آزمایش ایمونوگلوبولین

ایمونوگلوبولین‌ها که نام دیگر آن‌ها آنتی بادی است، نقش بسیار مهمی را در سیستم ایمنی بدن دارند. بهتر است بدانید که اگر عفونت‌های مزمن در بدن خود دارید، ممکن است به نقص ایمنی دچار شده باشید. در اینصورت انجام آزمایش ایمونوگلوبولین یا همان آنتی بادی، می‌تواند وضعیت سیستم ایمنی بدن شما را نشان دهد. توجه داشته باشید که در صورت بالا یا پایین آمدن سطح ایمونوگلوبولین در خون، تشخیص برخی از بیماری‌ها مانند تومورهای مغزی امکان‌پذیر خواهد بود. اگر  قصد این را دارید تا با آزمایش ایمونوگلوبولین و نحوه انجام آن بیشتر آشنا شوید، توصیه می‌شود تا ادامه مطالب را از دست ندهید.

آزمایش ایمونوگلوبولین چیست؟

ایمونوگلوبولین‌ها یا همان آنتی بادی‌ها نقش مهمی در سیستم ایمنی ایفا می‌کنند. این پروتئینی‌های خونی توسط تعدادی از سلول‌های سیستم ایمنی به نام پلاسما سل‌ها در پاسخ به باکتری‌ها، ویروس‌ها و دیگر میکروب‌های مهاجم تولید می‌شوند. در آزمایش ایمونوگلوبولین مقدار ایمونوگلوبولین‌های A، G و M در خون و در برخی شرایط در مایع مغزی-نخاعی و بزاق اندازه گیری می‌شوند.

وظیفه ایمونوگلوبولین‌ها در خون چیست؟

در ساعات اولیه ورود ویروس یا باکتری به بدن، سلول‌های سیستم ایمنی میکروب را شناسایی می‌کنند و با ارسال پیام به پلاسما سل‌ها (سلول‌های تولید کننده آنتی بادی)، آنتی بادی‌های دفاعی علیه میکروب مهاجم تولید می‌شوند. این آنتی بادی‌ها یا همان ایمونوگلوبولین‌ها با اتصال به ویروس‌ها و باکتری‌ها موجب خنثی شدن و از بین رفتن اثر بیماری‌زایی آنها می‌شوند.

پنج نوع آنتی بادی در بدن وجود دارد و هر کدام وظایف متفاوتی بر عهده دارند. وظایف سه نوع آن یعنی M، A و G به شرح زیر است:

ایمونوگلوبولین‌ M (IgM): آنتی بادی‌های IgM خط اول دفاعی مقابله با میکروب‌ها هستند و سریع‌تر از سایر آنتی بادی‌ها در پاسخ به یک میکروب تولید می‌شوند. این آنتی بادی‌ها یک حفاظ موقت را در خون ایجاد می‌کنند تا سایر نیروهای سیستم ایمنی خود را برای مقابله با عوامل بیگانه آماده کنند. پس از چند روز که سلول‌های تولید کننده IgG آماده نبرد شوند سطح IgM در خون فروکش کرده و ادامه کار به IgG ‌سپرده می‌شود.

ایمونوگلوبولین‌ G (IgG): حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد آنتی بادی‌های موجود در خون از نوع IgG هستند. این آنتی بادی‌ها نیز در پاسخ به ورود عوامل میکروبی تولید می‌شوند و وظیفه خنثی سازی و انهدام میکروب‌ها را بر عهده دارند. این آنتی بادی‌ها نیمه عمر بیشتری دارند و تا چندین هفته در خون ماندگار هستند. آنتی بادی‌های IgG ایجاد کننده ایمنی بلند مدت علیه یک ویروس یا باکتری هستند. در واقع یکی از عملکردهای مهم واکسن‌ها برای ایجاد ایمنی بلند مدت، تحریک تولید IgG در بدن است. به این دلیل که اکثر آنتی بادی‌های بدن از این نوع هستند، معمولا پزشک انجام آزمایش IgG را تجویز می‌کند.

