آزمایش یائسگی
زنان بعد از پایان دوره باروری که حدود ۳۵ تا ۴۰ سال پس از بلوغ رخ میدهد دچار وضعیتی به نام یائسگی خواهند شد. این دوره با بروز علائمی همراه است که بسیاری از آنها آزاردهنده است. علائم نزدیک شدن به یائسگی میتواند از چند سال پیش از آن آغاز شود. به کمک آزمایش یائسگی (که زیر مجموعه خدمت چکاپ زنان در منزل است) میتوان در مورد بروز یا نزدیک بودن آن اظهار نظر کرد. در صورت تایید یائسگی، پزشک روشهایی برای کاهش عوارض آن توصیه خواهد کرد. در این مقاله به معرفی این آزمایشها و روشهای خانگی کاهش علائم میپردازیم.
یائسگی چیست؟
یائسگی نوعی فرآیند بیولوژیک در بدن زنان است و هنگامی رخ میدهد که آزاد شدن تخمکهای بالغ از تخمدان زن برای همیشه متوقف میشود و پس از آن بدن هورمونهای زنانه کمتری تولید میکند. پس از یائسگی باروری زنان متوقف میشود؛ به همین دلیل اطلاع از زمان آن میتواند برای برنامهریزی فرزندآوری کمک کننده باشد.
فرآیند یائسگی بین سنین ۴۰ تا ۶۰ سالگی آغاز میشود اما زمان دقیق آن میتواند تا چند سال نیز متغیر باشد. در صورتی که بیش از چند ماه از آخرین قاعدگی شما گذشته است لازم است که به پزشک مراجعه کنید. برای اطلاع از آغاز روند یائسگی چندین آزمایش انجام میشود که در ادامه به شرح بیشتر آنها میپردازیم.
علائم اصلی یائسگی چیست؟
این امکان وجود دارد که چندین ماه یا چندین سال پیش از یائسگی علائم آن ظاهر شود. این علائم به عنوان پیش یائسگی شناخته میشوند. بعضی از علائمی که میتواند نشانه آغاز این فرآیند باشد شامل موارد زیر است:
- نازک شدن مو
- خشکی پوست
- خشکی واژن
- کاهش میل جنسی
- گرگرفتگی
- عرق شبانه
- تغییرات در خلق و خو
- پریود نامنظم
- افزایش وزن
ممکن است پیش از یائسگی، چند ماه قاعدگی نداشته باشید. با این حال، چناچنه پریود شما متوقف شده است اما از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده نمیکنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت عدم قاعدگی شما مشخص شود. در اغلب موارد خود فرد میتواند یائسگی را تشخیص دهد، با این حال برای تایید تشخیص و دریافت روشهای کاهش علائم آزاردهنده آن میتوانید به پزشک مراجعه کنید.
وبسایت WebMD در ارتباط با زمان بروز یائسگی اینگونه بیان میکند:
در صورت عدم بروز قاعدگی در زنان به مدت ۱۲ ماه و اینکه دلیل دیگری (بروز برخی بیماریها) وجود نداشته باشد، دوران یائسگی شروع شده است. البته اگر خانمها میدانند که در دوران یائسگی نیستند و پریود نمیشوند، حتما باید با پزشک مشورت کنند تا دلیل آن مشخص شود.
آزمایش یائسگی چیست؟
پیش از اینکه به پزشک مراجعه کنید، علائمی را که احساس میکنید و همچنین تعداد و شدت آنها را پیگیری کنید. همچنین تاریخ آخرین قاعدگی و داروهای مصرفی خود را به پزشک خود اطلاع دهید.
پزشک از شما در مورد زمان آخرین پریود و همچنین شدت علائمی که دارید سوال میپرسد. یائسگی یک فرآیند طبیعی است و با انجام آزمایشهای خاصی قابل تشخیص است.
در این شرایط تکنسین آزمایشگاه با یک سواب از ترشحات واژن نمونهبرداری میکند تا سطح PH آن آزمایش شود که میتواند به تشخیص یائسگی کمک کند. PH مایعات واژن در طول دوره باروری زنان حدود ۴.۵ خواهد بود که در دوره یائسگی، در حدود ۶ قرار خواهد گرفت.
همچنین اگر علائم یائسگی داشته باشید، ممکن است پزشک شما آزمایشهای دیگری برای بررسی سایر شرایط مانند بیماری نارسایی تخمدان یا اختلالات تیروئید تجویز کند.
دیگر نیازی نیست تا برای انجام آزمایش به آزمایشگاه بروید. برای انجام آزمایش در منزل کلیک کنید!
انواع آزمایشات برای تشخیص یائسگی
آزمایشهایی که میتواند برای تایید یائسگی استفاده شود شامل موارد زیر است:
آزمایش FSH
این آزمایش که سطح هورمون محرک فولیکول را بررسی میکند مهمترین آزمایش تشخیص یائسگی است. این هورمون توسط غده هیپوفیز ساخته میشود و باعث به بلوغ رسیدن تخمکها و ترشح هورمون Estradiol میشود. بالارفتن میزان تولید این هورمون میتواند نشانه یائسگی باشد.
