هنگامی‌که در یک مصاحبه استخدامی پذیرفته می‌شوید، پیش از تکمیل مراحل استخدام، آزمایش‌هایی را تحت عنوان آزمایشات بدو استخدام طب کار، انجام خواهید داد. این آزمایشات جزئی از قوانین کار است و انجام آن طبق ماده ۹۰ قانون تأمین اجتماعی ضروری است. همچنین ممکن است در صورت شاغل بودن آزمایشاتی را سالانه تحت عنوان چکاپ‌های ادواری انجام دهید که این دسته از آزمایشات هم جزئی از آزمایش طب کار هستند. هدف انجام این آزمایشات، بررسی شرایط سلامت جسمانی و روانی متقاضی و کارکنان با شرایط کار است. برای آشنایی بیشتر با این آزمایشات با ما همراه باشید.
مفهوم آزمایش طب کار چیست؟
طب کار یکی از شاخه‌های نوین علم پزشکی است که به بررسی روابط بین سلامت کارکنان یک مجموعه، توانایی انجام کار و شرایط موجود در محیط کار می‌پردازد. طب کار شامل شناسایی، ارزیابی، پیشگیری، کنترل و درمان بیماری‌ها و صدمات ناشی از کار می‌شود. بیماری یا مشکلاتی که بر اثر کار یا موارد دیگر در محیط کار به وجود می‌آیند، رنج و ضررهای زیادی را درپی دارند. به همین علت مطابق قوانین و مقررات کشور حفظ سلامت کارکنان بر عهده کارفرمایان است. آزمایشات طب کار هم برای پیشگیری از این موارد صورت می‌گیرد که نباید از انجام آن چشم‌پوشی کرد.
بهتر است بدانید که مجموعه هومکا با بهترین مراکز تخصصی طب کار دارای مجوز از وزارت بهداشت در استان تهران و البرز همکاری دارد. از این رو برای درخواست آزمایش طب کار کافی است تا کلیک کنید!
علت انجام آزمایشات و معاینات بدو استخدام چیست؟
طبق ماده ۹۰ قانون تأمین اجتماعی، این آزمایشات برای بررسی سلامت جسمی، روحی و اجتماعی افراد، قبل از استخدام برای به‌کارگیری فرد در جایگاه متناسب شغلی صورت می‌گیرد. انجام آزمایش طب کار به پزشک کمک می‌کند تا در صورت بروز بیماری یا هر آسیب دیگری، تشخیص دهد که آسیب یا بیماری به وجود آمده وابسته به شغل و محیط کار بوده است یا خیر. این آزمایشات علاوه بر اینکه به تشخیص به‌موقع بیماری کمک می‌کند تا اقدامات لازم برای درمان و کنترل بیماری صورت گیرد از این‌جهت حائز اهمیت است که در صورت بروز حادثه و مطرح‌شدن آن در مراجع قانونی به‌عنوان مدرک استفاده می‌شود. هزینه انجام این آزمایشات بر عهده کارفرماست اما معمولاً توسط فرد متقاضی پرداخت می‌شود.
در سایت Britannica در مورد آزمایش طب کار اینگونه می‌خوانید:
در ابتدا، برنامه‌های آزمایش طب کار با هدف درمان آسیب‌ها یا بیماری‌های ناشی از کار یا در حین کار طراحی شده بود. اما پس از آن مسئولین امر به این نتیجه رسیدند که پیشگیری بسیار اقتصادی‌تر از درمان است.به همین دلیل اقداماتی را جهت پیشگیری از آسیب‌ها فراهم کردند. این امر میزان بیماری‌های شغلی کاهش داد. ولی با این حال پرسنل همچنان در معرض سایر بیماری‌ها مانند مسمومیت، بیماری های ریوی و ... قرار داشتند.
آزمایشات و معاینات بدو استخدام چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟
- تعیین وضعیت سلامت عمومی کارکنان و اطمینان از آماده بودن کارکنان برای انجام کار
- به‌کارگیری نیروی کار متناسب با شرایط سلامت جسمی و روحی
- جمع‌آوری اطلاعات اولیه جهت مقایسه در معاینات دوره‌ای آینده
- مستندسازی اطلاعات پزشکی تا در صورت نیاز به مراجع قضایی ارائه شود
- کاهش هزینه‌های غرامت کارکنان
- کاهش هزینه‌های درمان
- کاهش آسیب‌های ناشی از کار
از این رو اگر به دنبال مراکز طب کار تهران هستید، کافی است مقاله‌ای را که هومکا برای شما تهیه کرده است مطالعه فرمایید.