ایمونوگلوبولین‌ A (IgA): این آنتی بادی حدود ۱۵ درصد آنتی بادی‌های موجود در خون را تشکیل می‌دهد. آنتی بادی IgA فقط مختص خون نیست بلکه در شیر مادر، بزاق، اشک، سیستم تنفسی و دستگاه گوارشی نیز یافت می‌شود. در مجاری تنفسی یا مجاری گوارشی که در ارتباط مستقیم با فضای خارج هستند آنتی بادی‌های IgA کار محافظت از بدن در برابر میکروب‌ها منتقله از هوا و منتقله از غذا را بر عهده دارند. همچنین در زمان تغذیه با شیر مادر، این آنتی بادی‌ها وارد دستگاه گوارش نوزاد می‌شوند و او را از خطر عوامل عفونی در امان نگه می‌دارند.

عوامل متعددی در افزایش یا کاهش ایمونوگلوبولین‌‌های بدن تاثیر دارند. بعضی از بیماری‌ها تنها باعث افزایش یا کاهش یک نوع ایمونوگلوبولین می‌شوند در حالیکه بعضی دیگر تمامی ایمونوگلوبولین‌‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند. بعضی از این اختلالات ارثی هستند و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند اما سایر عوامل به صورت اکتسابی هستند و بر اثر عفونت و یا اختلال خودایمن ایجاد می‌شوند.

با آزمایش ایمونوگلوبولین‌ چه بیماری‌هایی قابل تشخیص است؟

این تست برای ارزیابی سطح ایمونوگلوبولین‌‌های M، G و A در خون انجام می‌شود تا بالا یا پایین بودن آن‌ها آشکار شود. جواب این آزمایش اطلاعات بسیار مفیدی در خصوص سلامت سیستم ایمنی و اختلالات آن ارائه می‌دهد. در کل نواقص مربوط به ایمونوگلوبولین‌‌ها به دو دسته اختلالات ذاتی و اختلالات اکتسابی تقسیم‌بندی می‌شوند.

مشکلات ذاتی در واقع اختلالات نادری هستند که به صورت ژنتیکی و ارثی عملکرد سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. اما نقایص اکتسابی آن‌هایی هستند که پس از مبتلا شدن به یک بیماری در فرد ایجاد می‌شود. به همراه آزمایش ایمونوگلوبولین‌ ممکن است تست‌های دیگری مثل آزمایش الکتروفورز ادراری برای تشخیص بهتر عامل بیماری تجویز شود.

برای ثبت رایگان درخواست آزمایش در منزل، مجموعه هومکا در خدمت شماست.

چه زمانی آزمایش ایمونوگلوبولین‌ تجویز می‌شود؟

این آزمایش زمانی تجویز می‌شود که علائم نقص آنتی بادی‌ها نظیر عفونت‌های عود کننده به ویژه در سیستم تنفسی (ریه و سینوس‌ها) و دستگاه گوارش مشهود باشد. آزمایش ایمونوگلوبولین‌ همچنین در زمانی که فرد مبتلا به عفونت یا التهاب مزمن است نیز تجویز می‌شود. گاهی ممکن است علاوه بر خون از مایع مغزی نخاعی نیز نمونه‌ای برای انجام تست ایمونوگلوبولین‌ گرفته شود. تست CSF یا ایمونوگلوبولین‌ در مایع مغزی نخاعی زمانی انجام می‌شود که پزشک احتمال دهد که علت بیماری سیستم عصبی ناشی تولید بیش از حد آنتی بادی‌ها باشد.

وبسایت معتبر Webmd در ارتباط با دلایل تجویز آزمایش ایمونوگلوبولین بیان کرده است:

در صورت ابتلا به عفونت‌های مکرر به ویژه عفونت‌های سینوس‌ها، ریه‌ها، معده یا روده‌، پزشک ممکن است آزمایش ایمونوگلوبولین را تجویز کند.

همچنین ممکن است آزمایش ایمونوگلوبولین در صورت داشتن موارد زیر نیز تجویز شوند:

• اسهال طولانی مدت
• کاهش وزن بی دلیل
• تب های بی علت
• بثورات پوستی
• آلرژی
• بیمار شدن بعد از مسافرت
• HIV/AIDS یا مولتیپل میلوما (نوعی سرطان) و بیماری‌هایی که نیاز به بررسی بیشتر دارد.

