آزمایش BUN
بصورت کلی، وجود علائمی مانند تکرر ادرار، ورم دست و پا، خارش پوست، تیره شدن ادرار و کبودی دور چشم، میتواند ناشی از مشکلات کلیه یا کبد در فرد باشد. انجام آزمایش BUN ( Blood Urea nitrogen)، با اندازهگیری میزان اوره خون، میتواند در تشخیص مشکلات کلیه و کبد راهگشا باشد. این آزمایش معمولا برای تشخیص سلامت کلیه، بروز ناراحتی کلیه، میزان اثر بخشی دیالیز، و تشخیص دیابت انجام میشود. اگر قصد دارید تا در ارتباط با آزمایش BUN بیشتر بدانید، ادامه مطالب را از دست ندهید.
BUN در آزمایش خون و ادرار چیست؟
BUN در آزمایش مخفف Blood Urea Nitrogen میباشد. اگر نشانههایی از آسیب کلیوی دارید یا به عبارت دیگر عملکرد کلیه شما تنزل پیدا کرده است، یکی از آزمایشهایی که باید انجام دهید، آزمایش BUN یا Blood Urea Nitrogen است. میتوان برای پاسخ به پرسش Blood Urea Nitrogen چیست، بیان کرد که در واقع معنی BUN میزان نیتروژن اوره خون است که در زمان انجام تست، میزان دقیق آن در بدن اندازهگیری میشود. در بیماران دیالیزی نیز در صورت انجام همودیالیز برای تعیین اثربخشی درمان دیالیز این آزمایش انجام میشود.
همچنین آزمایش BUN برای تشخیص آسیب کبدی، انسداد مجاری ادراری، نارسایی احتقانی قلب یا خونریزی دستگاه گوارش نیز انجام میشود. اگر پزشک برای شما آزمایش BUN یا هر آزمایش دیگری را تجویز کرده است و زمان کافی برای مراجعه به آزمایشگاه را ندارید، کلیک کنید!
البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم چنانچه نتیجه BUN در آزمایش خون غیر طبیعی گزارش شود، برای تایید بیماریهای فوق آزمایشهای بیشتری مانند آزمایش کراتینین و آزمایش تیروئید نیز تجویز خواهد شد.
در وبسایت Mayo Clinic در رابطه با آزمایش BUN اینگونه نوشته شده است:
پزشک در موارد زیر آزمایش BUN را تجویز خواهد کرد:
- در صورت مشکوک بودن به بیماری یا آسیب کلیوی
- در صورت ابتلا به یک بیماری مزمن مانند دیابت.
- برای بررسی میزان اثربخشی درمان دیالیز
- جهت تشخیص بیماریهای کبدی، انسداد مجاری ادراری، نارسایی احتقانی قلب یا خونریزی دستگاه گوارش
شرایط آزمایش BUN چیست؟
پیش از انجام آزمایش BUN میبایست ۸ ساعت ناشتا باشید. همچنین حداقل ۲ تا ۳ روز پیش از انجام آزمایش از مصرف گوشت زیاد خودداری کنید. مصرف هر گونه دارو را به پزشک اطلاع دهید چراکه داروها تاثیر مستقیم و بسزایی در نتیجه آزمایش BUN دارند. بعضی داروها از جمله کلرامفنیکل و استرپتومایسین سطح BUN را کاهش میدهند در حالیکه بعضی دیگر از انواع آنتیبیوتیکها مانند آنتی بیوتیکها و داروهای مدر سطح BUN را افزایش میدهند.
داروهایی که باعث بالا رفتن BUN در نتیجه آزمایش میشوند:
- آمفوتریسین B
- کاربامازپین
- سفالوسپورینها
- فوروزماید
- متوترکسات
- متیل دوپا
- ریفامپین
- اسپیرونولاکتون
- تتراسایکیلین
- مدرهای تیازیدی
- ونکومایسین
هومکا آماده ارائه خدمت آزمایش در منزل است.