آزمایش طب کار برای تعیین محدودیت‌های شغلی
یکی از مواردی که در آزمایشات طب کار سنجیده می‌شود، تناسب شرایط جسمانی و عضلانی فرد با شغل مورد نظر است. این موضوع چه در بدو استخدام و چه در تغییر پست‌های سازمانی حائز اهمیت است. اهمیت این موضوع تا حدی است که در صورت سهل انگاری، تمام سازمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آزمایشات طب کار در چنین مواردی می‌تواند مزایای زیر را به دنبال داشته باشد:
- تشخیص زودهنگام بیماری‌ها و درمان به موقع آن‌ها
- پیشگیری از هر گونه بیماری شغلی و حرفه‌ای
- شناسایی کارمندان در معرض خطر آسیب‌های جسمانی
- تعیین شغل و موقعیت فرد در بدو استخدام
- پیشگیری از گسترش بیماری‌های واگیردار در شرکت‌ها و سازمان‌ها
- ارزیابی مستمر کارکنان از نظر جسمانی
به همین دلیل سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌توانند معاینات و ارزیابی‌های طب کار را به صورت دوره‌ای برای کارکنان خود بسته به سن، جنسیت و سایر فاکتورها مشخص نمایند.
اهمیت آزمایش طب کار برای کارمندان
برای درمان به موقع و یا پیشگیری از بیماری‌های شغلی و حرفه‌ای یا پیشگیری از بیماری‌های واگیر دار در محل کار لازم است که آزمایشات طب کار به صورت دوره‌ای برای کارمندان انجام شود. تشخیص زودهنگام بیماری‌ها، از پیامدهای ناخوشایند آتی و تحمیل هزینه‌های هنگفت بر سازمان‌ها جلوگیری می‌کند. از این رو می‌توان مطابق با سن، جنسیت، پست شغلی، سابقه درمانی و بیماری‌های زمینه‌ای، آزمایشات دوره‌ای را برای کارکنان در نظر گرفت. در این آزمایشات فاکتورهای مختلفی از جمله کلسترول و قند خون برای ارزیابی ابتلا به دیابت و بیماری انسداد عروق و همچنین آنزیم‌های قلبی و کبدی برای شناسایی افراد مستعد به بیماری‌های قلبی و کبدی ارزیابی می‌شود. بهتر است بدانید که هومکا با مراکز طب کار تهران و کرج همکاری دارد و از این رو برای درخواست آزمایش طب کار کافی است تا کلیک کنید!
هزینه طب کار به عهده کیست؟
به طور کلی و برای انجام آزمایش طب کار، توجه داشته باشید که هزینه طب کار معمولا توسط کارفرما صورت می‌گیرد و انجام آن برای اطلاع از سلامت کارکنان است اما اگر در بدو استخدام قصد انجام این آزمایش را داشته باشید، ممکن است متقاضی آن را پرداخت کند. برای اطلاع دقیق از هزینه طب کار، با هومکا در تماس باشید. همچنین بهتر است بدانید که مجموعه هومکا خدمات طب کار کرج و تهران را نیز در محل انجام می‌دهد.
آزمایشات طب کار شامل چه مواردی است؟
آزمایش طب کار شامل موارد زیر است:
- معاینات و ارزیابی اندام‌ها
- آزمایش خون و ادرار (که شامل تست اعتیاد هم می‌شود)
- نوار قلب
- معاینات بینایی‌سنجی (اپتومتری)
- بررسی شنوایی‌سنجی (آدیومتر)
- سلامت تنفس (اسپیرومتری)
- فشارخون
- بررسی سلامت روان
معاینات و ارزیابی اولیه اندام‌ها
ابتدا ارزیابی اولیه از بیمار صورت می‌گیرد و پزشک معاینات لازم اندام‌ها را انجام می‌دهد. همچنین پزشک از فرد در مورد سوابق پزشکی خانوادگی و بیماری‌های متقاضی سؤال می‌کند. برخی از مشاغل مانند نیروی انتظامی، خلبانی، آتش‌نشانی و دریانوردی نیازمند سلامت جسمی کامل و قدرت بدنی است. برای این دسته از مشاغل تست‌های به خصوصی طراحی شده است.