 

تفسیر جواب آزمایش ایمونوگلوبولین‌ چگونه است؟

جواب غیر نرمال آزمایش ایمونوگلوبولین‌ به این معناست که تعادل سیستم ایمنی دچار اختلال شده است. این آزمایش قادر نیست نوع عامل آسیب‌زا را تشخیص دهد بلکه برای روشن شدن ابعاد بیماری باید آزمایشات دیگری نیز انجام گردد. در واقع آزمایش ایمونوگلوبولین‌ یک آزمایش کلی است که روشن می‌کند که آیا سیستم ایمنی عملکرد طبیعی دارد یا نه.

اگر مقدار آنتی بادی‌های خون بیش از حد نرمال باشند

عوامل مختلفی در بالا رفتن همزمان هر سه آنتی بادی M، G و A دخیل هستند. اما اگر تنها یک نوع از آنتی بادی‌ها برای مثال فقط IgG افزایش پیدا کند می‌تواند ناشی از شکل گرفتن یک تومور در مغز استخوان باشد. در این نوع اختلال، سطح یک نوع آنتی بادی به شدت افزایش پیدا کرده و دو آنتی بادی دیگر کاهش می‌یابند. در این حالت اگرچه مجموع آنتی بادی‌های خون زیاد می‌شود اما دلیل بر تقویت سیستم ایمنی نیست چراکه بیشتر این آنتی بادی‌ها ناقص هستند و کارایی ندارند.

در ادامه مطلب به انواع بیماری‌های مرتبط با افزایش ایمونوگلوبولین‌‌ها در خون اشاره شده است:

بیماری‌های مرتبط با افزایش پلی کلونال ایمونوگلوبولین‌‌ها (افزایش همزمان هر سه نوع آنتی بادی):

* عفونت‌های مزمن یا حاد

* اختلالات خود ایمن (مثل روماتیسم مفصلی، لوپوس)

* سیروز کبد (آسیب دیدن بافت کبد)

* التهاب مزمن

* سندرم ویسکوت-آلدریچ

* در نوزادان عفونت‌های هنگام تولد (سیفیلیس، توکسوپلاسما، CMV، سرخجه)

بیماری‌های مرتبط با افزایش مونو کلونال ایمونوگلوبولین‌‌ها (افزایش تنها یک نوع آنتی بادی):

* سرطان مولتیپل میلوما

* سرطان CLL

* لنفوما

* ماکروگلوبولینمی والدنشتروم (IgM)

اگر مقدار آنتی بادی‌های خون کمتر از حد نرمال باشند

شایع‌ترین عامل کاهش آنتی بادی‌های خون، بیماری‌های زمینه‌ای اکتسابی است که منجر به مختل شدن تولید آنتی بادی‌ها در بدن می‌شوند. علاوه بر این، تاثیر بعضی داروها مثل داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، کورتون‌ها، فنیتوین و یا کاربامازپین سبب کاهش آنتی بادی‌ها در خون می‌شود. انجام آزمایش IgG، می‌تواند تا حد زیادی تعداد آنتی بادی خون را نشان دهد.

انواع بیماری‌ها و عوامل مرتبط با کاهش ایمونوگلوبولین‌‌ها به شرح زیر است:

* داروهایی نظیر فنیتوین، یا کاربامازپین و داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی

* بیماری‌های مزمن همچون نارسایی کلیه و دیابت

* در نوزادان تاخیر موقت و گذرا در تولید آنتی بادی (حالت طبیعی در تکامل)

همچنین برای تفسیر آزمایش خون نیز می‌توانید تا با کلیک بر روی بنر زیر، به راحتی این کار را انجام دهید.

چه عواملی که سبب از دست رفتن آنتی بادی‌های خونی می‌شوند؟

* سوختگی‌ها

* سندرم نفروتیک (یک بیماری کلیوی که در آن آنتی بادی‌ها از طریق ادرار دفع می‌شوند)

کاهش آنتی بادی‌ها به دلایل مادرزادی به ندرت رخ می‌دهند و ممکن است تنها یک نوع آنتی بادی و یا سطح خونی تمام آنتی بادی‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.