در صورت مشاهده چه علائمی آزمایش BUN تجویز میشود؟
اگر سابقه درمانی و یا سابقه خانوادگی فرد نشان از مستعد بودن او به بیماریهای کلیوی باشد، پزشک تست BUN را به صورت چکاپ سالانه تجویز میکند. وجود عوامل زمینه ساز بیماریهای کلیوی، پزشک را مجاب به تجویز آزمایش BUN میکند. این عوامل به صورت زیر است:
- سابقه خانوادگی در ابتلا به بیماریهای کلیوی
- دیابت
- فشار خون بالا
- بیماریهای قلبی و عروقی
علاوه بر موارد بالا، اگر علائم و نشانههای بیماریهای حاد کلیوی در فرد بروز کند پزشک آزمایش Blood Urea Nitrogen را به منظور ارزیابی عملکرد کلیهها تجویز میکند. این علائم به شرح زیر است:
- وجود تکرر ادرار و یا جریان کم ادرار (احتباس ادرار)
- خارش پوستی
- ضعف عمومی بدن
- تورم دست و پا
- اسپاسم و گرفتگی عضلانی
- بد خوابی و سایر اختلالات خواب
مقدار نرمال BUN در آزمایش خون چقدر است؟
مقدار نرمال آزمایش BUN بر اساس سن به شرح زیر است. مقادیر برحسب mg/dl (میلی گرم / دسی لیتر) بیان شدهاند.
سن | اندازه نرمال آزمایش BUN |
نوزادان ۱ تا ۷ روز | ۳ - ۱۲ mg/dl |
نوزادان و کودکان | ۵ -۱۸ mg/dl |
کودکان ۱۴ تا ۱۹ سال | ۸.۴ - ۲۱ mg/dl |
بزرگسالان ۲۰ تا ۵۰ سال | ۷ - ۲۱ mg/dl |
بزرگسالان ۵۱ سال به بالا | ۷ - ۲۰ mg/dl |
تفسیر جواب آزمایش خون BUN
تفسیر BUN در آزمایش خون، باید توسط متخصص انجام شود. چنانچه نتایج در محدوه طبیعی قرار نداشته باشند، پزشک با توجه به شرایطی مانند سن، بیماریهای زمینهایی، داروهای مصرفی و ... نتیجه آزمایش را بررسی خواهد کرد. اگر در تفسیر آزمایش BUN، سطح این فاکتور بالا باشد، نشاندهنده آسیبهای کلیوی است. اگر نتیجه آزمایش خود را دارید و میخواهید که تفسیر آزمایش خود را بدانید کلیک کنید!
علت انجام آزمایش BUN چیست؟
آزمایش BUN یا نیتروژن اوره خون با اهداف زیر تجویز خواهد شد:
- پایش و میزان اثربخشی بیمارانی که از دیالیز استفاده میکنند.
- افرادی که ناراحتی کلیوی دارند.
- بررسی عملکرد و سلامتی کبد.
آزمایش نیتروژن اوره خون (Blood Urea Nitrogen) در کنار سایر آزمایشات به بررسی سلامتی عمومی فرد میپردازد. برای مثال افرادی که قند خون بالایی دارند، میزان اوره بیشتری در بدن خواهند داشت. به همین دلیل در افراد دیابتی یا مشکوک به دیابت، آزمایش اوره خون نیز میتواند تجویز شود.
وبسایت معتبر WebMD در ارتباط با آزمایش BUN بیان میکند:
پزشک شما ممکن است آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) را به عنوان بخشی از غربالگری معمول سلامت تجویز کند. انجام این آزمایش به پزشک نشان خواهد داد که کلیههای شما چقدر خوب کار میکنند.
آزمایش نیتروژن اوره خون، میزان مواد زائد را در خون اندازه گیری میکند و اگر مقدار آن خارج از محدوده طبیعی باشد، این میتواند به این معنی باشد که کلیهها یا کبد شما به درستی کار نمی کنند.
