آزمایش ادرار ۲۴ ساعته
آزمایش ادرار ۲۴ ساعته یکی از تستهای پرکاربرد به منظور اطمینان از سلامت سیستم ادراری و بررسی عملکرد کلیهها است. در این آزمایش فاکتورهای مختلف ادراری به منظور تشخیص تغییرات غیرطبیعی اندازهگیری میشوند. انجام آزمایش ادرار ۲۴ ساعته میتواند به تشخیص بسیاری از اختلالات کلیوی و درمان آنها کمک کند. با توجه به اهمیت موضوع، این مقاله از هومکا به آزمایش ادرار ۲۴ ساعته اختصاص یافته است.
آزمایش ادرار ۲۴ ساعته چیست؟
با استفاده آزمایش ادرار ۲۴ ساعته سطوح مختلف ترکیبات ادراری در مدت زبان یک شبانهروز اندازهگیری میشود. این آزمایش برای بررسی عملکرد کلیه بسیار مفید و پرکاربرد است و با دریافت چند نمونه ادرار در طی ۲۴ ساعت انجام میشود. ادرار از آب و مواد شیمیایی محلول ازجمله سدیم و پتاسیم، کراتینین و اوره تشکیل شده است. بهطور معمول، ادرار حاوی سطوح مشخصی از مواد ذکرشده است. درصورتیکه در جواب آزمایش این مقادیر در محدوده طبیعی نباشند، ممکن است نشانه بیماری یا اختلالات کلیوی باشد.
تست اوره در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته
اوره محصول دفعی اصلی ناشی از متابولیسم پروتئینها در بدن است. اوره وزن مولکولی پایینی دارد و بهراحتی توسط گلومرولها به ادرار راه پیدا میکند؛ بنابراین کلیهها نقش فعالی در دفع اوره دارند و ازاینرو، میزان دفع اوره میتواند بازتابی از عملکرد کلیهها باشد. تست اوره در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته عمدتاً برای موارد زیر کاربرد دارد:
- روشی برای ارزیابی متابولیسم پروتئینها در بدن است
- مقدار پروتئین مورد نیاز بیماران مبتلا به بیماریهای صعبالعلاج را تعیین میکند
- عملکرد کلیه را ارزیابی میکند
- برای پایش و تحت نظر داشتن مشکلات کلیوی اهمیت دارد
- برای معاینه بیمارانی که دچار مشکلات هضم و جذب پروتئین هستند
تست کلراید در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته
در تست کلراید آزمایش ادرار ۲۴ ساعته میزان کلراید ادرار اندازهگیری میشود. بدن همواره سعی میکند که سطح اسید و باز (pH) را متعادل نگه دارد اما در شرایط خاصی ممکن است این تعادل مختل شود. در نتیجه، اگر اندامهای بدن بیشازحد قلیایی شوند، ممکن است آلکالوز متابولیک (Metabolic alkalosis) رخ دهد. عارضه آلکالوز متابولیک معمولاً بر اثر مصرف داروهای مدر (ادرارآور) بهوجود میآید. البته این مشکل میتواند پس از استفراغ طولانیمدت نیز بروز کند.
آلکالوز متابولیک همچنین میتواند ناشی از سطوح پایین پتاسیم و بیماریهای نادر به نام سندرم بارتر (Bartter syndrome) یا سندرم گیتلمن (Gitelman syndrome) باشد. ازاینرو اندازهگیری مقدار کلراید در ادرار اطلاعات مفیدی در مورد وضعیت تعادل اسید و باز برای پزشک فراهم میکند. اگر پزشک تشخیص دهد که بیمار دچار آلکالوز متابولیک است، تجویز آزمایش کلراید ادرار ۲۴ ساعته محتمل خواهد بود. علائم و نشانههای آلکالوز متابولیک شامل موارد زیر است:
- بروز مشکل در تفکر و تمرکز
- تشنج
- بیحسی یا سوزن سوزن شدن اندامها
- گرفتگی عضلات
- سفتی عضلات
- کاهش ریتم تنفس
سندرم بارتر و سندرم گیتلمن نیز از دلایل احتمالی ابتلا به آلکالوز متابولیک هستند. سندرم بارتر معمولاً در همان اوایل کودکی بروز میکند اما سندرم گیتلمن معمولاً در نوجوانان یا بزرگسالان تشخیص داده میشود.