آزمایش خون طب کار
آزمایش خون در آزمایشات بدو استخدام و همچنین در چکاپ‌های ادواری صورت می‌گیرد. آزمایشات خون طب کار شاخص‌های مختلفی دارد. معمولاً تمام شاخص‌های روتین در این آزمایش بررسی می‌شوند. این شاخص‌ها عبارت‌اند از: آزمایش CBC (آزمایش شماره اجزای خون که شامل گلبول‌های سفید و قرمز، پلاکت، هموگلوبین و ... است)، آزمایش چربی خون (کلسترول، تری گلیسیرید)، آزمایش آنزیم‌های کبدی، آزمایش قند خون و تست اعتیاد. البته در بیشتر مواقع تست اعتیاد به‌وسیله آزمایش ادرار انجام می‌شود.
آزمایش ادرار
این آزمایش معمولاً برای بررسی اعتیاد فرد متقاضی کار صورت می‌گیرد. از آنجایی‌که اعتیاد یک بیماری روانی است و ممکن است بر عملکرد فرد در شغلش تأثیر بگذارد، حائز اهمیت است. آزمایش ادرار همچنین به تشخیص بیماری‌های کلیوی، کبدی و دیابت هم کمک می‌کند. این آزمایش مانند آزمایش ادرار معمولی است.
نوار قلب
نوار قلب برای بررسی بیماری‌های قلبی است. نوار قلب برای افراد بالای ۳۵ سال اجباری است و از افراد زیر ۳۵ سال گرفته نمی‌شود. در این تست فعالیت‌های الکتریکی قلب از جمله ضربان و فرکانس قلب به‌وسیله الکترودهایی که به فرد متصل می‌شود اندازه‌گیری می‌شود. آریتمی یا غیرطبیعی بودن ضربان قلب از دلایل سکته قلبی است که باید موردبررسی قرار گیرد. با استفاده از نوار قلب می‌توان اختلالات قلبی، آریتمی، سکته قلبی، تنگی نفس، گرفتگی رگ‌های کرونر و هیپرتروفی را تشخیص داد.
معاینات بینایی‌سنجی
عملکرد بینایی از موارد مهمی است که در آزمایش طب کار مورد بررسی قرار می‌گیرد. برخی از مشاغل با درصد بینایی کم هم قابل انجام است اما این آزمایش برای بررسی، کنترل و درمان مشکلات بینایی صورت می‌گیرد. بعضی از مشکلات بینایی قابل‌درمان هستند. از این جهت تشخیص به‌موقع بسیار بااهمیت است. برخی از آزمایش‌های کاربردی در معاینات بینایی‌سنجی آزمایش طب کار شامل تیزبینی، میدان دید، دید عمق و دید رنگ است.
شنوایی‌سنجی
این معاینات بیشتر در مشاغلی که سر و صدای زیادی دارند جهت تشخیص زودهنگام و پیشگیری از آسیب شنوایی انجام می‌شود.
اسپیرومتری
این آزمایش جهت بررسی مشکلات تنفسی و تعیین حجم ریه انجام می‌شود. این آزمایش به تشخیص بیماری‌های حاد تنفسی مانند آسم، برونشیت مزمن و سایر بیماری‌ها کمک می‌کند. انجام این آزمایش در مشاغلی که کارکنان با مواد شیمیایی مختلف سروکار دارند مهم است.
چکاپ ادواری
انجام چکاپ ادواری و معاینات دوره‌ای مطابق ماده ۹۲ قانون کار اجباری است (این قانون شامل دو تبصره است) و باید حداقل یک بار در سال در مراکز درمانی مورد تأیید صورت گیرد. این آزمایشات با هدف ارزیابی مجدد سلامت کارکنان و تشخیص به‌موقع بیماری (در صورت وجود) انجام می‌شود. شناخت بیماری در مراحل اولیه بیماری به کنترل و درمان آن کمک کرده و هزینه‌های درمان را کاهش می‌دهد. هزینه چکاپ ادواری بر عهده کارفرماست. معاینات دوره‌ای با اهداف زیر انجام می‌شود:
- تشخیص و درمان به‌موقع بیماری (مرتبط یا غیر مرتبط به کار)
- بررسی اثرات و رفع عوامل زیان‌بار موجود در کار و رفع خطر برای سایر کارکنان
- پیشگیری از انتقال بیماری‌های واگیردار
- تغییر وظیفه یا تغییر شغل بیمار
- ارزیابی روش‌های ایمنی
نیازی نیست تا برای انجام آزمایش طب کار به آزمایشگاه بروید، تنها کافی است کلیک کنید!