آزمایش استروژن (Estrogen)
استروژن نوعی هورمون زنانه است که نقش مهمی در باروری زنان بازی میکند. هورمون استرادیول نیز نوعی استروژن است که باعث منظم شدن قاعدگی و حمایت از دستگاه تناسلی میشود. بعد از یائسگی میزان این هورمون در بدن کاهش مییابد.
آزمایش تیروئید
هورمون TSH در غده هیپوفیز ساخته میشود و مسئول تنظیم عملکرد تیروئید است. کبد نیز هورمونهای T4 و T3 را برای تنظیم سوخت و ساز بدن تولید میکند. چنانچه به اختلالات تیروئید دچار شوید ممکن است علائمی شبیه یائسگی ایجاد شود.
آزمایش AMH
این آزمایش به بررسی میزان هورمون AMH در خون میپردازد. میزان این هورمون میتواند به پزشک اطلاعاتی در مورد زمان تقریبی باقیمانده تا یائسگی بدهد.
تستهای عملکرد کلیه
نارسایی کلیه میتواند باعث مشکلات در ادرار، وجود نیتروژن اوره در ادرار و تورم در دست و پا شود. بعضی علائم نارسایی کلیه میتواند شبیه به یائسگی باشد. از این رو انجام آزمایشات کلیه میتواند کمک کننده باشد.
آزمایش hCG
بارداری باعث توقف قاعدگی میشود که علامتی شبیه یائسگی است. چنانچه این علامت زودتر از زمان تقریبی یائسگی ایجاد شود ممکن است پزشک تست بارداری را تجویز کند.
آزمایشات هورمونی زنان
با انجام لیست کامل آزمایش های هورمونی میتوانید تغییر میزان ترشح هورمونها و تشخیص یائسگی را انجام دهید.
شرایط آزمایشات یائسگی
چنانچه هنوز پریود میشود، توصیه میشود که این آزمایشات را در روز سوم قاعدگی که هورمونها در بالاترین سطح خود هستند انجام دهید. به طور معمول آزمایشهای یائسگی نیاز به ناشتایی ندارند اما چنانچه آزمایشهای بیشتری در کنار آنها انجام شود ممکن است پزشک از شما بخواهد که ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید. همچنین مصرف برخی داروها و مکملها میتواند بر نتیجه آزمایش شما تاثیر بگذارد که لازم است قبل از آزمایش پزشک خود را در جریان بگذارید.
تفسیر آزمایشات مربوط به یائسگی
تفسیر هر کدام از این آزمایشها میتواند متفاوت باشد و برای فهم دقیق نتایج باید با پزشک خود مشورت کنید. چنانچه هنوز به یائسگی نرسدهاید و نتیجه آزمایش FSH شما در روز سوم قاعدگی بالاتر ازmIU/ml ۱۰ باشد میتواند نشانه این باشد که با یائسگی نزدیک میشوید. مقادیر بالاتر از ۳۰ نیز به معنای تایید یائسگی است.
مقدار طبیعی استرادیول در روز سوم قاعدگی بین pg/ml ۲۵ تا ۷۵ است. به طور کلی، سطوح استرادیول حدود ۳۰ یا کمتر (همزمان با سطح FSH بالا) نشانه یائسگی در نظر گرفته میشود. اگر سطح استرادیول شما کمتر از ۵۰ پیکوگرم در میلیلیتر باشد، ممکن است همچنان بتوانید پریود شوید، اما ممکن است گرگرفتگی، خشکی واژن و مشکل خواب را نیز تجربه کنید.
چه بیماریهایی موجب اختلال در آزمایشات یائسگی میشود؟
بیماریها و شرایط سلامتی متعددی میتواند نشانههایی شبیه به یائسگی ایجاد کند یا باعث بینظمی در قاعدگی شود. مهمترین این موارد عبارتند از:
- اختلال در عملکرد غده هیپوفیز
- اختلالات غده تیروئید
- اختلالات غده هیپوتالاموس
- سرطان تخمدان
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- نارسایی کلیه
- نارسایی کبد
درمان علائم یائسگی
وقتی که یائسگی مشخص شد، پزشک روشهایی را برای کاهش علائم آزاردهنده آن تجویز میکند. چنانچه عوارض شما شدید نباشد، احتمالا به هیچ درمانی نیاز نخواهید داشت. اما پزشک شما میتواند برای کاهش علائمی که بر کیفیت زندگی شما اثر میگذارند، دارو و مکملهای هورمونی خاصی را تجویز کند.
بعضی از عوارض یائسگی میتواند انجام فعالیتهای عادی مثل خواب، رابطه جنسی و آرامش را سخت کند. انجام روشهای زیر میتواند علائم شما را کاهش دهد:
- برای رفع گرگرفتگی، آب سرد بنوشید یا دمای اتاق را کاهش دهید.
