پرستاری از بیمار قلبی

مراقبت از فردی که نارسایی قلبی (HF) دارد، ممکن است کمی استرس زا و اضطراب آور بوده و سوالات فراوانی به همراه داشته باشد. آگاهی از بیماری و نحوه پیشرفت آن، به شما در کنترل علائم این بیماری و داشتن آمادگی لازم در مواقع ضروری کمک بزرگی خواهد کرد. همچنین در این شرایط استخدام پرستار در منزل خوب و متخصص بسیار مهم است.

نارسایی قلبی چیست؟

هنگامی که فردی به نارسایی قلبی (HF) مبتلا باشد، این بدان معناست که قلب آنها به حدی ضعیف است که قادر به پمپاژ خون کافی در بدن و اکسیژن رسانی نیست. در بعضی موارد، قلب نیروی کافی برای پمپاژ کردن را ندارد. در برخی موارد دیگر، قلب نمی تواند به اندازه کافی خون دریافت کند. این امر می تواند یک وقفه جدّی در جریان تمام سیستم گردش خون ایجاد کند. نارسایی قلبی می تواند یک طرف قلب را تحت تاثیر قرار داده و در نهایت و در بیشتر موارد هر دو طرف را درگیر خواهد کرد.

در اغلب مواقع، نارسایی احتقانی قلب (CHF) با نارسایی قلبی (HF) اشتباه گرفته می شود. نارسایی احتقانی قلب نوعی نارسایی خاص است که بسیار جدی و خطرناک می باشد. نارسایی احتقانی قلب، هنگامی اتفاق می افتد که سیستم گردش خون به حدی آسیب میبیند که خون و مایعات دیگر در مناطق خاصی از بدن جمع می شوند و بافت ها را دچار احتقان می کنند. این امر می تواند منجر به ورم (تورم) در اندام های تحتانی، شکم و حتی اطراف ریه ها شود. هنگامی که مایعات در اطراف قلب، ریه ها و سایر اندام های داخلی جمع می شوند، می تواند علائم جدی ایجاد کند که باید از نزدیک مورد بررسی قرار گیرد.

کدام یک از پزشکان و متخصصان، قادر به درمان نارسایی و بیماری قلبی می باشند؟

فرد بیمار ممکن است در ابتدا به سراغ پزشک عمومی، یا پزشک خانواده برود. با این حال، با پیشرفت علائم، آنها احتمالاً به یک یا چند متخصص که دارای مهارت و صلاحیت بوده و تجربه بیشتری در درمان بیماران با نارسایی قلبی دارند، مراجعه خواهند نمود. متخصصان داخلی، ممکن است با همکاری متخصص قلب و عروق، درمان این بیماری را تحت کنترل قرار دهند. متخصصان دیگری که ممکن است با آنها روبرو شوید شامل جراحان قلب و الکتروفیزیولوژیست های قلبی هستند که در مشکلات ضربان قلب تخصص دارند.

انواع نارسایی قلبی کدامند؟

نارسایی قلبی، شامل چهار نوع یا چهار مرحله می شود. در این قسمت راجع به علائم، آزمایشات و اقدامات درمانی در هر مرحله برای شما توضیحاتی خواهیم داد.
 

نوع A

کسانی که سیگار می کشند، الکل مصرف می کنند، رژیم غذایی را رعایت نکرده و در مصرف غذاهای پرچرب زیاده روی می کنند و یا سابقه خانوادگی در زمینه مشکلات قلبی، دیابت یا فشار خون بالا دارند، ممکن است در معرض خطر نارسایی قلبی کلاس A باشد. اما، فرد بیمار در این مرحله علائمی را از خود نشان نخواهد داد و هیچ محدودیتی در فعالیت های عادی ندارد.

فشار خون و کلسترول فرد سالمندی که به نارسایی قلبی نوع A دچار شده است، برای جلوگیری از آسیب بیشتر قلبی عروقی، باید بطور مستمرکنترل و مدیریت شود. همچنین ممکن است برای کمک به تحت کنترل قرار دادن این موارد، برای آنها دارو و تغییر در سبک زندگی تجویز شود.

پزشکان به احتمال زیاد آزمایش خون را به این افراد تجویز می‌کند که برای بررسی میزان کلسترول و پروتئین واکنشی C توصیه انجام خواهند شد و همچنین ممکن است آزمایش های اشعه ایکس قفسه سینه و یا آزمایش الکتروکاردیوگرام را برای تایید تشخیص توصیه کنند. از آنجا که بیماران در این مرحله علائمی را نشان نمی دهند، سالمندان می توانند به روال زندگی عادی خود ادامه دهند. از آنجایی که قادر به انجام فعالیت های جسمانی هستند، ترک سیگار و کاهش یا قطع مصرف الکل ممکن است به کند شدن پیشرفت بیماری کمک بزرگی کند.
 