آزمایش اعتیاد در آزمایشات طب کار
یکی از موارد مهمی که ممکن است هر کسب و کاری را با مخاطرات متعددی مواجه نماید آلوده بودن نیروهای انسانی آن به مواد مخدر است. استخدام چنین افرادی باعث بروز مشکلات رفتاری و بهداشتی در محل کار شده و بهره‌وری و بازدهی کار را به شدت تنزل می‌دهد. به همین سبب، یکی از تست‌های بسیار مهم در بدو استخدام و نیز در ارزیابی‌های مسمتر کارمندان چه در شرکت‌های خصوص و چه سازمان‌های دولتی انجام آزمایش اعتیاد و جلوگیری از استخدام و فعالیت افراد معتاد است. از سایر دلایلی که کارفرمایان را مجاب به انجام تست اعتیاد می‌کند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- پایش و ارزیابی سلامت کارکنان به ویژه افرادی که دچار سوء رفتار و یا مشکوک به اعتیاد هستند.
- جلوگیری از استخدام یا فعالیت نیروهای معتاد در سازمان
- ایجاد محیطی ایمن و به دور از مخاطرات رفتاری و بهداشتی
- پیشگیری از بروز هرگونه خطرات احتمالی مرتبط با مصرف مشروبات الکلی
توجه: لازم به ذکر است که انجام آزمایش اعتیاد به عنوان آزمایشات طب کار توسط مجموعه هومکا به دلیل نیاز به نظارت، امکان‌پذیر نمی‌باشد.
در آزمایش اعتیاد چه مخدرهایی در فرد مورد بررسی قرار می‌گیرند؟
هدف از انجام این آزمایش پیدا کردن هر گونه مواد و یا ترکیبات مخدر در ادرار است و برای این کار طیف وسیعی از ترکیبات روانگردان مورد بررسی قرار می‌گیرد. در آزمایشات اعتیاد موارد زیر بررسی می‌شوند:
- ترکیبات مرتبط با ماری جوانا
- اپیوئیدهای مخدر (تریاک، هروئین، کراک)
- آمفتامین‌ها از جمله مت آمفتامین
- کوکائین
- استروئیدها
- ترکیبات مرتبط با فنوباربیتال‌ها
- ترکیبات الکلی
البته لیست بالا به در خواست کارفرمایان می‌تواند دستخوش تغییر شده و موارد جدیدی از جمله والیوم‌ها، متادون و مواد سنتتیک آنابولیک نیز اضافه گردد.
آزمایش اعتیاد طب کار چگونه انجام می‌شود؟
آزمایش ادرار رایج‌ترین روش انجام تست اعتیاد در آزمایشات طب کار است. برای این منظور یک لوله آزمایش و یا ظرف مخصوص در اختیار فرد قرار می‌گیرد. بر پروسه دریافت نمونه، از طریق دوربین مدار بسته و یا همراهی نیروی مسئول نظارت می‌شود تا امکان هر گونه خطا و یا دستکاری در روند آزمایش به حداقل برسد.
چه کسانی به اطلاعات آزمایش اعتیاد دسترسی دارند؟
جواب آزمایش اعتیاد در طبقه اطلاعات محرمانه قرار می‌گیرد و چه در شرکت‌های خصوصی و چه در سازمان‌های دولتی محدودیت‌هایی برای دسترسی به این اطلاعات وجود دارد. در شرکت‌های خصوصی تنها بخش منابع انسانی و مدیریت شرکت و در سازمان‌های دولتی بخش اداری و استخدامی در جریان موضوع قرار می‌گیرند.
معاینات تطابق و بازگشت به کار
اگر فردی بر اثر حادثه آسیب ببیند یا اینکه به علت بیماری مرتبط یا غیر مرتبط به شغل خود نتواند در محل کار خود حضور یابد، برای بازگشت به کار نیاز به انجام معایناتی توسط پزشک معتمد است تا در صورت برطرف شدن مشکل فرد به کار خود بازگردد. معاینات تطابق کار برای محول کردن وظایف و کارهایی است که با سلامت فرد بهبودیافته متناسب باشد و فرد بتواند از عهده انجام این فعالیت‌ها برآید.