نیازی نیست برای انجام آزمایش از منزل خارج شوید و به آزمایشگاه بروید. برای انجام آزمایش در منزل کلیک کنید!
بررسی سدیم در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته
ارزیابی سدیم در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته نشان میدهد که آیا بدن شما بهدرستی هیدراته شده یا خیر (از آب کافی برخوردار است یا خیر). این آزمایش همچنین قادر است عملکرد کلیه را بهویژه از نظر تنظیم و تعادل سدیم بررسی کند. دو نوع آزمایش برای سنجش ادرار در سدیم وجود دارد؛ یکی بهصورت آزمایش تصادفی سدیم (بررسی سدیم در یک نمونه ادرار دریافت شده) و نوع دیگر آزمایش ۲۴ ساعته ادرار است که سدیم ادرار در طول یک دوره ۲۴ ساعته بررسی میشود (دریافت چند نمونه ادرار).
سدیم یکی از عناصر معدنی مهم در تک تک سلولهای بدن بوده و بهخصوص برای عملکرد اعصاب و عضلات بسیار پراهمیت است. ازاینرو، بررسی مقدار سدیم در ادرار میتواند اطلاعات مهمی جهت تشخیص اختلالات و بیماریهای مختلف فراهم کند. بررسی سدیم در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته زمانی مد نظر پزشکان قرار میگیرد که بیمار مشکوک به یکی از موارد زیر باشد:
- فشار خون
- آزوتمی کلیوی؛ یک اختلال کلیوی که با سطوح بالای نیتروژن در خون
- گلومرولونفریت؛ نوعی اختلال التهابی کلیه
- سندرم هپاتورنال؛ نوعی نارسایی کلیه در افراد مبتلا به سیروز کبد
- بیماری کلیه کیستیک مدولاری (MCKD)؛ از بیماریهای ژنتیکی کلیهها
- نکروز حاد توبولار کلیه؛ آسیبدیدگی لولههای کلیه
تست پتاسیم در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته
تست پتاسیم در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته سطح پتاسیم را در بدن بررسی میکند. پتاسیم یکی از عناصر کلیدی در متابولیسم سلولی است و در حفظ تعادل مایعات و الکترولیتها نقش مهمی ایفا میکند. بالا رفتن یا کاهش غیرطبیعی میتواند نشان از بروز اختلال الکترولیتها در بدن باشد. ازاینرو، انجام آزمایش ادرار برای تعیین سطح پتاسیم بدن میتواند به شناخت تغییرات سطح پتاسیم کمک کند.
برای این آزمایش نمونه ادرار دریافت شده در آزمایشگاه ارزیابی میشود. در صورت نیاز، پزشک از شما خواهد خواست که چند نمونه ادرار در طی ۲۴ ساعت در منزل خود جمعآوری کنید. نحوه انجام این کار برای شما بیان خواهد شد و ظروف لازم برای نگهداری ادرار در اختیار شما قرار میگیرد. ممکن است قبل از آزمایش از شما خواسته شود که مصرف داروهایی را که بر نتایج آزمایش تأثیرگذار هستند را موقتاً متوقف کنید. پزشک خود را در جریان تمام داروهایی که مصرف میکنید ازجمله موارد زیر قرار دهید:
- کورتیکواستروئیدها
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
- مکملهای پتاسیم
- قرصهای مدر (ادرارآور)
بدون مشورت پزشک مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید. برای انجام آزمایش در منزل کلیک کنید!