نوع B

با تشخیص نارسایی قلبی نوع B، شواهدی از بیماری قلبی عروقی وجود دارد. بیمار ممکن است علائم خفیف و محدودیت های جزئی را در حین انجام فعالیت های عادی نشان دهد اما اگر به استراحت بپردازد، مشکلی برای او پیش نخواهد آمد.

پزشکان باید کنترل فشار خون را با دقت ادامه دهند. برای کمک به تشخیص ممکن است عکس از قفسه سینه، الکتروکاردیوگرام، آزمایش خون و اکوکاردیوگرام بیشتری انجام شود. ممکن است آزمایش های استرس، ام آر آی یا سی تی اسکن نیز لازم باشد.

ممکن است داروهای تهاجمی تری به منظور تحت کنترل قرار دادن فشار خون و کلسترول از جمله مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (ACE) و مهار کننده های بتا استفاده شود. پزشکان همچنین ممکن است در مورد گزینه های جراحی احتمالی برای ترمیم عروق کرونری و تعویض یا ترمیم دریچه قلب صحبت کنند.

سالمندان با نارسایی قلبی نوع B هنوز هم می توانند نسبتاً فعال باشند. ممکن است آنها تنگی نفس را بیشتر از گذشته تجربه کنند. بنابراین برای پرستاری از بیمار قلبی باید مراقب باشید که بیش از حد خود را تحت فشار قرار ندهند. هنگامی که مراقبت از آنها را با مسئولیت پذیری انجام دهید، فعالیت متوسط در این مرحله هنوز هم می تواند باعث کند شدن پیشرفت بیماری شود.

نوع C

بیمار با نارسایی قلبی نوع C علائم بیماری قلبی عروقی متوسط تا شدید را نشان می دهد. در این مرحله، بیمار به علت علائم بیماری، در انجام کارهای روزمره خود با محدودیت های آشکاری روبرو خواهد شد. فعالیت های معمولی منجر به خستگی، تپش قلب یا تنفس دشوار می شود و معمولاً بیمار هنگامی که در استراحت به سر می برد مشکل خاصی ندارد.

از همان تست های تشخیصی که برای نوع A و B استفاده می شود، برای تشخیص این نوع از نارسایی قلبی نیز استفاده می شود. پزشکان ممکن است برای تشخیص یا رد انواع خاصی از بیماریهای عضلانی قلبی، آنژیوگرام های کرونری و یا نمونه برداری قلبی (بیوپسی میوکارد) را درخواست دهند. علاوه بر گزینه های درمانی که در قسمت های قبل برای شما توضیح دادیم. برای درمان این نوع نارسایی قلبی با مشاوره و تجویز پزشک، می‌توان از روش همزمان سازی قلبی (ضربان ساز) و دستگاه های شوک الکتریکی قابل کاشت نیز بهره برد.

بیماران نارسایی قلبی نوع C، اغلب متوجه می شوند که به دلیل علائم بیماری، قادر به انجام فعالیتهای سخت نیستند و باید در مورد ورزش های ایمن با پزشکان خود مشورت کنند.
 

نوع D

فرد مبتلا به نارسایی قلبی نوع D علائم عینی و قابل مشاهده بیماری شدید قلبی عروقی را نشان داده و به میزان قابل توجهی فعالیت های آنها محدود خواهد شد. برخلاف مراحل قبلی، آنها حتی در زمان استراحت، علائم خود را تجربه خواهند کرد.

با گذر زمان، گزینه های درمانی برای نارسایی قلبی پیشرفته در حال توسعه می باشد. دستگاه های شوک الکتریکی (دفیبریلاتورهای) قابل کاشت، نمونه‌ای از روش‌های نوین هستند که باعث می شود لرزش قلب، به عملکرد عادی یا پمپاژ های مکانیکی قلب بازگردد. این امر باعث می‌شود تنگی نفس و سایر علائم مربوط به احتقان تسکین یابد. با وجود این، روش‌های نوین خطرات مربوط به خود را نیز به همراه دارند و ممکن است خطرات احتمالی آن برای برخی از سالمندان بیشتر باشد.

