد.
• هورمون پاراتیروئید: این هورمون عامل تغییر سطح کلسیم سرم و فسفات خون است.

بیماری‌های پیش زمینه‌ای تاثیرگذار برفاکتور آزمایشی Phosphorus 

افزایش غیر طبیعی فسفر بروز بیماری‌های آکرومگالی(acromegaly)، آدیسون(addison)، آنمی (کم خونی) و سرطان‌های استخوان را به همراه داشته باشد.

کمبود فسفر در بدن افراد نیز زیانبار است و بیماری‌ها و اختلالاتی همچون راشیتیسم یا نرمی استخوان، سندروم کوشینگ (Cushing syndrome)، نرمی استخوان، مشکلات رشد و سپتیسمی(septicemia) را به‌دنبال دارد.

در زیر چند بیماری نادری که افزایش و کاهش فسفر می‌تواند نشانه بروزشان باشد که توضیح دادیم:

• آکرومگالی: آکرومگالی بیماری نادر است که در نتیجه عملکرد غیرطبیعی غده هیپوفیز ایجاد می‌شود. این غده با ترشح غیرطبیعی و زیاد هورمون رشد سبب افزایش رشد غیرطبیعی اندام‌ها در بیمار خواهد شد.
• سارکوئیدوز: این بیماری منشایی نامعلوم دارد و ممکن در اندام‌های مختلفی همچون چشم، پوست، غدد لنفاوی، مفاصل و حتی مغز خود را نشان دهد. این بیماری ریه را نیز درگیر می‌کند. تنگی نفس، التهاب سینه، بروز اسکار و بزرگی غدد لنفاوی را به همراه دارد.
• سندرم فانکونی: در این اختلال لوله‌های تصفیه خون در کلیه‌ها دچار مشکل می‌شوند. این لوله‌ها درصورتی که نتوانند مواد معدنی و مغذی را از ادرار به درون خون جذب کنند بیماری سندرم فانکونی رخ می‌دهد. در این بیماری لوله‌های پیچیده نزدیک مواد مغذی را بجای جذب دفع می‌کنند. کاهش سطح فسفر تنها یکی از علائم بروز این بیماریست.

کمبود فسفر در بدن با چه علائمی همراه است؟

وقتی رنج نرمال کلسیم و فسفر در بدن بهم می‌ریزد، بیماری‌های کلیوی و اختلالات گوارشی بروز خواهند کرد. کمبود فسفر البته با علائم و نشانه‌های شایع دیگری نیز خود را نشان می‌دهد که تنها تحت نظر متخصص می‌تواند قابل تشخیص باشد:

• بروز بیماریهای کلیوی
• بروز اختلالات گوارشی
• بروز اختلالات حسی
• بروز دیس آرتری (Dysarthritis): در این بیماری فرد در تکلم دچار مشکل می‌شود.
• دیس فاژی (dysphagia) بیمار به راحتی نمی‌تواند غذا را ببلعد.
• بروز سرگیجه، تشنج و کما در موارد حاد.
• احساس ضعف در بدن.
• بروز احساس نگرانی و اضطراب بدون دلیل.
• احساس خستگی بدون انجام فعالیت.
• تحریک پذیری فرد.

اگر شما نیز دچار این مشکلات شدید و پزشک در منزل برای شما سرم یا داروی تزریقاتی تجویز کرد، می‌توانید از خدمات تزریقات در منزل هومکا بهره‌مند شوید. 

علائم بالا بودن فسفر در آزمایش خون

بیشتر افرادی که سطح فسفات بالایی دارند علائمی ندارند. یکی از علائم و عوارض پنهان بالا بودن فسفر خون کاهش تدریجی تراکم استخوان و تضعیف آن‌ها در بلندمدت است، چراکه در برخی افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن کلیوی، سطوح بالای فسفات باعث کاهش سطح کلسیم در خون شده و این کمبود معمولا از کلسیم استخوان‌ها جبران می‌شود. علائم احتمالی کمبود کلسیم خون عبارتند از:

* گرفتگی یا اسپاسم عضلانی

* بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در اطراف دهان

* درد استخوان و مفاصل

* استخوان‌های ضعیف و شکننده

* کهیر

* خارش پوست

آیا پایین یا بالا بودن فسفر در کودکان خطرناک است؟

کودکانی که دچار مشکلات کلیوی از جمله نارسایی کلیه هستند باید سطح دریافتی فسفات آنان از طریق غذایی کنترل شود. کلیه‌ها وظیفه دفع فسفر مازاد بدن را بر عهده دارند و اگر بنابه دلایلی قادر به این کار نباشند تجمع زیاد فسفر در خون می‌تواند عوارضی همچون خارج شدن کلسیم از استخوان‌ها را به دنبال داشته باشد.

این روند مخرب منجر به پوکی استخوان و قرار گرفتن کودک در معرض شکستگی دست و پا می‌شود. در مقابل، سطوح پایین فسفر نیز می‌تواند بدن را با مشکلات متعددی از جمله ضعف عضلانی، نارسایی تنفسی یا قلبی، تشنج یا کما مواجه کند. دو نوع هیپوفسفاتمی حاد و مزمن وجود دارد. نوع حاد هیپوفسفاتمی (کمبود فسفر) خیلی سریع ظاهر می‌شود و علائم آن در مدت زمان کوتاهی بروز می‌کنند در حالی‌که هیپوفسفاتمی مزمن به کندی در یک دوره زمانی بلندمدت ایجاد می‌شود.

خطرات انجام آزمایش فسفر چیست؟

آزمایش فسفر یک روش بی‌خطر با حداقل خطرات است. برخی افراد به ویژه کودکان ممکن است در حین آزمایش و نمونه‌گیری دچار احساس ضعف یا سرگیجه شوند. در چنین مواردی می‌توان با نوشیدن آبمیوه، قند و فشارخون را به حالت طبیعی بازگرداند. در کودکان و نوجوانان ترس از سوزن و سرنگ شایع است و باعث مضطرب شدن آنان می‌شود. اگر فرزند شما چنین مشکلی دارد قبل از آزمایش در این خصوص با پزشک صحبت کنید. گاهی پس از دریافت نمونه خون یک کبودی کوچک با درد خفیف در اطراف محل خون‌گیری دیده می‌شود که غالبا مشکلی نیست و پس از چند روز خودبه‌خود برطرف می‌شود.

آزمایش فسفر در منزل با هومکا

بهتر است بدانید که برای انجام خدمات آزمایشگاهی، نیازی نیست تا حتما به آزمایشگاه بروید. مجموعه هومکا با همکاری مجهزترین و مدرن‌ترین آزمایشگاه‌ها در استان تهران، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز، رشت، تبریز و مشهد، همواره بهترین خدمات آزمایش در منزل را زیر نظر بیمه پایه و تکمیلی به شما ارائه می‌دهد.

اگر قصد انجام خدمات آزمایشگاه آنلاین یا تفسیر آزمایش ادرار را دارید، می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا با کلیک بر روی بنر زیر، درخواست آزمایش خود را ثبت کنید. در اینصورت همکاران ما با شما تماس خواهند گرفت و هماهنگی‌های لازم جهت انجام آزمایش صورت می‌گیرد. علاوه بر این، جواب آزمایش شما در اسرع وقت به دستتان خواهد رسید. همچنین هومکا تفسیر آزمایش خون را نیز انجام می‌دهد.