بررسی اوریک اسید در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته
در آزمایش اسید اوریک ۲۴ ساعته ادراری میزان اسید اوریک در بدن سنجیده میشود. اسید اوریک یک ماده شیمیایی حاصل از تجزیه پورینها در بدن است. پورینها از راه مواد غذایی به جریان خون راه پیدا میکنند ازجمله:
- انواع ماهی مثل ساردین
- قارچ خوراکی
- نخودفرنگی
- جگر
بیشتر اسید اوریک حاصل از تجزیه پورینها به جریان خون آزادشده و در ادامه وارد کلیهها میشود. آزمایش اسید اوریک اغلب برای کمک به تشخیص سطوح غیرطبیعی اسید اوریک انجام میشود. با اندازهگیری میزان اسید اوریک در بدن، پزشک میتواند میزان تولید و دفع اسید اوریک بدن را ارزیابی کند. آزمایش اسید اوریک هم از طریق خونی و هم از طریق ادراری قابل انجام است.
بررسی اسید اوریک در آزمایش ۲۴ ساعته ادراری میتواند اطلاعات مهمی در خصوص علائم بیماریهای مرتبط با افزایش سطح اسید اوریک در افراد ارائه دهد. افزایش سطح اسید اوریک ادرار اغلب نشاندهنده نقرس (gout) است. نقرس باعث درد و حساسیت شدید مفاصل، بهویژه مفاصل انگشتان پا میشود. سایر علائم نقرس عبارتاند از:
- تورم مفاصل
- قرمزی یا تغییر رنگ پوست اطراف مفاصل
- گرم و ملتهب شدن مفاصل
البته مقدار زیاد اسید اوریک در ادرار میتواند نشانه سنگ کلیه نیز باشد. علائم سنگ کلیه عبارتاند از:
- درد شدید در ناحیه کمر
- وجود خون در ادرار
- نیاز مکرر به ادرار کردن
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب و لرز
تست Creatinine در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته
در آزمایش کراتینین ادرار میزان کراتینین موجود در ادرار در یک بازه ۲۴ ساعته اندازهگیری میشود. این آزمایش جهت ارزیابی میزان عملکرد کلیهها انجام میشود. معمولاً زمانی که علائم بیماریهای مرتبط با افزایش سطح کراتینین برای پزشک محرز گردد، آزمایش اسید کراتینین ادراری تجویز خواهد شد.
کراتینین محصول زائد حاصل از تجزیه شیمیایی کراتین است. کراتین یک ماده شیمیایی تأمینکننده انرژی در عضلات است. کراتینین خون بهطور کامل از راه کلیهها از بدن دفع میشود. درصورتیکه عملکرد کلیهها طبیعی نباشد، سطح کراتینین در ادرار کاهش مییابد. تست Creatinine ادرار برای موارد زیر کاربرد دارد:
- ارزیابی عملکرد کلیهها
- بهعنوان بخشی از آزمایش کلیرانس کراتینین
- کسب اطلاعاتی در مورد سایر مواد شیمیایی موجود در ادرار، مانند آلبومین یا پروتئین
اگر قبلا آزمایش ادرار ۲۴ ساعته را انجام دادهاید و قصد دارید آزمایش خود را تفسیر کنید، برای تفسیر آزمایش خود کلیک کنید!