در برخی مواقع، انواع مختلفی از عمل جراحی قلب باز نیز برای معالجه برخی از بیماران مبتلا به نارسایی قلبی نوع D در نظر گرفته می‌شود. اما این نوع از درمان تهاجمی با خطرات قابل توجهی همراه می باشد. متاسفانه بسیاری از سالمندان گزینه مناسبی برای این انتخاب نیستند. بیماران در این مرحله از پیشرفت نارسایی قلبی، ممکن است از طریق استفاده از تزریق وریدی، به طور مداوم دارو دریافت کنند و برای دستیابی به آرامش ممکن است به داروهای مسکن یا مراقبت در آسایشگاه احتیاج داشته باشند.

داروهایی که معمولاً برای نارسایی قلبی تجویز می شوند

مهارکننده های ACE (آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین)، داروهای مهار کننده تپش قلب و برطرف سازی آنژین صدری و فشار خون (بتابلاکرها) و دیورتیک ها (داروهای ادرار آور) معمولاً در درمان نارسایی قلبی استفاده می شوند. با پیشرفت نارسایی قلبی (HF)، ممکن است داروهای بیشتری برای بهبود و تنظیم عملکرد سیستم قلب و گردش خون به فرد بیمار داده شود. به منظور کنترل درد قفسه سینه، سطح کلسترول و لخته شدن خون به ترتیب می توان نیترات، استاتین و رقیق کننده خون را با مشورت با پزشک به رژیم غذایی آنها اضافه کرد.

در مورد برخی از داروهای فوق باید چند نکته مهم را به شما یادآوری کنیم.

مهارکننده های ACE، می توانند با سایر داروها مانند NSAIDs و آنتی اسیدها تداخل داشته باشند و در نتیجه منجر به آسیب کلیوی شوند. خصوصاً برای کسانی که عملکرد کلیه آنها به خطر افتاده است. این داروها همچنین می توانند باعث هایپرکالمی یا افزایش سطح پتاسیم خون شوند.

عوارض جانبی رایج بتابلاکرها شامل سردی دست و پا، خستگی، سرگیجه و خشکی دهان می باشد. مطالعات اخیر همچنین حاکی از آن است که مصرف مسدودکننده های بتا (داروهای مهارکننده تپش قلب و برطرف سازی آنژین صدری و فشار خون) به طور بالقوه می تواند بر روحیه فرد بیمار تاثیر بگذارند.

از آنجایی که دیورتیک ها (داروهای ادرار آور) به بدن کمک می کنند آب اضافی را از طریق ادرار دفع کند، اگر برخی مواد معدنی مهم مانند سدیم و پتاسیم در این دوره از درمان کاهش یابد، نباید تعجب کرد. به عنوان مثال اگر بیماری که در حال پرستاری از او هستید در حال مصرف داروی ادرارآور و مهار کننده ACE (آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین) است، پزشک او باید سطح پتاسیم خون آنها را با دقت تحت کنترل قرار دهد. سرگیجه و کم آبی از عوارض جانبی شایعی است که می تواند خیلی سریع به مشکلی جدی تبدیل شود.

این داروها به منظور کاهش استرس و فشار کلی روی قلب فرد تجویز می شوند. اما ترکیب خاصی از این داروها و سایر داروها می تواند باعث کند شدن ضربان قلب (برادی کاردی)، افت فشار خون و همچنین ضربان قلب نامنظم (آریتمی) شود. اگر فرد بیمار هرکدام از این علائم را تجربه می کند، تنها کاری که باید به عنوان پرستار انجام دهید این است که سریعاً با پزشک او تماس بگیرید.

نحوه شناسایی علائم و درمان نارسایی قلبی از طریق مراحل

برای پرستاری از بیمار قلبی می‌توانید فشار خون و ضربان قلب او را با استفاده از دستگاه فشار خون خانگی و مانیتور (نمایشگر) ضربان قلب در خانه به راحتی تحت کنترل قرار دهید. تغییرات فشار خون، تغییر وزن و نوسانات در توانایی و سطح فعالیت بدنی فرد بیمار را پیگیری کنید. انجام این کار به پزشک کمک می کند تا راحت تر وضعیت سالمند را تحت نظر و درمان قرار دهد.

نکات تشخیص و پیش آگاهی فردی که نارسایی قلبی دارد

وقتی افراد شروع به نشان دادن علائم نارسایی قلبی (HF) نوع B می کنند، میانگین امید به زندگی به کمتر از پنج سال کاهش می یابد. برای مبتلایان به نارسایی قلبی نوع D، پیش آگاهی شرایط و اوضاع را برای آنها بدتر خواهد کرد. میزان و آستانه تحمل نود درصد از بیماران پیشرفته نارسایی قلبی یک سال می باشد. به هر حال، به خاطر داشته باشید که این آمار فقط اعداد و ارقام می باشد. پیش آگاهی فرد به عوامل مختلفی بستگی دارد. اگرچه واقع بین بودن مهم است، اما نباید با شنیدن این آمار و ارقام ناامید و دلسرد شد.