آیا نتیجه آزمایش BUN برای تشخیص بیماریهای کلیوی کافی است؟
آزمایش BUN برای ارزیابی کلیهها به تنهایی نمیتواند کاربرد داشته باشد. به همین دلیل در کنار آن از سایر آزمایشات مانند آزمایش کراتینین، آزمایش ادرار و ... نیز استفاده خواهد شد.
علت بالا بودن BUN در خون چیست؟
بالا بودن BUN یا Blood Urea Nitrogen در خون میتواند به دلایل زیر باشد:
- بیماریهای کلیه، آسیب کلیه یا نارسایی کلیه
- کاهش جریان خون در کلیهها به دلیل شرایطی مانند نارسایی احتقانی قلب، شوک، استرس، حمله قلبی اخیر یا سوختگی شدید
- مسدود شدن جریان ادرار مانند سنگ کلیه
- کم شدن آب بدن
- افزایش قابل توجه مصرف پروتیین در رژیم غذایی
- افزایش تجزیه پروتیین در بدن
علائم بالا بودن BUN در بدن چیست؟
آزمایش نیتروژن اوره اغلب برای افرادی که علائم و نشانههای اختلالات کلیوی را تجربه میکنند، تجویز میشود. این علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تکرر ادرار
- ادرار بد رنگ (خونی، تیره یا کف آلود)
- درد مفاصل
- درد استخوان
- کمر درد
- گرفتگی عضلات
- پاهای بی قرار
- خستگی
- مشکل خواب
- اشتهای ضعیف
- تورم دست و پا
- خارش
علت کم بودن BUN در آزمایش خون چیست؟
- اختلالات کبدی مانند بیماری هپاتیت
- بیماری سلیاک. در این حالت فرد با اختلال در جذب مواجه است.
- داشتن رژیم غذایی نامناسب که سطح پروتئین دریافتی در آن کم است.
- آکرومگالی
- سندروم نفروتیک
- سندروم هورمون آنتی دیورتیک (ADH) ناکافی
علائم پایین بودن BUN در بدن چیست؟
پایین بودن BUN به ندرت دیده میشود و در مواردی مثل سوء تغذیه یعنی زمانی که بیمار از نظر غذایی توانایی تامین پروتئین مورد نیاز بدن را نداشته باشد و یا BMI (شاخص توده بدنی) بسیار پایین بوده و ذخایر پروتئینی بدن ناچیز باشد بروز میکند. در هر دو صورت پزشک از علائمی که به دلیل ضعف عمومی بدن و ضعف سیستم ایمنی ظاهر میشود به سطح پایین BUN پی میبرد.
در برخی شرایط علت کم بودن BUN به دلیل آسیبهای پیشرفته کبدی مانند فیبروز و سیروز کبدی است. در چنین مواردی علائم زیر بروز میکند:
- دردهای شکمی
- کم شدن اشتها
- کاهش ناگهانی وزن
- ضعف و خستگی
- حالت تهوع
- خارش پوستی
- زردی چشم و پوست
- کبودی و خونریزی بی دلیل
- تیره شدن ادرار
- سرگیجه
آزمایش BUN در بارداری چیست؟
با شروع بارداری بدلیل تغییراتی که در بدن ایجاد میشود، کلیهها بیش از گذشته به تصفیه خون میپردازند، بنابراین میتوان گفت پایین بودن اوره خون در بارداری جای نگرانی ندارد.
برای آزمایش BUN در بارداری تنها به نمونه خون نیاز خواهید داشت که از ورید بازویی گرفته خواهد شد. کمبود اوره در باردرای نمیتواند برای سلامتی مادر و جنین تهدیدی باشد.
برای تفسیر آزمایش BUN در بارداری، تنها از متخصص کمک بگیرید. اگر جواب آزمایش خود را دارید و مراجعه به مطب برای تفسیر آزمایش برایتان دشوار است، کلیک کنید!