چرا آزمایش ادرار ۲۴ ساعته تجویز میشود؟
آزمایش ادرار ۲۴ ساعته غالباً با اندازهگیری میزان کراتینین ادرار به تشخیص مشکلات کلیوی کمک میکند. همچنین سنجش میزان پروتئین، هورمونها، مواد معدنی و سایر ترکیبات شیمیایی در آزمایش ۲۴ ساعته تصویر روشنتری از عملکرد کلیه ارائه میدهد. دلایلی که منجر به بیماریهای کلیوی میشوند و پزشکان با دیدن علائم آنها آزمایش ادرار ۲۴ ساعته را تجویز میکنند عبارتاند از:
- نفروپاتی دیابتی زمانی: رخ میدهد که فرد دچار دیابت کنترل نشده باشد. چنین شرایطی باعث بالا رفتن پروتئین در ادرار و در نهایت باعث آسیب کلیه خواهد شد
- فشار خون بالا و غیرطبیعی میتواند منجر به آسیب دائمی به کلیه شود
- نفریت ناشی از لوپوس خود ایمن که در آن سیستم ایمنی به کلیهها حمله کرده و باعث آسیب میشود
- عفونتهای مکرر دستگاه ادراری
- انسداد طولانیمدت مجاری ادراری
- سندرم آلپورت؛ این عارضه باعث ایجاد مشکلات بینایی و شنوایی و همچنین زخم پیشرونده در کلیهها میشود
- سندرم نفروتیک (Nephrotic syndrome) که علائم آن شامل افزایش پروتئین در ادرار، کاهش پروتئین در خون، سطح بالای کلسترول خون و تورم اندامها است
- بیماری کلیه پلیکیستیک که در آن کیستهای پر از مایع متعددی در کلیهها رشد میکنند
- برای غربالگری پره اکلامپسی در بارداری؛ در عارضه پره اکلامپسی فشار خون در طی بارداری بالا رفته و میتواند منجر به نارسایی کلیه شود
- سنگ کلیه که به دلیل عدم تعادل مواد معدنی، نمک و آب در سیستم ادراری ایجاد میشود
شرایط انجام آزمایش ادرار ۲۴ ساعته
معمولاً پیش از آزمایش پزشک شرایط لازم را برای شما بیان میکند. این شرایط در خصوص پرهیز از مصرف بعضی از غذاها و یا عدم مصرف بعضی از داروها است. در خصوص آزمایش ادرار ۲۴ ساعته نکات زیر اهمیت دارند:
- برای آزمایش ادرار ۲۴ ساعته به شما ظروفی برای جمعآوری و نگهداری ادرار داده میشود. مطمئن شوید که نحوه استفاده از آنها را خوب یاد گرفتهاید. بعد از جمعآوری ادرار، آن را در مکانی سرد نگهداری کنید
- ممکن است به شما گفته شود که جمعآوری ادرار را در ساعات بهخصوصی انجام دهید به همین منظور بهتر است انجام آزمایش را به روزی موکول کنید که در خانه هستید تا مجبور نباشید ادرار خود را از جایی به جای دیگر حمل کنید
- اگر باردار هستید موضوع را به پزشک اطلاع دهید
- تمام داروهایی که مصرف میکنید و حتی داروهای گیاهی، مولتیویتامینها و مکملها را به اطلاع پزشک برسانید
تفسیر آزمایش ادرار ۲۴ ساعته چیست؟
همانطور که اشاره شد در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته ترکیبات مختلف ادرار ارزیابی میشوند تا سلامت و عملکرد کلیه سنجیده شود. نتیجه هر کدام از ترکیبات ادراری بررسیشده در جواب آزمایش مشخص میشود. برای هر فاکتور یک محدوده نرمال قرار دارد و اگر نتیجه بیشتر یا کمتر از محدوده باشد نشانه تغییرات غیرعادی در عملکرد کلیه است.
بهعنوان مثال، مقادیر طبیعی پتاسیم ادرار برای بزرگسالان ۲۰ میلی اکیوالان در لیتر در یک نمونه ادرار تصادفی و ۲۵ تا ۱۲۵ میلی اکیوالان در یک نمونه ادراری ۲۴ ساعته است. سطح بالای پتاسیم ممکن است ناشی از اسیدوز دیابتی و سایر اشکال اسیدوز متابولیک و سطح پایین آن با مشکلات غددی یا مصرف بعضی از داروها مرتبط باشد. برای سایر فاکتورهای بررسیشده نیز تفسیر به همین منوال است و بیماریهای مرتبط با هر کدام در این مقاله بهصورت مجزا بیان شده است.