- برای رفع خشکی واژن در هنگام رابطه جنسی از روان کنندههای بر پایه آب استفاده کنید.
- برنامه غذایی خود را اصلاح کنید و از مصرف کافی مواد مغذی و همه ویتامینها مطمئن شوید.
- ورزش را به طور منظم در برنامه خود قرار دهید. ورزش باعث به تاخیر افتادن عوارض سالمندی خواهد شد.
- مصرف سیگار و الکل را قطع کنید و مواد کافئیندار را نیز کمتر مصرف کنید. این مواد باعث اختلال در خواب شما خواهند شد.
- خواب کافی داشته باشید. هر انسان بزرگسال به طور متوسط به ۷ تا ۹ ساعت خواب در شبانهروز نیاز دارد.
یائسگی ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای دیگر را افزایش دهد، به خصوص مشکلاتی که با سالمندی مرتبط هستند. به همین دلیل لازم است برای مراقبتهای پیشگیرانه، به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که از شرایط سلامتی خود آگاه هستید و آن را کنترل میکنید.
دیگر نیازی نیست تا برای انجام آزمایش به آزمایشگاه بروید. برای انجام آزمایش در منزل کلیک کنید!
یائسگی در چه سنی اتفاق می افتد؟
سن متوسط یائسگی ۵۱ سال است، اگرچه ممکن است برای زنان سیاه پوست چند سال زودتر رخ دهد. عوامل زیادی وجود دارد که زمان شروع یائسگی را تعیین میکند؛ از جمله ژنتیک و سلامت تخمدان که مهمترین این عوامل هستند. علائم پیش یائسگی قبل از شروع یائسگی اتفاق میافتد. در این دوره هورمونهای شما شروع به تغییر میکنند. همانزور که گفته شد دوره پیش یائسگی میتواند چند ماه تا چند سال طول بکشد، اگرچه بعضی از زنان بدون طی کردن این دوره مستقیما به یائسگی میرسند.
آیا یائسگی زودرس با آزمایش قابل تشخیص است؟
یائسگی زودرس یائسگی است که بین ۴۰ تا ۴۵ سالگی شروع میشود. یائسگی زودرس حتی زودتر، قبل از ۴۰ سالگی نیز میتواند اتفاق بیفتد. اگر قبل از ۴۰ سالگی متوجه علائم یائسگی شوید، ممکن است یائسگی زودرس را تجربه کنید. یائسگی زودرس ممکن است به دلایلی رخ دهد، از جمله:
- نقصهای کروموزومی: مانند سندرم ترنر (Turner syndrome)
- بیماریهای خود ایمنی مانند: بیماری تیروئید
- برداشتن تخمدان با جراحی
- شیمی درمانی یا سایر پرتودرمانیهای سرطان
اگر زیر ۴۰ سال دارید و بیش از سه ماه است که پریود نشدهاید، به پزشک خود مراجعه کنید تا از نظر یائسگی زودرس یا سایر علل زمینهای مورد آزمایش قرار بگیرید. پزشک شما از بسیاری از آزمایشهای ذکر شده در بالا برای یائسگی استفاده میکند، به ویژه آزمایشهایی که برای تعیین سطح استروژن و FSH شما استفاده میشوند. یائسگی زودرس میتواند خطر ابتلا به پوکی استخوان، بیماری قلبی و سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهد. اگر مشکوک هستید که ممکن است آن را تجربه کنید، انجام آزمایش میتواند کمک کند که سلامت و علائم خود را مدیریت کنید.
هزینه آزمایش یائسگی
انجام آزمایشات یائسگی با توجه به فاکتورهای آزمایشی که پزشک تجویز میکند میتواند متفاوت باشد. اما به طور کلی آزمایشات FSH، تستهای هورمونی زنانه و برخی آزمایشات تیروئید توسط پزشک تجویز میشوند که اگر تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی باشید، هزینه آزمایش یائسگی برای شما اندک خواهد بود.
هومکا و آزمایش یائسگی در منزل!
چنانچه به سن یائسگی نزدیک شدهاید یا اینکه به دلیل بروز برخی علائم از یائسگی زودرس نگران هستید میتوانید به راحتی انواع آزمایشات بارداری را در منزل خود انجام دهید. مجموعه هومکا با تیمی متخصص آماده ارائه انواع خدمات آزمایشگاهی در منزل شما است.
برای ثبت درخواست آزمایش در منزل کافی است به شماره تلفن ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا با کلیک روی بنر زیر درخواست مقدماتی خود را ثبت کنید تا همکاران ما برای دریافت اطلاعات بیشتر با شما تماس بگیرند. امکان استفاده از پوشش بیمه درمانی در خدمات هومکا وجود دارد و نتایج و تفسیر آزمایش به صورت آنلاین در اختیار شما قرار خواهد گرفت. این خدمات در سراسر استان تهران و شهرستانهای کرج، قم، اصفهان، مشهد، قزوین، رشت، اهواز، تبریز و شیراز قابل ارائه است.