تفاوت اوره با BUN چیست؟
در مورد تفاوت Urea با BUN، میتوان گفت که آزمایش سنجش نیتروژن اوره خون (BUN) به عنوان بخشی از پنل کلیه، برای بررسی وضعیت سلامت عمومی انجام میشود. اهداف اصلی انجام این آزمایش اندازهگیری مقدار نیتروژن در خون و بررسی عملکرد کلیهها در شرایط مختلف است. این در حالی است که آزمایش Urea میزان کلی اوره خون را اندازهگیری میکند. هر دوی این آزمایشات وضعیت سلامت کبد و کلیهها را مشخص میکنند.
تفاوت اوره و کراتینین چیست؟
کراتینین مانند اوره یکی از مواد زائد بدن به شمار میرود. این ماده ناشی از از سوخت وساز عضلات است. کراتینین به خون و از خون به سمت کلیهها هدایت میشود، سپس از طریق ادرار دفع خواهد شد. در طی روز، تولید کراتینین در بدن ثابت است، به همین دلیل اندازه گیری سطح آن میتواند شاخص خوبی برای بررسی عملکرد کلیه باشد.
آزمایش نسبت BUN به کراتینین خون چقدر باید باشد؟
نسبت BUN به Cr (کراتینین) یا BUN to Creatinine ratio حدود ده به یک تا بیست به یک در نظر گرفته شده است. اگر این نسبت روند افزایشی داشته باشد و مقدار نرمال BUN و کراتینین، یعنی سطح اوره خون بیشتر از کراتینین است. این امر میتواند نشاندهنده مشکلات زیر باشد:
- کم آبی شدید (دهیدراتاسیون)
- نارسایی احتقانی قلب
- خونریزی گوارشی
کاهش نسبت BUN به Cr در آزمایش BUN Cr ناشتا، یعنی کاهش تولید اوره. این مشکل میتواند به دلیل سوء تغذیه و بیماری کبد باشد.
تستهای مرتبط با آزمایش BUN
در کنار آزمایش BUN، برای تشخیص مشکلات کلیوی اندازهگیری میزان کراتینین خون نیز اهمیت دارد. از رایجترین تستهایی که همراه با آزمایش اوره انجام میشوند میتوان به آزمایش Creatinine (کراتینین) خون اشاره کرد. کراتینین خون چیست؟ ماده زائدی است که توسط کلیههای سالم از طریق ادرار فیلتر میشوند. مقادیر بالای کراتینین در خون ممکن است نشانه آسیب کلیوی باشد. به طور کلی تست کراتینین ،آزمایش BUN و آزمایش Urea در ارتباط با یکدیگر انجام میشوند و اطلاعات حاصل از هر یک از این آزمایشات کلیه مکمل یکدیگر هستند.
انجام آزمایش BUN در منزل
بهتر است بدانید که برای انجام آزمایش BUN یا سایر خدمات آزمایشگاهی، نیازی نیست تا حتما به آزمایشگاه بروید. مجموعه هومکا با همکاری مجهزترین و مدرنترین آزمایشگاهها در استان تهران، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز، رشت، تبریز و مشهد، همواره بهترین خدمات آزمایش در منزل را زیر نظر بیمه پایه و تکمیلی به شما ارائه میدهد.
برای انجام خدمات آزمایش در منزل و تفسیر آزمایش خون، با تماس با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱، به راحتی میتوانید تا درخواست آزمایش خود را ثبت کنید. همچنین با کلیک بر روی بنر زیر نیز، این امکان برای شما فراهم است تا درخواست آزمایش در منزل خود را ثبت کنید. پس از مدت زمان کوتاهی، همکاران ما با شما تماس خواهند گرفت و هماهنگیهای لازم صورت خواهد گرفت. همچنین بهتر است بدانید که جواب آزمایش شما نیز در کوتاهترین زمان در اختیارتان قرار خواهد گرفت.