انجام تست ادرار ۲۴ ساعته در بارداری
در برخی مادران باردار انجام تست ادرار ۲۴ ساعته بهعنوان بخشی از مراقبتهای معمول دوران بارداری برای غربالگری پره اکلامپسی در نظر گرفته میشود. علاوه بر این، در موارد زیر نیز ممکن است این آزمایش در زمان بارداری تجویز گردد:
- وجود پروتئین در ادرار
- مبتلا بودن به دیابت
- فشار خون بالا
- دارای سابقه خانوادگی بیماری مزمن کلیوی
وبسایت whattoexpect در مورد وجود پروتئین در ادرار در دروان بارداری میگوید:
وجود پروتئین در ادرار گاهی به معنی مستعد بودن به عارضه پره اکلامپسی است. برای تشخیص پره اکلامپسی، ممکن است از شما خواسته شود که به مدت ۲۴ ساعت ادرار خود را جهت انجام تست ادرار ۲۴ ساعته در ظروف خاصی جمعآوری کنید. همچنین در کنار این تست پزشک ممکن است برای ارزیابی آنزیمهای کبدی و بررسی تعداد پلاکتهای خون آزمایشات دیگری نیز مد نظر قرار دهد. اگر نتیجه آزمایش بیانگر ابتلای فرد به پره اکلامپسی باشد، آزمایشات خون و ادرار بهطور منظم در برنامه سلامت و چکاپ شما قرار خواهد گرفت. بعلاوه، نکات دیگری مثل اصلاح رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی به شما گوشزد میشود.
آزمایش ادرار ۲۴ ساعته در منزل با هومکا
آزمایش ادرار ۲۴ ساعته یکی از آزمایشهای مهم و پرکاربردی است که بهمنظور ارزیابی عملکرد کلیهها، اطمینان از سلامت دستگاه ادراری و بررسی فاکتورهای مختلف کلیوی تجویز میشود. انجام این آزمایش مستلزم جمعآوری چند نمونه ادرار و درنهایت تحویل آن به آزمایشگاه است.
همانطور که قابلتصور است اتلاف زمانی و صرف هزینه برای چندین بار مراجعه به آزمایشگاه میتواند دغدغه آور و ناخوشایند باشد؛ اما با انجام آزمایش در منزل نیازی نیست که برای درخواست آزمایش، جمعآوری نمونه ادرار و تحویل آن، به آزمایشگاه مراجعه کنید بلکه تنها کافی است آزمایش خود را در وبسایت هومکا ثبت کرده تا کادر متخصص از هومکا به منزل شما اعزام شده و با رعایت تمامی جوانب بهداشتی نمونه ادرار را دریافت نموده و به آزمایشگاه طرف قرارداد منتقل کند.
همچنین قبل از انجام آزمایش نکات مهم برای جمعآوری نمونه ۲۴ ساعته و نحوه نگهداری آن توسط کارشناسان مجموعه برای شما بیان خواهد شد. جواب آزمایش نیز در سریعترین زمان ممکن در اختیار شما قرار میگیرد. هومکا علاوه بر این آزمایش، آزمایشهای دیگر را نیز انجام میدهد. این آزمایشها عبارتاند از: آزمایش ادرار در منزل، آزمایش خون در منزل، آزمایش مدفوع در منزل، تفسیر آزمایش خون در منزل، تفسیر آزمایش ادرار در منزل، تفسیر آزمایش مدفوع در منزل و .. .
برای بهرهمند شدن از خدمات آزمایش در منزل هومکا، کافی است به وبسایت هومکا به نشانی homeca.ir مراجعه کرده و آزمایش خود را تحت پوشش بیمههای پایه و تکمیلی ثبت نمائید. استفاده از خدمات هومکا در استانهای تهران و البرز و شهرهای شیراز، اصفهان، تبریز، رشت، قم و قزوین امکانپذیر است. برای ثبت درخواست بر روی بنر زیر کلیک کنید.