در مایع مغزی نخاعی، ایمونوگلوبولین‌ها به طور طبیعی در مقادیر اندکی وجود دارند. افزایش یافتن آنتی بادی‌ها در مایع مغزی نخاعی می‌تواند نشانه‌ای از عفونت (مننژیت، آنسفالیت)، بیماری خود ایمن و یا مالتیپل اسکروزیس (MS) باشد.

چرا در هنگام تولد برای برخی نوزادان تست ایمونوگلوبولین‌ تجویز می‌شود؟

گاهی از تست IgM برای بررسی عفونت در نوزاد تازه متولد شده استفاده می‌شود. معمولا چنین عفونت‌هایی قبل از تولد و در زمان جنینی نوزاد را مبتلا کرده‌اند. وجود آنتی بادی IgM در خون نوزاد بیانگر پاسخ سیستم ایمنی او به یک عفونت است.

هیپوگاماگلوبولینمی گذرا (کم بودن انتی بادی گذرا) در نوزادان چیست؟

پس از تولد نوزاد، ۶ ماه طول می‌کشد تا سیستم ایمنی او قادر به تولید آنتی بادی شود. در این مدت، آنتی بادی‌های مادری که در زمان جنینی از طریق جفت به خون نوزاد راه پیدا کرده‌اند و همچنین آنتی بادی‌هایی که از طریق شیر مادر به دستگاه گوارش نوزاد وارد می‌شوند کار محافظت از نوزاد را بر عهده می‌گیرند. گاهی ممکن است آنتی بادی‌های مادری زودتر از ۶ ماه از خون نوزاد حذف شوند و در این بین یک خلا ایمنی ایجاد گردد که به آن هیپوگاماگلوبولینمی گذرا می‌گویند. در این بازه زمانی احتمال بروز عفونت در نوزاد بیشتر است. البته نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند IgA موجود در شیر این خلا را پوشش می‌دهند و خطر بروز عفونت را به حداقل کاهش می‌دهند.

علائم مرتبط با کاهش ایمونوگلوبولین در خون چیست؟

* عفونت‌های عود کننده

* عفونت‌های فرصت طلب (عفونت ناشی از باکتری‌هایی که در حالت نرمال عفونی نیستند).

برای ثبت رایگان درخواست آزمایش در منزل، می‌توانید بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

ایمونوگلوبولین IgM بالا نشانه چیست؟

* مراحل اولیه بیماری‌های ویروسی مثل هپاتیت حاد

* بیماری منونوکلئوز عفونی

* روماتیسم مفصلی

* آسیب کلیوی

* عفونت‌های انگلی

ایمونوگلوبولین IgG بالا نشانه چیست؟

* عفونت‌های باکتریایی و ویروسی مزمن

* هپاتیت مزمن

* بیماری MS

ایمونوگلوبولین IgA بالا نشانه چیست؟

* بعضی از بیماری‌های خود ایمن (روماتیسم مفصلی و لوپوس)

* سیروز کبدی

* هپاتیت مزمن

* بیماری روده التهابی

* کبد چرب

* چاقی

* اعتیاد به مشروبات الکلی

آزمایش ایمنوگلوبین در منزل را با هومکا تجربه کنید

به طور کلی تست‌های ایمونوگلوبولین از چند بخش تشکیل می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها آزمایش IgG است. توجه داشته باشید که مجموعه هومکا با همکاری بهترین آزمایشگاه‌ها در استان تهران، کرج، مشهد، رشت، تبریز، شیراز و اصفهان، قادر است تا تمامی خدمات آزمایش در منزل را با قیمت بسیار مناسب و در اسرع وقت انجام دهد. اگر قصد این را دارید تا آزمایش ایمونوگلوبولین در منزل را انجام دهید، می‌توانید با شماره تلفن ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید. همچنین می‌توانید تا با کلیک بر روی بنر زیر، درخواست آزمایش در منزل را به راحتی ثبت کنید.