رژیم غذایی و نکاتی در رابطه با تغذیه سالمندان با نارسایی قلبی

صرف نظر از نوع نارسایی قلبی بیماری که در حال پرستاری از او هستید، برخی تغییرات رژیم غذایی وجود دارد که می تواند در کنترل علائم و پیشرفت بیماری به آنها کمک کند. این تغییرات عبارتند از:

• خوردن میوه و سبزیجات فراوان
• در صورت امکان پروتئین های کم چربی مانند مرغ و ماهی بدون پوست را انتخاب کنید
• کاهش میزان سدیم به 1500 میلی گرم در روز
• انتخاب شیر و سایر محصولات لبنی کم چرب
• انتخاب غذاهای سبوس دار و با فیبر بالا
• کاهش مصرف الکل
• کاهش مصرف قند و چربی‌های اشباع شده

به جای استفاده از نمک و سس سالاد با میزان سدیم بالا، چاشنی ها و سس های مختلف برای طعم دادن به مواد غذایی، از ادویه جات، گیاهان و مواد معطر مانند سیر، هویج، کرفس، رزماری، زنجبیل، آویشن، جعفری، مرکبات و غیره استفاده کنید. از ترکیب ادویه جات مختلف اجتناب کنید، زیرا بسیاری از آنها حاوی نمک هستند.

بررسی و نظارت بر مصرف مایعات

ما به طور مرتب می شنویم که هیدراته (داشتن آب کافی در بدن) ماندن و مصرف مایعات به اندازه کافی، تا چه اندازه اهمیت دارد، اما برای فردی که نارسایی قلبی دارد، این امر می تواند کار بسیار دشواری باشد. کم آبی هیچ وقت برای بدن خوب نیست. اما آب زیادی ممکن است فشار غیرضروری را بر روی قلبی که در معرض خطر قرار دارد، افزایش دهد. اگر پزشک توصیه می کند میزان مصرف مایعات فرد بیماری که از او پرستاری می کنید را محدود کنید، چند روش وجود دارد که این فرآیند را به راحتی پیگیری کنید.

در وهله اول، به خاطر داشته باشید که مایعات فقط شامل نوشیدنی هایی مانند آب، آبمیوه و نوشابه نمی باشد. هر چیزی که ذوب (آب) می شود یا حاوی مقدار بالایی آب می باشد، مانند بستنی، آبنبات و سوپ، جزء مایعات مصرفی فرد بیماری که از او پرستاری می کنید به شمار می رود. (حتی ژلاتین نیز جزء مایعات مصرفی فرد بیمار به حساب می آید).

به منظور به حداقل رساندن احتمال تشنگی و فراتر رفتن مصرف مایعات فردی که از او پرستاری می کنید، سعی کنید به فرد بیمار مایعات کمتر با فاصله زمانی بیشتر دهید. مقدار کمتر و و دفعات بیشتر می توانند در این امر کمک کند. اگر هنوز هم در رابطه با تشنگی آنها مشکل وجود داشته باشد، آدامس های بدون قند و آبنبات های سفت می تواند باعث تسکین تشنگی آنها شود. شنا کردن در آب و سپس تف کردن آب وارد شده در دهان نیز می تواند به آنها کمک کند. اگر خشکی دهان باعث می شود که بیشتر احساس عطش داشته باشند، برای رفع این مشکل استفاده از محصولات مراقبت از دهان را به آنها پیشنهاد دهید.
تمامی نکات ذکر شده، بخشی از مهمترین دستورات الگوریتم پیچیده‌ی پرستاری از بیمار قلبی می‌باشد. در برخی از خانواده-ها انجام تمام کارهای مذکور به دلایلی میسر نمی‌باشد. یکی از این دلایل می‌تواند افزایش مشغله و سبک زندگی روزمره‌ی امروزی باشد. اما در هر شرایطی عزیزان خانواده نیاز به بیشترین حمایت را از سوی اعضای خانواده دارند. از این رو، استخدام یک پرستار مجرب و کارآزموده می‌تواند بخش وسیعی از این امور را مرتفع سازد. پرستاران متخصص هومکا در این زمینه آماده‌ی ارائه‌ی خدمات با حداکثر کیفیت می‌باشند.