معاینات بازنشستگی طب کار
این آزمایشات برای پایش سلامت فرد در هنگام بازنشستگی یا خروج از کار صورت می‌گیرد. بعضی از محیط‌های خاص کاری ممکن است عوامل زیان‌آوری داشته باشند (مثلاً محیط‌هایی که فرد با مواد شیمیایی و مضر سروکار دارد) که عوارض طولانی‌مدت یا با تأخیر دارند؛ این آزمایشات برای بررسی این عوامل صورت می‌گیرد.
شرایط و مدارک لازم آزمایش طب کار
- معرفی‌نامه از کارگزینی
- اصل و فتوکپی کارت ملی و شناسنامه
- کارت پایان خدمت به همراه فتوکپی آن
- عکس ۴×۳
- ناشتا بودن برای انجام آزمایشات حداقل به مدت ۱۰ ساعت
- همراه داشتن عینک یا سمعک در صورت استفاده
هزینه طب کار چقدر است؟
هزینه‌ی انجام خدمت معاینات طب کار هومکا برای هر نفر، مطابق تعرفه ابلاغی انجمن طب کار است که متناسب با شرایط شرکت ممکن است هزینه تغییر پیدا کند. در صورتی که نیاز به مشاوره و ثبت درخواست آزمایش طب کار دارید، می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید. البته بهتر است بدانید که هزینه طب کار معمولا به عهده کارفرماست و اگر این چنین باشد، نیازی به نگرانی بابت آن وجود ندارد. برای انجام آزمایش طب کار، تنها کافی است کلیک کنید!
نتیجه آزمایش طب کار چقدر طول می‌کشد؟
معمولاً نتایج آزمایش طب کار در پایان ساعت کاری همان روز یا نهایتاً یک روز بعد از انجام آزمایشات آماده خواهد شد. این معاینات معمولاً تا زمانی که شما در شرکت موردنظر مشغول به کار باشید اعتبار دارند.
پزشک پس از انجام معاینات و بررسی نتایج آزمایش و با در نظر گرفتن شرایط محیط کار، درنهایت تصمیم می‌گیرد که آیا متقاضی می‌تواند در شغل مورد نظر مشغول به کار شود یا خیر. اگر پزشک در نتایج، شواهدی مبنی بر ابتلای فرد به بیماری خاصی که بر عملکرد وی تأثیر بگذارد را مشاهده کند، فرد را به پزشک متخصص معرفی می‌کند تا بررسی‌های تکمیلی صورت گیرد. نتایج بررسی توسط پزشک متخصص باید در پرونده پزشکی ثبت شود. درصورتی‌که سلامت فرد در خطر نباشد، پزشک می‌تواند سلامت متقاضی را تأیید کند یا اینکه انجام بعضی از کارها را برای او منع کند. این شرایط برای چکاپ‌های ادواری هم به همین طریق انجام می‌شود.
ضرورت انجام آزمایشات طب کار چیست؟
بسیاری از بیماری‌ها در صورت تشخیص به‌موقع قابل‌درمان و کنترل هستند. سن، جنسیت و سوابق پزشکی فرد درنتیجه بررسی‌ها مؤثر است. انجام این آزمایشات باید به‌دقت انجام شود. امروزه آزمایش طب‌کار در آزمایشگاه‌ها و مراکز دارای مجوز از وزارت بهداشت قابل انجام است.
آزمایش طب کار با هومکا
مجموعه هومکا یکی از مراکزی است که امکان انجام آزمایشات طب کار را در محل موردنظر شما فراهم کرده است. بهتر است بدانید که مجموعه هومکا با بهترین مراکز تخصصی طب کار دارای مجوز از وزارت بهداشت در استان تهران و البرز همکاری دارد. از این رو، شما می‌توانید با تماس با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ آزمایشات مورد نظر خود را ثبت نمایید. پس از آن کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت، تا جزییات ارائه خدمت را در اختیار شما قرار دهند و در نهایت متخصصین هومکا به منزل یا محل مورد نظر شما برای انجام آزمایش مراجعه خواهد کرد.
سوالات متداول
پرسش و پاسخ با پزشک
